0:00:01.738,0:00:03.526
Би та бүхнээс зөв хариулт сонгох

0:00:03.526,0:00:05.357
3 асуулт асуух болно.

0:00:05.357,0:00:08.122
Энэ төхөөрөмжийг ашиглан хариулаарай.

0:00:08.122,0:00:10.677
Эхний асуулт: Байгалийн гамшгаас үүдэлтэй

0:00:10.677,0:00:12.658
нас баралтын түвшин

0:00:12.658,0:00:14.090
өнгөрсөн зуунд

0:00:14.090,0:00:16.691
хэрхэн өөрчлөгдсөн бэ?

0:00:16.691,0:00:18.078
Дэлхийн хэмжээнд

0:00:18.078,0:00:19.465
2 дахин өссөн

0:00:19.465,0:00:20.852
ерөнхийдөө хэвээр байсан уу,

0:00:20.852,0:00:23.226
эсвэл хоёр дахин багассан уу?

0:00:23.226,0:00:25.630
А, B, C хариултуудын нэгийг дараарай.

0:00:25.630,0:00:27.736
Хариултууд ирж байна. Их сургуулиас

0:00:27.736,0:00:29.842
харьцангуй хурдан байна шүү.

0:00:29.842,0:00:31.948
Оюутнууд маш удаан хариулдаг.

0:00:31.948,0:00:33.428
Бодоод л байна, бодоод л байна.

0:00:33.428,0:00:34.909
Сайн байна, сайн байна.

0:00:34.909,0:00:36.772
Дараагийн асуултандаа оръё.

0:00:36.772,0:00:38.357
Дэлхийн хэмжээнд 30 настай

0:00:38.357,0:00:39.942
эмэгтэй хүн дунджаар хэдэн жил

0:00:39.942,0:00:41.527
сургуульд сурдаг вэ?

0:00:41.527,0:00:43.561
7 жил, 5 жил, 3 жил.

0:00:43.561,0:00:45.154
A, B, C аль нь вэ?

0:00:50.064,0:00:52.102
Дараагийн асуултанд хариулъя.

0:00:52.102,0:00:54.763
Сүүлийн 20 жилд дэлхий даяарх

0:00:54.763,0:00:57.850
нэн ядуу хүн амын эзлэх хувь

0:00:57.850,0:01:00.067
хэрхэн өөрчлөгдсөн бэ?

0:01:00.067,0:01:01.183
Нэн ядуу: өдрийн хоолоо

0:01:01.183,0:01:02.119
авах чадамжгүй

0:01:02.119,0:01:03.357
иргэдийг хамруулж ойлгоно.

0:01:03.357,0:01:04.869
Энэ хэмжээ 2 дахин ихэссэн үү,

0:01:04.869,0:01:06.238
бараг хэвэндээ байгаа юу,

0:01:06.238,0:01:07.751
эсвэл хоёр дахин багассан уу?

0:01:07.751,0:01:08.861
A, B, C?

0:01:11.731,0:01:13.927
Одоо хариултуудаа харъя.

0:01:14.927,0:01:16.021
Энэ зурагт

0:01:16.021,0:01:17.746
байгалийн гамшгаас үүдэн учирсан

0:01:17.746,0:01:19.668
нас баралтын графикийг харж байна

0:01:19.668,0:01:21.679
1900-2000 онуудын хооронд

0:01:23.690,0:01:25.703
1900-аад онд байгалийн гашгуудаас үүдэн

0:01:25.703,0:01:27.790
жилд дунджаар хагас сая хүн өнгөрдөг байж

0:01:27.790,0:01:32.587
Үер, газар хөдлөлт, галт уул, ган зэргээс

0:01:32.587,0:01:34.955
Энэ байдал хэрхэн өөрчлөгдсөн бэ?

0:01:34.955,0:01:37.023
Гэпмайндер байгууллага энэ асуултыг

0:01:37.023,0:01:39.093
Швед хүмүүсээс асууж,

0:01:39.093,0:01:40.952
Шведүүд ийнхүү хариулсан юм.

0:01:40.952,0:01:42.881
Швед хүмүүсийн:

0:01:42.881,0:01:44.353
50% нь энэ тоо 2 дахин өссөн,

0:01:44.353,0:01:46.558
38% нь хэвэндээ байгаа,

0:01:46.558,0:01:48.656
12% нь хоёр дахин багассан гэжээ.

0:01:48.656,0:01:51.308
Судлаачдын гаргасан хамгийн бодит энэ

0:01:51.308,0:01:54.274
судалгааны дагуу нас баралт ихсээд,

0:01:54.274,0:01:56.873
багасч, дэлхийн 2-р дайныг өнгөрч,

0:01:56.873,0:01:58.682
багассаар, багассаар,

0:01:58.682,0:02:00.782
хагасаас бага хувь болтол бууржээ.

0:02:02.072,0:02:03.870
Жил, жил өнгөрөх тусам

0:02:03.870,0:02:06.294
дэлхий даяар байгалийн гамшгаас

0:02:06.294,0:02:08.685
хүмүүсийг хамгаалах нь сайжирсан байна.

0:02:08.685,0:02:11.551
Тэгэхээр Шведүүдийн 12% л мэддэг юм байна.

0:02:11.551,0:02:15.109
Ингээд би амьтны хүрээлэн явж,

0:02:15.109,0:02:17.107
мичнүүдээс асуусан юм.

0:02:24.687,0:02:27.363
Мичнүүд оройн мэдээ үздэггүй тул

0:02:27.363,0:02:30.039
санамсаргүй түүвэр

0:02:30.039,0:02:32.715
авсан мэт хариулсан.

