WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:02.856
Đây là một người bình thường ở đâu đó,

00:00:02.880 --> 00:00:05.856
hơi giống diễn viên Idris Elba,

00:00:05.880 --> 00:00:08.256
hay ít ra cũng giống ông ta
cách đây 20 năm.

00:00:08.280 --> 00:00:10.096
Tôi không biết gì khác về ông ta,

00:00:10.120 --> 00:00:12.016
trừ một lần ông ta cứu tôi

00:00:12.040 --> 00:00:13.680
một cách liều mạng.

00:00:14.600 --> 00:00:19.976
Người này chạy băng qua 4 làn đường cao
tốc giữa đêm tối

00:00:20.000 --> 00:00:21.776
để đưa tôi ra khỏi nơi nguy hiểm

00:00:21.800 --> 00:00:24.576
sau một tai nạn xe có thể giết chết tôi.

00:00:24.600 --> 00:00:27.256
Đương nhiên, sự việc làm tôi vô cùng
cảm động,

00:00:27.280 --> 00:00:31.256
nhưng cũng để lại trong tôi một tình cảm
nung nấu, dai dẳng muốn

00:00:31.280 --> 00:00:33.750
biết được tại sao ông ta làm điều đó,

00:00:33.760 --> 00:00:36.536
động lực nào đã thúc đẩy ông
quyết định làm điều

00:00:36.560 --> 00:00:38.416
mà tôi phải nợ cả đời,

00:00:38.440 --> 00:00:42.056
ông đã liều mạng mình
để cứu một người xa lạ?

00:00:42.080 --> 00:00:47.120
Nói cách khác, động lực của lòng
vị tha ở ông hay ở bất kỳ ai là gì?

NOTE Paragraph

00:00:47.140 --> 00:00:49.856
Nhưng trước hết cho phép tôi
kể điều đã xảy ra.

00:00:49.880 --> 00:00:51.336
Đêm hôm đó, tôi 19 tuổi

00:00:51.360 --> 00:00:53.736
đang lái xe về nhà
ở Tacoma, Washington,

00:00:53.760 --> 00:00:55.576
theo trục cao tốc số 5,

00:00:55.600 --> 00:00:58.136
thì một con chó nhỏ chạy ra
ngay trước xe tôi.

00:00:58.160 --> 00:01:00.496
Và tôi đã làm điều không nên làm,

00:01:00.520 --> 00:01:01.880
đó là quẹo để tránh nó.

00:01:02.480 --> 00:01:04.920
Tôi đã hiểu ra tại sao
không nên làm như thế.

00:01:05.319 --> 00:01:07.056
Tôi vẫn va phải con chó,

00:01:07.080 --> 00:01:09.696
và làm cho xe tôi vẽ
một đường ngoằn ngoèo,

00:01:09.720 --> 00:01:12.296
rồi quặt ngang đường cao tốc,

00:01:12.320 --> 00:01:15.896
cho tới lúc nó dừng ở làn đường
nhanh nhất của cao tốc,

00:01:15.920 --> 00:01:18.856
xe đối đầu với dòng lưu thông

00:01:18.880 --> 00:01:20.240
rồi tắt máy.

00:01:21.480 --> 00:01:25.040
Lúc đó tôi nghĩ mình chết chắc,

00:01:25.880 --> 00:01:27.096
nhưng không

00:01:27.120 --> 00:01:29.856
nhờ hành động của người đàn
ông can đảm

00:01:29.880 --> 00:01:31.376
đã quyết định,

00:01:31.400 --> 00:01:34.416
trong tích tắc khi thấy xe tôi lâm nạn,

00:01:34.440 --> 00:01:38.696
tấp xe vào lề và chạy băng qua
bốn làn đường cao tốc

00:01:38.720 --> 00:01:40.656
trong đêm tối

00:01:40.680 --> 00:01:42.656
để cứu tôi.

00:01:42.680 --> 00:01:45.576
Rồi sau đó ông khởi động lại xe tôi

00:01:45.600 --> 00:01:49.216
khi đưa tôi trở lại an toàn
và biết chắc chắn là tôi ổn

00:01:49.240 --> 00:01:50.776
rồi mới lái xe đi.

