1
00:00:00,273 --> 00:00:04,298
Živimo u izvanrednom trenutku.

2
00:00:04,298 --> 00:00:07,234
U naredne dve decenije, suočićemo se

3
00:00:07,234 --> 00:00:09,300
sa dve ključne transformacije

4
00:00:09,300 --> 00:00:12,342
koje će odrediti da li je 
narednih 100 godina

5
00:00:12,342 --> 00:00:16,527
najbolji ili najgori vek.

6
00:00:16,527 --> 00:00:19,249
Dozvolite mi da objasnim kroz primer.

7
00:00:19,249 --> 00:00:22,523
Prvi put sam posetio Peking pre 25 godina

8
00:00:22,523 --> 00:00:25,549
da bih predavao
na Narodnom Univerzitetu u Kini.

9
00:00:25,549 --> 00:00:28,485
Kina se uozbiljila na polju
tržišne ekonomije

10
00:00:28,485 --> 00:00:30,824
i univerzitetskog obrazovanja,

11
00:00:30,824 --> 00:00:35,315
stoga su odlučili da
pozovu strane stručnjake.

12
00:00:35,315 --> 00:00:36,920
Kao i većina drugih ljudi,

13
00:00:36,920 --> 00:00:39,736
vozio sam se biciklom po Pekingu.

14
00:00:39,736 --> 00:00:41,930
Osim izbegavanja ponekog vozila,

15
00:00:41,930 --> 00:00:45,237
to je bio siguran i lak način
za kretanje naokolo,

16
00:00:45,237 --> 00:00:46,601
Vožnja bicikla u Pekingu

17
00:00:46,601 --> 00:00:49,422
danas ima u potpunosti
drugačije mogućnosti.

18
00:00:49,422 --> 00:00:52,565
Automobili i kamioni 
izazivaju zastoj na putevima.

19
00:00:52,565 --> 00:00:54,364
Vazduh je ozbiljno zagađen

20
00:00:54,364 --> 00:00:57,976
od sagorevanja uglja i dizel goriva.

21
00:00:57,976 --> 00:01:00,114
Kada sam prošlog proleća boravio tamo,

22
00:01:00,114 --> 00:01:02,892
savetovali su ljude mojih godina -

23
00:01:02,892 --> 00:01:05,322
starije od 65. godina -

24
00:01:05,322 --> 00:01:08,191
da ostanu u kućama
i da se ne kreću previše.

25
00:01:08,191 --> 00:01:10,125
Kako se ovo dogodilo?

26
00:01:10,125 --> 00:01:12,545
Nastalo je iz načina na koji je

27
00:01:12,545 --> 00:01:14,700
Peking rastao kao grad.

28
00:01:14,700 --> 00:01:17,270
U prethodnih 25 godina
udvostručio se broj stanovnika

29
00:01:17,270 --> 00:01:19,446
i više se udvostručio,
sa 10 na 20 miliona.

30
00:01:19,446 --> 00:01:22,019
Postao je gradsko 
naselje koje je teško kontrolisati

31
00:01:22,019 --> 00:01:25,498
i koje zavisi od prljavog goriva,
energije koja zagađuje,

32
00:01:25,498 --> 00:01:27,321
naročito od uglja.

33
00:01:27,321 --> 00:01:31,596
Kina koristi polovinu
svetskih rezervi uglja svake godine

34
00:01:31,596 --> 00:01:35,510
i to je razlog, ključni razlog zašto,

35
00:01:35,510 --> 00:01:37,535
spada u svetske najveće emitere

36
00:01:37,535 --> 00:01:40,449
štetnih gasova.

37
00:01:40,449 --> 00:01:42,563
Istovremeno moramo da uočimo

38
00:01:42,563 --> 00:01:45,747
da se u tom periodu
Kina značajno proširila.

39
00:01:45,747 --> 00:01:48,188
Postala je druga po redu 
svetska ekonomska sila.

40
00:01:48,188 --> 00:01:49,657
Stotine miliona ljudi

41
00:01:49,657 --> 00:01:51,822
je izašlo iz siromaštva.

42
00:01:51,822 --> 00:01:53,903
A to je veoma važno.

43
00:01:53,903 --> 00:01:56,220
Ali istovremeno, narod Kine

44
00:01:56,220 --> 00:01:57,820
postavlja ovo pitanje:

45
00:01:57,820 --> 00:01:59,400
koja je vrednost ovog napretka

46
00:01:59,400 --> 00:02:01,525
ako je nemoguće živeti u našim gradovima?

