[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.25,0:00:03.51,Default,,0000,0000,0000,,Higgs nedir* Dialogue: 0,0:00:03.78,0:00:07.33,Default,,0000,0000,0000,,1964'den beri Englert, Brout ve Higgs tarafından önerilen Dialogue: 0,0:00:07.58,0:00:11.03,Default,,0000,0000,0000,,boş uzayın bir mecra olduğu Dialogue: 0,0:00:11.59,0:00:15.29,Default,,0000,0000,0000,,ve parçacıkların bu mecra içerisinde hareket ettikçe Dialogue: 0,0:00:16.12,0:00:19.58,Default,,0000,0000,0000,,bazılarının bu mecrayla etkileşime girdiği Dialogue: 0,0:00:19.78,0:00:21.75,Default,,0000,0000,0000,,bazılarınınsa girmediği Dialogue: 0,0:00:21.80,0:00:23.91,Default,,0000,0000,0000,,fikri var. Dialogue: 0,0:00:24.12,0:00:26.89,Default,,0000,0000,0000,,Bu mecra ile etkileşimi olanlar Dialogue: 0,0:00:26.98,0:00:28.67,Default,,0000,0000,0000,,kütle kazanırlar, Dialogue: 0,0:00:28.74,0:00:31.45,Default,,0000,0000,0000,,ve etkileşime girmeden bu mecranın içinden geçenlerse Dialogue: 0,0:00:31.51,0:00:33.56,Default,,0000,0000,0000,,kütlesiz parçacıklardır. Dialogue: 0,0:00:34.06,0:00:36.42,Default,,0000,0000,0000,,Bir benzetme vereyim: Dialogue: 0,0:00:36.42,0:00:39.98,Default,,0000,0000,0000,,Uçsuz bucaksız karla kaplı bir alan hayal edin Dialogue: 0,0:00:40.14,0:00:42.77,Default,,0000,0000,0000,,tüm alana yayılan Dialogue: 0,0:00:43.11,0:00:46.82,Default,,0000,0000,0000,,düzlük, herhangi bir coğrafi özelliği olmayan, tüm yönlere giden, Dialogue: 0,0:00:47.47,0:00:49.56,Default,,0000,0000,0000,,belki orta Sibirya. Dialogue: 0,0:00:50.22,0:00:52.26,Default,,0000,0000,0000,,Düşünün şimdi bu kar kaplı alandan Dialogue: 0,0:00:52.28,0:00:53.72,Default,,0000,0000,0000,,geçmeye çalışıyorsunuz. Dialogue: 0,0:00:54.03,0:00:56.30,Default,,0000,0000,0000,,Belki bir kayakçısınız. Dialogue: 0,0:00:56.36,0:00:58.50,Default,,0000,0000,0000,,ve tepeden aşağı kayıyorsunuz Dialogue: 0,0:00:58.50,0:00:59.94,Default,,0000,0000,0000,,bu Higgs alanıyla etkileşime girmeyen Dialogue: 0,0:00:59.94,0:01:02.29,Default,,0000,0000,0000,,bir parçacık gibidir, Dialogue: 0,0:01:02.29,0:01:05.87,Default,,0000,0000,0000,,karın içinde kaybolmaz, çok hızlı gider Dialogue: 0,0:01:06.05,0:01:09.98,Default,,0000,0000,0000,,Bu ışık hızında hareket eden kütlesi olmayan bir parçaçık gibidir. Dialogue: 0,0:01:10.87,0:01:13.24,Default,,0000,0000,0000,,Ama belki kayağınız yok, sadece kar ayakkabılarınız var... Dialogue: 0,0:01:13.24,0:01:16.84,Default,,0000,0000,0000,,Bu durumda Higgs Alanında zorlanırsınız. Dialogue: 0,0:01:17.44,0:01:20.68,Default,,0000,0000,0000,,Kayakçıdan daha yavaş gidersiniz Dialogue: 0,0:01:20.77,0:01:23.01,Default,,0000,0000,0000,,ışık hızından daha düşük bir hızda. Dialogue: 0,0:01:23.07,0:01:25.53,Default,,0000,0000,0000,,Bu parçacık ise diğeri gibi kütlesiz değildir. Higgs alanı ile bağlantı halindedir Dialogue: 0,0:01:25.53,0:01:29.09,Default,,0000,0000,0000,,etkileşim içerisindedir. Dialogue: 0,0:01:29.62,0:01:33.11,Default,,0000,0000,0000,,Ve son olarak, sadece botlarınız varsa Dialogue: 0,0:01:33.16,0:01:35.77,Default,,0000,0000,0000,,kara gömülürsünüz. Dialogue: 0,0:01:35.77,0:01:37.59,Default,,0000,0000,0000,,çok yavaş gidersiniz Dialogue: 0,0:01:37.64,0:01:40.17,Default,,0000,0000,0000,,aynı