1
00:00:01,015 --> 00:00:03,777
तुम्ही कदाचित केनेमा, सिएरा लिओन
याशी परिचित नसाल

2
00:00:03,801 --> 00:00:05,333
तसेच आरुआ ,नैजेरीया याशीही

3
00:00:05,357 --> 00:00:09,276
पण मला माहित आहे पृथ्वीवरील
त्या बहुमोल जागा आहेत.

4
00:00:09,956 --> 00:00:15,009
इस्पितळात परिचारिका डॉक्टर्स, शास्त्रज्ञ 
एकत्र राहतात.

5
00:00:15,033 --> 00:00:16,590
पण ते शांतपणे लढा देत असतात.

6
00:00:16,614 --> 00:00:19,314
मानवतेवर आलेल्या मोठ्या संकटाशी.

7
00:00:19,338 --> 00:00:20,512
लिसा व्हायरसशी.

8
00:00:21,118 --> 00:00:23,256
हा इबोला व्हायरस प्रमाणे असतो.

9
00:00:23,280 --> 00:00:26,513
यात खूपच ताप येतो व मृत्यूही होतो.

10
00:00:27,053 --> 00:00:30,992
पण हे सर्व रोज धोका पत्करून

11
00:00:31,016 --> 00:00:33,933
समाजाचे रक्षण करीत असतात.

12
00:00:33,957 --> 00:00:36,537
आणि आपलेही रक्षण करतात.

13
00:00:37,093 --> 00:00:40,001
पण मला जी विशेष माहिती
याबद्दल मिळाली

14
00:00:40,025 --> 00:00:42,592
जेव्हा मी प्रथमच तेथे अनेक वर्षांनी गेले.

15
00:00:42,616 --> 00:00:44,325
आपल्या कार्यास ते सकाळपासून 


16
00:00:44,349 --> 00:00:49,292
या आव्हानास सज्ज होत गाणी गात,
त्यासाठी पुढाकार घ्यायचे.

17
00:00:49,731 --> 00:00:53,070
ते एकत्र यायचे व आनंद साजरा करायचे.

18
00:00:53,094 --> 00:00:54,616
आपले चैतन्य दाखवीत असत.

19
00:00:54,640 --> 00:00:55,799
कित्येक वर्षे

20
00:00:55,823 --> 00:00:58,936
अनेक वर्षे मी त्यांना व ते मला भेटले.

21
00:00:58,960 --> 00:01:00,953
मी हि त्यांच्याच रमले गाणी गात,

22
00:01:00,977 --> 00:01:03,151
आम्ही लिखाण करीत असू
ते करणे आवडायचे.

23
00:01:03,175 --> 00:01:06,718
आम्ही जाणीव ठेवीत होतो आन्ही काही केवळ 
विज्ञान प्रसारासाठी नाही तर

24
00:01:06,742 --> 00:01:09,059
मानवतेचे मोठे काम हाती घेतले होते.

25
00:01:09,586 --> 00:01:13,909
तुम्ही कल्पना करू शकता
किती मोलाचे काम आहेते

26
00:01:13,933 --> 00:01:16,706
अति आवश्यक बदल होताना

27
00:01:16,730 --> 00:01:21,519
जो घडला मार्च २०१४ मध्ये

28
00:01:21,543 --> 00:01:23,889
गियानात इबोला विष्णूने थैमान घातले होते

29
00:01:24,426 --> 00:01:26,558
ही साथ आफ्रिकेत पहिल्यांदाच

30
00:01:26,582 --> 00:01:29,024
सीमा रेषाजनिक सिएरा लिओन 
व लीबेरा येथे आली

31
00:01:30,074 --> 00:01:32,596
आणि हे खूपच भीतीदायक होते 
आम्हा सर्वांसाठी.

32
00:01:32,620 --> 00:01:34,532
काही काळ आम्हाला संशय होता

33
00:01:34,556 --> 00:01:37,198
लासा व इबोला आम्हाला वाटतो 
पेक्षा अधिक पसरला आहे.

34
00:01:37,222 --> 00:01:39,531
आणि वाटे कि तो एके दिवशी
केनिमात पोहचेल

35
00:01:39,896 --> 00:01:42,306
त्यामुळे माझ्या गटातील सदस्य लागलीच

36
00:01:42,330 --> 00:01:44,727
डॉक्टर हुमर्र खान यांना भेटले.