00:01:50.800 --> 00:01:53.136
Ông ta không nói cho tôi biết tên,

00:01:53.160 --> 00:01:55.320
và tôi có lẽ tôi cũng quên mất lời cảm ơn.

NOTE Paragraph

00:01:56.440 --> 00:01:58.376
Vì thế trước khi tôi tiếp tục,

00:01:58.400 --> 00:01:59.856
tôi muốn dành một phút

00:01:59.880 --> 00:02:02.680
để cảm ơn người xa lạ kia.

NOTE Paragraph

00:02:03.280 --> 00:02:05.000
(Vỗ tay)

NOTE Paragraph

00:02:09.479 --> 00:02:12.136
Tôi nói với các bạn về chuyện đó

00:02:12.160 --> 00:02:16.080
vì sự việc tối hôm đó đã thay đổi đời tôi
ở một mức độ nào đó.

00:02:16.080 --> 00:02:18.016
Tôi trở thành nhà nghiên cứu tâm lý học,

00:02:18.040 --> 00:02:22.816
và tôi cố gắng tìm hiểu khả năng chăm sóc
người khác của con người.

00:02:22.840 --> 00:02:25.176
Khả năng đó từ đâu tới,
nó phát triển như thế nào,

00:02:25.200 --> 00:02:27.440
và mức độ lớn nhất của nó là gì?

00:02:27.490 --> 00:02:31.296
Những câu hỏi này rất quan trọng
để hiểu được những phương diện cơ bản

00:02:31.320 --> 00:02:33.010
của bản chất xã hội loài người.

00:02:33.320 --> 00:02:35.416
Nhiều người, và điều này bao hàm
mỗi người

00:02:35.440 --> 00:02:38.336
từ triết gia và nhà kinh tế
cho đến dân thường

00:02:38.360 --> 00:02:41.616
tin rằng bản chất con người
được xây dựng trên sự ích kỷ,

00:02:41.640 --> 00:02:45.816
rằng chúng ta chỉ có động lực
tìm sự thoải mái của riêng mình.

00:02:45.840 --> 00:02:50.136
Nhưng nếu điều đó là đúng, thì tại sao một
số người như người xa lạ đó lại cứu tôi,

00:02:50.160 --> 00:02:52.656
làm những điều vì người khác,
như giúp đỡ người khác

00:02:52.680 --> 00:02:55.870
bất chấp biết bao nguy hiểm và
nguy hại đến chính bản thân mình?

00:02:55.880 --> 00:02:57.176
Để trả lời cho câu hỏi này

00:02:57.200 --> 00:03:01.296
ta cần tìm ra những nguyên nhân gốc rễ
của hành động tuyệt vời vì người khác,

00:03:01.320 --> 00:03:03.696
và lý do làm cho người ta dấn thân
vào những việc

00:03:03.720 --> 00:03:05.576
khác với mọi người như vậy.

00:03:05.600 --> 00:03:09.850
Nhưng cho tới gần đây, rất ít nghiên cứu
về chủ đề này được quan tâm.

NOTE Paragraph

00:03:09.920 --> 00:03:11.736
Những hành động của người cứu tôi

00:03:11.760 --> 00:03:14.736
có chứa khái niệm hóc búa nhất
của lòng vị tha,

00:03:14.760 --> 00:03:17.376
đó là một thái độ tự nguyện cao cả

00:03:17.400 --> 00:03:19.840
được thúc đẩy bởi ý muốn giúp người khác.

00:03:20.640 --> 00:03:23.760
Vậy đó là một hành động vị tha
để mang lại lợi ích cho người khác.

00:03:23.780 --> 00:03:27.120
Điều gì có thể lý giải một
hành động như thế?

00:03:27.200 --> 00:03:30.056
Một câu trả lời rõ ràng, đó
là lòng trắc ẩn,

00:03:30.080 --> 00:03:31.880
nó là chìa khóa dẫn đến lòng vị tha.