47
00:02:01,525 --> 00:02:03,837
Oni su analizirali i ustanovili

48
00:02:03,837 --> 00:02:07,177
da je ovo neodrživ put

49
00:02:07,177 --> 00:02:09,303
porasta i razvoja.

50
00:02:09,303 --> 00:02:11,632
Kina planira da smanji upotrebu uglja.

51
00:02:11,632 --> 00:02:17,493
Razmatra izgradnju gradova 
na drugačije načine.

52
00:02:17,493 --> 00:02:19,326
Sada, porast Kine

53
00:02:19,326 --> 00:02:23,050
je deo dramatične promene, 
promene iz korena.

54
00:02:23,050 --> 00:02:25,817
u strukturi svetske ekonomije.

55
00:02:25,817 --> 00:02:28,539
Samo pre 25 godina, zemlje u razvoju,

56
00:02:28,539 --> 00:02:30,429
siromašnije zemlje sveta,

57
00:02:30,429 --> 00:02:34,355
su bile, uprkos velikoj većini ljudi,

58
00:02:34,355 --> 00:02:36,178
činile su samo otprilike jednu trećinu

59
00:02:36,178 --> 00:02:38,170
svetske proizvodnje.

60
00:02:38,170 --> 00:02:39,914
Sada ima više od polovine,

61
00:02:39,914 --> 00:02:42,885
a za 25 godina,
verovatno će biti dve trećine

62
00:02:42,885 --> 00:02:45,990
iz država koje smo pre 25 godina

63
00:02:45,990 --> 00:02:47,266
smatrali u razvoju.

64
00:02:47,266 --> 00:02:48,864
To je izvanredna promena.

65
00:02:48,864 --> 00:02:51,266
Znači da će se većina država širom sveta,

66
00:02:51,266 --> 00:02:53,325
bogatih ili siromašnih, suočiti

67
00:02:53,325 --> 00:02:55,305
sa dve korenite promene

68
00:02:55,305 --> 00:02:58,490
o kojima želim da govorim
i koje želim da naglasim.

69
00:02:58,490 --> 00:03:00,503
Sad, prva od ovih promena

70
00:03:00,503 --> 00:03:03,110
je osnovna strukturna promena

71
00:03:03,110 --> 00:03:04,850
privrede i društava

72
00:03:04,850 --> 00:03:06,880
koje sam upravo počeo da opisujem

73
00:03:06,880 --> 00:03:10,390
kroz opis Pekinga.

74
00:03:10,390 --> 00:03:13,349
U gradskim sredinama
trenutno ima 50% stanovnika,

75
00:03:13,349 --> 00:03:16,960
što će porasti na 70% do 2050. godine.

76
00:03:16,960 --> 00:03:19,221
U naredne dve decenije, videćemo

77
00:03:19,221 --> 00:03:22,134
zahtev za porastom 
proizvodnje energije za 40%,

78
00:03:22,134 --> 00:03:26,108
i porast privrede i broja stanovnika

79
00:03:26,108 --> 00:03:29,090
stavlja veliki pritisak na našu zemlju,

80
00:03:29,090 --> 00:03:32,956
vodene površine i šume.

81
00:03:32,956 --> 00:03:36,241
Ovo je temeljna strukturna promena.

82
00:03:36,241 --> 00:03:37,816
Ako sa njom postupamo nemarno

83
00:03:37,816 --> 00:03:40,435
ili na kratkovidan način,

84
00:03:40,435 --> 00:03:44,301
stvorićemo đubre, zagađenje, 
gužvu u saobraćaju,

85
00:03:44,301 --> 00:03:47,851
uništenje zemlje i šuma.

86
00:03:47,851 --> 00:03:50,179
Ako pomislimo na one tri oblasti 
koje sam opisao

87
00:03:50,179 --> 00:03:53,902
uz brojeve - gradovi, energija, zemlja -

88
00:03:53,902 --> 00:03:55,781
ako sve to loše negujemo,

89
00:03:55,781 --> 00:03:57,862
onda će budućnost naših života i opstanka

90
00:03:57,862 --> 00:03:59,673
svih ljudi širom sveta

91
00:03:59,673 --> 00:04:02,666
biti siromašnije i oštećene.

92
00:04:02,666 --> 00:04:04,488
I više od toga,

93
00:04:04,488 --> 00:04:07,796
emisija štetnih gasova će porasti,

94
00:04:07,796 --> 00:04:11,677
sa ozbiljnim rizicima po klimu.

