0:00:00.663,0:00:03.066
Hans Rosling: Tôi sẽ hỏi các bạn

0:00:03.066,0:00:04.391
câu hỏi với 3 đáp án để lựa chọn

0:00:04.391,0:00:08.122
Hãy dùng thiết bị này. Hãy dùng nó để trả lời

0:00:08.122,0:00:10.677
Câu hỏi đầu tiên là, số tử vong

0:00:10.677,0:00:12.798
hàng năm

0:00:12.798,0:00:14.090
do các lý do thảm họa thiên nhiên

0:00:14.090,0:00:16.691
đã thay đổi như thế nào trong thế kỷ vừa qua?

0:00:16.691,0:00:18.070
Nó tăng gấp đôi

0:00:18.070,0:00:20.852
Nó giữ nguyên trên toàn thế giới

0:00:20.852,0:00:23.226
hay nó giảm đi một nửa?

0:00:23.226,0:00:25.630
Xin hãy trả lời, A, B hay C

0:00:25.630,0:00:29.730
Tôi đã thấy rất nhiều câu trả lời.[br]Thế này là nhanh hơn tôi làm ở các trường đại học đấy

0:00:29.730,0:00:32.887
Họ làm chậm quá. Họ cứ [br]nghĩ, nghĩ và nghĩ

0:00:32.887,0:00:34.909
Ồ, rất rất tốt

0:00:34.909,0:00:36.772
Nào chúng ta đi tiếp tới câu hỏi sau

0:00:36.772,0:00:39.431
Phụ nữ ở độ tuổi 30

0:00:39.431,0:00:41.527
trên thế giới đi học bao lâu:

0:00:41.527,0:00:43.561
7 năm, 5 năm hay 3 năm?

0:00:43.561,0:00:50.064
A, B hay C? Xin hãy trả lời.

0:00:50.064,0:00:52.102
Nào chúng ta đi tiếp

0:00:52.102,0:00:56.023
Trong 20 năm vừa qua, phần trăm

0:00:56.023,0:00:57.850
người trên thế giới

0:00:57.850,0:01:00.067
sống ở mức nghèo cùng cực thay đổi như thế nào?

0:01:00.067,0:01:02.628
Nghèo cùng cực - không có đủ thức ăn cho một ngày

0:01:02.628,0:01:04.689
Nó tăng gấp đôi

0:01:04.689,0:01:06.238
Nó giữ nguyên gần như cũ

0:01:06.238,0:01:07.751
hay nó giảm một nửa

0:01:07.751,0:01:11.771
A, B hay C?

0:01:11.771,0:01:14.927
Nào, bây giờ là câu trả lời

0:01:14.927,0:01:16.021
Các bạn thấy đấy

0:01:16.021,0:01:17.746
tử vong do thảm họa thiên nhiên trên thế giới

0:01:17.746,0:01:19.668
bạn có thể thấy qua biểu đồ ở đây,

0:01:19.668,0:01:22.448
từ 1900 đến 2000.

0:01:22.448,0:01:25.703
Năm 1900, có khoảng nửa triệu người

0:01:25.703,0:01:27.790
bị chết hàng năm do các thảm họa thiên nhiên

0:01:27.790,0:01:32.887
lũ lụt, động đất, núi lửa, phun trào núi lửa, [br]gì đó nữa, hạn hán.

0:01:32.887,0:01:35.607
Sau đó, nó đã thay đổi ra sao?

0:01:35.607,0:01:39.093
Gapminder đã làm điều tra công cộng ở Thụy Điển

0:01:39.093,0:01:40.952
Đây là câu trả lời của họ

0:01:40.952,0:01:42.881
Người Thụy Điển trả lời thế này

0:01:42.881,0:01:44.353
50 phần trăm nghĩ nó đã tăng gấp đôi

0:01:44.353,0:01:46.558
38 phần trăm nói rằng nó gần như giữ nguyên

0:01:46.558,0:01:48.656
12 phần trăm nói nó giảm đi một nửa.

0:01:48.656,0:01:51.308
Đây là số liệu tốt nhất từ các nhà nghiên cứu thảm họa

0:01:51.308,0:01:54.274
và nó đi lên rồi xuống

0:01:54.274,0:01:56.826
ở giai đoạn chiến tranh thế giới thứ hai

0:01:56.826,0:02:00.226
sau đó nó bắt đầu giảm và tiếp tục giảm

0:02:00.226,0:02:02.072
và giảm xuống mức ít hơn một nửa.

0:02:02.072,0:02:04.680
Thế giới đã trở nên có năng lực nhiều nhiều hơn

0:02:04.680,0:02:06.294
so với hàng thập kỷ trước đó

0:02:06.294,0:02:08.685
trong việc bảo vệ con người trước điều này, bạn thấy đó.

