[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.25,0:00:03.51,Default,,0000,0000,0000,,Co to jest Higgs?
Dialogue: 0,0:00:03.78,0:00:07.33,Default,,0000,0000,0000,,Idea istnieje od 1964 roku,
Dialogue: 0,0:00:07.58,0:00:11.03,Default,,0000,0000,0000,,kiedy to Englert, Brout i Higgs wysunęli hipotezę,
Dialogue: 0,0:00:11.59,0:00:15.29,Default,,0000,0000,0000,,że pusta przestrzeń jest jak medium,
Dialogue: 0,0:00:16.12,0:00:19.58,Default,,0000,0000,0000,,a niektóre cząstki, przemierzając to medium,
Dialogue: 0,0:00:19.78,0:00:21.75,Default,,0000,0000,0000,,wchodzą w oddziaływanie z nim,
Dialogue: 0,0:00:21.80,0:00:23.91,Default,,0000,0000,0000,,inne zaś nie.
Dialogue: 0,0:00:24.12,0:00:26.89,Default,,0000,0000,0000,,Te, które oddziałują wzajemnie na medium,
Dialogue: 0,0:00:26.98,0:00:28.67,Default,,0000,0000,0000,,uzyskują masę,
Dialogue: 0,0:00:28.74,0:00:31.45,Default,,0000,0000,0000,,a te, które przemieszczają się bez oddziaływania,
Dialogue: 0,0:00:31.51,0:00:33.56,Default,,0000,0000,0000,,pozostają cząstkami bez masy.
Dialogue: 0,0:00:34.06,0:00:36.42,Default,,0000,0000,0000,,Pozwolę tu sobie na porównanie:
Dialogue: 0,0:00:36.42,0:00:39.98,Default,,0000,0000,0000,,wyobraźmy sobie nieskończone pole śniegu
Dialogue: 0,0:00:40.14,0:00:42.77,Default,,0000,0000,0000,,rozciągające się na całą przestrzeń kosmiczną,
Dialogue: 0,0:00:43.11,0:00:46.82,Default,,0000,0000,0000,,w każdym kierunku, płaskie, jednolite,
Dialogue: 0,0:00:47.47,0:00:49.56,Default,,0000,0000,0000,,może jak pośrodku Syberii.
Dialogue: 0,0:00:50.22,0:00:52.26,Default,,0000,0000,0000,,A teraz wyobraźcie sobie, że próbujemy przejść
Dialogue: 0,0:00:52.28,0:00:53.72,Default,,0000,0000,0000,,przez to pole śniegu.
Dialogue: 0,0:00:54.03,0:00:56.30,Default,,0000,0000,0000,,Może jesteśmy jak narciarze,
Dialogue: 0,0:00:56.36,0:00:58.50,Default,,0000,0000,0000,,szusując po wierzchu,
Dialogue: 0,0:00:58.50,0:00:59.94,Default,,0000,0000,0000,,tak jak te cząstki,
Dialogue: 0,0:00:59.94,0:01:02.29,Default,,0000,0000,0000,,które nie oddziałują na pole Higgsa,
Dialogue: 0,0:01:02.29,0:01:05.87,Default,,0000,0000,0000,,które nie toną w śniegu i mają dużą prędkość.
Dialogue: 0,0:01:06.05,0:01:09.98,Default,,0000,0000,0000,,To tak jak bezmasowe cząstki przemieszczające z prędkością światła.
Dialogue: 0,0:01:10.87,0:01:13.24,Default,,0000,0000,0000,,A może mamy na sobie rakiety śnieżne,
Dialogue: 0,0:01:13.24,0:01:16.84,Default,,0000,0000,0000,,wtedy śnieg nam się lekko zapada pod butami,
Dialogue: 0,0:01:17.44,0:01:20.68,Default,,0000,0000,0000,,mamy niższą prędkość niż narciarz,
Dialogue: 0,0:01:20.77,0:01:23.01,Default,,0000,0000,0000,,mniejszą niż prędkość światła.
Dialogue: 0,0:01:23.07,0:01:25.53,Default,,0000,0000,0000,,To tak jak cząstki posiadające masę,
Dialogue: 0,0:01:25.53,0:01:29.09,Default,,0000,0000,0000,,gdyż łączą się, oddziałują ze śnieżnym polem Higgsa.
Dialogue: 0,0:01:29.62,0:01:33.11,Default,,0000,0000,0000,,A jeśli mamy na sobie ciężkie śniegowce,
Dialogue: 0,0:01:33.16,0:01:35.77,Default,,0000,0000,0000,,nasze stopy toną w śniegu głęboko,
Dialogue: 0,0:01:35.77,0:01:37.59,Default,,0000,0000,0000,,poruszamy się bardzo powoli,
Dialogue: 0,0:01:37.64,0:01:40.17,Default,,0000,0000,0000,,jak cząstki posiadające wielką masę.