0:02:32.715,0:02:34.838
Санамсаргүй хариулт ч Шведүүдийн

0:02:34.838,0:02:36.961
хариултаас илүү байна.

0:02:36.961,0:02:39.086
Харин та бүхэн хэр хариулсан бол?

0:02:39.086,0:02:42.048
Энэ бол та нарын хариулт.

0:02:42.048,0:02:44.273
Та нар мичнүүдэд хожигдчихсон байна.

0:02:46.063,0:02:49.038
Гэхдээ ойрхон байна.

0:02:49.038,0:02:50.792
Та бүхэн

0:02:50.792,0:02:52.546
Шведүүдээс 3 дахин илүү дүнд хүрч,

0:02:52.546,0:02:54.302
гэхдээ энэ бол хангалтгүй үзүүлэлт.

0:02:54.302,0:02:56.339
Өөрсдийгөө Шведүүдтэй харьцуулж

0:02:56.339,0:02:58.006
бодож болохгүй шүү.

0:02:58.006,0:03:00.415
Илүү сайн үр дүн гаргахаар зорих хэрэгтэй.

0:03:00.415,0:03:02.223
Дараагийн асуултын хариултыг харцгаая:

0:03:02.223,0:03:03.428
Боловсрол. 30 настай

0:03:03.428,0:03:05.873
эрэгтэй хүн дунджаар 8 жил сурсан байдаг.

0:03:05.873,0:03:07.930
Эмэгтэйчүүд дунджаар хэдэн жил сурдаг вэ?

0:03:07.930,0:03:09.849
Шведүүдийн хариулсан байдлаас харахад

0:03:09.849,0:03:12.586
хариултыг таахаад амар байх, тийм үү?

0:03:12.586,0:03:14.478
Зөв хариулт нь Шведүүдийн

0:03:14.478,0:03:17.333
хамгийн бага сонгосон хариулт байна байх.

0:03:19.816,0:03:21.465
Харцгаая.

0:03:21.465,0:03:23.744
Тийм байна. Эмэгтэйчүүдийн сурах хугацаа

0:03:23.744,0:03:26.025
эрэгтэйчүүдийнхийг бараг гүйцсэн байна.

0:03:26.025,0:03:28.088
Энэ бол Америкчуудын хариулт.

0:03:28.088,0:03:29.863
Харин энэ бол та нар.

0:03:33.313,0:03:35.122
Өөөө

0:03:37.511,0:03:39.691
Баяр хүргэе, та бүхэн Шведүүдээс

0:03:39.691,0:03:41.487
2 дахин илүү үзүүлэлттэй байна.

0:03:41.574,0:03:45.418
Тэгэхээр яагаад ийм зүйл болов?

0:03:45.418,0:03:47.820
Миний бодлоор хүн болгон хаа нэгтээ

0:03:47.820,0:03:50.214
охид сургуульд явахын тулд олон хүндрэлтэй

0:03:50.214,0:03:52.352
тулгардгийг мэднэ.

0:03:52.352,0:03:54.260
Охидыг сургуульд явахыг хориглодог.

0:03:54.260,0:03:56.325
үнэхээр дургүй хүрэм.

0:03:56.325,0:03:58.229
Гэхдээ дэлхийн хүн амын дийлэнх,

0:03:58.229,0:03:59.909
хамгийн их хүнтэй хэсгүүдэд

0:03:59.909,0:04:02.371
охид хөвгүүдтэй тэнцүү шахам жилийг

0:04:02.371,0:04:05.430
сургуульд сурч өнгөрөөж байна.

0:04:05.430,0:04:07.489
Энэ бол бид хүйсийн тэгш байдалд

0:04:07.489,0:04:09.573
хүрсэн гэсэн үг биш, огт биш.

0:04:09.573,0:04:11.830
Охид одоог хүртэл аймшигтай

0:04:11.830,0:04:14.087
нөхцлүүдэд хязгаарлагдаж байгаа,

0:04:14.087,0:04:16.605
гэхдээ боловсролыг дэлхийн хэмжээнд

0:04:16.605,0:04:18.233
хүртээмжтэй олгож байна.

0:04:18.233,0:04:20.076
Та бүхэн хариулахдаа байдал хамгийн

0:04:20.076,0:04:21.929
асуудалтай газруудыг бодон хариулах нь

0:04:21.929,0:04:23.764
тухайн газруудын хувьд үнэн ч,

0:04:23.764,0:04:26.040
дийлэнх хэсгийг орхигдуулж байгаа юм.

0:04:26.040,0:04:28.096
Ядуурлын түвшин ямар байгаа бол?

0:04:28.096,0:04:30.599
Ядуурал сүүлийн 20 жилд бараг 2 дахин

0:04:30.599,0:04:32.364
багассан нь харагдаж байна.

0:04:32.964,0:04:35.083
Харин Америкчуудаас асуухад

0:04:35.083,0:04:36.927
5% нь л зөв хариулсан байна.

0:04:38.437,0:04:39.906
Харин та бүхэн?

0:04:41.316,0:04:45.164
Та бүхэн мичнүүдийг бараг гүйцсэн байна.

0:04:47.525,0:04:50.771
Маш ойрхон зөрүүтэй хариулж.

0:04:53.561,0:04:56.935
Нийгэмд тогтсон ойлголтууд байдаг байх нь

0:04:56.935,0:04:59.451
Олон олон чинээлэг орнууд өөрсдийгөө

0:04:59.451,0:05:01.223
хэзээ ч ядуурлыг бүрэн арилгаж

0:05:01.233,0:05:02.275
чадахгүй гэж боддог.