00:03:32.520 --> 00:03:34.136
Nhưng rồi câu hỏi tiếp theo là,

00:03:34.160 --> 00:03:38.070
tại sao một số người hình như
có lòng trắc ẩn nhiều hơn người khác?

00:03:38.120 --> 00:03:42.016
Câu trả lời có thể là do não của
những người có lòng vị tha


00:03:42.040 --> 00:03:44.240
rất khác về cấu trúc.

NOTE Paragraph

00:03:45.120 --> 00:03:47.016
Để minh họa,

00:03:47.040 --> 00:03:49.160
tôi bắt đầu từ trường hợp đặc biệt nhất,

00:03:50.160 --> 00:03:51.360
trường hợp bệnh tâm thần.

00:03:51.570 --> 00:03:55.776
Một cách tiếp cận chung để hiểu
những phương diện tự nhiên của con người,

00:03:55.800 --> 00:03:57.816
như sự ham muốn giúp người khác,

00:03:57.840 --> 00:04:00.976
là tìm hiểu chính những người bị
thiếu những tình cảm đó,

00:04:01.000 --> 00:04:04.090
và người bệnh tâm thần chính là
1 nhóm như vậy.

00:04:04.200 --> 00:04:06.576
Bệnh tâm thần là sự rối loạn phát triển

00:04:06.600 --> 00:04:08.696
do di truyền rõ nét,

00:04:08.720 --> 00:04:11.616
tạo ra một cá tính lạnh lùng và vô cảm

00:04:11.640 --> 00:04:15.164
có khuynh hướng chống lại xã hội
và đôi khi có hành vi rất bạo lực.

00:04:15.170 --> 00:04:19.296
Một lần kia, tại Viện Sức khỏe Tâm thần
Quốc gia, những đồng nghiệp và tôi

00:04:19.320 --> 00:04:21.935
tiến hành một số nghiên cứu hình ảnh
về não lần đầu tiên

00:04:21.959 --> 00:04:24.096
trên những thiếu niên bệnh tâm thần,

00:04:24.120 --> 00:04:26.976
những kết quả tìm thấy của chúng tôi
và những nghiên cứu khác

00:04:27.000 --> 00:04:29.296
đã chỉ ra rằng người có bệnh tâm thần

00:04:29.320 --> 00:04:32.240
thể hiện rõ nét 3 đặc tính.

00:04:33.160 --> 00:04:37.776
Thứ nhất, dù họ không vô cảm
trước cảm xúc của người khác,

00:04:37.800 --> 00:04:41.576
họ lại vô cảm trước những đau khổ
của người xung quanh.

00:04:41.600 --> 00:04:42.816
Đặc biệt,

00:04:42.840 --> 00:04:46.736
họ khó nhận ra những sự diễn đạt lo
sợ trên nét mặt ví dụ như nét mặt này.

00:04:46.760 --> 00:04:50.456
Sự diễn đạt nỗi sợ phát ra lời cầu xin
khẩn cấp, thể hiện cơn đau cảm xúc,

00:04:50.480 --> 00:04:53.096
khẩn nài sự cảm thông và
sự giúp đỡ

00:04:53.120 --> 00:04:54.376
đến những người họ gặp,

00:04:54.400 --> 00:04:57.096
điều đó có nghĩa là những người
thiếu lòng trắc ẩn

00:04:57.120 --> 00:05:00.500
sẽ có khuynh hướng vô cảm với
những tín hiệu này.

NOTE Paragraph

00:05:00.520 --> 00:05:01.736
Một phần trong não,

00:05:01.760 --> 00:05:04.656
phần quan trọng nhất để nhận ra
những biểu hiện của sự sợ hãi

00:05:04.680 --> 00:05:05.936
được gọi là hạch amygdala.

00:05:05.960 --> 00:05:09.376
Rất hiếm khi có người thiếu hoàn toàn
hạch amygdala,

00:05:09.400 --> 00:05:13.256
những người này có rất ít khả năng nhận
ra những biểu hiện sợ hãi của người khác.