95
00:04:11,677 --> 00:04:13,724
Koncentracija štetnih gasova

96
00:04:13,724 --> 00:04:16,642
u atmosferi je već

97
00:04:16,642 --> 00:04:20,276
viša nego što je bila milionima godina.

98
00:04:20,276 --> 00:04:23,914
Ako nastavimo s povećanjem
koncentracije gasova,

99
00:04:23,914 --> 00:04:27,288
rizikujemo da u narednom veku i posle
nastanu temperature

100
00:04:27,288 --> 00:04:28,905
koje nisu viđene na ovoj planeti

101
00:04:28,905 --> 00:04:32,110
desetinama miliona godina.

102
00:04:32,110 --> 00:04:34,236
Postojimo kao Homo sapiens -

103
00:04:34,236 --> 00:04:37,407
to je prilično
velikodušna definicija, sapiens -

104
00:04:37,407 --> 00:04:40,210
za možda četvrtinu miliona godina,
jednu četvrtinu miliona.

105
00:04:40,210 --> 00:04:41,441
Rizikujemo da iskusimo

106
00:04:41,441 --> 00:04:46,180
temperature koje nismo videli 
desetinama miliona godina u jednom veku.

107
00:04:46,180 --> 00:04:48,250
To će izmeniti odnos

108
00:04:48,250 --> 00:04:52,479
između ljudskih bića i planete.

109
00:04:52,479 --> 00:04:57,130
Kao rezultat će imati promenu pustinja,

110
00:04:57,130 --> 00:05:00,320
reka, modela uragana,

111
00:05:00,320 --> 00:05:01,558
promene nivoa mora,

112
00:05:01,558 --> 00:05:04,201
stotine miliona ljudi,

113
00:05:04,201 --> 00:05:07,430
i možda milijarde onih,
koji bi morali da se presele

114
00:05:07,430 --> 00:05:09,353
i ako nas je istorija ičemu naučila,

115
00:05:09,353 --> 00:05:11,665
to znači ozbiljne i nategnute sukobe.

116
00:05:11,665 --> 00:05:13,543
I mi nismo mogli tek tako da prekinemo.

117
00:05:13,543 --> 00:05:15,973
Ne možete potpisati mirovni 
sporazum sa planetom.

118
00:05:15,973 --> 00:05:18,200
Ne možete da pregovarate
sa zakonima fizike.

119
00:05:18,200 --> 00:05:19,915
U tome ste i zaglavljeni ste.

120
00:05:19,915 --> 00:05:21,591
To su ulozi za koje igramo,

121
00:05:21,591 --> 00:05:24,313
i to je razlog zašto moramo da 
uradimo ovu drugu promenu,

122
00:05:24,313 --> 00:05:25,773
klimatsku promenu,

123
00:05:25,773 --> 00:05:28,336
i pređemo na privredu 
sa niskom potrošnjom ugljenika.

124
00:05:28,336 --> 00:05:30,494
Sad, prva od ovih promena

125
00:05:30,494 --> 00:05:31,795
će se svakako dogoditi.

126
00:05:31,795 --> 00:05:33,644
Moramo da odlučimo hoćemo li

127
00:05:33,644 --> 00:05:36,462
tu privrednu ili strukturnu promenu
uraditi ispravno ili ne.

128
00:05:36,462 --> 00:05:38,352
Ali druga promena,

129
00:05:38,352 --> 00:05:42,466
klimatska promena,
koju smo odlučili da sprovedemo.

130
00:05:42,466 --> 00:05:44,685
Sa te dve promene suočićemo se

131
00:05:44,685 --> 00:05:46,858
u naredne dve decenije.

132
00:05:46,858 --> 00:05:50,071
Te dve decenije su odlučujuće

133
00:05:50,071 --> 00:05:52,786
za ono što moramo da uradimo.

134
00:05:52,786 --> 00:05:54,305
Sad, što više razmišljam o tome

135
00:05:54,305 --> 00:05:56,409
te dve promene dolaze zajedno,

136
00:05:56,409 --> 00:05:57,956
i to ja više shvatam

137
00:05:57,956 --> 00:06:00,908
da je ovo velika prilika.

138
00:06:00,908 --> 00:06:03,135
To je jedna prilika 
koju možemo da iskoristimo

139
00:06:03,135 --> 00:06:06,532
ili da je izgubimo.