0:02:08.685,0:02:11.551
Thế mà chỉ 12 phần trăm người Thụy Điển biết vậy

0:02:11.551,0:02:14.042
Thế là tôi đi tới sở thú và hỏi các con tinh tinh

0:02:14.042,0:02:23.888
(Cười) (Vỗ tay)

0:02:27.458,0:02:31.257
Mấy con tinh tinh đâu có xem chương trình tin tức buổi tối

0:02:31.257,0:02:32.715
nên mấy con tinh tinh đó

0:02:32.715,0:02:36.147
chọn ngẫu nhiên, vậy là người Thụy Điển [br]trả lời kém hơn cả lựa chọn ngẫu nhiên

0:02:36.147,0:02:39.086
Thế còn các bạn đã làm thế nào?

0:02:39.086,0:02:42.048
Đây là các bạn

0:02:42.048,0:02:44.273
Các bạn bị bọn tinh tinh đánh bại

0:02:44.273,0:02:46.063
(Cười)

0:02:46.063,0:02:49.038
Nhưng mà tỉ số sát nút

0:02:49.038,0:02:53.059
Các bạn trả lời tốt hơn người Thụy Điển 3 lần

0:02:53.059,0:02:54.302
nhưng thế là chưa đủ.

0:02:54.302,0:02:56.884
Các bạn cũng không nên so sánh với người Thụy Điển

0:02:56.884,0:03:00.415
Các bạn phải có ước vọng cao hơn trong thế giới

0:03:00.415,0:03:03.823
Hãy nhìn vào câu trả lời tiếp theo: phụ nữ đi học

0:03:03.823,0:03:05.839
Đây, các bạn có thể thấy là đàn ông đi học hết 8 năm

0:03:05.839,0:03:07.620
Còn phụ nữ đi học hết bao lâu?

0:03:07.620,0:03:10.369
Thế đấy, chúng tôi đã hỏi người Thụy Điển

0:03:10.369,0:03:12.586
và các bạn có gợi ý rồi đúng không?

0:03:12.586,0:03:14.948
Câu trả lời đúng có lẽ là

0:03:14.948,0:03:17.683
câu mà ít người Thụy Điển nhất chọn, đúng không?

0:03:17.683,0:03:19.186
(Cười)

0:03:19.186,0:03:21.624
Hãy xem, hãy xem nào. Đây rồi.

0:03:21.624,0:03:26.025
Vâng, vâng, vâng, phụ nữ gần bắt kịp với đàn ông

0:03:26.025,0:03:29.438
Đây là kết quả từ Mỹ

0:03:29.438,0:03:33.313
Còn đây là các bạn. Xin mời

0:03:33.313,0:03:37.325
Ồ

0:03:37.325,0:03:39.154
Thế đấy, xin chúc mừng, các bạn[br]trả lời tốt gấp hai lần người Thụy Điển

0:03:39.154,0:03:41.574
nhưng các bạn không cần tôi --

0:03:41.574,0:03:46.388
Thế tại sao? Tôi nghĩa là thế này

0:03:46.388,0:03:49.110
mọi người đều biết rằng có nhiều quốc gia

0:03:49.110,0:03:50.214
và nhiều khu vực

0:03:50.214,0:03:52.352
nơi mà trẻ em gái gặp nhiều khó khăn

0:03:52.352,0:03:54.260
các em bị ngăn cản khi các em đi học

0:03:54.260,0:03:56.325
và điều đó thật kinh khủng.

0:03:56.325,0:03:58.222
Nhưng đa số trên thế giới

0:03:58.222,0:03:59.909
nơi mà hầu hết mọi người sống

0:03:59.909,0:04:02.891
ở hầu hết các quốc gia, các trẻ em gái ngày nay đều đi học

0:04:02.891,0:04:05.430
như các em trai, khoảng như vậy

0:04:05.430,0:04:07.489
Điều đó không có nghĩa là bình đẳng giới [br]đã đạt được mục tiêu

0:04:07.489,0:04:09.573
Không hề

0:04:09.573,0:04:14.114
Điều đó vẫn bị giam hãm trong những giới hạn [br]khủng khiếp, khủng khiếp

0:04:14.114,0:04:16.346
nhưng việc đến trường có tồn tại trên thế giới ngày nay

0:04:16.346,0:04:20.441
Nào, chúng ta đã bỏ qua đa số

0:04:20.441,0:04:23.764
Khi bạn trả lời, bạn căn cứ vào[br]những nơi tồi tệ nhất trên thế giới

0:04:23.764,0:04:26.620
và ở đó thì các bạn đúng, nhưng các bạn quên mất đa số.

0:04:26.620,0:04:28.096
Thế còn về nghèo đói?

0:04:28.096,0:04:30.999
Đấy, rất rõ là nạn nghèo đói ở đây

0:04:30.999,0:04:32.774
đã được giảm xuống một nửa

0:04:32.774,0:04:34.453
và ở Mỹ, khi chúng tôi điều tra công cộng

0:04:34.453,0:04:38.437
chỉ 5 phần trăm trả lời đúng

0:04:38.437,0:04:41.306
Còn các bạn?

0:04:41.306,0:04:45.164
A, các bạn gần trả lời đúng bằng bọn tinh tinh

0:04:45.164,0:04:47.525
(Cười) (Vỗ tay)

0:04:47.525,0:04:53.142
Rất sát nút, chỉ cần vài người thôi!