37
00:01:44,751 --> 00:01:48,428
त्यासाठी करावयाच्या निदानासाठी 
रेण्वीय चाचण्यांची आम्ही तयारी केली.

38
00:01:48,452 --> 00:01:50,605
यासाठी कि जर तो सीमा ओलांडून आलाच

39
00:01:50,629 --> 00:01:51,892
सिएरा लिओन मध्ये.

40
00:01:51,916 --> 00:01:54,912
अशीच तयारी आम्ही लासा विषाणू साठी केली.

41
00:01:54,936 --> 00:01:56,093
आम्ही ईलाज जाणतो.

42
00:01:56,117 --> 00:01:57,547
हा गट उत्तम होता.

43
00:01:57,571 --> 00:02:00,808
फक्त आम्हाला जागा व साहित्य द्यायचे 
होते एबोलाशी लढण्यास.

44
00:02:01,340 --> 00:02:02,968
दुर्दैवाने तो दिवस आला.

45
00:02:02,992 --> 00:02:07,973
२३ मी २०१४ एका प्रसूतिगृहात आलेल्या 
महिलेस आढळले

46
00:02:07,997 --> 00:02:11,723
आमचा गट रेण्वीय चाचण्यांचे साहित्य 
घेऊन वेगाने तिकडे गेला.

47
00:02:11,747 --> 00:02:15,582
त्यांनी सिएरा लिओन येथे पहिला ईबोला 
विषाणू आल्याची खात्री केली.

48
00:02:16,107 --> 00:02:18,156
हे आम्ही केलेले काम अपवादात्मक होते.

49
00:02:18,180 --> 00:02:20,440
त्यांना लागलीच निदान करणे शक्य झाले.

50
00:02:20,464 --> 00:02:22,471
सुरखा घेऊन त्यांनी त्याचा इलाज सुरु केला.

51
00:02:22,471 --> 00:02:26,119
सुरवातीस त्यांनी याचा संपर्क कोणाकोणाशी 
आला याचा मागोवा घेण्यास सुरवात केली.

52
00:02:26,119 --> 00:02:27,915
त्याने यावर पुढील प्रसार थांबला असता.

53
00:02:27,915 --> 00:02:30,686
पण तेथे येईपर्यंत

54
00:02:30,710 --> 00:02:33,068
महिन्या भरापासूनच 
त्याने थैमान घातले होते.

55
00:02:33,092 --> 00:02:36,732
यात शेकडो बाधित झाले होते.

56
00:02:36,756 --> 00:02:40,400
आणि सिएरा लिओन येथे केवळ
एकच उदाहरण नव्हते.

57
00:02:40,424 --> 00:02:41,716
तर एक मोठी लाटच होती.

58
00:02:42,120 --> 00:02:44,395
आंतरराष्ट्रीय समूहाबरोबर
आम्हाला काम करावे लागे.

59
00:02:44,419 --> 00:02:48,125
केनेमाच्या आरोग्य मंत्रालयाबरोबर 
या रुग्णावर उपचार करावे लागत.

60
00:02:48,149 --> 00:02:50,220
पुढील आठवड्यात ती संख्या झाली ३१

61
00:02:50,244 --> 00:02:53,918
नंतर ९२ नंतर १४७
या सर्व केनेमातील होत्या

62
00:02:53,942 --> 00:02:57,243
सिएरा लिओन हाकत एकमेव जागा होती 
यावर इलाज करण्यास.

63
00:02:57,610 --> 00:03:01,009
जे शक्य होते ते आम्ही अहोरात्र 
प्रयत्न करून केले.

64
00:03:01,033 --> 00:03:03,994
त्यांना व्यक्तिगत मदत करणे लक्ष देणे

65
00:03:04,018 --> 00:03:05,965
याच बरोबर आम्ही एक साधी गोष्ट केली

66
00:03:06,544 --> 00:03:10,333
रुग्णाच्या रक्तातून इबोला तपासणीसाठी 
घेतलेले नमुने

67
00:03:10,357 --> 00:03:12,412
अर्थातच आम्ही नष्ट केले.