00:05:13.280 --> 00:05:15.300
Trong khi ở người lớn và
trẻ em bình thường

00:05:15.300 --> 00:05:17.822
khi hạch amygdala hoạt động
thì thấy xuất hiện gai lớn

00:05:17.822 --> 00:05:19.920
đó là lúc họ nhìn những biểu
hiện của nỗi sợ,

00:05:19.920 --> 00:05:23.520
hạch amygdala của người bệnh tâm thần
không phản ứng đủ trước biểu hiện này.

00:05:23.520 --> 00:05:25.466
Đôi khi họ không có một phản ứng nào cả,

00:05:25.466 --> 00:05:28.950
đó có thể là lý do tại sao họ không bình 
thường trước những tín hiệu này.

00:05:28.950 --> 00:05:32.376
Cuối cùng, hạch amygdala của người bệnh
tâm thần nhỏ hơn bình thường

00:05:32.400 --> 00:05:34.000
khoảng 18 đến 20% về hình thể.

NOTE Paragraph

00:05:34.920 --> 00:05:38.736
Tất cả những phát hiện này
đều đáng tin cậy, chính xác

00:05:38.760 --> 00:05:40.216
và rất thú vị.

00:05:40.240 --> 00:05:41.896
Xin lưu ý, mục tiêu chính của tôi

00:05:41.920 --> 00:05:45.456
không phải là tìm hiểu tại sao
người ta không quan tâm đến người khác,

00:05:45.480 --> 00:05:47.710
mà là tìm hiểu tại sao họ lại quan tâm.

00:05:47.710 --> 00:05:50.010
Vậy câu hỏi ở đây là,

00:05:50.010 --> 00:05:52.456
có phải trạng thái của người
có lòng vị tha cao đẹp,

00:05:52.480 --> 00:05:54.696
đối lập với trạng thái bệnh tâm thần,

00:05:54.720 --> 00:05:58.136
còn nói về lòng trắc ẩn và sự ham
muốn giúp đỡ người khác,

00:05:58.160 --> 00:06:02.176
có phải lòng vị tha xuất phát từ bộ não
khác biệt với não người tâm thần?

00:06:02.200 --> 00:06:04.440
Có phải não mạnh khỏe,

00:06:04.870 --> 00:06:08.770
có thể nhận ra nỗi sợ của người khác
dễ dàng hơn,

00:06:08.770 --> 00:06:11.400
hạch amygdala hoạt động tốt hơn
trước loại biểu hiện này

00:06:11.400 --> 00:06:13.980
và có thể có hình dạng lớn hơn
mức trung bình?

NOTE Paragraph

00:06:13.980 --> 00:06:15.936
Theo nghiên cứu của tôi,

00:06:15.960 --> 00:06:17.040
cả ba đều đúng.

00:06:17.040 --> 00:06:18.696
Chúng tôi đã phát hiện ra điều này

00:06:18.720 --> 00:06:21.736
qua thử nghiệm trên nhóm người
có lòng vị tha tuyệt vời.

00:06:21.760 --> 00:06:24.416
Có những người đã hiến
một quả thận của mình

00:06:24.440 --> 00:06:26.530
cho một người không quen biết.

00:06:26.600 --> 00:06:29.696
Họ là những người chấp nhận một
cuộc phẫu thuật đau đớn

00:06:29.720 --> 00:06:32.336
cắt đi một quả thận mạnh khỏe của mình

00:06:32.360 --> 00:06:34.416
để cấy vào một người xa lạ đau ốm

00:06:34.440 --> 00:06:36.980
mà họ chưa bao giờ gặp và
có thể là không bao giờ gặp.

00:06:37.040 --> 00:06:40.340
"Tại sao người ta có thể làm điều đó?"
đây là câu hỏi chính.

00:06:40.520 --> 00:06:41.896
Câu trả lời có thể là

00:06:41.920 --> 00:06:44.176
não của những người có lòng
vị tha tuyệt vời này

00:06:44.200 --> 00:06:46.000
có một vài tính chất rất đặc biệt.

