0:00:00.246,0:00:03.512
Higgs nedir*

0:00:03.785,0:00:07.333
1964'den beri Englert, Brout ve Higgs tarafından önerilen

0:00:07.579,0:00:11.030
boş uzayın bir mecra olduğu

0:00:11.586,0:00:15.287
ve parçacıkların bu mecra içerisinde hareket ettikçe

0:00:16.117,0:00:19.575
bazılarının bu mecrayla etkileşime girdiği

0:00:19.775,0:00:21.752
bazılarınınsa girmediği

0:00:21.798,0:00:23.906
fikri var.

0:00:24.119,0:00:26.890
Bu orta ile etkileşim olanlar,

0:00:26.982,0:00:28.667
onlar kitleler kazanmak,

0:00:28.744,0:00:31.450
ve olanları ile etkileşim olmadan geçmek,

0:00:31.511,0:00:33.557
kütlesi parçacıklar olanlardır.

0:00:34.065,0:00:36.421
Bir benzetme vereyim:

0:00:36.421,0:00:39.985
Karlı, uçsuz bucaksız bir yer hayal edin

0:00:40.139,0:00:42.774
düz, rastgele, bütün yönlere giden

0:00:43.113,0:00:46.824
kar taneleri

0:00:47.474,0:00:49.565
belki orta Sibirya.

0:00:50.215,0:00:52.264
Düşünün şimdi bu kar kaplı alandan

0:00:52.279,0:00:53.720
geçmeye çalışıyoruz

0:00:54.028,0:00:56.295
Belki bir kayakçısınız.

0:00:56.356,0:00:58.503
ve tepeden aşağı kayıyorsunuz

0:00:58.503,0:00:59.941
İşte bu parcacık kütlesizmişcesine da buna benzer bir alanda

0:00:59.941,0:01:02.287
kar tanelerine aldırmadan

0:01:02.287,0:01:05.869
çok hızlı bir şekilde

0:01:06.053,0:01:09.985
ışık hızında yolculuk eder.

0:01:10.873,0:01:13.236
Ama belki kayağınız yok, sadece kar ayakkabılarınız var...

0:01:13.236,0:01:16.841
Bu durumda Higgs Alanında zorlanırsınız.

0:01:17.444,0:01:20.678
Kayakçıdan daha yavaş gidersiniz

0:01:20.770,0:01:23.010
ışık hızından daha düşük bir hızda.

0:01:23.071,0:01:25.533
Bu parçacık ise diğeri gibi kütlesiz değildir. Higgs alanı ile etkileşir

0:01:25.533,0:01:29.087
Higgs alanı ile etkileşir

0:01:29.621,0:01:33.114
Ve son olarak, sadece botları olan tanecik...

0:01:33.160,0:01:35.769
Kara gömülürsünüz ve

0:01:35.769,0:01:37.592
çok yavaş gidersiniz

0:01:37.638,0:01:40.170
aynı büyük kütleli parçacık gibi.

0:01:40.508,0:01:44.586
Yani, bu Higgs alanını düşünmek

0:01:44.586,0:01:47.466
bütün evreni kaplayan bir kar fırtınasını düşünmek gibidir.

0:01:48.149,0:01:51.727
Peki, Higgs Bozonu nerede devreye giriyor?

0:01:52.262,0:01:55.188
Biz kar fırtınasının neyden oluştuğunuğu biliyoruz...

0:01:55.188,0:01:57.249
Kar tanelerinden oluşur.

0:01:57.441,0:02:01.923
Aynı şekilde bu evrensel Higgs kar alanı,

0:02:01.923,0:02:04.913
küçük miktarları dışında oluşur,

0:02:04.913,0:02:09.654
Bu miktarları bu Higgs bozonu dediğimiz, kar taneleri gibi vardır.

0:02:13.076,0:02:16.890
Higgs bozonu kitleler vererek bu işi vardır

0:02:16.890,0:02:19.251
tüm diğer temel parçacıklar.

0:02:21.835,0:02:25.414
Temel denklemler bak

0:02:25.414,0:02:29.629
Standart zaman T-shirt üzerine yazılı olarak modeli,

0:02:30.311,0:02:33.013
onlar da bu şekilde çok simetrik,

0:02:33.202,0:02:35.681
tüm farklı parçacıkları görünür aynıdır.

0:02:36.206,0:02:38.955
En azından ilk iki satırda yok

0:02:39.032,0:02:42.887
Örneğin farklı kitlelere olan parçacıklar ayırt etmek için.

0:02:43.891,0:02:46.459
Ama bu simetri kesilmesi,

0:02:46.998,0:02:49.192
Elektron lepton hafif,

0:02:49.323,0:02:51.318
üst kuark ise çok daha ağır

0:02:51.349,0:02:53.657
kadar günlük çekirdeği oluşturan kuarkların.

0:02:54.026,0:02:57.678
Yani, ilk iki, simetrik hatları,

0:02:57.770,0:02:59.350
tüm orada olamaz,

0:02:59.442,0:03:02.478
ayırımcılık bir şey olmak zorunda,

0:03:02.540,0:03:05.220
, parçacık farklı türleri arasında ayrım.

0:03:05.824,0:03:07.847
Ve bu Higgs bozonu iş,

0:03:07.924,0:03:11.076
Bu işin iki alt satır var.

0:03:11.153,0:03:15.456
Nasıl bu çeşit kuark bağlı olarak

0:03:15.564,0:03:17.763
veya elektron ve müon,

0:03:17.810,0:03:22.839
Bu Higgs alanı, bu Higgs bozonu nasıl bağlandıkları bağlı olarak,

0:03:22.839,0:03:25.049
farklı kitlelere olsun inanıyorum.

0:03:25.142,0:03:27.967
Bu parçacıklar arasında simetri bozuldu.