0:04:53.142,0:04:56.821
Đó là do định kiến, các bạn biết đấy

0:04:56.821,0:04:58.615
ở nhiều quốc gia giàu có,

0:04:58.615,0:05:02.275
họ nghĩ rằng, ôi, chúng ta sẽ không bao giờ chấm dứt được nghèo đói cùng cực

0:05:02.275,0:05:03.928
Tất nhiên là họ nghĩ thế

0:05:03.928,0:05:05.699
bởi vì họ thậm chí không biết cái gì đã xảy ra

0:05:07.470,0:05:09.242
Điều đầu tiên khi nghĩ tới tương lai

0:05:09.242,0:05:11.263
là hiểu biết về hiện tại

0:05:11.263,0:05:14.315
Những câu hỏi trên là một vài trong số những câu đầu tiên

0:05:14.315,0:05:17.700
trong giai đoạn thử nghiệm của dự án về sự thiếu hiểu biết - Ignorance Project

0:05:17.700,0:05:20.720
của quỹ Gapminder mà chúng tôi hoạt động

0:05:20.720,0:05:23.516
dự án này đã được khởi động năm ngoái

0:05:23.516,0:05:27.922
do sếp đồng thời là con trai tôi, Ola Rosling (Cười)

0:05:27.922,0:05:29.504
Anh là người sáng lập và giám đốc

0:05:29.504,0:05:31.048
và anh muốn , Ola nói với tôi là

0:05:31.048,0:05:33.608
chúng ta phải có tính hệ thống hơn nữa

0:05:33.608,0:05:35.481
khi chúng ta chiến đấu với sự thiếu hiểu biết đầy nguy hiểm

0:05:35.481,0:05:37.699
Thử nghiệm đã cho thấy ngay điều này

0:05:37.699,0:05:40.909
số đông trả lời kém hơn cả lựa chọn ngẫu nhiên,

0:05:40.909,0:05:42.992
vì thế chúng ta phải suy nghĩ về những định kiến

0:05:42.992,0:05:45.020
và một trong số định kiến chủ yếu đó là

0:05:45.020,0:05:46.889
về sự phân chia thu nhập trên thế giới

0:05:46.889,0:05:50.720
Hãy nhìn vào đây. Đây là tình hình của năm 1975

0:05:50.720,0:05:53.939
Đó là số lượng người theo từng mức thu nhập

0:05:53.939,0:05:56.830
từ một đô la một ngày -

0:05:56.830,0:05:59.281
(Vỗ tay)

0:05:59.281,0:06:01.356
Bạn thấy đó, có một cái bướu ở đây

0:06:01.356,0:06:03.254
khoảng một đô la một ngày

0:06:03.254,0:06:04.710
và tiếp theo có một cái bướu khác ở đây

0:06:04.710,0:06:06.725
ở mức đâu đó giữa 10 và 100 đô lâ

0:06:06.725,0:06:08.471
Thế giới có hai nhóm

0:06:08.471,0:06:12.081
Đó là thế giới lạc đà, giống như con lạc đà có 2 cái bướu

0:06:12.081,0:06:14.093
Nhóm nghèo và nhóm giàu

0:06:14.093,0:06:15.657
và một số ít hơn ở giữa

0:06:15.657,0:06:17.826
Nhưng hãy nhìn xem nó đã thay đổi thế nào

0:06:17.826,0:06:19.652
Khi tôi đẩy nó xa hơn, cái gì đã thay đổi

0:06:19.652,0:06:21.308
dân số thế giới tăng lên

0:06:21.308,0:06:24.076
hai cái bướu chập lại làm một

0:06:24.076,0:06:26.846
Cái bướu nhỏ nhập vào cái bướu to

0:06:26.846,0:06:29.973
thế là con lạc đà tiêu tùng, [br]chúng ta có một thế giới của lạc đà Ả rập

0:06:29.973,0:06:32.228
chỉ với một cái bướu thôi

0:06:32.228,0:06:34.152
Phần trăm nghèo đói đã giảm đi

0:06:34.152,0:06:35.729
Tuy nhiên nó vẫn rất đáng sợ

0:06:35.729,0:06:38.930
vì vẫn có rất nhiều người sống ở mức nghèo đói cùng cực

0:06:38.930,0:06:41.953
Chúng ta lại có nhóm này, gần 1 triệu, ở đó,

0:06:41.953,0:06:45.002
nhưng nó có thể kết thúc được

0:06:45.002,0:06:47.305
Thử thách mà chúng ta đang có

0:06:47.305,0:06:50.113
là thoát ra khỏi điều đó,[br]hiểu được đa số nằm ở đâu

0:06:50.113,0:06:53.357
và điều này được thể hiện rất rõ trong câu hỏi này

0:06:53.357,0:06:55.590
Chúng tôi hỏi, phần trăm của

0:06:55.590,0:06:57.244
trẻ em một tuổi trên thế giới đã được

0:06:57.244,0:06:59.854
tiêm chủng cơ bản phòng chống thủy đậu và các bệnh khác

0:06:59.854,0:07:01.347
mà chúng ta đã làm trong rất nhiều năm qua

0:07:01.347,0:07:03.369
là 20, 50 hay 80 phần trăm?