0:05:02.275,0:05:03.668
Тэгэж бодохгүй гээд яахав,

0:05:03.668,0:05:05.549
тэд өнгөрсөн хугацаанд юу болж

0:05:05.549,0:05:07.190
өнгөрснийг мэдэхгүй байна шүү дээ.

0:05:07.190,0:05:09.242
Ирээдүйн тухай ярихын тулд мэдэх ёстой

0:05:09.242,0:05:11.263
хамгийн эхний зүйл бол одоо үе.

0:05:11.263,0:05:14.315
Эдгээр асуултууд бидний Гэпмайндэр Сангийн

0:05:14.315,0:05:17.840
"Бодит Мэдээллийн Хомсдол Төслийн"

0:05:17.840,0:05:20.720
туршилтанд байсан асуултууд.

0:05:20.720,0:05:23.516
Энэ төслийг манай захирал болон миний хүү

0:05:23.516,0:05:26.842
Ола Рослинг түрүү жил эхлүүлсэн.

0:05:26.842,0:05:29.504
Ола сангийн хамтран байгуулагч, захирал ба

0:05:29.504,0:05:31.108
ба надад бид хүмүүсийн харанхуй,

0:05:31.108,0:05:33.898
мэдээлэлгүй байдлыг илүү системтэйгээр

0:05:33.898,0:05:35.481
засах хэрэгтэй гэсэн юм.

0:05:35.481,0:05:38.129
Туршилтууд хүмүүс санамсаргүй түүврээс

0:05:38.129,0:05:40.909
муу дүн гаргаж байгааг харуулж байна.

0:05:40.909,0:05:42.992
Иймд бид нийгэмд тогтсон ойлголтуудыг

0:05:42.992,0:05:45.020
авч үзэх хэрэгтэй ба эдний нэг бол

0:05:45.020,0:05:46.889
дэлхий даяарх орлогын хуваарилалт.

0:05:46.889,0:05:48.780
Энэ бол 1975 оны байдал

0:05:50.720,0:05:53.359
Энэ бол тухайн орлоготой нийт иргэд,

0:05:53.939,0:05:56.830
Өдөрт 1 доллар авдаг байсан хүмүүс:

0:05:59.281,0:06:01.356
Өдөрт $1-н цалинтай хүмүүсийн

0:06:01.356,0:06:03.004
нэг том дов байж,

0:06:03.004,0:06:04.710
мөн цалин нь $10-100 байсан

0:06:04.710,0:06:06.725
хүмүүсийн бас нэг дов байна

0:06:06.725,0:06:08.471
Дэлхий 2 хэсгээс тогтож байж.

0:06:08.471,0:06:10.911
Дэлхий баян ядуу гэдэг 2 бөгтөртэй

0:06:10.911,0:06:13.423
тэмээтэй төстэй ба эдгээрийн хоорондох

0:06:13.423,0:06:15.467
завсарт харьцангуй цөөн хүмүүс байна.

0:06:15.657,0:06:18.436
Гэхдээ байдал хэрхэн өөрчлөгдснийг харвал

0:06:18.436,0:06:19.652
Цаг хугацаа өнгөрөх тусам

0:06:19.652,0:06:21.308
дэлхийн хүн ам өсч,

0:06:21.308,0:06:23.046
2 бөгтөр нийлж эхэлсэн.

0:06:24.076,0:06:26.846
Жижиг дов, том дов нийлснээр

0:06:26.846,0:06:28.723
тэмээ үгүй болж, бидний дэлхий

0:06:28.723,0:06:30.408
нэг бөхт тэмээ шиг болсон байна.

0:06:32.228,0:06:34.152
Ядуурлын түвшин буурсан байна.

0:06:34.152,0:06:35.729
Одоо хүртэл нян ядуу түвшний

0:06:35.729,0:06:38.230
ийм их хүн байгаа нь аймшигтай.

0:06:38.930,0:06:41.513
Бараг 1 тэрбум хүмүүс нэн ядуу түвшинд

0:06:41.513,0:06:44.312
амьдарсаар байгаа ч үүнийг бид ялж чадна.

0:06:44.312,0:06:46.405
Харин бидэнд тулгарсан сорил бол энэ

0:06:46.405,0:06:50.113
ойлголтуудаас салж, асуудлын дийлэнх хэсэг

0:06:50.113,0:06:53.357
ямар түвшинд байгааг ойлгох юм.

0:06:53.357,0:06:55.590
Бид дэлхий дээрх 1 настай хүүхдүүдийн

0:06:55.590,0:06:57.244
хэдэн хувь бидний хэрэглэдэг

0:06:57.244,0:06:59.164
улаанууд зэрэг түгээмэл вакцинуудад

0:06:59.164,0:07:01.347
хамрагдсан байдаг вэ гэж асуусан.

0:07:01.347,0:07:02.559
20%, 50%, эсвэл 80%?

0:07:03.369,0:07:05.452
Америк ба Шведүүдийн хариулт.

0:07:07.012,0:07:08.318
Шведүүдийн хариултаас

0:07:08.318,0:07:10.380
та зөв хариулт аль вэ гэдгийг мэднэ.

0:07:13.573,0:07:15.778
Шведийн Дэлхийн Эрүүл Мэндийн мэргэжилтэн

0:07:15.778,0:07:17.503
ямар нөхөр байдаг юм бэ?

0:07:17.503,0:07:19.228
Би шүү дээ

0:07:21.190,0:07:24.606
Их хицүү, их хицүү байдаг шүү.

