WEBVTT 00:00:00.663 --> 00:00:03.066 Hans Rosling: Zadam wam 00:00:03.066 --> 00:00:04.391 trzy pytania typu A, B, C. 00:00:04.391 --> 00:00:08.122 Użyjcie tego pilota, żeby odpowiedzieć. 00:00:08.122 --> 00:00:10.677 Po pierwsze: jak zmieniła się liczba 00:00:10.677 --> 00:00:12.798 rocznych zgonów z powodu 00:00:12.798 --> 00:00:14.090 katastrof naturalnych. 00:00:14.090 --> 00:00:16.691 Jak zmieniła się w ostatnim stuleciu? 00:00:16.691 --> 00:00:18.070 Wzrosła ponad dwukrotnie, 00:00:18.070 --> 00:00:20.852 pozostała taka sama, biorąc pod uwagę cały świat, 00:00:20.852 --> 00:00:23.226 czy spadła poniżej połowy? 00:00:23.226 --> 00:00:25.630 Proszę odpowiedzieć A, B lub C. 00:00:25.630 --> 00:00:29.730 Widzę mnóstwo odpowiedzi. Znacznie szybciej niż na uniwersytetach. 00:00:29.730 --> 00:00:32.887 Oni są tacy powolni. Wciąż tylko myślą, myślą, myślą. 00:00:32.887 --> 00:00:34.909 O, bardzo, bardzo dobrze. NOTE Paragraph 00:00:34.909 --> 00:00:36.772 Przejdźmy do następnego pytania. 00:00:36.772 --> 00:00:39.431 Ile lat przeciętna, trzydziestoletnia kobieta 00:00:39.431 --> 00:00:41.527 chodziła do szkoły: 00:00:41.527 --> 00:00:43.561 7 lat, 5 lat czy 3 lata? 00:00:43.561 --> 00:00:47.924 A, B czy C? Proszę odpowiedzieć. NOTE Paragraph 00:00:50.064 --> 00:00:52.102 Przechodzimy do następnego pytania. 00:00:52.102 --> 00:00:56.023 Jak, w ostatnich 20 latach, zmienił się 00:00:56.023 --> 00:00:57.850 odsetek ludzi na świecie, 00:00:57.850 --> 00:01:00.067 żyjących w skrajnym ubóstwie? 00:01:00.067 --> 00:01:02.628 Skrajne ubóstwo - za mało jedzenia na dzień. 00:01:02.628 --> 00:01:04.689 Czy: odsetek wzrósł prawie dwa razy, 00:01:04.689 --> 00:01:06.238 właściwie się nie zmienił, 00:01:06.238 --> 00:01:07.751 czy zmniejszył się o połowę? 00:01:07.751 --> 00:01:10.071 A, B czy C? NOTE Paragraph 00:01:11.771 --> 00:01:14.927 A teraz odpowiedzi. 00:01:14.927 --> 00:01:16.021 Na tym grafie widzicie 00:01:16.021 --> 00:01:17.746 zgony podczas katastrof naturalnych 00:01:17.746 --> 00:01:19.668 na świecie 00:01:19.668 --> 00:01:22.448 od 1900 do 2000 r. 00:01:22.448 --> 00:01:25.703 W 1900 r. pół miliona ludzi 00:01:25.703 --> 00:01:27.790 umierało co roku w katastrofach naturalnych, 00:01:27.790 --> 00:01:32.887 powodziach, trzęsieniach ziemi, erupcjach wulkanów, suszach. 00:01:32.887 --> 00:01:35.607 Jak to się potem zmieniło? NOTE Paragraph 00:01:35.607 --> 00:01:39.093 Gapminder zapytał ludzi w Szwecji. 00:01:39.093 --> 00:01:40.952 Oto jak odpowiedzieli. 00:01:40.952 --> 00:01:42.881 Szwedzi odpowiedzieli tak: 00:01:42.881 --> 00:01:44.353 50% - że liczba się podwoiła, 00:01:44.353 --> 00:01:46.558 38% - że jest mniej więcej tak samo, 00:01:46.558 --> 00:01:48.656 12% - że liczba spadła o połowę. 00:01:48.656 --> 00:01:51.308 A oto najlepsze dane od badaczy katastrof, 00:01:51.308 --> 00:01:54.274 rosną i maleją 00:01:54.274 --> 00:01:56.826 do II wojny światowej, 00:01:56.826 --> 00:02:00.226 a potem zaczynają maleć 00:02:00.226 --> 00:02:02.452 i spadają dużo ponżiej 50%. 00:02:02.452 --> 00:02:05.520 Z czasem świat umie o wiele lepiej 00:02:05.520 --> 00:02:08.685 chronić ludzi przed katastrofami. 00:02:08.685 --> 00:02:11.551 Tylko 12% Szwedów to wie. NOTE Paragraph 00:02:11.551 --> 00:02:14.042 Poszedłem do ZOO i zapytałem szympansy. 