0:00:01.015,0:00:03.777
तुम्ही कदाचित केनेमा, सिएरा लिओन[br]याशी परिचित नसाल

0:00:03.801,0:00:05.333
तसेच आरुआ ,नैजेरीया याशीही

0:00:05.357,0:00:09.276
पण मला माहित आहे पृथ्वीवरील[br]त्या बहुमोल जागा आहेत.

0:00:09.956,0:00:15.009
इस्पितळात परिचारिका डॉक्टर्स, शास्त्रज्ञ [br]एकत्र राहतात.

0:00:15.033,0:00:16.590
पण ते शांतपणे लढा देत असतात.

0:00:16.614,0:00:19.314
मानवतेवर आलेल्या मोठ्या संकटाशी.

0:00:19.338,0:00:20.512
लिसा व्हायरसशी.

0:00:21.118,0:00:23.256
हा इबोला व्हायरस प्रमाणे असतो.

0:00:23.280,0:00:26.513
यात खूपच ताप येतो व मृत्यूही होतो.

0:00:27.053,0:00:30.992
पण हे सर्व रोज धोका पत्करून

0:00:31.016,0:00:33.933
समाजाचे रक्षण करीत असतात.

0:00:33.957,0:00:36.537
आणि आपलेही रक्षण करतात.

0:00:37.093,0:00:40.001
पण मला जी विशेष माहिती[br]याबद्दल मिळाली

0:00:40.025,0:00:42.592
जेव्हा मी प्रथमच तेथे अनेक वर्षांनी गेले.

0:00:42.616,0:00:44.325
आपल्या कार्यास ते सकाळपासून [br]

0:00:44.349,0:00:49.292
या आव्हानास सज्ज होत गाणी गात,[br]त्यासाठी पुढाकार घ्यायचे.

0:00:49.731,0:00:53.070
ते एकत्र यायचे व आनंद साजरा करायचे.

0:00:53.094,0:00:54.616
आपले चैतन्य दाखवीत असत.

0:00:54.640,0:00:55.799
कित्येक वर्षे

0:00:55.823,0:00:58.936
अनेक वर्षे मी त्यांना व ते मला भेटले.

0:00:58.960,0:01:00.953
मी हि त्यांच्याच रमले गाणी गात,

0:01:00.977,0:01:03.151
आम्ही लिखाण करीत असू[br]ते करणे आवडायचे.

0:01:03.175,0:01:06.718
आम्ही जाणीव ठेवीत होतो आन्ही काही केवळ [br]विज्ञान प्रसारासाठी नाही तर

0:01:06.742,0:01:09.059
मानवतेचे मोठे काम हाती घेतले होते.

0:01:09.586,0:01:13.909
तुम्ही कल्पना करू शकता[br]किती मोलाचे काम आहेते

0:01:13.933,0:01:16.706
अति आवश्यक बदल होताना

0:01:16.730,0:01:21.519
जो घडला मार्च २०१४ मध्ये

0:01:21.543,0:01:23.889
गियानात इबोला विष्णूने थैमान घातले होते

0:01:24.426,0:01:26.558
ही साथ आफ्रिकेत पहिल्यांदाच

0:01:26.582,0:01:29.024
सीमा रेषाजनिक सिएरा लिओन [br]व लीबेरा येथे आली

0:01:30.074,0:01:32.596
आणि हे खूपच भीतीदायक होते [br]आम्हा सर्वांसाठी.

0:01:32.620,0:01:34.532
काही काळ आम्हाला संशय होता

0:01:34.556,0:01:37.198
लासा व इबोला आम्हाला वाटतो [br]पेक्षा अधिक पसरला आहे.

0:01:37.222,0:01:39.531
आणि वाटे कि तो एके दिवशी[br]केनिमात पोहचेल

0:01:39.896,0:01:42.306
त्यामुळे माझ्या गटातील सदस्य लागलीच

0:01:42.330,0:01:44.727
डॉक्टर हुमर्र खान यांना भेटले.

0:01:44.751,0:01:48.428
त्यासाठी करावयाच्या निदानासाठी [br]रेण्वीय चाचण्यांची आम्ही तयारी केली.

0:01:48.452,0:01:50.605
यासाठी कि जर तो सीमा ओलांडून आलाच

0:01:50.629,0:01:51.892
सिएरा लिओन मध्ये.

0:01:51.916,0:01:54.912
अशीच तयारी आम्ही लासा विषाणू साठी केली.

0:01:54.936,0:01:56.093
आम्ही ईलाज जाणतो.

