WEBVTT

00:00:07.306 --> 00:00:10.753
Als je je geen leven
zonder chocolade kunt voorstellen,

00:00:10.753 --> 00:00:14.802
dan heb je geluk dat je niet
voor de 16de eeuw geboren bent.

00:00:15.942 --> 00:00:19.450
Tot dan bestond chocolade
enkel in Meso-Amerika

00:00:19.450 --> 00:00:22.235
in een geheel andere vorm
dan wat we nu kennen.

00:00:22.235 --> 00:00:24.355
Al in 1900 v.C.

00:00:24.355 --> 00:00:26.735
hadden de mensen van deze regio geleerd

00:00:26.735 --> 00:00:30.065
om de bonen van de inheemse
cacaoboom te bereiden.

00:00:30.366 --> 00:00:32.166
De oudste verslagen vertellen ons

00:00:32.166 --> 00:00:36.095
dat de bonen gemalen en dan gemengd
werden met maismeel en chilipepers

00:00:36.095 --> 00:00:37.826
om een drank te maken,

00:00:37.826 --> 00:00:40.096
geen kalmerende beker warme choco,

00:00:40.096 --> 00:00:43.966
maar een bitter, opwekkend,
schuimend brouwsel.

00:00:44.606 --> 00:00:47.976
En als jij dacht dat we tegenwoordig
veel belang aan chocolade hechten,

00:00:47.976 --> 00:00:50.826
is dit niets in vergelijking
met de Meso-Amerikanen.

00:00:50.996 --> 00:00:53.596
Ze geloofden dat cacao
voedsel uit de hemel was,

00:00:53.596 --> 00:00:57.016
een geschenk voor de mensheid
van de gevederde slangengod,

00:00:57.016 --> 00:00:59.539
bij de Maya's bekend als Kukulkan

00:00:59.539 --> 00:01:02.516
en bij de Azteken als Quetzalcoatl.

00:01:02.836 --> 00:01:05.287
De Azteken gebruikten
de cacaobonen als betaalmiddel

00:01:05.287 --> 00:01:07.826
en dronken chocolade
tijdens koninklijke feesten,

00:01:07.826 --> 00:01:10.736
gaven het aan soldaten
ter beloning voor oorlogssuccessen

00:01:10.736 --> 00:01:13.267
en gebruikten het tijdens rituelen.

00:01:13.417 --> 00:01:18.137
De eerste trans-Atlantische ontmoeting
met chocolade vond plaats in 1519,

00:01:18.137 --> 00:01:22.627
toen Hernán Cortés het hof
van Moctezuma in Tenonchtitlan bezocht.

00:01:23.016 --> 00:01:25.587
Volgens de beschrijvingen
door de luitenant van Cortés,

00:01:25.587 --> 00:01:30.787
liet de koning 50 kruiken van de drank
aanbrengen en in gouden bekers schenken.

00:01:31.007 --> 00:01:34.487
Toen de kolonisten terugkwamen 
met ladingen van deze vreemde nieuwe bonen

00:01:34.487 --> 00:01:36.587
kregen ze door de sappige
missionarisverhalen

00:01:36.587 --> 00:01:40.608
over inheemse gebruiken
de reputatie een afrodisiacum te zijn.

00:01:41.528 --> 00:01:44.318
In het begin maakte
zijn bittere smaak hem erg geschikt

00:01:44.318 --> 00:01:47.068
als geneesmiddel voor kwalen
zoals maagklachten

00:01:47.718 --> 00:01:51.508
maar het zoeten met honing,
suiker of vanille zorgde er al snel voor

00:01:51.508 --> 00:01:54.968
dat chocolade een populaire
delicatesse aan het Spaanse hof werd.

00:01:55.328 --> 00:01:58.448
En spoedig was geen
adellijk huishouden volledig

00:01:58.448 --> 00:02:01.058
zonder een speciaal chocoladeservies.

00:02:01.568 --> 00:02:04.519
De modieuze drank was
moeilijk en tijdrovend

00:02:04.519 --> 00:02:06.499
om op grote schaal te produceren.

00:02:06.499 --> 00:02:10.369
Dat bracht het gebruik van plantages
en het importeren van slavenarbeid

00:02:10.369 --> 00:02:13.639
uit de Caraïben en eilanden
aan de Afrikaanse kust met zich mee.