00:02:14.042 --> 00:02:16.748 (Śmiech) (Brawa) 00:02:27.458 --> 00:02:31.257 Szympansy nie oglądają wieczornych wiadomości, 00:02:31.257 --> 00:02:33.395 więc wybrały losowo. 00:02:33.395 --> 00:02:36.147 Szwedzi odpowiedzieli gorzej niż losowo. 00:02:36.147 --> 00:02:39.086 A wam jak poszło? 00:02:39.086 --> 00:02:42.048 To wy. 00:02:42.048 --> 00:02:44.273 Szympansy was pokonały. 00:02:44.273 --> 00:02:45.563 (Śmiech) 00:02:46.063 --> 00:02:48.158 Ale byliście blisko. 00:02:49.038 --> 00:02:53.059 Byliście trzy razy lepsi od Szwedów, 00:02:53.059 --> 00:02:54.302 ale to nie wystarczy. 00:02:54.302 --> 00:02:56.884 Nie trzeba porównywać się do Szwedów. 00:02:56.884 --> 00:03:00.415 Trzeba mieć większe ambicje. NOTE Paragraph 00:03:00.415 --> 00:03:03.823 Kolejna odpowiedź: kobiety w szkole. 00:03:03.823 --> 00:03:05.839 Mężczyźni chodzili do szkoły 8 lat. 00:03:05.839 --> 00:03:07.620 A ile lat chodziły kobiety? 00:03:07.620 --> 00:03:10.369 Zapytaliśmy Szwedów 00:03:10.369 --> 00:03:12.586 i to jest podpowiedź, prawda? 00:03:12.586 --> 00:03:14.948 Prawidłowa odpowiedź to pewnie ta, 00:03:14.948 --> 00:03:17.683 którą wybrało najmniej Szwedów. 00:03:17.683 --> 00:03:19.186 (Śmiech) 00:03:19.186 --> 00:03:21.624 Zobaczmy. Proszę bardzo. 00:03:21.624 --> 00:03:26.025 Tak, kobiety już prawie nadgoniły. 00:03:26.025 --> 00:03:29.438 To są Amerykanie. 00:03:29.438 --> 00:03:33.313 A to jesteście wy. Oto wy. 00:03:33.313 --> 00:03:35.695 Ooo... 00:03:37.325 --> 00:03:39.154 Gratulacje, jesteście dwa razy 00:03:39.154 --> 00:03:41.574 lepsi od Szwedów; mnie nie potrzebujecie. NOTE Paragraph 00:03:41.574 --> 00:03:46.388 Czemu tak się dzieje? Chyba dlatego: 00:03:46.388 --> 00:03:49.110 wszyscy wiedzą, że są kraje 00:03:49.110 --> 00:03:50.214 i są obszary, 00:03:50.214 --> 00:03:52.352 gdzie dziewczynki mają wielkie trudności. 00:03:52.352 --> 00:03:54.260 Zabraniają im chodzić do szkoły. 00:03:54.260 --> 00:03:56.325 Jest to obrzydliwe. 00:03:56.325 --> 00:03:58.222 Ale w większości krajów świata, 00:03:58.222 --> 00:03:59.909 gdzie żyje większość ludzi, 00:03:59.909 --> 00:04:02.891 dziewczynki chodzą do szkoły 00:04:02.891 --> 00:04:05.430 tak długo jak chłopcy, mniej więcej. 00:04:05.430 --> 00:04:07.489 To nie znaczy, że osiągnięto równość płci, 00:04:07.489 --> 00:04:09.573 wcale tak nie jest. 00:04:09.573 --> 00:04:14.114 Dziewczynki wciąż są okropnie ograniczane, 00:04:14.114 --> 00:04:16.346 ale nauczanie jest już obecne na świecie. 00:04:16.346 --> 00:04:20.441 Nie dostrzegamy większości. 00:04:20.441 --> 00:04:23.764 Swoje odpowiedzi czerpiecie z najgorszych miejsc, 00:04:23.764 --> 00:04:26.620 i tu macie rację, ale pomijacie większość. NOTE Paragraph 00:04:26.620 --> 00:04:28.096 A jeśli chodzi o ubóstwo? 00:04:28.096 --> 00:04:30.999 Jasno widać, że ubóstwo zmnijeszyło się 00:04:30.999 --> 00:04:32.774 prawie o połowę. 00:04:32.774 --> 00:04:34.453 W Stanach, gdy zapytaliśmy ludzi, 00:04:34.453 --> 00:04:38.437 tylko 5% podało poprawną odpowiedź. 00:04:38.437 --> 00:04:39.656 A wy? 00:04:41.306 --> 00:04:45.164 Prawie dorównaliście szympansom. 00:04:45.164 --> 00:04:47.525 (Śmiech) (Brawa) 00:04:47.525 --> 00:04:50.432 Tak mało brakowało, ledwie kilka osób! 00:04:53.142 --> 00:04:56.821 To muszą być stereotypy. 