Dialogue: 0,0:01:40.51,0:01:44.59,Default,,0000,0000,0000,,Zatem, skoro pole Higgsa jest
Dialogue: 0,0:01:44.59,0:01:47.47,Default,,0000,0000,0000,,jak to powszechne pole śnieżne,
Dialogue: 0,0:01:48.15,0:01:51.73,Default,,0000,0000,0000,,gdzie w tym układzie sytuuje sie bozon Higgsa?
Dialogue: 0,0:01:52.26,0:01:55.19,Default,,0000,0000,0000,,Wszyscy wiemy, z czego się składa śnieg, prawda?
Dialogue: 0,0:01:55.19,0:01:57.25,Default,,0000,0000,0000,,Składa się z płatków śniegu.
Dialogue: 0,0:01:57.44,0:02:01.92,Default,,0000,0000,0000,,Tak samo, powszechne, śnieżne pole Higgsa
Dialogue: 0,0:02:01.92,0:02:04.91,Default,,0000,0000,0000,,składa się z małych kwantów.
Dialogue: 0,0:02:04.91,0:02:09.65,Default,,0000,0000,0000,,Kwanty, te płatki śniegu, nazywamy bozonami Higgsa.
Dialogue: 0,0:02:13.08,0:02:16.89,Default,,0000,0000,0000,,Zadaniem bozonów Higgsa jest nadawanie masy
Dialogue: 0,0:02:16.89,0:02:19.25,Default,,0000,0000,0000,,wszelkim innym cząstkom elementarnym.
Dialogue: 0,0:02:21.84,0:02:25.41,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli spojrzymy na podstawowe równania
Dialogue: 0,0:02:25.41,0:02:29.63,Default,,0000,0000,0000,,Modelu Standardowego, wydrukowane na mojej koszulce,
Dialogue: 0,0:02:30.31,0:02:33.01,Default,,0000,0000,0000,,widzimy ich symetrię po sposobie, w jaki
Dialogue: 0,0:02:33.20,0:02:35.68,Default,,0000,0000,0000,,różne cząstki są podobnie ułożone.
Dialogue: 0,0:02:36.21,0:02:38.96,Default,,0000,0000,0000,,W dwóch górnych rzędach nie ma nic,
Dialogue: 0,0:02:39.03,0:02:42.89,Default,,0000,0000,0000,,co odróżniałoby cząstki, które mają różne masy.
Dialogue: 0,0:02:43.89,0:02:46.46,Default,,0000,0000,0000,,Ale na tym nasza symetria się kończy,
Dialogue: 0,0:02:46.100,0:02:49.19,Default,,0000,0000,0000,,elektrony są lżejsze niż miony,
Dialogue: 0,0:02:49.32,0:02:51.32,Default,,0000,0000,0000,,kwarki szczytowe są o wiele cięższe
Dialogue: 0,0:02:51.35,0:02:53.66,Default,,0000,0000,0000,,niż te wchodzące w skład pospolitych jąder atomowych.
Dialogue: 0,0:02:54.03,0:02:57.68,Default,,0000,0000,0000,,Zatem, dwa górne rzędy, te symetryczne
Dialogue: 0,0:02:57.77,0:02:59.35,Default,,0000,0000,0000,,to nie wszystko,
Dialogue: 0,0:02:59.44,0:03:02.48,Default,,0000,0000,0000,,musi być coś, co wprowadza rozróżnienie
Dialogue: 0,0:03:02.54,0:03:05.22,Default,,0000,0000,0000,,pomiędzy różnymi rodzajami cząstek.
Dialogue: 0,0:03:05.82,0:03:07.85,Default,,0000,0000,0000,,To zadanie spełnia bozon Higgsa,
Dialogue: 0,0:03:07.92,0:03:11.08,Default,,0000,0000,0000,,to jest zadanie tych dwóch dolnych rzędów.
Dialogue: 0,0:03:11.15,0:03:15.46,Default,,0000,0000,0000,,Uwazamy, że zależnie od tego, jak różne rodzaje kwarków,
Dialogue: 0,0:03:15.56,0:03:17.76,Default,,0000,0000,0000,,elektronów czy mionów,
Dialogue: 0,0:03:17.81,0:03:22.84,Default,,0000,0000,0000,,łączą się z polem Higgsa i z bozonami Higgsa,
Dialogue: 0,0:03:22.84,0:03:25.05,Default,,0000,0000,0000,,tak otrzymują różne masy.
Dialogue: 0,0:03:25.14,0:03:27.97,Default,,0000,0000,0000,,Symetria pomiędzy tymi cząstkami zostaje złamana.