00:06:47.040 --> 00:06:49.830
Họ có thể nhận ra nỗi sợ của người khác
dễ dàng hơn.

00:06:49.830 --> 00:06:53.696
Theo nghĩa đen, họ phát hiện một cách dễ 
dàng hơn khi nào người khác đau khổ.

00:06:53.720 --> 00:06:58.376
Đây có thể là một yếu tố vì amygdala của
họ phản ứng mạnh hơn đối với tín hiệu này.

00:06:58.400 --> 00:07:01.336
Và xin nhớ rằng đây chính là phần
não chúng tôi thấy

00:07:01.360 --> 00:07:03.240
bị hạn chế ở
những người bệnh tâm thần.

00:07:03.240 --> 00:07:06.976
Sau cùng, người có lòng vị tha rõ
nét có amygdala lớn hơn mức trung bình

00:07:06.976 --> 00:07:07.856
khoảng 8%.

00:07:07.880 --> 00:07:09.616
Tóm lại, những dữ liệu này nói lên

00:07:09.640 --> 00:07:13.256
sự liên hệ trực tiếp của kích thước
hạch amigdala đến các nhóm người,

00:07:13.280 --> 00:07:16.816
từ người bệnh tâm thần nặng,

00:07:16.840 --> 00:07:19.336
đến những người có lòng từ bi bao la

00:07:19.360 --> 00:07:22.720
có những hành động vô cùng nhân ái.

NOTE Paragraph

00:07:22.760 --> 00:07:26.696
Nhưng tôi nên thêm rằng điều làm cho
những người từ bi trở nên khác biệt

00:07:26.720 --> 00:07:29.416
không phải là họ vị tha hơn
mức trung bình.

00:07:29.440 --> 00:07:30.410
Mà chính là,

00:07:30.410 --> 00:07:33.066
điều mà thậm chí không bình
thường ở chính con người họ,

00:07:33.066 --> 00:07:34.696
họ rất từ bi và vị tha

00:07:34.720 --> 00:07:37.656
không chỉ đối với người trong nhóm
những người thân quen

00:07:37.680 --> 00:07:39.656
bạn bè và gia đình. Phải vậy không?

00:07:39.680 --> 00:07:42.936
Vì nếu lo lắng cho người mà bạn yêu thương
và giống bạn

00:07:42.960 --> 00:07:45.160
thì đâu có gì là tuyệt vời.

00:07:45.210 --> 00:07:49.990
Lòng từ bi tuyệt vời của họ 
mở rộng cho mọi người,

00:07:49.990 --> 00:07:52.456
thậm chí đến với người ngoài
mối quan hệ quen biết

00:07:52.480 --> 00:07:55.416
đến với người không thuộc
cùng nhóm xã hội,

00:07:55.440 --> 00:07:56.976
đến với người hoàn toàn xa lạ,

00:07:57.000 --> 00:07:59.900
như trường hợp người đàn ông cứu tôi.

NOTE Paragraph

00:07:59.960 --> 00:08:03.456
Tôi có may mắn được hỏi nhiều
người hiến thận

00:08:03.480 --> 00:08:07.856
bằng cách nào họ có được lòng
thương người rộng lớn như vậy

00:08:07.880 --> 00:08:11.216
đến mức mà có thể cho một người xa lạ
quả thận của mình.

00:08:11.240 --> 00:08:14.736
Và tôi nhận ra rằng đó là câu hỏi quá khó
để trả lời.

NOTE Paragraph

00:08:14.760 --> 00:08:18.816
Tôi nói, " Làm thế nào bạn có thể làm
điều đó

00:08:18.840 --> 00:08:20.816
khi mà nhiều người khác không làm?

00:08:20.840 --> 00:08:23.256
Bạn là 1 trong khoảng 2000 người Mỹ

00:08:23.280 --> 00:08:25.896
đã hiến 1 quả thận cho người xa lạ.

00:08:25.920 --> 00:08:28.410
Điều gì làm bạn trở nên đặc biệt như vậy?"

NOTE Paragraph

00:08:28.410 --> 00:08:29.680
Họ trả lời thế nào?