140
00:06:06,532 --> 00:06:09,255
I dozvolite da objasnim kroz
one tri ključne oblasti

141
00:06:09,255 --> 00:06:11,965
koje sam odredio: 
gradovi, energija i zemljište.

142
00:06:11,965 --> 00:06:14,019
I dozvolite da počnem sa gradovima.

143
00:06:14,019 --> 00:06:18,052
Već sam opisao probleme Pekinga:

144
00:06:18,052 --> 00:06:20,898
zagađenje, gužva u saobraćaju, đubre, itd.

145
00:06:20,898 --> 00:06:24,588
Sigurno možemo da prepoznamo ove 
probleme u mnogim gradovima

146
00:06:24,588 --> 00:06:25,847
širom sveta.

147
00:06:25,847 --> 00:06:28,772
Sad, sa gradovima, kao i životom,
ali naročito gradovima

148
00:06:28,772 --> 00:06:31,836
morate unapred da razmišljate.

149
00:06:31,836 --> 00:06:33,300
Gradovi koji će se izgraditi -

150
00:06:33,300 --> 00:06:35,406
kao i mnogi, mnogi veliki gradovi -

151
00:06:35,406 --> 00:06:36,870
moramo da osmislimo način da

152
00:06:36,870 --> 00:06:38,221
ih izgradimo kompaktno

153
00:06:38,221 --> 00:06:41,664
kako bismo mogli da uštedimo
vreme putovanja i energiju.

154
00:06:41,664 --> 00:06:45,579
Gradovi koji su već tamo, 
dobro sagrađeni,

155
00:06:45,579 --> 00:06:48,650
moramo da razmislimo o obnovi
i ulaganjima u njih

156
00:06:48,650 --> 00:06:51,428
tako da možemo bolje da povežemo

157
00:06:51,428 --> 00:06:53,820
između gradova, i da olakšamo,

158
00:06:53,820 --> 00:06:57,411
ohrabrimo više ljudi da žive blizu centru.

159
00:06:57,411 --> 00:06:59,821
Imamo primere izgradnje širom sveta

160
00:06:59,821 --> 00:07:02,113
i načine na koje to možemo da uradimo.

161
00:07:02,113 --> 00:07:06,131
Brzi autobuski sistem
u Bogoti u Kolumbiji

162
00:07:06,131 --> 00:07:08,763
je važan primer kako da putujemo

163
00:07:08,763 --> 00:07:11,333
sigurno i brzo, a da ne zagađujemo okolinu

164
00:07:11,333 --> 00:07:14,528
u gradu; redovniji autobusi

165
00:07:14,528 --> 00:07:17,465
strogo zaštićene rute, ista usluga,

166
00:07:17,465 --> 00:07:19,556
zaista, kao sistem podzemne železnice,

167
00:07:19,556 --> 00:07:21,367
ali mnogo, mnogo jeftiniji

168
00:07:21,367 --> 00:07:23,775
i može da se sprovede mnogo brže,

169
00:07:23,775 --> 00:07:25,670
izvanredna ideja koja se razvija


170
00:07:25,670 --> 00:07:27,706
u mnogim gradovima širom sveta.

171
00:07:27,706 --> 00:07:29,797
Neke izmene u gradovima
zahtevaju vremena.

172
00:07:29,797 --> 00:07:32,660
Neke izmene se mogu sprovesti mnogo brže.

173
00:07:32,660 --> 00:07:34,764
Uzmite za primer moj rodni grad, London.

174
00:07:34,764 --> 00:07:40,052
Godine 1952, od smoga 
je preminulo 4000 ljudi u Londonu

175
00:07:40,052 --> 00:07:42,746
i oštećeni su životi mnogih drugih.

176
00:07:42,746 --> 00:07:44,096
I događalo se stalno.

177
00:07:44,096 --> 00:07:46,598
Za vas koji živite van Londona, 
ali u Britaniji

178
00:07:46,598 --> 00:07:48,791
setićete se da smo ga zvali Dim.

179
00:07:48,791 --> 00:07:50,467
Takav je London bio.

180
00:07:50,467 --> 00:07:52,549
Ali regulisanjem uglja, u nekoliko godina,

181
00:07:52,549 --> 00:07:55,637
problemi sa smogom su se naglo smanjili.

182
00:07:55,637 --> 00:07:57,192
I dobro pamtim smog.