68
00:03:12,436 --> 00:03:16,052
दुसरा मार्ग त्यात रासायनिक पदार्थ टाकून 
त्यांना निष्प्रभ करणे.

69
00:03:16,076 --> 00:03:18,806
एका डब्यात टाकून आम्ही जहाजातून 
समुद्रात फेकत होतो.

70
00:03:18,830 --> 00:03:19,981
आम्ही तेच करीत होतो.

71
00:03:20,005 --> 00:03:22,101
आन्ही ते बोस्टन येथील 
माझ्या टीमकडे पाठविले

72
00:03:22,724 --> 00:03:26,561
कित्येक दिवस अहोरात्र आम्ही काम केले

73
00:03:26,585 --> 00:03:30,454
आणि इबोला विष्णूचे 
९९ जीनोम तयार केलेत.

74
00:03:30,478 --> 00:03:33,535
आणि हा आमच ब्लू प्रिंट आराखडा होता.

75
00:03:33,559 --> 00:03:34,718
प्रत्येकास तो मिळाला.

76
00:03:34,742 --> 00:03:36,687
त्याने आमचे काम सोपे झाले.

77
00:03:36,711 --> 00:03:38,620
खूपच माहिती मिळाली.

78
00:03:38,644 --> 00:03:41,821
या प्रकारच्या कामाचे स्वरूप साधे पण 
शक्तिशाली असते.

79
00:03:42,396 --> 00:03:44,866
आमच्याजवळ हे ९९ प्रकारचे
इबोला विष्णू होते.

80
00:03:44,890 --> 00:03:46,337
त्यांची तुलना करा.

81
00:03:46,361 --> 00:03:49,207
त्यातील तीनची तुलना आपण करू शकतो

82
00:03:49,231 --> 00:03:52,067
जे गीनियात अगोदरच प्रसिद्ध झाले होते.

83
00:03:52,091 --> 00:03:55,802
आम्ही दाखवू शकतो महिनाभरापूर्वी गीनियात 
आलेल्या साथीबाबत.

84
00:03:55,826 --> 00:03:57,668
प्रथमच मानवी लोकसंख्येत

85
00:03:57,692 --> 00:04:00,364
माणसापासून माणसाकडे ते संक्रमित झाले.

86
00:04:00,388 --> 00:04:01,932
हे महत्वाचे आहे.

87
00:04:01,956 --> 00:04:04,324
तुम्ही जेव्हा यास कसा अटकाव 
करता येईल पहाता

88
00:04:04,348 --> 00:04:06,414
इतरांशी झालेला संपर्क 
ही महत्वाचा आहे.

89
00:04:06,438 --> 00:04:09,840
आम्ही पाहू शकलो जेव्हा तो एकातून 
दुसर्याच्या शरीरात जातो तेव्हा

90
00:04:09,864 --> 00:04:11,121
त्यात उत्परिवर्तन होते.

91
00:04:11,145 --> 00:04:13,296
प्रत्येक उत्परिवर्तन महत्वाचे आहे.

92
00:04:13,320 --> 00:04:15,640
कारण निदान ,लास.

93
00:04:15,664 --> 00:04:17,149
व उपचार जे आम्ही करीत होतो

94
00:04:17,173 --> 00:04:20,531
ते त्यांच्या जीनोम वर आधारित होते.

95
00:04:20,555 --> 00:04:21,776
तो तो मूलाधार होता.

96
00:04:21,800 --> 00:04:24,682
जागतिक आरोग्य तज्ञ यांना आता.

97
00:04:24,706 --> 00:04:25,903
विकसित करवयाचे होते

98
00:04:25,927 --> 00:04:28,480
ते करीत असलेले उपाय

99
00:04:29,079 --> 00:04:32,094
विज्ञानाच्या काम करण्याच्या मार्गात 
माझे स्थान होते

100
00:04:32,094 --> 00:04:33,435
ते माझ्याकडील माहितीमुळे.

101
00:04:33,459 --> 00:04:36,095
सिलो मध्ये मी अनेक महिने काम केले असते.