00:04:56.821 --> 00:04:58.615 Wiele osób w bogatych krajach myśli 00:04:58.615 --> 00:05:02.275 "Nigdy nie uda nam się zlikwidować skrajnego ubóstwa". 00:05:02.275 --> 00:05:03.928 Oczywiście, że tak myślą, 00:05:03.928 --> 00:05:06.892 bo nawet nie wiedzą, co się dzieje. 00:05:06.892 --> 00:05:09.242 Aby myśleć o przyszłości, 00:05:09.242 --> 00:05:11.263 trzeba najpierw znać teraźniejszość. NOTE Paragraph 00:05:11.263 --> 00:05:14.315 Te pytania zjawiły się jako pierwsze 00:05:14.315 --> 00:05:17.700 w pilotażowej fazie Projektu Ignorancja 00:05:17.700 --> 00:05:20.720 Fundacji Gapminder, którą prowadzimy. 00:05:20.720 --> 00:05:23.516 Projekt rozpoczął w zeszłym roku 00:05:23.516 --> 00:05:27.922 mój szef i zarazem mój syn, Ola Rosling. (Śmiech) 00:05:27.922 --> 00:05:29.504 Jest współtwórcą i dyrektorem. 00:05:29.504 --> 00:05:31.048 Ola powiedział mi, 00:05:31.048 --> 00:05:33.608 że musimy być bardziej konsekwentni 00:05:33.608 --> 00:05:35.481 w zwalczaniu miażdżącej ignorancji. 00:05:35.481 --> 00:05:37.699 Już fazy pilotażowe ujawniają, 00:05:37.699 --> 00:05:40.909 że tak wiele osób ma wyniki gorsze od losowych, 00:05:40.909 --> 00:05:42.992 że musimy myśleć o stereotypach. 00:05:42.992 --> 00:05:45.020 Jeden z takich stereotypów 00:05:45.020 --> 00:05:46.889 dotyczy dystrybucji dochodu. NOTE Paragraph 00:05:46.889 --> 00:05:50.720 Spójrzcie tutaj. Tak było w 1975. 00:05:50.720 --> 00:05:53.939 To jest liczba osób z danym dochodem, 00:05:53.939 --> 00:05:56.830 zaczynając od dolara na dzień... 00:05:56.830 --> 00:05:59.281 (Brawa) 00:05:59.281 --> 00:06:01.356 Tutaj był jeden garb, 00:06:01.356 --> 00:06:03.254 koło dolara na dzień, 00:06:03.254 --> 00:06:04.710 a dalej był drugi garb, 00:06:04.710 --> 00:06:06.725 między 10 i 100 dolarami. 00:06:06.725 --> 00:06:08.471 Świat składał się z dwóch grup. 00:06:08.471 --> 00:06:12.081 Ten świat był jak wielbłąd, z dwoma garbami, 00:06:12.081 --> 00:06:14.093 jednym biednym, a drugim bogatym, 00:06:14.093 --> 00:06:15.657 mniej osób było pomiędzy. NOTE Paragraph 00:06:15.657 --> 00:06:17.826 Ale spójrzcie, 00:06:17.826 --> 00:06:19.652 jak to się zmieniło: 00:06:19.652 --> 00:06:21.308 ludność na świecie rosła, 00:06:21.308 --> 00:06:24.076 a garby zaczęły się zlewać. 00:06:24.076 --> 00:06:26.846 Niższy garb połączył się z wyższym, 00:06:26.846 --> 00:06:29.973 a wielbłąd dwugarbny zmienił się w dromadera, 00:06:29.973 --> 00:06:32.228 z tylko jednym garbem. 00:06:32.228 --> 00:06:34.152 Odsetek ludzi w ubóstwie zmalał. 00:06:34.152 --> 00:06:35.729 To nadal oburzające, 00:06:35.729 --> 00:06:38.930 że tyle osób wciąż żyje w skrajnym ubóstwie, 00:06:38.930 --> 00:06:41.953 prawie miliard, 00:06:41.953 --> 00:06:45.002 ale to może się teraz skończyć. NOTE Paragraph 00:06:45.002 --> 00:06:47.305 Nasze obecne wyzwanie 00:06:47.305 --> 00:06:50.113 to uciec od stereotypów i zrozumieć, gdzie jest większość, 00:06:50.113 --> 00:06:53.357 co bardzo jasno obrazuje to pytanie. 00:06:53.357 --> 00:06:55.590 Zapytaliśmy, ile rocznych dzieci 00:06:55.590 --> 00:06:57.244 przeszło te podstawowe szczepienia 00:06:57.244 --> 00:06:59.854 przeciwko odrze i innym chorobom, 00:06:59.854 --> 00:07:01.347 które są dostępne od wielu lat: 00:07:01.347 --> 00:07:03.369 20, 50 czy 80 procent? 00:07:03.369 --> 00:07:06.932 Tak odpowiedziano w Stanach i w Szwecji. 