0:07:03.369,0:07:07.442
Nào, đây là câu trả lời của người Mỹ [br]và của người Thụy Điển

0:07:07.442,0:07:08.318
Hãy nhìn vào kết quả của người Thụy Điển

0:07:08.318,0:07:10.380
giờ thì bạn biết câu trả lời nào là câu đúng rồi

0:07:10.380,0:07:14.053
(Cười)

0:07:14.053,0:07:17.556
Ông quái nào mà là giáo sư [br]về y tế cộng đồng của cái nước này?

0:07:17.556,0:07:19.228
Đó là tôi, đó là tôi đấy.

0:07:19.228,0:07:21.190
(Cười)

0:07:21.190,0:07:23.672
Khổ quá, khổ quá các bạn ạ

0:07:23.672,0:07:26.770
(Vỗ tay)

0:07:26.770,0:07:30.484
Tuy nhiên, phương pháp tiếp cận của Ola

0:07:30.484,0:07:33.642
để đo được những gì chúng ta biết đã thu hút chú ý

0:07:33.642,0:07:36.705
và CNN đã phát đi các kết quả này trên trang web của họ

0:07:36.705,0:07:38.852
và họ đưa ra các câu hỏi, hàng triệu câu trả lời

0:07:38.852,0:07:42.334
và tôi nghĩ có khoảng 2000 bình luận

0:07:42.334,0:07:44.647
và đây là một trong các lời bình luận

0:07:44.647,0:07:48.191
Anh ta nói "Tôi cá là chẳng có ai của giới truyền thông [br]qua được bài kiểm tra này''

0:07:48.191,0:07:50.830
Thế là Ola bảo tôi "Bố cầm lấy thiết bị này

0:07:50.830,0:07:52.535
bố được mời đến hội thảo của báo chí

0:07:52.535,0:07:54.812
bố đưa cho họ và đo xem giới truyền thông biết gì''

0:07:54.812,0:07:56.736
và thưa các quý ông, quý bà

0:07:56.736,0:07:59.413
lần đầu tiên, kết quả không chính thức

0:07:59.413,0:08:03.338
từ một hội thảo với truyền thông nước Mỹ

0:08:03.338,0:08:08.224
Sau đó, mới đây là truyền thông của Liên minh Châu Âu

0:08:08.224,0:08:09.492
(Cười)

0:08:09.492,0:08:11.697
Các bạn thấy đấy, vấn đề không phải ở chỗ người ta

0:08:11.697,0:08:13.645
không đọc, không nghe truyền thông

0:08:13.645,0:08:17.864
Vấn đề là ở chỗ[br]truyền thông tự họ chẳng biết gì

0:08:17.864,0:08:19.445
Thế chúng ta phải làm gì đây, Ola?

0:08:19.445,0:08:20.943
Chúng ta có ý tưởng nào không?

0:08:20.943,0:08:32.037
(Vỗ tay)

0:08:32.037,0:08:35.746
Ola Rosling: Vâng, tôi có một ý tưởng, nhưng trước hết

0:08:35.746,0:08:39.561
Tôi xin lỗi vì các bạn bị bọn tinh tinh đánh bại

0:08:39.561,0:08:42.194
May mắn là tôi có thể an ủi các bạn

0:08:42.194,0:08:46.753
bằng cách chứng minh đó thực ra [br]không phải là lỗi của các bạn.

0:08:46.753,0:08:48.775
Sau đó tôi sẽ hướng dẫn các bạn một vài mẹo

0:08:48.775,0:08:50.865
để thắng được lũ tinh tinh trong tương lai

0:08:50.865,0:08:53.079
Đó cơ bản là những gì tôi sẽ làm

0:08:53.079,0:08:55.282
Đầu tiên, hãy xét đến việc tại sao [br]chúng ta lại thiếu hiểu biêt đến thế

0:08:55.282,0:08:57.889
và tất cả bắt đầu ở nơi này

0:08:57.889,0:09:01.579
Đây là Hudiksvall. Một thành phố ở phía bắc Thụy Điển

0:09:01.579,0:09:05.376
Đây là nơi gần kề với nơi tôi lớn lên

0:09:05.376,0:09:08.977
Đây cũng là nơi gần kề với cả một vấn đề to lớn

0:09:08.977,0:09:10.963
Thực ra, nó có những vấn đề giống hệt

0:09:10.963,0:09:13.572
như mọi nơi khác

0:09:13.572,0:09:14.920
nơi mà bạn lớn lên

0:09:14.920,0:09:17.582
Nó không có tính chất đại diện đâu, được chứ?