00:02:14.509 --> 00:02:18.179
De chocoladewereld zou
voor altijd veranderen in 1828

00:02:18.179 --> 00:02:22.939
met de introductie van de cacaobonenpers
door Coenraad Van Houten uit Amsterdam.

00:02:23.659 --> 00:02:28.791
Van Houtens uitvinding kon het natuurlijk
vet van de cacao, cacaoboter, scheidden.

00:02:28.841 --> 00:02:32.516
Het resultaat was een poeder
dat je kon mengen tot een drank

00:02:32.516 --> 00:02:34.989
of dat terug gemengd kon
worden met de cacaoboter

00:02:34.989 --> 00:02:38.209
om zo de chocolade te maken
die we vandaag kennen.

00:02:38.209 --> 00:02:42.202
Niet lang daarna voegde
een Zwitserse chocolatier, Daniel Peter,

00:02:42.202 --> 00:02:44.581
poedermelk toe aan de mengeling

00:02:44.581 --> 00:02:47.230
en vond zo melkchocolade uit.

00:02:47.600 --> 00:02:51.369
Tegen de 20ste eeuw was chocolade
geen luxeproduct voor de elite meer

00:02:51.369 --> 00:02:53.851
maar werd het een traktatie
voor het grote publiek.

00:02:53.851 --> 00:02:58.114
Om aan de enorme vraag te beantwoorden,
was er een toename van de cacaoteelt nodig

00:02:58.114 --> 00:03:00.815
die enkel rond de evenaar kan groeien.

00:03:00.815 --> 00:03:03.621
In plaats van de Afrikaanse slaven
die verscheept werden

00:03:03.621 --> 00:03:05.851
naar de Zuid-Amerikaanse cacaoplantages,

00:03:05.861 --> 00:03:08.811
verschoof de cacaoteelt
zelf naar West-Afrika.

00:03:08.811 --> 00:03:14.441
Ivoorkust levert sinds 2015 
tweevijfde van de cacao in de wereld.

00:03:14.601 --> 00:03:16.984
Toch zijn er samen met
de groei van de industrie

00:03:16.984 --> 00:03:19.977
ook gruwelijke schendingen
van de mensenrechten.

00:03:19.977 --> 00:03:22.230
Vele over West-Afrika verspreide plantages

00:03:22.230 --> 00:03:24.260
die westerse bedrijven bevoorraden,

00:03:24.260 --> 00:03:26.731
gebruiken slaven- en kinderarbeid,

00:03:26.731 --> 00:03:30.742
met naar schatting meer dan
2 miljoen getroffen kinderen.

00:03:31.552 --> 00:03:33.952
Dit is een complex probleem
dat blijft aanhouden

00:03:33.952 --> 00:03:36.381
ondanks de inspanningen
van grote chocoladefirma's

00:03:36.381 --> 00:03:38.981
om met Afrikaanse landen samen te werken

00:03:38.981 --> 00:03:42.111
om praktijken van kinderarbeid
en gedwongen arbeid te verminderen.

00:03:42.901 --> 00:03:47.642
Vandaag heeft chocolade zich geïnstalleerd
in de rituelen van onze moderne cultuur.

00:03:47.792 --> 00:03:51.442
Door de koloniale associatie
met inheemse culturen,

00:03:51.442 --> 00:03:53.892
gecombineerd met de macht van de reclame,

00:03:53.892 --> 00:03:57.113
blijft chocolade een aura
hebben van iets sensueels,

00:03:57.113 --> 00:03:58.212
decadent

00:03:58.212 --> 00:03:59.333
en verboden.

00:03:59.333 --> 00:04:01.911
Maar doordat we meer weten
over zowel zijn fascinerende

00:04:01.911 --> 00:04:05.562
en vaak wrede geschiedenis
als zijn huidige productie,

00:04:05.562 --> 00:04:08.642
weten we vanwaar die associaties komen

00:04:08.642 --> 00:04:10.692
en wat ze verbergen.

00:04:11.052 --> 00:04:13.912
Dus wanneer je jou volgende
chocoladereep opmaakt,

00:04:13.912 --> 00:04:19.211
bedenk dan dat niet alle aspecten
van chocolade even zoet zijn.