183
00:07:57,192 --> 00:07:59,915
Kada se vidljivost smanjila do manje od

184
00:07:59,915 --> 00:08:01,438
nekoliko metara,

185
00:08:01,438 --> 00:08:03,764
zaustavili bi autobuse
i morao sam da pešačim.

186
00:08:03,764 --> 00:08:05,822
To je bilo 1950-ih.

187
00:08:05,822 --> 00:08:09,720
Morao sam da pešačim 
od škole 5 km do kuće.

188
00:08:09,720 --> 00:08:13,289
Opet, disanje je bilo opasna aktivnost.

189
00:08:13,289 --> 00:08:15,967
Ali se promenilo. A promenilo se odlukom.

190
00:08:15,967 --> 00:08:19,136
Dobre odluke donose dobre rezultate,

191
00:08:19,136 --> 00:08:21,501
izvanredne rezulate, brzo.

192
00:08:21,501 --> 00:08:24,834
Videli smo i više: i Londonu, uveli
smo taksu za zastoj u saobraćaju,

193
00:08:24,834 --> 00:08:27,200
zapravo jako brzo i efikasno,

194
00:08:27,200 --> 00:08:28,820
i videli smo velike napretke

195
00:08:28,820 --> 00:08:32,782
u autobuskom sistemu,
i raščistili smo autobuski sistem.

196
00:08:32,782 --> 00:08:35,902
Možete da vidite da ove dve promene,
koje sam opisao,

197
00:08:35,902 --> 00:08:37,858
strukturne i klimatske,

198
00:08:37,858 --> 00:08:40,490
idu jedna uz drugu.

199
00:08:40,490 --> 00:08:43,423
Ali moramo da ulažemo. 
Moramo da ulažemo u gradove,

200
00:08:43,423 --> 00:08:45,956
i moramo da ulažemo pametno, 
a ako to uradimo

201
00:08:45,956 --> 00:08:50,492
imaćemo čistije gradove, tiše gradove, 
bezbednije gradove.

202
00:08:50,492 --> 00:08:53,149
mnogo privlačnije gradove, 
mnogo produktivnije gradove,

203
00:08:53,149 --> 00:08:55,916
i snažnije zajednice u ovim gradovima -

204
00:08:55,916 --> 00:08:58,164
gradski prevoz, reciklaža,
ponovno korišćenje,

205
00:08:58,164 --> 00:09:02,213
sve izmene koje će udružiti zajednice.

206
00:09:02,213 --> 00:09:04,160
Mi to možemo, ali moramo da razmislimo,

207
00:09:04,160 --> 00:09:06,350
moramo da ulažemo
i moramo da imamo plan,

208
00:09:06,350 --> 00:09:08,521
Dozvolite mi da se vratim na energiju.

209
00:09:08,521 --> 00:09:11,743
Sad, energija je u prethodnih 25 godina

210
00:09:11,743 --> 00:09:13,979
porasla za oko 50%.

211
00:09:13,979 --> 00:09:16,596
Od toga 80% potiče iz fosilnih goriva.

212
00:09:16,596 --> 00:09:18,254
U narednih 20 godina,

213
00:09:18,254 --> 00:09:22,030
možda će se povećati za još oko 40%.

214
00:09:22,030 --> 00:09:24,564
Moramo mnogo da ulažemo u energiju,

215
00:09:24,564 --> 00:09:27,838
moramo da je koristimo efikasnije,

216
00:09:27,838 --> 00:09:29,526
i moramo da je napravimo čistijom.

217
00:09:29,526 --> 00:09:30,856
Možemo da vidimo način.

218
00:09:30,856 --> 00:09:32,760
Uzmimo primer Kalifornije.

219
00:09:32,760 --> 00:09:35,370
Bila bi deset najboljih država u svetu

220
00:09:35,370 --> 00:09:37,913
da je nezavisna.

221
00:09:37,913 --> 00:09:40,478
Ne želim da započinjem ništa -

222
00:09:40,478 --> 00:09:43,976
(Smeh)

223
00:09:43,976 --> 00:09:45,821
Kalifornija je veliko mesto.

