1
00:00:00,246 --> 00:00:03,512
Higgs ဆိုတာဘာလဲ။

2
00:00:03,785 --> 00:00:07,333
၁၉၆၄ ကတည္းက ငါတို႕ ဒီလိုအၾကံဥာဏ္ေတြလုပ္ဖို႕

3
00:00:07,579 --> 00:00:11,030
အင္ကလပ္ ဘေရာက္ ႏွင့္ ဟန္႕မွကမ္းလမ္းခဲ့ပါတယ္။

4
00:00:11,586 --> 00:00:15,287
ဘာလဲဆိုေတာ့ ဘာမွမရွိတဲ့ေနရာတစ္ခုဟာ အလယ္အလတ္နဲ႕တူတယ္။

5
00:00:16,117 --> 00:00:19,575
ျပီးေတာ့ အဲဒီအလယ္အလတ္ဆီကို အလည္အပတ္သြားတဲ့အမႈန္ေလးဟာ

6
00:00:19,775 --> 00:00:21,752
တစ္ခ်ိဳ႕ေသာ အရာေတြနဲ႕ ခ်ိတ္ဆက္မိၾကတယ္။

7
00:00:21,798 --> 00:00:23,906
ဒါေပမယ့္တစ္ခိ်ဳ႕ဟာေတြကေတာ့ လံုး၀မခ်ိတ္ဆက္မိၾကပါဘူး။

8
00:00:24,119 --> 00:00:26,890
ဒီလယ္အလတ္နဲ႕ ဆက္စပ္မိခဲ့သူဆိုရင္ေတာ့

9
00:00:26,982 --> 00:00:28,667
သူတို႕ မွာ ဓာတ္ထုရွိဖိုလိုပါမယ္။

10
00:00:28,744 --> 00:00:31,450
ျပီးေတာ့ဒီအလယ္အလတ္ကို မခ်ိတ္ဆက္မိဘဲ သြားတဲ့သူေတြက

11
00:00:31,511 --> 00:00:33,557
ဘယ္သူေတြနဲ႕တူသလဲဆိုေတာ့ ကိုင္တြယ္ရာမဲ့တယ့္အရာတစ္ခုနဲ႕တူပါတယ္။

12
00:00:34,065 --> 00:00:36,421
ကဲ ငါကို အသြင္တူေသာ အရာႏွစ္ခုကို မင္းကို ေပးပါရေစ။

13
00:00:36,421 --> 00:00:39,985
ေတြးၾကည့္ပါ အဆံုးမရွိတဲ့ ႏွင္းထုကြင္းထဲမွာ

14
00:00:40,139 --> 00:00:42,774
အဲဒီတစ္ေလွ်ာက္မွာေနရာအက်ယ္ၾကီး ခ်ဲ႕မယ္ဆိုရင္

15
00:00:43,113 --> 00:00:46,824
ကြင္းျပင္ၾကီးေတြ ပံုသ႑န္မဲ့အရာေတြဟာ ဦးတည္မႈေတြ

16
00:00:47,474 --> 00:00:49,565
ဆီးဘာရီးယား အလယ္မွာ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္သြားမယ္။

17
00:00:50,215 --> 00:00:52,264
အခု မင္းဟာႏွင္းထုကြင္းၾကီးကို ၾကိဳးစားျပီး

18
00:00:52,279 --> 00:00:53,720
ျဖတ္ေက်ာ္သြားတယ္ဆိုျပီးပံုေဖာ္ၾကည့္ပါ။

19
00:00:54,028 --> 00:00:56,295
ဒါနဲ႕ မင္းဟာ ေရခဲျပင္ေလွ်ာ္စီးသမာတစ္ေယာက္အေနနဲ႕ဆိုပါစို႕

20
00:00:56,356 --> 00:00:58,503
ျပီးေတာ့ မင္းဟာ ထိပ္ဆံုးအထိျဖတ္ေက်ာ္နိုင္ေအာင္လုပ္နိုင္ခဲ့ျပီပဲထား

21
00:00:58,503 --> 00:00:59,941
အဲဒီအရာဟာလည္း အမႈန္တစ္ခုလို

22
00:00:59,941 --> 00:01:02,287
ဘာလဲဆိုရင္ေတာ့ အဲဒါက Higgs ကြင္းျပင္ၾကီး နဲ႕မခ်ိတ္ဆက္မိဘူးဆိုရင္

23
00:01:02,287 --> 00:01:05,869
အဲဒါက ႏွင္းထုထဲကို ျမဳပ္၀င္မသြားႏိုင္ပါဘူး အဲဒါက အလြန္ျမန္ဆန္ပါတယ္