00:07:07.442 --> 00:07:08.538 Spójrzcie na Szwedów: 00:07:08.538 --> 00:07:10.760 już znacie poprawną odpowiedź. 00:07:10.760 --> 00:07:12.433 (Śmiech) 00:07:14.053 --> 00:07:17.556 Kto, do diaska, uczy w tym kraju o zdrowiu na na świecie? 00:07:17.556 --> 00:07:19.228 Cóż, to ja. 00:07:19.228 --> 00:07:21.190 (Śmiech) 00:07:21.190 --> 00:07:23.672 To bardzo trudne. 00:07:23.672 --> 00:07:25.680 (Brawa) NOTE Paragraph 00:07:26.770 --> 00:07:30.484 Metoda Oli, czy pomiar naszej wiedzy, 00:07:30.484 --> 00:07:33.642 znalazła się na czołówkach gazet 00:07:33.642 --> 00:07:36.705 i CNN opublikowało wyniki na swojej stronie internetowej. 00:07:36.705 --> 00:07:38.852 Umieścili pytania, odpowiedziały miliony, 00:07:38.852 --> 00:07:42.334 było tam jakieś 2000 komentarzy, 00:07:42.334 --> 00:07:44.647 a to był jeden z nich: "Założę się, 00:07:44.647 --> 00:07:48.191 że żaden przedstawiciel mediów nie zdał tego testu". NOTE Paragraph 00:07:48.191 --> 00:07:50.830 Ola powiedział mi: "Weź te urządzenia 00:07:50.830 --> 00:07:52.535 na konferencje z mediami. 00:07:52.535 --> 00:07:54.812 Daj im i zmierz, co wiedzą. 00:07:54.812 --> 00:07:56.736 Oto, panie i panowie, 00:07:56.736 --> 00:07:59.413 pierwsze, nieoficjalne wyniki 00:07:59.413 --> 00:08:03.338 z konferencji z amerykańskimi mediami. 00:08:03.338 --> 00:08:08.224 A potem, nowsze, z konferencji z mediami z Unii Europejskiej. 00:08:08.224 --> 00:08:09.492 (Śmiech) 00:08:09.492 --> 00:08:11.697 Problemem nie w tym, że ludzie 00:08:11.697 --> 00:08:13.645 nie czytają i nie słuchają mediów. 00:08:13.645 --> 00:08:17.864 Problem w tym, że media same nie wiedzą. NOTE Paragraph 00:08:17.864 --> 00:08:19.445 Co powinniśmy z tym zrobić, Ola? 00:08:19.445 --> 00:08:20.943 Masz jakiś pomysł? 00:08:20.943 --> 00:08:24.167 (Brawa) NOTE Paragraph 00:08:32.037 --> 00:08:35.746 Ola Rosling: Tak, mam, ale najpierw 00:08:35.746 --> 00:08:39.561 bardzo mi przykro, że pokonały was szympansy. 00:08:39.561 --> 00:08:42.194 Na szczęście, będę w stanie was pocieszyć, 00:08:42.194 --> 00:08:46.753 pokazując, że to nie była wasza wina. 00:08:46.753 --> 00:08:48.775 Później nauczę was kilku sztuczek, 00:08:48.775 --> 00:08:50.865 żebyście byli lepsi od szympansów. 00:08:50.865 --> 00:08:53.079 To zamierzam zrobić. NOTE Paragraph 00:08:53.079 --> 00:08:55.282 Skąd bierze się nasza ignorancja? 00:08:55.282 --> 00:08:57.889 Wszystko zaczyna się w tym miejscu. 00:08:57.889 --> 00:09:01.579 To Hudiksvall. Miasto w północnej Szwecji. 00:09:01.579 --> 00:09:05.376 Tutaj dorastałem, 00:09:05.376 --> 00:09:08.977 Ta okolica miała duży problem. 00:09:08.977 --> 00:09:10.963 Był to ten sam problem, 00:09:10.963 --> 00:09:13.572 co w innych okolicach, 00:09:13.572 --> 00:09:14.920 gdzie i wy dorastaliście. 00:09:14.920 --> 00:09:17.582 Ta okolica nie była miarodajna. 00:09:17.582 --> 00:09:20.025 Dała mi bardzo stronniczy pogląd na to, 00:09:20.025 --> 00:09:22.373 jak wygląda życie na tej planecie. 00:09:22.373 --> 00:09:25.365 To pierwszy element zagadki ignorancji. 00:09:25.365 --> 00:09:26.637 Jesteśmy stronniczy. NOTE Paragraph 00:09:26.637 --> 00:09:28.750 Wszyscy mamy różne doświadczenia, 00:09:28.750 --> 00:09:30.390 oparte na znajomych i otoczeniu, 00:09:30.390 --> 00:09:33.377 a gdy zaczynamy szkołę, 00:09:33.377 --> 00:09:35.298 dodajemy kolejny problem. 