224
00:09:45,821 --> 00:09:47,869
(Smeh)

225
00:09:47,869 --> 00:09:50,610
U narednih pet ili šest godina,

226
00:09:50,610 --> 00:09:53,324
verovatno će preći sa skoro 20%

227
00:09:53,324 --> 00:09:55,563
u vrstama obnovljive energije -

228
00:09:55,563 --> 00:09:57,320
vetar, sunce itd. -

229
00:09:57,320 --> 00:09:59,793
na preko 33%,

230
00:09:59,793 --> 00:10:02,232
i to će povratiti Kaliforniju

231
00:10:02,232 --> 00:10:04,765
na emisiju štetnih gasova u 2020. godini

232
00:10:04,765 --> 00:10:06,722
do mesta gde su bili 1990. godine,

233
00:10:06,722 --> 00:10:08,686
period kada bi se privreda u Kaliforniji

234
00:10:08,686 --> 00:10:09,898
manje - više udvostrčila.

235
00:10:09,898 --> 00:10:11,348
To je izvanredno ostvarenje.

236
00:10:11,348 --> 00:10:12,831
Pokazuje šta može da se uradi.

237
00:10:12,831 --> 00:10:16,138
Ne samo Kalifornija, 
već nadolazeća vlada Indije

238
00:10:16,138 --> 00:10:19,164
planira da dobije solarnu tehnologiju

239
00:10:19,164 --> 00:10:20,536
da osvetli domove

240
00:10:20,536 --> 00:10:22,246
400 miliona ljudi

241
00:10:22,246 --> 00:10:24,311
koji nemaju struju u Indiji.

242
00:10:24,311 --> 00:10:26,791
Postavili su sebi cilj 
da to urade za 5 godina.

243
00:10:26,791 --> 00:10:30,020
Mislim da imaju dobre šanse da uspeju.

244
00:10:30,020 --> 00:10:32,679
Videćemo, ali ono što vidimo sada

245
00:10:32,679 --> 00:10:34,990
je da se ljudi sele mnogo brže.

246
00:10:34,990 --> 00:10:36,724
Četiri stotine miliona, što je više

247
00:10:36,724 --> 00:10:38,850
od broja stanovnika SAD-a.

248
00:10:38,850 --> 00:10:40,943
To su one ambicije sada

249
00:10:40,943 --> 00:10:42,649
koje ljudi postavljaju sebi

250
00:10:42,649 --> 00:10:47,129
u odnosu na brzinu promene.

251
00:10:47,129 --> 00:10:49,099
Opet, možete videti da dobre odluke

252
00:10:49,099 --> 00:10:50,880
mogu doneti brze rezultate,

253
00:10:50,880 --> 00:10:53,913
i ove dve promene, privreda i struktura,

254
00:10:53,913 --> 00:10:55,904
klima i smanjenje ugljenika,

255
00:10:55,904 --> 00:10:58,447
su međusobno isprepletane.

256
00:10:58,447 --> 00:11:00,399
Uradite prvu kako treba, tu strukturnu,

257
00:11:00,399 --> 00:11:02,250
i druga koja se tiče klime

258
00:11:02,250 --> 00:11:05,432
postaje mnogo jednostavnija.

259
00:11:05,432 --> 00:11:07,221
Pogledajte u zemlju,

260
00:11:07,221 --> 00:11:09,809
zemljište i naročito šume.

261
00:11:09,809 --> 00:11:12,869
Šume su staništa za dragocene

262
00:11:12,869 --> 00:11:15,398
biljne i životinjske vrste.

263
00:11:15,398 --> 00:11:17,746
One čuvaju vodu u zemljištu

264
00:11:17,746 --> 00:11:20,664
i uzimaju ugljen dioksid iz atmosfere,

265
00:11:20,664 --> 00:11:23,733
značajan za rešavanje klimatske promene.

266
00:11:23,733 --> 00:11:25,965
Ali mi gubimo naše šume.

267
00:11:25,965 --> 00:11:28,792
U prethodnoj deceniji, 
izgubili smo površine pod šumom

268
00:11:28,792 --> 00:11:30,935
u veličini Portugala,

269
00:11:30,935 --> 00:11:33,398
i mnogo više je degradirano.

270
00:11:33,398 --> 00:11:35,153
Ali već vidimo

271
00:11:35,153 --> 00:11:37,560
da možemo mnogo da uradimo povodom toga.

272
00:11:37,560 --> 00:11:39,597
Možemo da prepoznamo problem, ali takođe

273
00:11:39,597 --> 00:11:41,711
možemo da razumemo kako da ga rešimo.

274
00:11:41,711 --> 00:11:44,366
U Brazilu, stopa krčenja šuma

275
00:11:44,366 --> 00:11:46,383
smanjila se za 70%

276
00:11:46,383 --> 00:11:48,945
u prethodnih 10 godina.