NOTE Paragraph

00:08:31.400 --> 00:08:33.320
Họ nói, "Không gì cả.

00:08:34.200 --> 00:08:35.976
Tôi không có gì đặc biệt cả.

00:08:36.000 --> 00:08:37.799
Tôi giống mọi người thôi."

NOTE Paragraph

00:08:39.200 --> 00:08:42.296
Và tôi nghĩ đó là một câu trả lời ý nghĩa,

00:08:42.320 --> 00:08:46.160
vì nó gợi ra rằng lòng vị tha của những
người này không giống thế này,

00:08:47.240 --> 00:08:49.216
mà giống thế này hơn.

00:08:49.240 --> 00:08:50.480
Vòng tròn không có tâm.

00:08:50.510 --> 00:08:53.736
Những người vì tha nhân thật sự 
không nghĩ về chính họ,

00:08:53.760 --> 00:08:56.016
không cho mình như là
trung tâm của vũ trụ,

00:08:56.040 --> 00:08:59.000
không nghĩ mình quan trọng hơn
hay tốt đẹp hơn người khác.

00:08:59.000 --> 00:09:03.216
Khi tôi hỏi một người tại sao việc
cho thận có ý nghĩa đối với cô ta,

00:09:03.240 --> 00:09:05.960
cô ta trả lời, "Vì điều đó
giúp người khác."

00:09:06.000 --> 00:09:08.120
Người hiến thận khác nói,

00:09:08.120 --> 00:09:11.056
"Tôi không có gì khác biệt. Tôi không
phải là người duy nhất.

00:09:11.080 --> 00:09:14.416
Nghiên cứu của bạn sẽ cho thấy
tôi cũng giống như bạn thôi."

NOTE Paragraph

00:09:14.440 --> 00:09:18.536
Tôi nghĩ sự mô tả hay nhất cho sự vắng
bóng tuyệt diệu của lòng ích kỷ

00:09:18.560 --> 00:09:20.416
là sự khiêm nhường,

00:09:20.440 --> 00:09:23.536
đó là đức tính, nói theo
cách nói của Thánh Augustine,

00:09:23.560 --> 00:09:26.080
làm con người trở thành thiên thần.

00:09:26.120 --> 00:09:27.816
Tại sao vậy?

00:09:27.840 --> 00:09:30.616
vì nếu có cái tâm ở giữa vòng tròn đó,

00:09:30.640 --> 00:09:33.176
nó sẽ không còn là hình dạng của
chiếc nhẫn nữa,

00:09:33.200 --> 00:09:36.346
bạn không còn sự "nhẫn" nại của lòng
từ bi để có thể chăm sóc ai

00:09:36.346 --> 00:09:37.900
không bất kỳ ai.

00:09:37.920 --> 00:09:41.416
Tôi nghĩ đây là điều phân biệt
người vị tha tuyệt vời

00:09:41.440 --> 00:09:42.660
với người bình thường.

NOTE Paragraph

00:09:42.660 --> 00:09:46.930
Nhưng theo tôi nhiều người cho rằng việc
không đặt mình ở trung tâm là khả thi

00:09:46.930 --> 00:09:48.976
và thậm chí có thể là số đông
nghĩ như vậy.

00:09:49.000 --> 00:09:51.256
Tôi nghĩ như vậy vì ở một mức độ xã hội,

00:09:51.280 --> 00:09:55.000
sự mở rộng của lòng vị tha và lòng trắc ẩn
luôn hiện diện ở mọi nơi.

00:09:55.300 --> 00:09:58.376
Nhà tâm lý học Steven Pinker
và những học giả khác nhận xét

00:09:58.400 --> 00:10:01.656
tất cả mọi người trên thế giới
đang trở nên khó chấp nhận

00:10:01.680 --> 00:10:04.136
những đau khổ của đồng loại,

00:10:04.160 --> 00:10:07.216
điều đó làm giảm bớt
những hình thức tàn ác và bạo lực,

00:10:07.240 --> 00:10:10.760
từ hành hạ động vật, bạo lực
gia đình cho tới bản án tử hình.