0:09:17.582,0:09:20.025
Nó đem lại cho tôi cái nhìn thiên lệch

0:09:20.025,0:09:22.373
về cuộc sống trên hành tinh này

0:09:22.373,0:09:25.365
Đó chính là miếng ghép đầu tiên [br]của mảng ghép hình của sự thiếu hiểu biết

0:09:25.365,0:09:26.637
Chúng ta đều có sự thiên vị cá nhân

0:09:26.637,0:09:28.750
Chúng ta đều có các kinh nghiệm khác nhau

0:09:28.750,0:09:30.390
từ cộng đồng và con người mà chúng ta gặp

0:09:30.390,0:09:33.377
và hơn hết cả, chúng ta đi học

0:09:33.377,0:09:35.298
chúng ta tiếp tục vấn đề ở đây

0:09:35.298,0:09:36.442
Tôi thích trường học

0:09:36.442,0:09:41.529
nhưng các giáo viên có vẻ như dạy về [br]quan điểm thế giới đã lạc hậu

0:09:41.529,0:09:44.130
vì họ học được những điều đó[br]khi họ đi tới trường

0:09:44.130,0:09:46.683
và bây giờ họ mô tả thế giới đó cho học sinh của mình

0:09:46.683,0:09:48.889
không có ý đồ xấu gì cả

0:09:48.889,0:09:51.118
và những quyển sách đó, tất nhiên, đã được in ra

0:09:51.118,0:09:54.049
và lạc hậu đi trong một thế giới đã thay đổi

0:09:54.049,0:09:55.296
Hiện không có một chút thực hành nào

0:09:55.296,0:09:58.545
để giảng dạy các tài liệu cập nhật

0:09:58.545,0:10:00.529
Và đó là điều chúng tôi tập trung vào

0:10:00.529,0:10:02.098
Chúng ta có những số liệu lạc hậu

0:10:02.098,0:10:05.032
kết hợp với sự thiên vị cá nhân của chúng ta

0:10:05.032,0:10:07.508
Điều tiếp theo xảy sẽ là tin tức

0:10:07.508,0:10:10.025
Một nhà báo xuất sắc sẽ biết phải lựa chọn

0:10:10.025,0:10:12.431
câu chuyện thế nào để đưa nó lên tít lớn

0:10:12.431,0:10:15.030
và mọi người sẽ đọc nó bởi nó giật gân

0:10:15.030,0:10:18.995
Những sự kiện bất thường thì sẽ thú vị hơn, đúng không?

0:10:18.995,0:10:20.710
Những câu chuyện được phóng đại lên

0:10:20.710,0:10:24.139
đặc biệt là những điều chúng ta sợ

0:10:24.139,0:10:26.567
Cá mập tấn công một người Thụy Điển

0:10:26.567,0:10:30.282
trở thành hàng tít chính trong hàng tuần ở Thụy Điển.

0:10:30.282,0:10:34.001
Có ba nguồn thông tin bị bóp méo

0:10:34.001,0:10:37.276
thật sự rất khó để xóa bỏ nó

0:10:37.276,0:10:38.907
Chúng tấn công tới tấp chúng ta

0:10:38.907,0:10:42.713
và lấp đầy tâm trí chúng ta với những ý nghĩ kỳ quặc

0:10:42.713,0:10:45.450
và hơn hết, chúng ta chọn những thứ

0:10:45.450,0:10:50.716
làm cho chúng ta rất con người, [br]trực giác bản năng của chúng ta

0:10:50.716,0:10:52.892
Điều này tốt trong quá trình tiến hóa

0:10:52.892,0:10:54.150
Nó giúp chúng ta khái quát hóa

0:10:54.150,0:10:56.408
và đi đến kết luận rất, rất nhanh

0:10:56.408,0:11:00.376
Nó giúp chúng ta thổi phồng những gì chúng ta sợ hãi

0:11:00.376,0:11:03.660
và chúng ta tìm nguyên nhân khi mà thực ra thì không có

0:11:03.660,0:11:08.597
và chúng ta có ảo tưởng của sự tự tin

0:11:08.597,0:11:11.603
khi mà chúng ta tin rằng [br]chúng ta là những tay lái xe cự phách

0:11:11.603,0:11:13.343
trên mức trung bình

0:11:13.343,0:11:14.705
Mọi người đã trả lời câu hỏi đó

0:11:14.705,0:11:15.974
"Vâng, tôi lái xe tốt hơn''

0:11:15.974,0:11:18.271
Được rồi, điều đó tốt theo tiến hóa

0:11:18.271,0:11:20.104
nhưng bây giờ vấn đề là quan điểm về thế giới

0:11:20.104,0:11:22.966
Đó chính là nguyên nhân tại sao nó lại hoàn toàn ngược lại

0:11:22.966,0:11:25.889
Chiều hướng mà tăng lên thì thực ra giảm xuống

0:11:25.889,0:11:27.471
và ngược lại

0:11:27.471,0:11:31.471
trong trường hợp này, các con tinh tinh[br]sử dụng trực giác để thắng chúng ta

0:11:31.471,0:11:34.911
điều đó trở thành điểm yếu của chúng ta, [br]thay vì điểm mạnh

0:11:34.911,0:11:37.394
Mà nó lẽ ra phải là điểm mạnh của chúng ta, phải không?

0:11:37.394,0:11:39.766
Thế thì chúng ta giải quyết vấn đề như thế nào?