0:07:26.770,0:07:30.484
Ямартай ч байсан Олагийн

0:07:30.484,0:07:33.642
ямар мэдээ хамгийн их анхаарал татдагийг

0:07:33.642,0:07:36.705
дүгнэх аргыг ашиглаж, CNN асуулга явуулж,

0:07:36.705,0:07:38.852
сая сая хүн хариулж, дүнг нь гаргасан ба

0:07:38.852,0:07:42.084
2000 гаруй сэтгэгдэл ирсний дотор

0:07:42.084,0:07:44.127
нэг ийм сэтгэгдэл байлаа:

0:07:44.127,0:07:46.361
"Хэвлэл мэдээллийн нэг ч хүн

0:07:46.361,0:07:48.595
энэ асуулгыг даваагүй гэж мөрийцье"

0:07:48.595,0:07:50.830
Ингээд Ола надад, "Та хэвлэл мэдээллийн

0:07:50.830,0:07:52.905
хуралд явна, энэ төхөөрөмжөөр асуулга авч,

0:07:52.905,0:07:54.812
мэдээллийг нь хэмж." гэв

0:07:54.812,0:07:56.736
Хатагтай, ноёд оо,

0:07:56.736,0:08:00.223
ингээд АНУ-н хэвлэл мэдээллийн хуралд

0:08:00.223,0:08:02.386
хийсэн анхны албан бус асуулгын үр дүн.

0:08:04.999,0:08:07.671
Мөн Европын Холбооны хэвлэл мэдээллийнхэнд

0:08:07.671,0:08:09.283
хийсэн асуулгын дүн.

0:08:09.463,0:08:11.697
Асуудлын учир хүмүүс хэвлэл мэдээллээр

0:08:11.697,0:08:14.705
мэдээлэл авдаггүйд биш, харин хэвлэлийнхэн

0:08:14.705,0:08:16.754
өөрсдөө мэддэггүйд байгаа байна.

0:08:17.864,0:08:19.445
Ола, бид энэ яах хэрэгтэй вэ?

0:08:19.445,0:08:20.943
Ямар нэг санаа байна уу?

0:08:20.943,0:08:23.327
Ола Рослинг:

0:08:32.037,0:08:34.545
Тийм ээ, надад нэг санаа байна.

0:08:34.545,0:08:37.053
Гэхдээ юун түрүүнд та бүхэн

0:08:37.053,0:08:39.561
мичнүүдэд ялагдсанд маш их харамсаж байна.

0:08:39.561,0:08:42.028
Гэхдээ би одоо энэ таны буруу

0:08:42.028,0:08:44.355
биш гэдгийг харуулан

0:08:44.355,0:08:46.753
та бүхний сэтгэлийг засах болно.

0:08:46.753,0:08:48.775
Дараа нь би та бүхэнд ирээдүйд мичнүүдээс

0:08:48.775,0:08:50.865
илүү гарахад туслах аргыг зааж өгнө.

0:08:50.865,0:08:53.079
Гэхдээ эхлээд бүгдээрээ яагаад

0:08:53.079,0:08:55.892
бид ийнхүү төөрөгдөлтэй байгааг судлая

0:08:55.892,0:08:57.889
Бүх асуудал эндээс эхэлсэн.

0:08:57.889,0:09:00.014
Энэ бол Шведийн хойд хэсэгт байдаг

0:09:00.014,0:09:02.879
Худиксвалл хот-миний өссөн газар,

0:09:02.879,0:09:05.376
Эндхийн системд

0:09:05.376,0:09:08.977
маш том асуудал байдаг.

0:09:08.977,0:09:10.963
Үнэндээ энэ газрын асуудал бол

0:09:10.963,0:09:12.892
та бүхний бүгдэнгийнх нь өссөн

0:09:12.892,0:09:14.750
хотуудад байдаг асуудал.

0:09:14.750,0:09:16.621
Энэ хот бусад газрын ерөнхий төлөөлөл

0:09:16.621,0:09:18.322
болж чадаагүй газар юм.

0:09:18.322,0:09:20.325
Надад энэ дэлхий дээрх амьдралын талаар

0:09:20.325,0:09:22.373
харьцангуй дутмаг ойлголт олгодог байсан.

0:09:22.373,0:09:24.715
Энэ бол манай асуудлын эхний шалтгаан.

0:09:24.715,0:09:26.637
Мөн бидний өөрсдийн өрөөсгөл ойлголтууд.

0:09:26.637,0:09:28.750
Бидний амьдрал бидний хүрээлэн буй нийгэм,

0:09:28.750,0:09:30.390
хүмүүсээс хамаарч өөр өөр байдаг.

0:09:30.390,0:09:33.377
Мөн бид сургуульд орсноор

0:09:33.377,0:09:35.298
дараагийн асуудал нэмэгддэг.

0:09:35.298,0:09:38.322
Би сургуулиудад дуртай ч багш нар өөрсдөө

0:09:38.322,0:09:41.529
сурч байх үеийн мэдлэгийг одоо үе мэт

0:09:41.529,0:09:44.130
сурагчдад зааж сургаж байгаа нь

0:09:44.130,0:09:46.683
хоцрогдсон мэдээ, мэдээлэл байдаг.

0:09:46.683,0:09:48.889
Тэд ямар нэг буруу санаа агуулаагүй л дээ.

0:09:48.889,0:09:51.048
Мөн дэлхий өөрчлөгдөж байдаг тул

0:09:51.048,0:09:52.754
эдгээр номнууд дээрх мэдээллийг

0:09:52.754,0:09:54.460
шинэчилж байх шаардлагатай.

0:09:54.460,0:09:55.925
Багш нарын хичээлд ашигладаг

0:09:55.925,0:09:57.390
мэдээллийн нөөцийг шинэчилдэг

0:09:57.390,0:09:58.855
ямар нэг аргачлал байдаггүй.

0:09:58.855,0:10:00.529
Үүнд бид анхаарч ажиллаж байгаа.