102
00:04:36,119 --> 00:04:38,318
माहितीचे पृथः करण करीत सावकाश

103
00:04:38,342 --> 00:04:41,802
आणि नंतर प्रसिद्धीस दिले असते 
इकडे तिकडे जावून.

104
00:04:41,826 --> 00:04:44,955
नंतर ती माहिती प्रसिद्ध झाली असती.

105
00:04:44,979 --> 00:04:47,183
अश्या प्रकारे सामान्य स्थितीत काम होते.

106
00:04:47,207 --> 00:04:49,778
पण येथे असे करणे उचित नव्हते.

107
00:04:49,802 --> 00:04:51,410
आघाडीवरील कामात आमचे मित्र होते

108
00:04:51,434 --> 00:04:54,688
आणि आम्हाला तर त्यांच्या
मदतीची गरजच होती.

109
00:04:54,712 --> 00:04:55,868
खूपच

110
00:04:55,892 --> 00:04:57,289
आम्ही प्रथम केले

111
00:04:57,313 --> 00:04:59,998
जसा जीनोम क्रम मशीन मधून बाहेर पडला

112
00:05:00,022 --> 00:05:01,451
आम्ही तो वेबवर टाकला.

113
00:05:01,475 --> 00:05:04,311
जगापुढे ठेऊन आम्ही मदत मागितली

114
00:05:04,335 --> 00:05:05,670
आणि आम्हाला मदत मिळाली.

115
00:05:05,694 --> 00:05:06,856
त्यापूर्वी

116
00:05:06,880 --> 00:05:09,216
आमच्याशी जग संपर्क करीतच होते.

117
00:05:09,240 --> 00:05:11,684
हि माहिती उपलब्ध झाली हे पाहून

118
00:05:11,708 --> 00:05:13,960
अनेक विषाणूंचा मागोवा घेणारे 
चकित झाले.

119
00:05:13,984 --> 00:05:16,063
आणि ते आमच्या समूहात सहभागी झाले.

120
00:05:16,087 --> 00:05:18,417
या भासमान पद्धतीने आमचे कार्य चालले.

121
00:05:18,441 --> 00:05:21,422
आम्ही माहितीचे आदान प्रदान .संभाषण 
करीत असो.

122
00:05:21,446 --> 00:05:24,197
असे करून आम्ही विषाणूंचा दर मिनिटास 
मागोवा घेत असू.

123
00:05:24,221 --> 00:05:26,442
या विषाणूचा प्रसार थांबविण्यास.

124
00:05:27,027 --> 00:05:30,785
अशा प्रकारे असें समूह बनविण्याचे अनेक 
मार्ग आहेत.

125
00:05:31,182 --> 00:05:35,507
प्रत्येकजण विशेषतःजगभर
साथ पसरली तेव्हा,

126
00:05:35,531 --> 00:05:39,121
यात प्रत्येक सहभागी झाला शिकण्यासाठी.

127
00:05:39,788 --> 00:05:41,382
प्रत्येकास यात भाग घ्यायचा होता.

128
00:05:41,406 --> 00:05:44,186
यात चकित करणारी अफाट मानवी क्षमता होती.

129
00:05:44,210 --> 00:05:45,933
आम्ही इंटरनेटने जोडलेले होतो.

130
00:05:45,957 --> 00:05:49,208
आम्ही एकमेकांची भीती न बाळगता

131
00:05:49,232 --> 00:05:51,089
म्हणत होतो "हे करू या."

132
00:05:51,113 --> 00:05:53,636
एकत्र काम करू या आणि इतिहास घडवू या

133
00:05:53,660 --> 00:05:56,402
प्रश्न होता,
आम्ही जी माहिती वापरात होतो,

134
00:05:56,426 --> 00:06:00,463
त्यावरील गुगल वर फार थोडी माहिती होती

135
00:06:00,487 --> 00:06:03,138
आणि त्यामुळे अनेक संधी गमावल्या.

136
00:06:03,162 --> 00:06:05,643
खेमेनाच्या साठीच्या सुरवातीस,

137
00:06:05,667 --> 00:06:08,409
आमच्याजवळ १०६ रुग्णांच्या उपचाराची 
माहिती होती.

138
00:06:08,433 --> 00:06:11,267
तीही आम्ही सार्वजनिक केली.