0:01:56.117,0:01:57.547
हा गट उत्तम होता.

0:01:57.571,0:02:00.808
फक्त आम्हाला जागा व साहित्य द्यायचे [br]होते एबोलाशी लढण्यास.

0:02:01.340,0:02:02.968
दुर्दैवाने तो दिवस आला.

0:02:02.992,0:02:07.973
२३ मी २०१४ एका प्रसूतिगृहात आलेल्या [br]महिलेस आढळले

0:02:07.997,0:02:11.723
आमचा गट रेण्वीय चाचण्यांचे साहित्य [br]घेऊन वेगाने तिकडे गेला.

0:02:11.747,0:02:15.582
त्यांनी सिएरा लिओन येथे पहिला ईबोला [br]विषाणू आल्याची खात्री केली.

0:02:16.107,0:02:18.156
हे आम्ही केलेले काम अपवादात्मक होते.

0:02:18.180,0:02:20.440
त्यांना लागलीच निदान करणे शक्य झाले.

0:02:20.464,0:02:22.471
सुरखा घेऊन त्यांनी त्याचा इलाज सुरु केला.

0:02:22.471,0:02:26.119
सुरवातीस त्यांनी याचा संपर्क कोणाकोणाशी [br]आला याचा मागोवा घेण्यास सुरवात केली.

0:02:26.119,0:02:27.915
त्याने यावर पुढील प्रसार थांबला असता.

0:02:27.915,0:02:30.686
पण तेथे येईपर्यंत

0:02:30.710,0:02:33.068
महिन्या भरापासूनच [br]त्याने थैमान घातले होते.

0:02:33.092,0:02:36.732
यात शेकडो बाधित झाले होते.

0:02:36.756,0:02:40.400
आणि सिएरा लिओन येथे केवळ[br]एकच उदाहरण नव्हते.

0:02:40.424,0:02:41.716
तर एक मोठी लाटच होती.

0:02:42.120,0:02:44.395
आंतरराष्ट्रीय समूहाबरोबर[br]आम्हाला काम करावे लागे.

0:02:44.419,0:02:48.125
केनेमाच्या आरोग्य मंत्रालयाबरोबर [br]या रुग्णावर उपचार करावे लागत.

0:02:48.149,0:02:50.220
पुढील आठवड्यात ती संख्या झाली ३१

0:02:50.244,0:02:53.918
नंतर ९२ नंतर १४७[br]या सर्व केनेमातील होत्या

0:02:53.942,0:02:57.243
सिएरा लिओन हाकत एकमेव जागा होती [br]यावर इलाज करण्यास.

0:02:57.610,0:03:01.009
जे शक्य होते ते आम्ही अहोरात्र [br]प्रयत्न करून केले.

0:03:01.033,0:03:03.994
त्यांना व्यक्तिगत मदत करणे लक्ष देणे

0:03:04.018,0:03:05.965
याच बरोबर आम्ही एक साधी गोष्ट केली

0:03:06.544,0:03:10.333
रुग्णाच्या रक्तातून इबोला तपासणीसाठी [br]घेतलेले नमुने

0:03:10.357,0:03:12.412
अर्थातच आम्ही नष्ट केले.

0:03:12.436,0:03:16.052
दुसरा मार्ग त्यात रासायनिक पदार्थ टाकून [br]त्यांना निष्प्रभ करणे.

0:03:16.076,0:03:18.806
एका डब्यात टाकून आम्ही जहाजातून [br]समुद्रात फेकत होतो.

0:03:18.830,0:03:19.981
आम्ही तेच करीत होतो.

0:03:20.005,0:03:22.101
आन्ही ते बोस्टन येथील [br]माझ्या टीमकडे पाठविले

0:03:22.724,0:03:26.561
कित्येक दिवस अहोरात्र आम्ही काम केले

0:03:26.585,0:03:30.454
आणि इबोला विष्णूचे [br]९९ जीनोम तयार केलेत.

0:03:30.478,0:03:33.535
आणि हा आमच ब्लू प्रिंट आराखडा होता.

0:03:33.559,0:03:34.718
प्रत्येकास तो मिळाला.

0:03:34.742,0:03:36.687
त्याने आमचे काम सोपे झाले.

0:03:36.711,0:03:38.620
खूपच माहिती मिळाली.

0:03:38.644,0:03:41.821
या प्रकारच्या कामाचे स्वरूप साधे पण [br]शक्तिशाली असते.

0:03:42.396,0:03:44.866
आमच्याजवळ हे ९९ प्रकारचे[br]इबोला विष्णू होते.