277
00:11:48,945 --> 00:11:51,930
Kako? Uključivanjem lokalnih zajednica,

278
00:11:51,930 --> 00:11:54,751
ulaganjem u poljoprivredu i gazdinstva,

279
00:11:54,751 --> 00:11:56,851
uz pažljivije nadgledanje,

280
00:11:56,851 --> 00:12:00,496
i strožu primenu zakona.

281
00:12:00,496 --> 00:12:02,586
I to nije samo
zaustavljanje krčenja šuma.

282
00:12:02,586 --> 00:12:04,827
To je naravno od prve i osnovne važnosti,

283
00:12:04,827 --> 00:12:08,449
ali se takođe tiče vraćanja
degradiranog zemljišta,

284
00:12:08,449 --> 00:12:12,849
regenerisanja, obnavljanja 
degradiranog zemljišta.

285
00:12:12,849 --> 00:12:16,729
Prvi put sam posetio Etiopiju 1967.

286
00:12:16,729 --> 00:12:19,204
Bila je strašno siromašna. 
U narednim godinama,

287
00:12:19,204 --> 00:12:21,230
patila je od razornih nestašica hrane

288
00:12:21,230 --> 00:12:24,806
i prilično destruktivnih
društvenih sukoba.

289
00:12:24,806 --> 00:12:27,640
U prethodnih nekoliko godina,
zapravo više nego nekoliko,

290
00:12:27,640 --> 00:12:30,565
Etiopija je napredovala mnogo brže.

291
00:12:30,565 --> 00:12:32,455
Imala je ambicije da postane država 


292
00:12:32,455 --> 00:12:34,960
osrednjeg prihoda, u narednih 15 godina

293
00:12:34,960 --> 00:12:37,203
i da postane neutralna 
po pitanju ugljenika.

294
00:12:37,203 --> 00:12:40,251
Opet, mislim da je to snažna ambicija

295
00:12:40,251 --> 00:12:42,546
ali je primenljiva.

296
00:12:42,546 --> 00:12:43,957
Vidite tu obavezu ovde.

297
00:12:43,957 --> 00:12:45,533
Vidite šta je moguće učiniti.

298
00:12:45,533 --> 00:12:47,788
Etiopija investira u čistu energiju.

299
00:12:47,788 --> 00:12:51,410
Radi na rehabilitaciji zemljišta.

300
00:12:51,410 --> 00:12:53,840
U Humbu, jugozapadnoj Etiopiji,

301
00:12:53,840 --> 00:12:55,257
predivan projekat

302
00:12:55,257 --> 00:12:57,440
za sadnju drveća na degradiranom zemljištu

303
00:12:57,440 --> 00:12:59,060
i rad sa lokalnim zajednicama

304
00:12:59,060 --> 00:13:01,509
o održivom upravljanju šumama

305
00:13:01,509 --> 00:13:04,550
doveo je do velikog porasta
životnog standarda.

306
00:13:04,550 --> 00:13:08,414
Stoga možemo da vidimo,
od Pekinga do Londona,

307
00:13:08,414 --> 00:13:10,703
od Kalifornije do Indije,

308
00:13:10,703 --> 00:13:13,830
od Brazila do Etiopije,

309
00:13:13,830 --> 00:13:15,439
da zaista razumemo

310
00:13:15,439 --> 00:13:17,644
kako da upravljamo ovim dvema promenama,

311
00:13:17,644 --> 00:13:19,573
strukturnom i klimatskom.

312
00:13:19,573 --> 00:13:23,752
Mi zaista razumemo kako njima
dobro da upravljamo.

313
00:13:23,752 --> 00:13:26,530
A tehnologija se veoma brzo menja.

314
00:13:26,530 --> 00:13:28,937
Ne moram da takve podatke nabrojim

315
00:13:28,937 --> 00:13:30,828
publici kao što je ova,

316
00:13:30,828 --> 00:13:33,122
ali možete da vidite 
električne automobile,

317
00:13:33,122 --> 00:13:36,206
možete da vidite baterije
koje koriste nove materijale.

318
00:13:36,206 --> 00:13:38,951
Možete da vidite da sada možemo 
da upravljamo iz daljine

319
00:13:38,951 --> 00:13:42,156
kućnim aparatima preko mobilnih telefona,
kada smo odsutni.

320
00:13:42,156 --> 00:13:43,963
Možete da vidite bolju izolaciju.

321
00:13:43,963 --> 00:13:45,886
l mnogo toga što tek dolazi.