139
00:06:11,291 --> 00:06:14,961
आमच्या प्रयोगशाळेत
ती माहिती उपलब्ध होती.

140
00:06:14,985 --> 00:06:18,603
आम्ही संगणकाला शिक्षित करू शकलो इबोला 
रोगाच्या वाढीचा अंदाज घेण्यास

141
00:06:18,627 --> 00:06:20,404
जवळ जवळ १०० टक्के.

142
00:06:20,428 --> 00:06:22,525
आम्ही त्यासाठी एक अॅप केले.

143
00:06:22,549 --> 00:06:25,319
जे आरोग्य सेवकांसाठी उपलब्ध होऊ शकेल.

144
00:06:25,343 --> 00:06:28,602
पण १०६ रेकोर्ड काही पुरेशी माहिती नव्हती.

145
00:06:28,626 --> 00:06:29,777
हे अजमावण्यास.

146
00:06:29,801 --> 00:06:32,455
आम्ही अधिक माहितीची वाट पाहत होतो.

147
00:06:32,479 --> 00:06:34,523
जो अजूनही आलेला नाही.

148
00:06:34,547 --> 00:06:37,079
आम्ही अजूनही वाट पहात आहोत
जुळवणी करीत

149
00:06:37,103 --> 00:06:39,941
सिलोस मध्ये एकत्र काम करण्या ऐवजी

150
00:06:39,965 --> 00:06:42,197
आम्हला ते मान्य नव्हते.

151
00:06:42,221 --> 00:06:46,025
तुम्ही हे अमान्य कराल.

152
00:06:46,049 --> 00:06:47,731
आमचे आयुष्य जोखमीवर होते.

153
00:06:47,755 --> 00:06:49,466
खरेतर

154
00:06:49,490 --> 00:06:52,033
अनेक आरोग्यसेवकांचा यात मृत्यू झाला

155
00:06:52,057 --> 00:06:53,951
त्यात माझे सहकारीही होते.

156
00:06:53,975 --> 00:06:57,722
त्यातील पाच माबुला फोनीन,अलेक्स मोईग्बोई

157
00:06:57,746 --> 00:07:01,757
डॉ. हुर्मान खान ,अलिस कोवोमा आणि 
महमद फुल्लाह

158
00:07:01,781 --> 00:07:04,307
अनेक आरोग्य सेवकांपैकी हे पाचजण होते

159
00:07:04,331 --> 00:07:06,095
केनेम आणि त्यापलीकडील भागात.

160
00:07:06,119 --> 00:07:09,155
आमच्या सोबत काम करिताना मृत्यू पावले
जग इलाजाची वाट पहात होते.

161
00:07:09,179 --> 00:07:11,039
शांतपणे व अलग राहून.

162
00:07:11,063 --> 00:07:13,096
एबोला हा मानवतेवर सं कात आहे

163
00:07:13,120 --> 00:07:17,004
तो अविश्वास भेदभाव आणि अस्थिरता
निर्माण करतो.

164
00:07:17,028 --> 00:07:20,801
जेव्हा यामुळे आमच्यातच लढाई व 
बाधा निर्माण होते.

165
00:07:20,825 --> 00:07:22,645
विष्णूचा प्रसार होतो तेव्हा.

166
00:07:22,669 --> 00:07:24,461
इतर मानवतेला असलेल्या धोक्या प्रमाणे

167
00:07:24,485 --> 00:07:27,131
इबोला आम्हाला ही धोक्याचा होता.

168
00:07:27,155 --> 00:07:29,035
पण आम्ही सर्व एकत्र लढा देत होतो.

169
00:07:29,059 --> 00:07:31,693
एखदा जरी बळी पडला असता तर 
त्याचा धोका आम्हालाही होतो

170
00:07:32,177 --> 00:07:34,979
या ठिकाणी समान धोका होता हल्ल्याचा

171
00:07:35,003 --> 00:07:37,416
सर्वात समान भीती, समान 
आशा ,व शक्ती होती.

172
00:07:37,440 --> 00:07:40,649
आम्ही सर्वजण आनंदाने काम करू 
हि माझी आशा होती.