0:10:00.529,0:10:03.118
Ингээд бидний хувийн үзэл бодол дээр

0:10:03.118,0:10:05.032
хоцрогдсон мэдээлэл нэмэгдлээ.

0:10:05.032,0:10:07.508
Дараагийн асуудал бол хэвлэл мэдээлэл.

0:10:07.508,0:10:10.025
Сайн сэтгүүлч мэдээ сонгохдооо

0:10:10.025,0:10:12.431
олон хүмүүс сонирхож унших,

0:10:12.431,0:10:14.670
"сенсацитай" мэдээг сонгодог.

0:10:14.670,0:10:16.683
Ердийн бус үйл явдал илүү

0:10:16.683,0:10:18.696
сонирхолтой байдаггүй гэж үү?

0:10:18.696,0:10:20.710
Мөн энэ мэдээг нэмж "давсалдаг"

0:10:20.710,0:10:23.012
Ялангуяа бидний айдаг зүйлсийг

0:10:23.012,0:10:24.614
илүү онцолдог

0:10:24.614,0:10:26.503
Махчин загас Швед хүн рүү дайрсан мэдээ

0:10:26.503,0:10:28.392
Шведэд олон хоног

0:10:28.392,0:10:30.282
онцлох мэдээ болж цацагдана.

0:10:30.282,0:10:32.951
Тэгэхээр ташуу мэдээллийн эх болдог энэ

0:10:32.951,0:10:35.416
гурван хүчин зүйлээс хол байх их хэцүү.

0:10:36.106,0:10:38.907
Тэд биднийг бараг л мэдээллээр бөмбөгдөж

0:10:38.907,0:10:41.803
бидэнд хачин, сонин бодол төрүүлдэг.

0:10:41.803,0:10:44.504
Үүн дээр нэмэгдээд биднийг хүн

0:10:44.504,0:10:48.115
болгож байдаг "хүний байгалийн зөн совин"

0:10:50.716,0:10:52.892
Хувьслын үед зөн совин бидэнд

0:10:52.892,0:10:54.290
байдлыг ерөнхийд нь авч үзэж,

0:10:54.290,0:10:56.408
дүгнэлт хийхэд их хэрэг болж байсан.

0:10:56.408,0:10:58.825
Бидэнд бидний айж байдаг зүйлс улам

0:10:58.825,0:11:01.242
ихсэх мэт мэдрэмж төрж, бид ямар ч

0:11:01.242,0:11:03.660
байхгүй холбоо, шалтгаан хайж эхлэнэ.

0:11:03.660,0:11:05.421
Дараа нь бидэнд өөртөө итгэх

0:11:05.421,0:11:07.602
хуурмаг итгэл, төөрөгдөл үүснэ.

0:11:07.602,0:11:09.623
Өөрийгөө дунждаас дээгүүр чадвартай, эсвэл

0:11:09.623,0:11:11.703
хамгийн сайн жолооч гэж тооцох гээд л.

0:11:11.703,0:11:13.995
"Чи сайн жолооч уу" гэвэл хүн бүр

0:11:13.995,0:11:15.974
"Тийм ээ, би сайн жолоо барьдаг"гэнэ.

0:11:15.974,0:11:17.460
Хувьсал, хөгжлийн үед энэ чанар

0:11:17.460,0:11:19.016
хэрэг болж байсан ч үүнээс болон

0:11:19.016,0:11:20.694
бидний дэлхийг харах өнцөг

0:11:20.694,0:11:22.966
орвонгоороо эргээд байгаа юм.

0:11:22.966,0:11:25.409
Ихсэж байсан хандлагыг буурч байгаа гэх,

0:11:25.409,0:11:27.481
эсвэл яг эсрэгээс нь бодох гээд л.

0:11:27.481,0:11:29.957
Харин энэ нөхцөлд мичнүүд бидний

0:11:29.957,0:11:32.433
зөнг бидний эсрэг ашиглаж,

0:11:32.433,0:11:34.911
бидний мэдрэмж бидний сул тал болж байдаг.

0:11:34.911,0:11:37.394
Мэдрэмж давуу тал байх ёстой биш гэж үү?

0:11:37.394,0:11:39.766
Энэ асуудлыг хэрхэн шийдэх вэ?

0:11:39.766,0:11:41.441
Эхлээд бид асуудлыг хэмжих,

0:11:41.441,0:11:42.843
дараа нь анагаах хэрэгтэй.

0:11:42.843,0:11:45.375
Хэмжсэнээр бид мэдээлэлгүй байдал

0:11:45.375,0:11:47.699
ямар загвар, бүтэцтэйг мэдэж болно.

0:11:47.699,0:11:49.865
Түрүү жил бидний эхлүүлсэн асуулга

0:11:49.865,0:11:51.704
бидэнд ташуу мэдээлэл, мэдлэг

0:11:51.704,0:11:55.625
дэлхий даяар хичнээн их байгааг харуулсан

0:11:55.625,0:11:58.378
ба бидний гол санаа бол

0:11:58.378,0:12:00.875
глобал хөгжлийн бүхий л хэмжээс,

0:12:00.875,0:12:03.423
талбарыг хамруулах, үүнд:

0:12:03.423,0:12:07.505
цаг уур, ховордсон төрөл зүйлс, хүний эрх,

0:12:07.505,0:12:10.715
хүйсийн тэгш эрх, эрчим хүч, санхүү гээд л

0:12:10.715,0:12:13.238
Бүхий л салбарын тухай баримт, мэдээ,

0:12:13.238,0:12:15.356
энэ мэдээллийг олонд хүргэхээр

0:12:15.356,0:12:16.970
ажилладаг байгууллагууд ч байдаг.