0:03:44.890,0:03:46.337
त्यांची तुलना करा.

0:03:46.361,0:03:49.207
त्यातील तीनची तुलना आपण करू शकतो

0:03:49.231,0:03:52.067
जे गीनियात अगोदरच प्रसिद्ध झाले होते.

0:03:52.091,0:03:55.802
आम्ही दाखवू शकतो महिनाभरापूर्वी गीनियात [br]आलेल्या साथीबाबत.

0:03:55.826,0:03:57.668
प्रथमच मानवी लोकसंख्येत

0:03:57.692,0:04:00.364
माणसापासून माणसाकडे ते संक्रमित झाले.

0:04:00.388,0:04:01.932
हे महत्वाचे आहे.

0:04:01.956,0:04:04.324
तुम्ही जेव्हा यास कसा अटकाव [br]करता येईल पहाता

0:04:04.348,0:04:06.414
इतरांशी झालेला संपर्क [br]ही महत्वाचा आहे.

0:04:06.438,0:04:09.840
आम्ही पाहू शकलो जेव्हा तो एकातून [br]दुसर्याच्या शरीरात जातो तेव्हा

0:04:09.864,0:04:11.121
त्यात उत्परिवर्तन होते.

0:04:11.145,0:04:13.296
प्रत्येक उत्परिवर्तन महत्वाचे आहे.

0:04:13.320,0:04:15.640
कारण निदान ,लास.

0:04:15.664,0:04:17.149
व उपचार जे आम्ही करीत होतो

0:04:17.173,0:04:20.531
ते त्यांच्या जीनोम वर आधारित होते.

0:04:20.555,0:04:21.776
तो तो मूलाधार होता.

0:04:21.800,0:04:24.682
जागतिक आरोग्य तज्ञ यांना आता.

0:04:24.706,0:04:25.903
विकसित करवयाचे होते

0:04:25.927,0:04:28.480
ते करीत असलेले उपाय

0:04:29.079,0:04:32.094
विज्ञानाच्या काम करण्याच्या मार्गात [br]माझे स्थान होते

0:04:32.094,0:04:33.435
ते माझ्याकडील माहितीमुळे.

0:04:33.459,0:04:36.095
सिलो मध्ये मी अनेक महिने काम केले असते.

0:04:36.119,0:04:38.318
माहितीचे पृथः करण करीत सावकाश

0:04:38.342,0:04:41.802
आणि नंतर प्रसिद्धीस दिले असते [br]इकडे तिकडे जावून.

0:04:41.826,0:04:44.955
नंतर ती माहिती प्रसिद्ध झाली असती.

0:04:44.979,0:04:47.183
अश्या प्रकारे सामान्य स्थितीत काम होते.

0:04:47.207,0:04:49.778
पण येथे असे करणे उचित नव्हते.

0:04:49.802,0:04:51.410
आघाडीवरील कामात आमचे मित्र होते

0:04:51.434,0:04:54.688
आणि आम्हाला तर त्यांच्या[br]मदतीची गरजच होती.

0:04:54.712,0:04:55.868
खूपच

0:04:55.892,0:04:57.289
आम्ही प्रथम केले

0:04:57.313,0:04:59.998
जसा जीनोम क्रम मशीन मधून बाहेर पडला

0:05:00.022,0:05:01.451
आम्ही तो वेबवर टाकला.

0:05:01.475,0:05:04.311
जगापुढे ठेऊन आम्ही मदत मागितली

0:05:04.335,0:05:05.670
आणि आम्हाला मदत मिळाली.

0:05:05.694,0:05:06.856
त्यापूर्वी

0:05:06.880,0:05:09.216
आमच्याशी जग संपर्क करीतच होते.

0:05:09.240,0:05:11.684
हि माहिती उपलब्ध झाली हे पाहून

0:05:11.708,0:05:13.960
अनेक विषाणूंचा मागोवा घेणारे [br]चकित झाले.

0:05:13.984,0:05:16.063
आणि ते आमच्या समूहात सहभागी झाले.

0:05:16.087,0:05:18.417
या भासमान पद्धतीने आमचे कार्य चालले.

0:05:18.441,0:05:21.422
आम्ही माहितीचे आदान प्रदान .संभाषण [br]करीत असो.

0:05:21.446,0:05:24.197
असे करून आम्ही विषाणूंचा दर मिनिटास [br]मागोवा घेत असू.

0:05:24.221,0:05:26.442
या विषाणूचा प्रसार थांबविण्यास.

0:05:27.027,0:05:30.785
अशा प्रकारे असें समूह बनविण्याचे अनेक [br]मार्ग आहेत.