00:09:35.298 --> 00:09:36.442 Lubię szkoły, 00:09:36.442 --> 00:09:41.529 ale nauczyciele często mają przestarzałe poglądy, 00:09:41.529 --> 00:09:44.130 bo nauczyli się czegoś, gdy sami chodzili do szkoły, 00:09:44.130 --> 00:09:46.683 a teraz przekazują to uczniom, 00:09:46.683 --> 00:09:48.889 bez złych intencji. 00:09:48.889 --> 00:09:51.118 Drukowane książki tracą na aktualności 00:09:51.118 --> 00:09:54.049 w zmieniającym się świecie. 00:09:54.049 --> 00:09:55.296 I nie ma zwyczaju 00:09:55.296 --> 00:09:58.545 aktualizowania materiałów dydaktycznych. 00:09:58.545 --> 00:10:00.529 Na tym właśnie się skupiamy. 00:10:00.529 --> 00:10:02.098 Mamy przestarzałe fakty, 00:10:02.098 --> 00:10:05.032 dodane do stronniczych poglądów. NOTE Paragraph 00:10:05.032 --> 00:10:07.508 Następnie pojawiają się wiadomości. 00:10:07.508 --> 00:10:10.025 Doskonały dziennikarz wie, jak wybrać historię, 00:10:10.025 --> 00:10:12.431 która trafi na pierwsze strony gazet, 00:10:12.431 --> 00:10:15.030 którą ludzie przeczytają, bo będzie sensacją. 00:10:15.030 --> 00:10:18.995 Niezwykłe wydarzenia są bardziej interesujące, prawda? 00:10:18.995 --> 00:10:20.710 Fakty są wyolbrzymiane, 00:10:20.710 --> 00:10:24.139 zwłaszcza te, które budzą lęk. 00:10:24.139 --> 00:10:26.567 Szwed zaatakowany przez rekina 00:10:26.567 --> 00:10:30.282 tygodniami będzie widniał na okładkach szwedzkich gazet. NOTE Paragraph 00:10:30.282 --> 00:10:34.001 Te trzy zniekształcone źródła informacji 00:10:34.001 --> 00:10:37.276 towarzyszą nam na każdym kroku. 00:10:37.276 --> 00:10:38.907 Bombardują nas 00:10:38.907 --> 00:10:42.713 i poddają dużo dziwnych pomysłów, 00:10:42.713 --> 00:10:45.450 a na dokładkę, mamy jeszcze to, 00:10:45.450 --> 00:10:50.716 co czyni nas ludźmi - ludzką intuicję. 00:10:50.716 --> 00:10:52.892 Intuicja była przydatna w toku ewolucji. 00:10:52.892 --> 00:10:54.150 Pomagała nam generalizować 00:10:54.150 --> 00:10:56.408 i bardzo szybko wyciągać wnioski. 00:10:56.408 --> 00:11:00.376 Pomogła wyolbrzymiać to, co budziło lęk, 00:11:00.376 --> 00:11:03.660 i szukać przyczynowości tam, gdzie jej nie ma. 00:11:03.660 --> 00:11:08.597 To wszystko daje nam iluzoryczną pewność siebie. 00:11:08.597 --> 00:11:11.603 Wierzymy, że jesteśmy najlepszymi kierowcami, 00:11:11.603 --> 00:11:13.343 powyżej przeciętnej. 00:11:13.343 --> 00:11:14.705 Każdy twierdzi: 00:11:14.705 --> 00:11:15.974 "Ja prowadzę lepiej". NOTE Paragraph 00:11:15.974 --> 00:11:18.271 To było dobre w ewolucji, 00:11:18.271 --> 00:11:20.104 ale kiedy chodzi o światopogląd, 00:11:20.104 --> 00:11:22.966 wszystko staje na głowie. 00:11:22.966 --> 00:11:25.889 Tendencje rosnące maleją 00:11:25.889 --> 00:11:27.471 i na odwrót, 00:11:27.471 --> 00:11:31.471 a tu szympansy używają naszej intuicji przeciwko nam, 00:11:31.471 --> 00:11:34.911 intuicja staje się wadą, a nie zaletą. 00:11:34.911 --> 00:11:37.394 A miała być zaletą. NOTE Paragraph 00:11:37.394 --> 00:11:39.766 Jak rozwiązać taki problem? 00:11:39.766 --> 00:11:41.441 Najpierw trzeba go zmierzyć, 00:11:41.441 --> 00:11:42.843 a później naprawić. 00:11:42.843 --> 00:11:45.375 Dzięki pomiarom możemy zrozumieć, 00:11:45.375 --> 00:11:47.699 jaki jest wzorzec ignorancji. 