0:12:16.970,0:12:21.304
Би WWF, UNICEF, Амнести Интернэйшнл зэрэг

0:12:21.304,0:12:24.015
хэд хэдэн байгууллагуудтай холбогдон,

0:12:24.015,0:12:26.613
тэднээс өөрсдийнх нь хамгийн их үнэлдэг ч,

0:12:26.613,0:12:28.130
хүмүүс сайн мэддэггүй

0:12:28.130,0:12:29.467
мэдээллүүдийг цуглууллаа.

0:12:30.084,0:12:33.249
250 тоо баримтаас тогтох урт жагсаалт

0:12:33.249,0:12:34.878
Ингээд бид иргэдээс асуулга авч,

0:12:34.878,0:12:36.265
юун дээр хамгийн муу үзүүлэлт

0:12:36.265,0:12:37.092
байгааг харлаа.

0:12:37.092,0:12:38.561
Сая Хансын харуулсан шиг

0:12:38.561,0:12:39.977
маш муу хариунууд бүхий

0:12:39.977,0:12:41.806
арай богино жагсаалттай боллоо.

0:12:41.806,0:12:43.723
Ийм муу үзүүлэлт бүхий үр дүнг олоход

0:12:43.723,0:12:44.938
огтхон ч хэцүү биш.

0:12:44.938,0:12:47.261
За тэгвэл энэ богино жагсаалтаа

0:12:47.261,0:12:49.284
хэрхэн ашиглах вэ?

0:12:49.284,0:12:51.909
Бид үүгээрээ глобал мэдээллийн батламж

0:12:51.909,0:12:53.771
гардуулах ба энэ батламжийг

0:12:53.771,0:12:55.990
сургууль, их сургууль, эсвэл

0:12:55.990,0:12:58.209
мэдээллийн агентлаг зэрэг

0:12:58.209,0:13:00.429
томоохон байгууллагууд хүмүүсийг

0:13:00.429,0:13:02.626
"глобал мэдээлэлтэй"-г

0:13:02.626,0:13:04.823
батлахад хэрэглэж болно.

0:13:04.823,0:13:05.702
Товчоор,

0:13:05.702,0:13:07.551
"бид мичнээс муу дүн гаргадаг

0:13:07.551,0:13:09.290
хүмүүсийг ажилд авахгүй" гэсэн үг.

0:13:09.290,0:13:11.650
Мэдээж болохгүй шүү дээ.

0:13:11.650,0:13:13.921
Ингээд магад энэ төсөл амжилт олж,

0:13:13.921,0:13:15.913
10 жилийн та ажлын ярилцлага өгөхдөө

0:13:15.913,0:13:19.581
энэ мэтийн солиотой глобал мэдээллийн тест

0:13:19.581,0:13:22.367
бөглөөд сууж байж ч болно.

0:13:22.367,0:13:24.122
Ингээд асуулганд сайн хариулах

0:13:24.122,0:13:25.877
аргуудыг танилцуулъя.

0:13:25.877,0:13:27.634
Хэрхэн бид шалгалтыг давж гарах вэ?

0:13:27.634,0:13:31.213
Мэдээж нэг арга бий:

0:13:31.213,0:13:32.950
орой болтол сууж,

0:13:32.950,0:13:35.105
энэ бүх баримт, мэдээг уншиж,

0:13:35.105,0:13:36.873
бүгдийг нь цээжлэх.

0:13:36.873,0:13:38.885
Үнэндээ хэзээ ч ийм зүйл болохгүй.

0:13:38.885,0:13:41.594
Ханс ч ийм зүйл болно гэж бодохгүй байгаа.

0:13:41.594,0:13:42.967
Хүмүүст тийм цаг байхгүй.

0:13:42.967,0:13:44.563
Хүмүүс товч замуудад дуртай,

0:13:44.563,0:13:46.159
харин тэр нь энд байна.

0:13:46.159,0:13:47.796
Бид зөн, мэдрэмжээ эргүүлэн

0:13:47.796,0:13:49.162
давуу тал болгох хэрэгтэй.

0:13:49.162,0:13:50.898
Аливааг ерөнхийд нь дүгнэх хэрэгтэй.

0:13:50.898,0:13:52.589
Ингээд би та бүхэнд буруу ойлголтыг

0:13:52.589,0:13:54.280
залруулахад, ерөнхий

0:13:54.280,0:13:56.043
тохиолдлуудад ашиглаж болох

0:13:56.043,0:13:58.431
хэд хэдэн арга зааж өгнө.

0:13:58.431,0:14:00.445
Хэдүүлээ энэ ташуу ойлголтоос эхэлье.

0:14:00.445,0:14:02.082
Маш өргөн тархсан ойлголт байгаа.

0:14:02.082,0:14:03.948
Бүх зүйл дордож байгаа.

0:14:03.948,0:14:07.218
Та үүнийг сонсож, ингэж ч бодож байсан.

0:14:07.218,0:14:08.939
Өөрөөр бодох арга нь:

0:14:08.939,0:14:10.660
Ихэнх зүйлс сайжирч байдаг.

0:14:10.660,0:14:12.383
Хэрэв энэ асуулт урд чинь, харин та

0:14:12.383,0:14:14.455
яахаа мэдэхгүй бол "сайжрах"

0:14:14.455,0:14:16.527
гэж таах хэрэгтэй.

0:14:16.527,0:14:18.600
Муудаж байна гэдгийг сонгох хэрэггүй.

0:14:18.600,0:14:21.658
Ингэвэл манай асуулгууд дээр

0:14:21.658,0:14:23.802
илүү оноо авна.

0:14:23.802,0:14:26.405
Энэ бол нэгдүгээр дүрэм.