24
00:01:06,053 --> 00:01:09,985
အဲဒါက ဘာနဲ႕တူသလဲဆိုေတာ့ ဓာတ္ထုမရွိတဲ့အလင္းရဲ႕ ခရီးလိုပါပဲ။

25
00:01:10,873 --> 00:01:13,236
ဒါေပမယ့္ အကယ္လို႕ မင္း နွင့္ဖိနပ္တစ္ခု ရတာပဲထားအံုး

26
00:01:13,236 --> 00:01:16,841
ဒီေနရာမွာေတာ့ မင္းဟာHiggs ႏွင့္ထုကြင္းၾကီးကို နွင့္ျမဳပ္သြားသလိုပါ။

27
00:01:17,444 --> 00:01:20,678
မင္းဟာအရွိန္နည္းတဲ့ စကိတ္စီးသူလိုပါပဲ။

28
00:01:20,770 --> 00:01:23,010
ေနာက္ျပီအရွိန္ေပ်ာ့တဲ့အလင္းလိုဆိုရင္လည္းဟုတ္ပါတယ္။

29
00:01:23,071 --> 00:01:25,533
အဲဒါကဘာနဲ႕တူသလဲဆိုရင္ေတာ့ အေလးခ်ိန္ရွိတဲ့ အရာတစ္ခုပါ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့

30
00:01:25,533 --> 00:01:29,087
မင္းမွာHiggs ႏွင္းထုၾကီး ဆက္ႏြယ္မႈ၊ ခ်ိတ္ဆက္မႈ ရွိတဲ့ပံုစံလိုပါပဲ။

31
00:01:29,621 --> 00:01:33,114
တစ္ကယ္လို႕ ျပီးေတာ့ ေနာက္ဆံုးမွာ နွင္းမိရံုေလးပဲထား

32
00:01:33,160 --> 00:01:35,769
ေနာက္ဆံုးမွာ မင္းမင္း နွင္းထုထဲကို နွစ္ျမဳပ္သြားမွာပဲ

33
00:01:35,769 --> 00:01:37,592
မင္းအရမ္း ျဖည္းျဖည္းသြားေပမယ့္လည္း

34
00:01:37,638 --> 00:01:40,170
အဲဒါဟာ ထုထည္ၾကီးမွားတဲ့ အရာတစ္ခုလို ျဖစ္သြားပါတယ္။

35
00:01:40,508 --> 00:01:44,586
ဒါေၾကာင့္ ဒီHiggs ႏွင္းထုကြင္းၾကီးကို

36
00:01:44,586 --> 00:01:47,466
တစ္ေလာကလံုးရဲ႕နွင္းထုျပင္ၾကီးအလားသတ္မွတ္လိုက္ပါ။

37
00:01:48,149 --> 00:01:51,727
အခု Higgs ရင္ကြင္က ဘယ္ထဲကို တိုးေ၀ွ႕သြားမွာလဲ။

38
00:01:52,262 --> 00:01:55,188
ငါတို႕အားလံုးသိထားတာက ႏွင္းဆိုတာ ဘာနဲ႕လုပ္ထားတယ္္ဆိုတာ သိျပီးသာေနာ္

39
00:01:55,188 --> 00:01:57,249
အဲဒီႏွင္းဟာလည္း နွင္းအလွြားေလးေတြနဲ႕ေပါင္းစပ္ထားပါတယ္။

40
00:01:57,441 --> 00:02:01,923
တူညီမႈအေနနဲ႕ေလာက Higgs နွင့္ထုကြင္းၾကီးဟာလည္း

41
00:02:01,923 --> 00:02:04,913
ေသးငယ္လြန္းတဲ့အရာေတြနဲ႕ စုစည္းထားတာပါ

42
00:02:04,913 --> 00:02:09,654
ဘာေတြလဲဆိုေတာ့ ေသးငယ္တဲ့ဟာေတြက ႏွင္ထုလွြာပမာ ေနာက္ျပီး အဲဒါကို ငါတို႕ကHiggsရဲ႕ရင္ခြင္လိုေခၚၾကျခင္းျဖစ္တယ္။