büyük kütleli parçacık gibi. Dialogue: 0,0:01:40.51,0:01:44.59,Default,,0000,0000,0000,,Yani, bu Higgs alanını düşünmek Dialogue: 0,0:01:44.59,0:01:47.47,Default,,0000,0000,0000,,bütün evreni içine alan karla kaplı bir alanı düşünmek gibidir. Dialogue: 0,0:01:48.15,0:01:51.73,Default,,0000,0000,0000,,Peki, Higgs Bozonu nerede devreye giriyor? Dialogue: 0,0:01:52.26,0:01:55.19,Default,,0000,0000,0000,,Biz karın neyden oluştuğunuğu biliyoruz., değil mi? Dialogue: 0,0:01:55.19,0:01:57.25,Default,,0000,0000,0000,,Kar tanelerinden oluşur. Dialogue: 0,0:01:57.44,0:02:01.92,Default,,0000,0000,0000,,Aynı şekilde bu evrensel Higgs kar alanı, Dialogue: 0,0:02:01.92,0:02:04.91,Default,,0000,0000,0000,,küçük "quantadan" (miktalarlardan) oluşur Dialogue: 0,0:02:04.91,0:02:09.65,Default,,0000,0000,0000,,bu quanta kar tanecikleri gibidir, işte bu Higgs Bozonu dediğimiz şeydir. Dialogue: 0,0:02:13.08,0:02:16.89,Default,,0000,0000,0000,,Higgs Bozonunun diğer tüm temel parçacıklara kütle verme Dialogue: 0,0:02:16.89,0:02:19.25,Default,,0000,0000,0000,,görevi vardır. Dialogue: 0,0:02:21.84,0:02:25.41,Default,,0000,0000,0000,,Eğer Standart Model'in temel denklemlerine bakarsanız, Dialogue: 0,0:02:25.41,0:02:29.63,Default,,0000,0000,0000,,ki bunu T- shirt'ümün üzerinde görebilirsiniz, Dialogue: 0,0:02:30.31,0:02:33.01,Default,,0000,0000,0000,,oldukça simetriktirler; birbirinden farklı Dialogue: 0,0:02:33.20,0:02:35.68,Default,,0000,0000,0000,,tüm parçacıklar aynı şekilde görünürler. Dialogue: 0,0:02:36.21,0:02:38.96,Default,,0000,0000,0000,,En azından ilk iki satırda Dialogue: 0,0:02:39.03,0:02:42.89,Default,,0000,0000,0000,,birbirinden farklı kütlelere sahip parçacıkları birbirinden ayırabilecek hiç birşey yok. Dialogue: 0,0:02:43.89,0:02:46.46,Default,,0000,0000,0000,,Ama bu simetrinin kırılması gerekiyor. Dialogue: 0,0:02:46.100,0:02:49.19,Default,,0000,0000,0000,,elektronlar müonlardan hafiftir. Dialogue: 0,0:02:49.32,0:02:51.32,Default,,0000,0000,0000,,üst kuark ise günlük çekirdeği oluşturan kuarklardan Dialogue: 0,0:02:51.35,0:02:53.66,Default,,0000,0000,0000,,çok daha ağırdır. Dialogue: 0,0:02:54.03,0:02:57.68,Default,,0000,0000,0000,,Yani, ilk iki satır, simetrik hatlar, Dialogue: 0,0:02:57.77,0:02:59.35,Default,,0000,0000,0000,,sadece orada göründüğü gibi olamaz Dialogue: 0,0:02:59.44,0:03:02.48,Default,,0000,0000,0000,,ayırım yapan birşey olmak zorunda, Dialogue: 0,0:03:02.54,0:03:05.22,Default,,0000,0000,0000,,farklı tiplerdeki parçacıklar arasında bir ayırım çizen birşey. Dialogue: 0,0:03:05.82,0:03:07.85,Default,,0000,0000,0000,,Ve bu Higgs Bozonun işi, Dialogue: 0,0:03:07.92,0:03:11.08,Default,,0000,0000,0000,,bu alttaki iki satırın işi. Dialogue: 0,0:03:11.15,0:03:15.46,Default,,0000,0000,0000,,Bu farklı tiplerdeki quark, elektron ve müonların nasıl Dialogue: 0,0:03:15.56,0:03:17.76,Default,,0000,0000,0000,,olduklarına bağlı olarak Dialogue: 0,0:03:17.81,0:03:22.84,Default,,0000,0000,0000,,Higgs Buzonu, Higgs alanıyla, nasıl bir bağlantı kurduklarına bağlı olarak Dialogue: 0,0:03:22.84,0:03:25.05,Default,,0000,0000,0000,,parçacıklar farklı kütleler edinirler. Dialogue: 0,0:03:25.14,0:03:27.97,Default,,0000,0000,0000,,Bu parçacıklar arasındaki simetri bozulur.