173
00:07:42,427 --> 00:07:45,497
माझा एक पदवीधर विद्यार्थी सिएरा लिओन वर 
पुस्तक वाचीत होता.

174
00:07:45,521 --> 00:07:47,855
तिने" केनेमा" शब्द शोधला

175
00:07:47,879 --> 00:07:51,322
जेथे आम्ही काम करीत होतो आणि शहर
जेथे आम्ही काम केले सिएरा लिओन मध्ये

176
00:07:51,346 --> 00:07:55,527
तो मेंडे म्हणजे नदी प्रमाणे स्वच्छ
हा अर्थ होतो.

177
00:07:55,551 --> 00:07:57,138
हा अर्थ सर्वांसाठी खुला आहे.

178
00:07:57,439 --> 00:07:58,984
आमच्यासाठी हार्थ महत्वाचा होता.

179
00:07:59,008 --> 00:08:01,102
तो अर्थ माहित नसला तरी
त्याचा अर्थ जाणवायचा

180
00:08:01,126 --> 00:08:04,310
केनेमा मधील व्यक्तीचा सन्मान करण्यास.

181
00:08:04,334 --> 00:08:08,621
आम्ही एकत्र राहून मुक्तपणे सहभगी 
होत असू.

182
00:08:09,074 --> 00:08:10,251
आणि ते आम्ही करीत होतो

183
00:08:10,275 --> 00:08:14,036
आमची परस्परांत अपेक्षा होती

184
00:08:14,060 --> 00:08:16,934
मदत करण्याची साठीचा प्रकोप आल्यास.

185
00:08:16,958 --> 00:08:18,608
या लढ्यात.

186
00:08:18,632 --> 00:08:21,541
हा काही पहिलाच प्रकोप नव्हता इबोलाचा

187
00:08:21,565 --> 00:08:23,013
आणि शेवटचाही नाही.

188
00:08:23,037 --> 00:08:26,192
असे अनेक विषाणू आहेत 
जे अशी अवस्था आणू शकतात.

189
00:08:26,216 --> 00:08:27,641
जसे लिसा विषाणू व अन्य.

190
00:08:27,665 --> 00:08:29,174
आणि पुढील वेळी

191
00:08:29,198 --> 00:08:32,394
हे लाखो शहरात घडू शकते.

192
00:08:32,418 --> 00:08:35,117
असे काही होऊ शकते ज्याचा प्रसार 
हवेतून होईल.

193
00:08:35,141 --> 00:08:37,288
अथवा वाईट हेतूने 
ही त्याचा प्रसार होऊ शकतो.

194
00:08:37,312 --> 00:08:40,293
मला माहित आहे ते फारच भीतीदायक असेल.

195
00:08:40,317 --> 00:08:42,971
पण हा आमचा अनुभव 
शिकवेल

196
00:08:42,995 --> 00:08:46,315
आमच्या जवळ आहे तंत्रज्ञान व क्षमता

197
00:08:46,339 --> 00:08:47,934
विजय मिळविण्याची

198
00:08:47,958 --> 00:08:50,804
आणि या विष्णूवर मत करण्याची

199
00:08:50,828 --> 00:08:53,100
पण हे सर्व शक्य आहे एकत्र काम करूनच.

200
00:08:53,124 --> 00:08:54,321
आनदाने ते काम केले

201
00:08:54,871 --> 00:08:56,392
डॉ खान

202
00:08:56,416 --> 00:09:00,582
आणि अन्य ज्यांनी त्याग केला 
या लढ्यात

203
00:09:00,606 --> 00:09:03,006
ते सर नेहमीच आमच्या हृदयात राहतील.

204
00:09:03,030 --> 00:09:05,837
चला त्यंच्या बरोबर लढ देऊ या.

205
00:09:05,861 --> 00:09:07,736
जगाला नामुष्की येऊ देऊ नको या

206
00:09:07,760 --> 00:09:09,879
या विष्णूच्या साथीने.

207
00:09:09,903 --> 00:09:12,684
लाखो माने व हृदय उजळू या

208
00:09:12,708 --> 00:09:13,916
एकत्र लढा देऊन

209
00:09:13,940 --> 00:09:15,114
आभारी आहे.

210
00:09:15,138 --> 00:09:22,007
(टाळ्या)