0:05:31.182,0:05:35.507
प्रत्येकजण विशेषतःजगभर[br]साथ पसरली तेव्हा,

0:05:35.531,0:05:39.121
यात प्रत्येक सहभागी झाला शिकण्यासाठी.

0:05:39.788,0:05:41.382
प्रत्येकास यात भाग घ्यायचा होता.

0:05:41.406,0:05:44.186
यात चकित करणारी अफाट मानवी क्षमता होती.

0:05:44.210,0:05:45.933
आम्ही इंटरनेटने जोडलेले होतो.

0:05:45.957,0:05:49.208
आम्ही एकमेकांची भीती न बाळगता

0:05:49.232,0:05:51.089
म्हणत होतो "हे करू या."

0:05:51.113,0:05:53.636
एकत्र काम करू या आणि इतिहास घडवू या

0:05:53.660,0:05:56.402
प्रश्न होता,[br]आम्ही जी माहिती वापरात होतो,

0:05:56.426,0:06:00.463
त्यावरील गुगल वर फार थोडी माहिती होती

0:06:00.487,0:06:03.138
आणि त्यामुळे अनेक संधी गमावल्या.

0:06:03.162,0:06:05.643
खेमेनाच्या साठीच्या सुरवातीस,

0:06:05.667,0:06:08.409
आमच्याजवळ १०६ रुग्णांच्या उपचाराची [br]माहिती होती.

0:06:08.433,0:06:11.267
तीही आम्ही सार्वजनिक केली.

0:06:11.291,0:06:14.961
आमच्या प्रयोगशाळेत[br]ती माहिती उपलब्ध होती.

0:06:14.985,0:06:18.603
आम्ही संगणकाला शिक्षित करू शकलो इबोला [br]रोगाच्या वाढीचा अंदाज घेण्यास

0:06:18.627,0:06:20.404
जवळ जवळ १०० टक्के.

0:06:20.428,0:06:22.525
आम्ही त्यासाठी एक अॅप केले.

0:06:22.549,0:06:25.319
जे आरोग्य सेवकांसाठी उपलब्ध होऊ शकेल.

0:06:25.343,0:06:28.602
पण १०६ रेकोर्ड काही पुरेशी माहिती नव्हती.

0:06:28.626,0:06:29.777
हे अजमावण्यास.

0:06:29.801,0:06:32.455
आम्ही अधिक माहितीची वाट पाहत होतो.

0:06:32.479,0:06:34.523
जो अजूनही आलेला नाही.

0:06:34.547,0:06:37.079
आम्ही अजूनही वाट पहात आहोत[br]जुळवणी करीत

0:06:37.103,0:06:39.941
सिलोस मध्ये एकत्र काम करण्या ऐवजी

0:06:39.965,0:06:42.197
आम्हला ते मान्य नव्हते.

0:06:42.221,0:06:46.025
तुम्ही हे अमान्य कराल.

0:06:46.049,0:06:47.731
आमचे आयुष्य जोखमीवर होते.

0:06:47.755,0:06:49.466
खरेतर

0:06:49.490,0:06:52.033
अनेक आरोग्यसेवकांचा यात मृत्यू झाला

0:06:52.057,0:06:53.951
त्यात माझे सहकारीही होते.

0:06:53.975,0:06:57.722
त्यातील पाच माबुला फोनीन,अलेक्स मोईग्बोई

0:06:57.746,0:07:01.757
डॉ. हुर्मान खान ,अलिस कोवोमा आणि [br]महमद फुल्लाह

0:07:01.781,0:07:04.307
अनेक आरोग्य सेवकांपैकी हे पाचजण होते

0:07:04.331,0:07:06.095
केनेम आणि त्यापलीकडील भागात.

0:07:06.119,0:07:09.155
आमच्या सोबत काम करिताना मृत्यू पावले[br]जग इलाजाची वाट पहात होते.

0:07:09.179,0:07:11.039
शांतपणे व अलग राहून.

0:07:11.063,0:07:13.096
एबोला हा मानवतेवर सं कात आहे

0:07:13.120,0:07:17.004
तो अविश्वास भेदभाव आणि अस्थिरता[br]निर्माण करतो.

0:07:17.028,0:07:20.801
जेव्हा यामुळे आमच्यातच लढाई व [br]बाधा निर्माण होते.

0:07:20.825,0:07:22.645
विष्णूचा प्रसार होतो तेव्हा.