0:14:26.405,0:14:28.164
Баян, ядуугийн хоорондох зай

0:14:28.164,0:14:29.630
улам бүх ихсэж байгаа.

0:14:29.630,0:14:31.285
Аймшигтай тэгш бус байдал

0:14:31.285,0:14:33.486
Тийм ээ, энэ бол тэгш бус хорвоо.

0:14:33.486,0:14:34.879
Гэхдээ баримтаас харахад,

0:14:34.879,0:14:36.272
ганцхан дов байна.

0:14:36.272,0:14:37.665
Дараа удаа эргэлзвэл "ихэнх

0:14:37.665,0:14:40.418
хүмүүс орлогын дундаж түвшинд багтдаг"

0:14:40.418,0:14:42.314
гэж хариулах нь зөв хариулт байх нь.

0:14:44.210,0:14:46.108
Дараагийн нийгэмд тогтсон ойлголт бол

0:14:46.108,0:14:48.188
анхдагч орнууд болон хүмүүс

0:14:48.188,0:14:50.268
нийгмийн хөгжлийг бүтээхийн тулд

0:14:50.268,0:14:52.688
маш их хөрөнгөтэй, чинээлэг байх ёстой гэх

0:14:52.688,0:14:54.661
Охидод боловсрол олгох, байгалийн гамшигт

0:14:54.661,0:14:55.554
бэлтгэх гэх мэт

0:14:55.554,0:14:56.968
Үгүй, үгүй. Энэ бол буруу.

0:14:56.968,0:14:58.355
Голд байгаа тэр том хотгорын

0:14:58.355,0:14:59.742
хүн амд багтах охид

0:14:59.742,0:15:01.650
хэдийн боловсрол эзэмшдэг болсон.

0:15:01.650,0:15:03.726
Хэрвээ та эргэлзвэл "дийлэнх хэсэг

0:15:03.726,0:15:05.999
энэ түвшинд хүрсэн" гэж хариулаарай

0:15:05.999,0:15:07.496
Эрчим хүч, эмэгтэйчүүдийн

0:15:07.496,0:15:08.993
боловсрол гэх зэрэг

0:15:08.993,0:15:10.240
Эдгээр дүрмүүдийг нь олон

0:15:10.240,0:15:11.537
тохиолдолд хэрэглэж болох ч

0:15:11.537,0:15:13.245
мэдээж бүх тохиолдолд үнэн байхгүй.

0:15:13.245,0:15:15.311
Гэхдээ ингэж л ерөнхий байдлыг мэдэж авна.

0:15:15.311,0:15:17.761
Сүүлийн дүрмийг харцгаая.

0:15:17.761,0:15:19.899
Тийм ээ, энэ жишээгээр харуулая.

0:15:19.899,0:15:22.233
Махчин загаснууд аюултай.

0:15:22.233,0:15:24.604
Үгүй - мэдээж тэд аюултай,

0:15:24.604,0:15:26.975
гэхдээ тэр нь миний ярих дэлхийн

0:15:26.975,0:15:29.347
статистик, мэдээлэлд тийм ч чухал биш

0:15:29.347,0:15:31.746
Үнэндээ би махчин загаснаас маш их айдаг.

0:15:31.746,0:15:34.732
Миний айдаг зүйлсийн тухай асуулт хармагц,

0:15:34.732,0:15:37.237
жишээ нь газар хөдлөлт, бусад шашинууд,

0:15:37.237,0:15:39.210
магад терроризм, махчин загаснаас

0:15:39.210,0:15:40.713
бас айдаг байж болно

0:15:40.713,0:15:42.097
Ямар нэг мэдрэмж төрүүлэхэд

0:15:42.097,0:15:43.618
хүн тэр асуудлыг дэвэргэж бодох

0:15:43.618,0:15:45.019
магадлалтай гэж бодоорой.

0:15:45.019,0:15:46.421
Энэ бол дараагийн дүрэм.

0:15:46.421,0:15:48.344
Аюултай боловч гайхамшигтай

0:15:48.344,0:15:49.857
зүйлс байх нь ойлгомжтой.

0:15:49.857,0:15:51.740
Гэхдээ махчин загас маш цөөн хүн алдаг

0:15:51.740,0:15:53.413
Ингэж сэтгэх хэрэгтэй.

0:15:53.413,0:15:55.224
Энэ дөрвөн ерөнхий дүрмүүдийн

0:15:55.224,0:15:57.035
тусламжтайгаар та мичнүүдээс

0:15:57.035,0:15:58.847
илүү үзүүлэлт гаргах боломжтой.

0:15:59.287,0:16:01.242
Учир нь мичнүүд ингэж сэтгэж чадахгүй.

0:16:01.242,0:16:03.850
Тэд иймэрхүү дүрэм зохиож чадахгүй.

0:16:03.850,0:16:07.170
Ийнхүү бид таны ертөнцийг эргүүлж,

0:16:07.190,0:16:09.874
бид мичнүүдээс давж гарна.

0:16:09.874,0:16:12.098
Болж байна уу?

0:16:18.532,0:16:19.981
Энэ бол асуудалд

0:16:19.981,0:16:22.150
системтэйгээр хандаж байгаа явдал.

0:16:22.150,0:16:23.959
Асуулт: Энэ бүхэн чухал уу?

0:16:23.959,0:16:25.732
Тийм ээ, ядуурал, нэн ядуу байдал,

0:16:25.732,0:16:27.145
түүнтэй тэмцэх, охидод

0:16:27.145,0:16:28.738
хэрхэн боловсрол олгох талаар

0:16:28.738,0:16:31.822
ойлголттой байх нь маш их ач холбогдолтой.