322
00:13:45,886 --> 00:13:48,283
Ali, tu je i to veliko ali,

323
00:13:48,283 --> 00:13:49,892
svet kao celina

324
00:13:49,892 --> 00:13:52,670
se kreće jako sporo.

325
00:13:52,670 --> 00:13:55,522
Mi ne smanjujemo emisiju gasova, 
onako kako bi trebalo.

326
00:13:55,522 --> 00:13:57,923
Ne upravljamo tim strukturnim promenama

327
00:13:57,923 --> 00:14:00,152
kako možemo.

328
00:14:00,152 --> 00:14:03,391
Ozbiljno shvatanje ove
velike rizike klimatske promene

329
00:14:03,391 --> 00:14:06,970
još uvek nije prisutno.

330
00:14:06,970 --> 00:14:09,101
Ozbiljno shvatanje

331
00:14:09,101 --> 00:14:11,586
privlačnih izmena koje možemo da uradimo

332
00:14:11,586 --> 00:14:15,250
još uvek nije prisutno.

333
00:14:15,250 --> 00:14:18,748
Potrebno je da izgradimo
politički pritisak.

334
00:14:18,748 --> 00:14:22,280
Potrebno je da se vođe istaknu.

335
00:14:22,280 --> 00:14:25,779
Možemo imati veći razvoj,

336
00:14:25,779 --> 00:14:29,986
bolju klimu, bolji svet.

337
00:14:29,986 --> 00:14:31,998
Uz dobro upravljanje
ovim dvema promenama,

338
00:14:31,998 --> 00:14:34,578
možemo sledećih 100 godina načiniti

339
00:14:34,578 --> 00:14:38,416
najboljim vekom od svih do sada.

340
00:14:38,416 --> 00:14:40,093
Ako napravimo nered od toga,

341
00:14:40,093 --> 00:14:43,240
mi, vi i ja, ako bismo to uradili,

342
00:14:43,240 --> 00:14:45,713
ako nepravilno upotrebimo ove promene,

343
00:14:45,713 --> 00:14:48,604
narednih 100 godina biće

344
00:14:48,604 --> 00:14:51,335
najgori vek.

345
00:14:51,335 --> 00:14:53,227
To je veliki zaključak

346
00:14:53,227 --> 00:14:56,358
izveštaja o privredi i klimi

347
00:14:56,358 --> 00:15:00,227
kojeg je doneo bivši meksički 
predsednik Felipe Kalderon

348
00:15:00,227 --> 00:15:02,407
zajedno sa mnom,

349
00:15:02,407 --> 00:15:04,360
i juče smo predali izveštaj

350
00:15:04,360 --> 00:15:07,350
ovde u Njujorku, 
u zgradi Ujedinjenih nacija

351
00:15:07,350 --> 00:15:08,822
Generalnom sekretaru UN-a,

352
00:15:08,822 --> 00:15:10,088
Ban Ki Munu.

353
00:15:10,088 --> 00:15:14,193
Mi znamo da to možemo da uradimo.

354
00:15:14,193 --> 00:15:17,575
Sad, pre dve nedelje,

355
00:15:17,575 --> 00:15:20,975
postao sam deda po četvrti put.

356
00:15:20,975 --> 00:15:23,107
Naša ćerka -

357
00:15:23,107 --> 00:15:33,710
(Beba plače) (Smeh) (Aplauz) -

358
00:15:33,710 --> 00:15:36,621
Naša ćerka je rodila Rozu ovde u Njujorku

359
00:15:36,621 --> 00:15:39,626
pre dve nedelje. Ovde su Helen i Roza.

360
00:15:39,626 --> 00:15:44,115
(Aplauz)

361
00:15:46,870 --> 00:15:49,838
Dve nedelje stara.

362
00:15:49,838 --> 00:15:55,525
Da li ćemo da gledamo naše unučiće u oči

363
00:15:55,525 --> 00:15:59,272
i reći im da smo razumeli probleme,

364
00:15:59,272 --> 00:16:02,590
da smo prepoznali opasnosti i mogućnosti

365
00:16:02,590 --> 00:16:06,831
i da nismo delovali?

366
00:16:06,831 --> 00:16:10,310
Naravno da ne.
Hajde da narednih 100 godina

367
00:16:10,310 --> 00:16:12,116
napravimo najboljim vekom.

368
00:16:12,116 --> 00:16:16,116
(Aplauz)