0:07:22.669,0:07:24.461
इतर मानवतेला असलेल्या धोक्या प्रमाणे

0:07:24.485,0:07:27.131
इबोला आम्हाला ही धोक्याचा होता.

0:07:27.155,0:07:29.035
पण आम्ही सर्व एकत्र लढा देत होतो.

0:07:29.059,0:07:31.693
एखदा जरी बळी पडला असता तर [br]त्याचा धोका आम्हालाही होतो

0:07:32.177,0:07:34.979
या ठिकाणी समान धोका होता हल्ल्याचा

0:07:35.003,0:07:37.416
सर्वात समान भीती, समान [br]आशा ,व शक्ती होती.

0:07:37.440,0:07:40.649
आम्ही सर्वजण आनंदाने काम करू [br]हि माझी आशा होती.

0:07:42.427,0:07:45.497
माझा एक पदवीधर विद्यार्थी सिएरा लिओन वर [br]पुस्तक वाचीत होता.

0:07:45.521,0:07:47.855
तिने" केनेमा" शब्द शोधला

0:07:47.879,0:07:51.322
जेथे आम्ही काम करीत होतो आणि शहर[br]जेथे आम्ही काम केले सिएरा लिओन मध्ये

0:07:51.346,0:07:55.527
तो मेंडे म्हणजे नदी प्रमाणे स्वच्छ[br]हा अर्थ होतो.

0:07:55.551,0:07:57.138
हा अर्थ सर्वांसाठी खुला आहे.

0:07:57.439,0:07:58.984
आमच्यासाठी हार्थ महत्वाचा होता.

0:07:59.008,0:08:01.102
तो अर्थ माहित नसला तरी[br]त्याचा अर्थ जाणवायचा

0:08:01.126,0:08:04.310
केनेमा मधील व्यक्तीचा सन्मान करण्यास.

0:08:04.334,0:08:08.621
आम्ही एकत्र राहून मुक्तपणे सहभगी [br]होत असू.

0:08:09.074,0:08:10.251
आणि ते आम्ही करीत होतो

0:08:10.275,0:08:14.036
आमची परस्परांत अपेक्षा होती

0:08:14.060,0:08:16.934
मदत करण्याची साठीचा प्रकोप आल्यास.

0:08:16.958,0:08:18.608
या लढ्यात.

0:08:18.632,0:08:21.541
हा काही पहिलाच प्रकोप नव्हता इबोलाचा

0:08:21.565,0:08:23.013
आणि शेवटचाही नाही.

0:08:23.037,0:08:26.192
असे अनेक विषाणू आहेत [br]जे अशी अवस्था आणू शकतात.

0:08:26.216,0:08:27.641
जसे लिसा विषाणू व अन्य.

0:08:27.665,0:08:29.174
आणि पुढील वेळी

0:08:29.198,0:08:32.394
हे लाखो शहरात घडू शकते.

0:08:32.418,0:08:35.117
असे काही होऊ शकते ज्याचा प्रसार [br]हवेतून होईल.

0:08:35.141,0:08:37.288
अथवा वाईट हेतूने [br]ही त्याचा प्रसार होऊ शकतो.

0:08:37.312,0:08:40.293
मला माहित आहे ते फारच भीतीदायक असेल.

0:08:40.317,0:08:42.971
पण हा आमचा अनुभव [br]शिकवेल

0:08:42.995,0:08:46.315
आमच्या जवळ आहे तंत्रज्ञान व क्षमता

0:08:46.339,0:08:47.934
विजय मिळविण्याची

0:08:47.958,0:08:50.804
आणि या विष्णूवर मत करण्याची

0:08:50.828,0:08:53.100
पण हे सर्व शक्य आहे एकत्र काम करूनच.

0:08:53.124,0:08:54.321
आनदाने ते काम केले

0:08:54.871,0:08:56.392
डॉ खान

0:08:56.416,0:09:00.582
आणि अन्य ज्यांनी त्याग केला [br]या लढ्यात

0:09:00.606,0:09:03.006
ते सर नेहमीच आमच्या हृदयात राहतील.

0:09:03.030,0:09:05.837
चला त्यंच्या बरोबर लढ देऊ या.

0:09:05.861,0:09:07.736
जगाला नामुष्की येऊ देऊ नको या

0:09:07.760,0:09:09.879
या विष्णूच्या साथीने.

0:09:09.903,0:09:12.684
लाखो माने व हृदय उजळू या

0:09:12.708,0:09:13.916
एकत्र लढा देऊन

0:09:13.940,0:09:15.114
आभारी आहे.

0:09:15.138,0:09:22.007
(टाळ्या)