0:11:39.766,0:11:41.441
Đầu tiên, chúng ta cần đo được nó

0:11:41.441,0:11:42.843
rồi chúng ta cần cứu chữa nó

0:11:42.843,0:11:45.375
Và bằng cách đo nó, chúng ta có thể hiểu

0:11:45.375,0:11:47.699
cái gì là nguyên mẫu của sự thiếu hiểu biết

0:11:47.699,0:11:49.235
Chúng tôi bắt đầu thử nghiệm năm ngoái

0:11:49.235,0:11:51.704
và bây giờ chúng tôi chắc chắn rằng [br]chúng tôi sẽ trạm trán với

0:11:51.704,0:11:55.285
rất nhiều sự thiếu hiểu biết trên khắp thế giới

0:11:55.285,0:11:58.898
Ý tưởng là thật sự

0:11:58.898,0:12:00.875
phân chia nó theo các lĩnh vực

0:12:00.875,0:12:03.423
hay quy mô của phát triển toàn cầu

0:12:03.423,0:12:07.505
ví dụ như khí hậu, các loài có nguy cơ tuyệt chủng, [br]nhân quyền

0:12:07.505,0:12:10.715
bình đẳng giới, năng lượng, tài chính

0:12:10.715,0:12:13.448
Tất cả các lĩnh vực khác nhau đều có số liệu riêng

0:12:13.448,0:12:15.044
và có nhiều tổ chức đang cố gắng

0:12:15.044,0:12:16.970
nâng cao ý thức về các số liệu đó

0:12:16.970,0:12:20.674
Tôi đã bắt đầu liên hệ với một số tổ chức đó

0:12:20.674,0:12:24.015
như WWF Quỹ động vật hoang dã, Tổ chức Ân xá quốc tế hay UNICEF

0:12:24.015,0:12:26.613
và hỏi họ, các số liệu thú vị của các vị là gì

0:12:26.613,0:12:28.506
mà các vị nghĩ công chúng không biết?

0:12:28.506,0:12:30.084
Và tôi thu thập các số liệu đó

0:12:30.084,0:12:33.619
Hãy tưởng tượng một danh sách dài, cứ cho là 250 số liệu

0:12:33.619,0:12:34.918
sau đó chúng tôi làm thăm dò công cộng

0:12:34.918,0:12:36.855
và xem họ ghi điểm kém nhất ở đâu

0:12:36.855,0:12:38.201
Rồi chúng tôi rút ngắn danh sách lại

0:12:38.201,0:12:39.257
với những kết quả tệ hại

0:12:39.257,0:12:41.806
như những ví dụ từ giáo sư Hans

0:12:41.806,0:12:43.723
và chúng tôi không gặp vấn đề gì khi tìm những kiểu

0:12:43.723,0:12:44.938
kết quả tệ hại như vậy

0:12:44.938,0:12:47.783
Thế thì, với danh sách rút ngắn, chúng tôi làm gì với nó?

0:12:47.783,0:12:51.909
Chúng tôi biến nó thành một chứng chỉ về kiến thức

0:12:51.909,0:12:53.771
một chứng chỉ về kiến thức toàn cầu

0:12:53.771,0:12:56.674
mà bạn có thể sử dụng, nếu bạn là một tổ chức lớn

0:12:56.674,0:13:00.429
một trường học, một đại học [br]hoặc có thể là một thông tấn xã

0:13:00.429,0:13:04.057
để mà chứng nhận bản thân bạn [br]được trang bị kiến thức toàn cầu

0:13:04.057,0:13:07.020
nói chung, chúng tôi không thuê những người

0:13:07.020,0:13:09.290
trả lời như những con tinh tinh

0:13:09.290,0:13:11.650
Tất nhiên là không nên làm thế

0:13:11.650,0:13:13.921
Có lẽ trong 10 năm nữa

0:13:13.921,0:13:15.913
nếu dự án này thành công

0:13:15.913,0:13:18.161
bạn sẽ ở trong một cuộc phỏng vấn

0:13:18.161,0:13:22.367
và phải trả lời các kiến thức toàn cầu điên rồ này

0:13:22.367,0:13:25.730
Bây giờ chúng ta sẽ học những mẹo thật sự

0:13:25.730,0:13:27.634
Bạn sẽ làm thế nào để thành công?

0:13:27.634,0:13:31.213
Tất nhiên là có cách rồi

0:13:31.213,0:13:32.950
đó là ngồi xuống mỗi tối

0:13:32.950,0:13:35.105
và học thuộc lòng các số liệu này

0:13:35.105,0:13:36.873
bằng cách đọc tất cả các báo cáo đó.

0:13:36.873,0:13:38.885
Điều đó thật ra sẽ không bao giờ xảy ra

0:13:38.885,0:13:41.594
Ngay cả giáo sư Hans cũng nghĩ nó không bao giờ xảy ra

0:13:41.594,0:13:42.967
Người ta không có thời gian cho nó

0:13:42.967,0:13:46.350
Người ta thích đường tắt, và đây là đường tắt

0:13:46.350,0:13:49.124
Chúng ta cần biến trực giác của mình thành sức mạnh

0:13:49.124,0:13:50.568
Chúng ta cần phải biết khái quát

0:13:50.568,0:13:52.673
Bây giờ tôi sẽ chỉ cho bạn một vài mẹo nhỏ

0:13:52.673,0:13:55.223
ở chỗ mà nhận thức sai lầm đổi chiều

0:13:55.223,0:13:58.431
theo quy tắc của kinh nghiệm

0:13:58.431,0:14:00.445
Hãy bắt đầu với nhận thức sai đầu tiên

0:14:00.445,0:14:02.082
Điều này rất phổ biến

0:14:02.082,0:14:03.948
Mọi thứ đang trở nên tồi tệ hơn

0:14:03.948,0:14:07.218
Bạn nghe thấy vậy. Và bạn thầm nghĩ

0:14:07.218,0:14:10.247
Cách nghĩ khác là hầu hết mọi thứ đều tiến bộ

0:14:10.247,0:14:12.383
Và bạn ngồi với câu hỏi trước mặt

0:14:12.383,0:14:15.616
và bạn không chắc chắn. Bạn nên đoán "tiến bộ''