43
00:02:13,076 --> 00:02:16,890
Higgs ဟာ ဓာတ္ထု ေတြကိုေပးပို႕အလုပ္ျဖစ္ျပီး

44
00:02:16,890 --> 00:02:19,251
အျခားအရာေတြျဖစ္တဲ့ ေသးငယ္စအမႈန္ေတြအထိပါ။

45
00:02:21,835 --> 00:02:25,414
အကယ္လို႕မင္း ဒီ

46
00:02:25,414 --> 00:02:29,629
Standard Model အေျခခံနည္းအတိုင္း ငါ့အကၤ်ီထဲကအတိုင္းလိုၾကည့္မယ္ဆိုရင္

47
00:02:30,311 --> 00:02:33,013
သူတို႕ကအလြန္ လိုက္ဘက္တူညီေနမွာပါ။ ဆိုလိုခ်င္တာက

48
00:02:33,202 --> 00:02:35,681
ဒီအမႈန္ေလးေတြရဲ႕ ပံုသ႑ာန္ဟာအေတာ္တူေနတာေတြ႕ရပါမယ္။

49
00:02:36,206 --> 00:02:38,955
အနည္းဆံုးေတာ့ အဲဒီ ထိပ္ဆံုး လိုင္းႏွစ္ခု ကို

50
00:02:39,032 --> 00:02:42,887
ဘာမွ သတ္မွတ္ကြဲျပားဆက္ဆံစရာမလိုပါဘူး ဘာလဲဆိုေတာ့ အဲဒီမွာက ကြဲျပားတဲ့ ဓာတ္ထု ဥပမာအျဖစ္ရွိေနလို႕ပါပဲ။

51
00:02:43,891 --> 00:02:46,459
ဒါေပမယ့္ ဒီ တူညီတဲ့ပံုေတြက က်ိဳးပဲ့ပံု ေပၚေနသလို

52
00:02:46,998 --> 00:02:49,192
အီလ်က္ထြန္ ေတြဟာ ေျပာင္းလဲႏိုင္တ့ဲ ျဒပ္စင္ ေတြထက္ေပါ့ပါးျပီး

53
00:02:49,323 --> 00:02:51,318
ထိပ္ဆံုးပရိုထြန္ကေတာ့ ပိုပိုျပီး

54
00:02:51,349 --> 00:02:53,657
ေန႕စဥ္ေန႕တိုင္းသံုးေနတဲ့ န်ဴကလီယားထက္ ေလးလြန္းပါတယ္။

55
00:02:54,026 --> 00:02:57,678
ဒါေၾကာင့္ ထိပ္ဆံုးႏွစ္ခုမ်ဥ္းမ်ား ၊ တူညီတဲ့မ်ဥ္းမ်ား

56
00:02:57,770 --> 00:02:59,350
အဲဒီမ်ဥ္းေတြဟာ အတူတူအားလံုးအဲဒီမွာမရိွပါဘူး

57
00:02:59,442 --> 00:03:02,478
ခြဲျခားဖို႕လည္း တစ္စံုတစ္ရာမရွိပါဘူး။

58
00:03:02,540 --> 00:03:05,220
မတူကြဲျပားတဲ့အမႈန္ေတြကိုခြဲျခားသတ္မွတ္ဖို႕လည္းမရွိပါဘူး

59
00:03:05,824 --> 00:03:07,847
ျပီးေတာ့ အဲဒီအလုပ္က Higgs ရဲ႕ရင္ခြင္လိုပါပဲ၊

60
00:03:07,924 --> 00:03:11,076
ေနာက္ျပီး ေအာက္မ်ဥ္းႏွစ္ခုရွိတဲ့အလုပ္ပါပဲ။

61
00:03:11,153 --> 00:03:15,456
ဒါေတြဟာ ဒီ မ်ိဳးကြဲတဲ့ အီလ်က္ထြန္ နဲ႕

62
00:03:15,564 --> 00:03:17,763
ပရိုတြန္ ေပၚမွာသာမူတည္ေနပါတယ္။

63
00:03:17,810 --> 00:03:22,839
ဒါေတြဟာလည္း သူတို႕ Higgs ကြင္းျပင္ကိုဘယ္ေလာက္ဆက္ႏြယ္ေနလဲဆိုတာပါ ဘာလိုဆိုေတာ့ အဲဒါက Higgs ရင္ခြင္လိုပါပဲ။

64
00:03:22,839 --> 00:03:25,049
သူတို႕မ်ိဳးကြဲတဲ့ဓာတ္ထုေတြရတာကိုငါတို႕ယံုၾကည္ပါတယ္။

65
00:03:25,142 --> 00:03:27,967
ဒီမ်ိုးတူတဲ့အရာနဲ႕ အျခားအမႈန္ေတြႏွစ္ခုၾကားမွာ ေပါက္ကြဲသြားခဲ့ပါျပီး