00:11:47.699 --> 00:11:49.235 Rok temu rozpoczęliśmy pilotaż 00:11:49.235 --> 00:11:51.704 i teraz jesteśmy niemal pewni, 00:11:51.704 --> 00:11:55.285 że na świecie jest mnóstwo ignorancji. 00:11:55.285 --> 00:11:58.898 Chcemy ją zmierzyć 00:11:58.898 --> 00:12:00.875 we wszystkich dziedzinach 00:12:00.875 --> 00:12:03.423 i wymiarach globalnego rozwoju, 00:12:03.423 --> 00:12:07.505 takich jak klimat, zagrożone gatunki, prawa człowieka, 00:12:07.505 --> 00:12:10.715 równouprawnienie płci, energia, finanse. 00:12:10.715 --> 00:12:13.448 Różne sektory mają fakty 00:12:13.448 --> 00:12:15.044 i organizacje, które próbują 00:12:15.044 --> 00:12:16.970 szerzyć świadomość na temat tych faktów. 00:12:16.970 --> 00:12:20.674 Nawiązałem kontakt z niektórymi z nich, 00:12:20.674 --> 00:12:24.015 na przykład z WWF, Amnesty International i UNICEF-em, 00:12:24.015 --> 00:12:26.613 pytając o ulubione fakty, 00:12:26.613 --> 00:12:28.506 które, ich zdaniem, nie są znane. NOTE Paragraph 00:12:28.506 --> 00:12:30.084 Zbieram te fakty. 00:12:30.084 --> 00:12:33.619 Wyobraźcie sobie listę 250 faktów. 00:12:33.619 --> 00:12:34.918 Ankietujemy ludzi, 00:12:34.918 --> 00:12:36.855 szukając najgorszych rezultatów. 00:12:36.855 --> 00:12:38.201 Otrzymujemy krótszą listę pytań, 00:12:38.201 --> 00:12:39.257 z okropnymi wynikami, 00:12:39.257 --> 00:12:41.806 jak przykłady Hansa. 00:12:41.806 --> 00:12:43.723 Bez trudu znajdujemy 00:12:43.723 --> 00:12:44.938 tego typu okropne wyniki. 00:12:44.938 --> 00:12:47.783 Co robimy z okrojoną listą? 00:12:47.783 --> 00:12:51.909 Zamienimy ją w certyfikat wiedzy, 00:12:51.909 --> 00:12:53.771 certyfikat wiedzy globalnej, 00:12:53.771 --> 00:12:56.674 którego może użyć duża organizacja, 00:12:56.674 --> 00:13:00.429 szkoła, uczelnia, agencja prasowa, 00:13:00.429 --> 00:13:04.057 żeby poświadczyć swoją wiedzę na temat spraw globalnych. 00:13:04.057 --> 00:13:07.020 W skrócie: nie zatrudniamy ludzi 00:13:07.020 --> 00:13:09.290 z wynikami na poziomie szympansów. 00:13:09.290 --> 00:13:11.650 Nie powinno się. 00:13:11.650 --> 00:13:13.921 Może za 10 lat, 00:13:13.921 --> 00:13:15.913 jeśli ten projekt odniesie sukces, 00:13:15.913 --> 00:13:18.161 podczas rozmowy kwalifikacyjnej 00:13:18.161 --> 00:13:22.367 trzeba będzie wypełnić test wiedzy globalnej. NOTE Paragraph 00:13:22.367 --> 00:13:25.730 Teraz pora na praktyczne sztuczki. 00:13:25.730 --> 00:13:27.634 Jak odnieść sukces? 00:13:27.634 --> 00:13:31.213 Jest, oczywiście, jeden sposób, 00:13:31.213 --> 00:13:32.950 czyli siedzenie po nocach 00:13:32.950 --> 00:13:35.105 i uczenie się wszystkiego na pamięć, 00:13:35.105 --> 00:13:36.873 czytanie wszystkich raportów. 00:13:36.873 --> 00:13:38.885 Nikt tego nie zrobi. 00:13:38.885 --> 00:13:41.594 Nawet Hans by tego nie oczekiwał. 00:13:41.594 --> 00:13:42.967 Ludzie nie mają tyle czasu. 00:13:42.967 --> 00:13:46.350 Ludzie lubią chodzić na skróty i oto one. 00:13:46.350 --> 00:13:49.124 Musimy znów zrobić z intuicji zaletę 00:13:49.124 --> 00:13:50.568 Musimy umieć generalizować. 00:13:50.568 --> 00:13:52.673 Pokażę wam kilka chwytów, 00:13:52.673 --> 00:13:55.223 gdzie błędy w rozumowaniu stają się 00:13:55.223 --> 00:13:58.431 zasadami opartymi na przybliżeniach. NOTE Paragraph 00:13:58.431 --> 00:14:00.445 Zacznijmy od pierwszego błędu. 