0:14:15.616,0:14:18.600
Được chứ? Đừng chọn cái kém hơn.

0:14:18.600,0:14:20.963
Điều đó sẽ giúp bạn trả lời [br]các câu hỏi của chúng tôi tốt hơn

0:14:20.963,0:14:22.179
(Vỗ tay)

0:14:22.179,0:14:26.405
Đó là cái đầu tiên

0:14:26.405,0:14:28.164
Có người giàu và người nghèo

0:14:28.164,0:14:29.630
và khoảng cách càng tăng lên

0:14:29.630,0:14:31.285
Đó là sự bất bình đẳng khủng khiếp

0:14:31.285,0:14:33.486
Đúng, đây là một thế giới bất công

0:14:33.486,0:14:35.811
nhưng khi bạn nhìn vào dữ liệu, có một cái bướu

0:14:35.811,0:14:37.665
Bạn cảm thấy không chắc

0:14:37.665,0:14:40.418
hãy tìm đến ''hầu hết mọi người đều ở mức giữa''

0:14:40.418,0:14:42.401
điều đó sẽ giúp bạn trả lời câu hỏi đúng

0:14:42.401,0:14:46.108
Nào, định kiến tiếp theo là

0:14:46.108,0:14:49.733
đầu tiên, các quốc gia và con người cần phải rất , rất giàu

0:14:49.733,0:14:52.059
để có thể có phát triển xã hội

0:14:52.059,0:14:55.510
nhưng các em gái được đi học và sẵn sàng đối phó với [br]các thảm họa thiên nhiên

0:14:55.510,0:14:57.196
Không, không, không. Sai rồi

0:14:57.196,0:14:59.316
Hãy nhìn này: cái bướu to ở giữa

0:14:59.316,0:15:01.759
ở đây các em gái đã được đi học rồi

0:15:01.759,0:15:04.087
Và nếu bạn không chắc, hãy nghĩ đến

0:15:04.087,0:15:05.482
''đa số đã có điều này rồi''

0:15:05.482,0:15:08.525
ví dụ những điều như có điện lực [br]hay các em gái được đi học

0:15:08.525,0:15:10.741
Đó chỉ là quy tắc của kinh nghiệm

0:15:10.741,0:15:13.131
và tất nhiên nó không áp dụng cho tất cả mọi thứ

0:15:13.131,0:15:14.788
nhưng đó là cách bạn khái quát hóa

0:15:14.788,0:15:16.753
Hãy nhìn vào điều cuối cùng

0:15:16.753,0:15:20.054
Nếu một điều gì đó, vâng, ví dụ này rất hay

0:15:20.054,0:15:22.227
cá mập rất nguy hiểm

0:15:22.227,0:15:26.626
Không, vâng , nhưng chúng không quan trọng lắm

0:15:26.626,0:15:29.602
trong thống kê toàn cầu, đó là điều tôi muốn nói

0:15:29.602,0:15:32.133
Tôi thật ra rất sợ cá mập

0:15:32.133,0:15:34.977
Cứ khi nào tôi thấy câu hỏi về những điều tôi sợ

0:15:34.977,0:15:37.910
có thể về động đất, các tôn giáo khác,

0:15:37.910,0:15:40.948
có lẽ tôi sợ khủng bố hoặc cá mập

0:15:40.948,0:15:42.107
bất cứ cái gì làm cho tôi thấy

0:15:42.107,0:15:44.608
đoán được bạn sẽ thổi phồng vấn đề lên

0:15:44.608,0:15:46.445
Đó là quy tắc theo kinh nghiệm

0:15:46.445,0:15:48.604
Đương nhiên, có những thứ rất nguy hiểm và cũng rất tuyệt

0:15:48.604,0:15:52.189
Cá mập giết rất , rất ít người[br]Đó là cách mà bạn nên nghĩ

0:15:52.189,0:15:55.927
Với bốn quy tắc theo kinh nghiệm

0:15:55.927,0:15:59.287
bạn có thể đưa ra câu trả lời tốt hơn bọn tinh tinh

0:15:59.287,0:16:01.241
bởi vì chúng không thể làm thế được

0:16:01.241,0:16:03.844
Chúng không thể khái quát hóa những quy tắc này

0:16:03.844,0:16:07.856
và hy vọng rằng chúng ta có thể biến đổi thế giới quanh ta

0:16:07.856,0:16:10.691
và chúng ta sẽ chiến thắng bọn tinh tinh. Có được không ạ?