0:16:31.822,0:16:34.323
Бид амжилттай ажиллаж байгааг харсны дараа

0:16:34.323,0:16:36.824
асуудлын учрыг ойлгодог болно.

0:16:36.824,0:16:38.186
Гэхдээ энэ графикийн

0:16:38.186,0:16:39.448
зөвхөн чинээлэг хэсгийг

0:16:39.448,0:16:40.980
сонирхсон хүмүүст хамаатай юу?

0:16:40.980,0:16:42.320
Би саяны шалтгааны улмаас,

0:16:42.320,0:16:44.172
Тийм, маш хамаатай гэх байна.

0:16:44.172,0:16:46.756
Дэлхий дахины тухай баримт дээр суурилсан

0:16:46.756,0:16:47.983
мэдээллийн тусламжтайгаар

0:16:47.983,0:16:49.210
ирээдүй ямар байхыг

0:16:49.210,0:16:51.019
төсөөлөх боломжтой болж болно.

0:16:51.019,0:16:52.869
Эргээд 1975 оны хоёр дов руу очицгооё.

0:16:52.869,0:16:54.222
Миний төрсөн он байгаа,

0:16:54.222,0:16:56.166
Баруун хэсгийг авч үзье.

0:16:58.944,0:17:01.174
Энэ бол одоогийн Европын Холбоо,

0:17:01.174,0:17:02.713
Хойд Америкийн орнууд байгаа.

0:17:02.713,0:17:04.545
Одоо Барууны орнууд, бусад орнууд

0:17:04.545,0:17:05.717
хөрөнгөөрөө хэрхэн

0:17:05.717,0:17:07.219
харьцуулагдаж байгааг харцгаая.

0:17:07.219,0:17:10.165
Энэ бол амралтаараа онгоцоор аялах

0:17:10.165,0:17:13.111
санхүүгийн чадамжтай хүмүүс байгаа.

0:17:13.111,0:17:15.106
1975 онд эдгээр хүмүүсийн ердөө

0:17:15.106,0:17:17.191
30% нь Европын Холбоо, Хойд Америкаас

0:17:17.191,0:17:19.007
гадна орших орнуудын иргэд байсан.

0:17:19.027,0:17:20.894
Гэхдээ энэ байдал өөрчлөгдсөн.

0:17:20.894,0:17:23.583
2014 он хүртэлх өөрчлөлтийг харцгаая

0:17:26.063,0:17:27.996
2014 он. Өнөөдөр энэ тоо 50/50 болсон.

0:17:27.996,0:17:29.455
Өнөөдрийн байдлаар

0:17:29.455,0:17:31.534
барууны ноёрхол дууссан байна.

0:17:31.534,0:17:33.305
Энэ бол сайн зүйл. Цаашид яах бол?

0:17:33.305,0:17:36.574
Энэ том дов хэрхэн нүүхийг харсан уу?

0:17:36.574,0:17:39.248
Би Олон Улсын Валютын Сангийн

0:17:39.248,0:17:43.022
вэбсайт руу орж, жижиг туршилт хийж үзлээ.

0:17:43.022,0:17:45.485
Тэд ирэх 5 жилийн нэг хүнд ноогдох

0:17:45.485,0:17:47.948
ДНБ-ний урьдчилсан таамаглал гаргасан

0:17:47.948,0:17:49.774
Иймд орон бүрийн орлогийн тэгш бус

0:17:49.774,0:17:51.600
байдлыг ижил байна гэж үзээд,

0:17:51.600,0:17:53.428
дараагийн 5 жилийн байдлыг харж болно.

0:17:53.428,0:17:55.673
Гэхдээ би үүнээс цааш туршилтаа явууллаа.

0:17:55.673,0:17:58.281
Туршилтын журмаар дараагийн

0:17:58.281,0:18:00.369
20 жилийн төлвийг ирэх 5 жилтэй

0:18:00.369,0:18:02.251
ижил хурдтай байхаар тооцвол

0:18:02.251,0:18:03.613
юу болохыг харсан юм.

0:18:03.613,0:18:04.975
Ирээдүй рүү явцгаая.

0:18:04.975,0:18:08.267
2020 онд, Бусад орнуудын иргэд чинээлэг

0:18:08.267,0:18:11.559
давхаргын 57%-ийг эзэлж байна.

0:18:11.559,0:18:14.852
2025 онд 63%-ийг, 2030 онд 68%.

0:18:14.852,0:18:18.719
Харин 2035 он чинээлэг давхаргын зах зээлд

0:18:18.719,0:18:22.386
Барууныхан дийлэнх байхаа больж байна.

0:18:22.386,0:18:24.771
Энэ бол зөвхөн нэг хүнд ноогдох ДНБ-ний

0:18:24.771,0:18:26.796
ирээдүйн туршилт буулгалт юм.

0:18:26.796,0:18:29.002
Чинээлэг давхаргын 73%-г Хойд Америк,

0:18:29.002,0:18:31.129
Европын Холбооны бус орнууд

0:18:31.129,0:18:32.776
бүрдүүлэх байна.

0:18:32.776,0:18:34.655
Компаниуд ирээдүйд баримт, мэдээлэлд

0:18:34.655,0:18:36.534
тулгуурласан шийдвэр гаргахын тулд

0:18:36.534,0:18:38.256
энэхүү батламжийг ашиглах нь

0:18:38.256,0:18:39.978
сайхан санаа гэж бодож байна.

0:18:39.978,0:18:41.700
Маш их баярлалаа.

0:18:48.074,0:18:50.480
Бруно Жуссани: Ханс Рослинг, Ола Рослинг!

0:18:50.480,0:18:52.240
Баярлалаа.