00:14:00.445 --> 00:14:02.082 Jest on bardzo powszechny. 00:14:02.082 --> 00:14:03.948 "Wszystko idzie ku gorszemu". 00:14:03.948 --> 00:14:07.218 Słyszeliście o tym. Też tak myśleliście. 00:14:07.218 --> 00:14:10.247 Zamiast tego trzeba myśleć: większość idzie ku lepszemu. 00:14:10.247 --> 00:14:12.383 Stajecie przed pytaniem 00:14:12.383 --> 00:14:15.616 i wahacie się. Należy zgadnąć "poprawa". 00:14:15.616 --> 00:14:18.600 Nie wybierajcie pogorszenia. 00:14:18.600 --> 00:14:20.963 Tak poprawicie wynik w naszym teście. 00:14:20.963 --> 00:14:22.179 (Brawa) 00:14:22.179 --> 00:14:26.405 To była pierwsza wskazówka. NOTE Paragraph 00:14:26.405 --> 00:14:28.164 Są bogaci i biedni, 00:14:28.164 --> 00:14:29.630 a różnica między nimi rośnie. 00:14:29.630 --> 00:14:31.285 Okropna nierówność. 00:14:31.285 --> 00:14:33.486 Tak, to nierówny świat, 00:14:33.486 --> 00:14:35.811 ale dane pokazują jeden garb. 00:14:35.811 --> 00:14:37.665 W razie wątpliwości wybierzcie: 00:14:37.665 --> 00:14:40.418 "większość jest po środku". 00:14:40.418 --> 00:14:42.401 To pomoże udzielić dobrej odpowiedzi. NOTE Paragraph 00:14:42.401 --> 00:14:46.108 Następnie utarło się, że państwa i narody 00:14:46.108 --> 00:14:49.733 muszą być bardzo bogaci, 00:14:49.733 --> 00:14:52.059 żeby rozwijać się społecznie, 00:14:52.059 --> 00:14:55.510 czyli posyłać dziewczęta do szkół, być gotowym na katastrofy naturalne. 00:14:55.510 --> 00:14:57.196 Nie. To nieprawda. 00:14:57.196 --> 00:14:59.316 W tych państwach w środku 00:14:59.316 --> 00:15:01.759 dziewczynki już chodzą do szkoły. 00:15:01.759 --> 00:15:04.087 W razie wątpliwości wybierzcie: 00:15:04.087 --> 00:15:05.482 "większość już to ma", 00:15:05.482 --> 00:15:08.525 na przykład elektryczność i dziewczynki w szkole. 00:15:08.525 --> 00:15:10.741 To są oczywiście przybliżenia, 00:15:10.741 --> 00:15:13.131 więc nie odnoszą się do wszystkiego. 00:15:13.131 --> 00:15:14.788 Ale tak można uogólniać. NOTE Paragraph 00:15:14.788 --> 00:15:16.753 Popatrzmy na ostatni przykład. 00:15:16.753 --> 00:15:20.054 To prawda, 00:15:20.054 --> 00:15:22.857 rekiny są groźne. Nie. 00:15:22.857 --> 00:15:26.626 To znaczy tak, ale niewiele znaczą 00:15:26.626 --> 00:15:29.602 w światowych statystykach. 00:15:29.602 --> 00:15:32.133 Bardzo się boję rekinów. 00:15:32.133 --> 00:15:34.977 Widząc pytanie o rzeczy budzące lęk, 00:15:34.977 --> 00:15:37.910 jak trzęsienia ziemi, inne religie, 00:15:37.910 --> 00:15:40.948 może boję się terrorystów albo rekinów, 00:15:40.948 --> 00:15:42.107 rzeczy budzące lęk, 00:15:42.107 --> 00:15:44.608 trzeba założyć, że wyolbrzymicie problem. 00:15:44.608 --> 00:15:46.445 Praktyczna zasada. 00:15:46.445 --> 00:15:48.604 Są rzeczy niebezpieczne o dużym znaczeniu. 00:15:48.604 --> 00:15:52.189 Ale rekiny zabijają niewiele osób. Tak trzeba myśleć. NOTE Paragraph 00:15:52.189 --> 00:15:55.927 Kierując się tymi czterema regułami, 00:15:55.927 --> 00:15:59.287 mogliście odpowiedzieć lepiej niż szympansy, 00:15:59.287 --> 00:16:01.241 bo szympansy tego nie potrafią. 00:16:01.241 --> 00:16:03.844 Nie potrafią uogólniać takich zasad. 00:16:03.844 --> 00:16:07.856 Może wkrótce odmienimy wasz światopogląd 00:16:07.856 --> 00:16:10.691 i pokonamy szympansy. 