0:16:10.691,0:16:14.612
(Vỗ tay)

0:16:19.160,0:16:21.248
Đó là cách tiếp cận có hệ thống

0:16:21.248,0:16:23.812
Câu hỏi là liệu nó có quan trọng không?

0:16:23.812,0:16:26.538
Vâng, rất quan trọng để hiểu sự nghèo đói

0:16:26.538,0:16:29.785
nghèo đói cùng cực, và chiến đấu với nó

0:16:29.785,0:16:31.830
và đưa các bé gái đến trường học

0:16:31.830,0:16:36.170
Khi chúng ta nhận thấy rằng nó thật sự thành công,[br]chúng ta có thể hiểu nó

0:16:36.170,0:16:37.982
Nhưng liệu nó có quan trọng với người khác

0:16:37.982,0:16:40.436
những người quan tâm đến sự kết thúc tốt đẹp của sự phân chia này

0:16:40.436,0:16:42.480
Tôi dám nói là có, thật sự quan trọng

0:16:42.480,0:16:43.989
với cùng một lý do

0:16:43.989,0:16:47.054
Nếu bạn có cái nhìn về thế giới ngày nay [br]dựa trên số liệu thực tế

0:16:47.054,0:16:48.672
bạn sẽ có cơ hội để hiểu

0:16:48.672,0:16:50.426
điều gì sẽ xảy đến trong tương lai

0:16:50.426,0:16:52.864
Chúng ta quay trở lại với hai cái bướu năm 1975

0:16:52.864,0:16:54.214
Đó là năm tôi sinh ra

0:16:54.214,0:16:57.233
Tôi chọn phương Tây

0:16:57.233,0:17:01.416
Đó là các nước Châu Âu hiện tại và Bắc Mỹ

0:17:01.416,0:17:04.799
Hãy so sánh phần còn lại và phương Tây

0:17:04.799,0:17:06.880
ở khía cạnh bạn giàu như thế nào

0:17:06.880,0:17:09.131
Có những người có thể chi trả

0:17:09.131,0:17:12.709
để bay ra nước ngoài cho kỳ nghỉ

0:17:12.709,0:17:16.017
Năm 1975, chỉ 30 phần trăm có thể

0:17:16.017,0:17:18.984
đi ra khỏi Châu Âu và Bắc Mỹ

0:17:18.984,0:17:21.313
Nhưng điều này đã thay đổi, đúng không?

0:17:21.313,0:17:26.056
Hãy xem sự thay đổi cho đến hiện tại, 2014

0:17:26.056,0:17:27.444
Ngày nay, tỷ lệ là 50/50

0:17:27.444,0:17:31.125
Sự thống trị của phương Tây đã kết thúc, hiện tại

0:17:31.125,0:17:33.324
Thật tốt. Thế tiếp theo sẽ gì xảy ra?

0:17:33.324,0:17:36.567
Bạn có thấy cái bướu to không? [br]Bạn có thấy nó di chuyển ra sao không?

0:17:36.567,0:17:42.598
Tôi làm một thí nghiệm nhỏ. Tôi vào trang web của IMF Quỹ Tiền tệ quốc tế,

0:17:42.598,0:17:46.761
Họ có dự báo cho 5 năm tiếp theo [br]tính theo GDP theo đầu người

0:17:46.761,0:17:49.778
Thế là tôi có thể sử dụng nó để xem 5 năm trong tương lai

0:17:49.778,0:17:53.113
giả sử rằng bất bình đẳng về thu nhập của các quốc gia vẫn như giữ nguyên

0:17:53.113,0:17:55.040
Tôi đã làm thế, và tôi còn đi xa hơn

0:17:55.040,0:17:58.218
Tôi sử dụng những 5 năm này cho 20 năm tới

0:17:58.218,0:18:03.495
với cùng tốc độ, chỉ là một thử nghiệm [br]để xem có gì sẽ xảy ra

0:18:03.495,0:18:04.862
Hãy đi tới thời gian tương lai

0:18:04.862,0:18:10.082
Năm 2020, 57 phần trăm của nhóm còn lại

0:18:10.082,0:18:13.118
Năm 2050, 63 phần trăm

0:18:13.118,0:18:22.355
2030, 68 phần trăm. Năm 2035, phương Tây thua [br]trong thị trường tiêu thụ của người giàu

0:18:22.355,0:18:25.702
Đó chỉ là sự dự đoán tương lai của GDP theo đầu người

0:18:25.702,0:18:28.057
73 phần trăm của người tiêu thụ giàu có

0:18:28.057,0:18:31.675
sẽ sống ngoài Bắc Mỹ và Châu Âu

0:18:31.675,0:18:35.873
Vâng, tôi nghĩ một công ty nên sử dụng thông tin này

0:18:35.873,0:18:39.280
để chắc chắn khi đưa ra [br]những quyết định dựa trên thực tế cho tương lai

0:18:39.280,0:18:40.756
Cảm ơn rất nhiều

0:18:40.756,0:18:43.257
(Vỗ tay)

0:18:48.184,0:18:50.236
Bruno Giussani: Hans và Ola Rosling, thưa quý vị!