00:16:10.691 --> 00:16:14.612 (Brawa) 00:16:19.160 --> 00:16:21.248 To jest podejście metodyczne. NOTE Paragraph 00:16:21.248 --> 00:16:23.812 A teraz pytanie: czy jest to ważne? 00:16:23.812 --> 00:16:26.538 Tak, trzeba rozumieć biedę, 00:16:26.538 --> 00:16:29.785 skrajne ubóstwo i to, jak z nim walczyć, 00:16:29.785 --> 00:16:31.830 jak ściągnąć dziewczynki do szkół. 00:16:31.830 --> 00:16:36.170 Widząc, że odnosi to sukces, możemy to zrozumieć. 00:16:36.170 --> 00:16:37.982 Ale czy jest to ważne dla tych, 00:16:37.982 --> 00:16:40.436 którzy troszczą się tylko o bogatą część populacji? 00:16:40.436 --> 00:16:42.480 Tak, niezmiernie ważne, 00:16:42.480 --> 00:16:43.989 z tego samego powodu. 00:16:43.989 --> 00:16:47.054 Jeśli twój światopogląd opiera się na faktach, 00:16:47.054 --> 00:16:48.672 masz szansę zrozumieć, 00:16:48.672 --> 00:16:50.426 co może zdarzyć się w przyszłości. NOTE Paragraph 00:16:50.426 --> 00:16:52.864 Wróćmy do dwóch garbów w 1975. 00:16:52.864 --> 00:16:54.214 Wtedy się urodziłem. 00:16:54.214 --> 00:16:58.303 Wybrałem Zachód, czyli obecne państwa 00:16:58.303 --> 00:17:02.025 Unii Europejskiej i Amerykę Północną. 00:17:02.025 --> 00:17:04.799 Porównajmy Zachód do reszty świata 00:17:04.799 --> 00:17:06.880 w zakresie zamożności. 00:17:06.880 --> 00:17:09.131 To są ludzie, którzy mogą sobie pozwolić 00:17:09.131 --> 00:17:12.709 na lot samolotem na wakacje. 00:17:12.709 --> 00:17:16.017 W 1975 tylko 30% z nich 00:17:16.017 --> 00:17:18.984 żyło poza UE i Ameryką Północną. 00:17:18.984 --> 00:17:21.313 Ale to się zmieniło. 00:17:21.313 --> 00:17:26.056 Zobaczmy tę zmianę aż do dziś, do 2014. 00:17:26.056 --> 00:17:27.444 Dziś jest to pół na pół. 00:17:27.444 --> 00:17:31.125 Zachodnia dominacja już się skończyła. 00:17:31.125 --> 00:17:33.324 To dobrze. Co będzie dalej? 00:17:33.324 --> 00:17:36.567 Widzicie duży garb? Widzieliście, jak się przemieścił? 00:17:36.567 --> 00:17:42.598 Zrobiłem eksperyment. Na stronie Międzynarodowego Funduszu Walutowego 00:17:42.598 --> 00:17:46.761 jest prognoza PKB na osobę na następne pięć lat. 00:17:46.761 --> 00:17:49.778 Z jej pomocą mogę przenieść się w czasie o pięć lat, 00:17:49.778 --> 00:17:53.113 założywszy, że nierówności dystrybucji dochodów są wszędzie jednakowe. 00:17:53.113 --> 00:17:55.040 Posunąłem się nawet o krok dalej. 00:17:55.040 --> 00:17:58.218 Zastosowałem pięcioletnią prognozę do następnych 20 lat. 00:17:58.218 --> 00:18:03.495 Z tą samą prędkością, żeby sprawdzić, co właściwie może się zdarzyć. 00:18:03.495 --> 00:18:04.862 Przenieśmy się w przyszłość. 00:18:04.862 --> 00:18:10.082 W 2020 r. 57% należy do reszty świata. 00:18:10.082 --> 00:18:16.988 W 2025 - 63%. 2030 r. - 68%. 00:18:16.988 --> 00:18:22.355 W 2035 r. Zachód to mniejszość na rynku bogatych konsumentów. 00:18:22.355 --> 00:18:25.702 To tylko przewidywania wzrostu GDP na osobę w przyszłości. 00:18:25.702 --> 00:18:28.057 73% bogatych konsumentów 00:18:28.057 --> 00:18:31.675 będzie spoza Ameryki Północnej i Europy. 00:18:31.675 --> 00:18:35.873 Warto chyba, żeby firmy posługiwały się tym certyfikatem, 00:18:35.873 --> 00:18:39.280 aby mieć pewność, że ich przyszłe decyzje oprą się na faktach. NOTE Paragraph 00:18:39.280 --> 00:18:40.756 Dziękuję bardzo. 00:18:40.756 --> 00:18:43.257 (Brawa) NOTE Paragraph 00:18:48.184 --> 00:18:50.236 Bruno Giussani: Hans i Ola Rosling.