00:10:11.480 --> 00:10:13.510
Và nó làm tăng các hoạt động
vị tha

00:10:13.510 --> 00:10:16.860
Cách đây một trăm năm, người ta
cho là hão huyền

00:10:16.860 --> 00:10:18.936
vì làm gì có chuyện xem là bình thường

00:10:18.960 --> 00:10:22.256
đối với việc hiến máu, tặng tủy

00:10:22.280 --> 00:10:24.740
cho người hoàn toàn xa lạ ở thời nay.

00:10:24.740 --> 00:10:26.480
Có phải từ 100 năm nay

00:10:26.480 --> 00:10:29.080
người ta có thể nghĩ việc hiến thận cho
một người xa lạ

00:10:29.080 --> 00:10:31.606
chỉ là việc bình thường và
thường ngày

00:10:31.606 --> 00:10:34.156
như là ngày nay ta nghĩ đến việc
cho máu và tủy không?

00:10:34.156 --> 00:10:35.500
Có thể.

NOTE Paragraph

00:10:35.800 --> 00:10:38.696
Vậy những thay đổi ngoạn mục, tận
gốc rễ này là gì?

00:10:38.720 --> 00:10:40.496
Một phần, đó dường như là

00:10:40.520 --> 00:10:43.720
nhờ vào sự tăng về của
cải và nâng cao tiêu chuẩn sống.

00:10:44.600 --> 00:10:47.336
Khi xã hội trở nên giàu có hơn
và tốt đẹp hơn,

00:10:47.360 --> 00:10:49.976
hình như người ta mở rộng
mối quan tâm ra bên ngoài,

00:10:50.000 --> 00:10:53.856
như vậy tất cả các hình thức của lòng vị
tha hướng đến người xa lạ càng tăng lên,

00:10:53.880 --> 00:10:58.600
từ việc tình nguyện đến thiện nguyện bác
ái cho đến thậm chí việc hiến tặng thận.

00:10:59.440 --> 00:11:02.416
Nhưng tất cả những thay đổi
này cũng dẫn đến

00:11:02.440 --> 00:11:05.656
một kết quả kỳ cục và nghịch lý,

00:11:05.680 --> 00:11:09.216
đó là thậm chí thế giới đang trở nên một
nơi tốt hơn và nhân bản hơn,

00:11:09.240 --> 00:11:10.456
và đúng là như vậy,

00:11:10.480 --> 00:11:13.176
thì cũng có một thực tế
ở đó thế giới trở nên tồi tệ hơn

00:11:13.200 --> 00:11:15.390
và bạo lực hơn, mà nó không đáng như vậy.

00:11:15.420 --> 00:11:17.896
Tôi không biết chính xác tại
sao lại như vậy,

00:11:17.920 --> 00:11:21.496
nhưng tôi nghĩ có thể chính việc
chúng ta biết nhiều hơn

00:11:21.520 --> 00:11:24.696
tình trạng đau khổ của
con người ở nơi khác,

00:11:24.720 --> 00:11:27.136
làm cho chúng ta cảm nhận và
lo lắng nhiều hơn

00:11:27.160 --> 00:11:30.190
về nỗi đau con người ở khắp nơi.

00:11:30.240 --> 00:11:33.936
Nhưng những thay đổi thật rõ ràng
để chúng ta nhận thấy rằng

00:11:33.960 --> 00:11:36.340
gốc rễ của lòng vị tha và lòng trắc ẩn

00:11:36.340 --> 00:11:39.456
là 1 phần trong bản chất con
người và sự ác độc, bạo lực cũng vậy,

00:11:39.480 --> 00:11:41.176
nhưng có thể phần tốt đẹp lớn hơn,

00:11:41.200 --> 00:11:45.256
và trong khi vài người dường như
tự bản thân có nhiều đồng cảm hơn

00:11:45.280 --> 00:11:47.376
với sự đau khổ của người khác,

00:11:47.400 --> 00:11:50.176
thì tôi nghĩ rằng khả năng
thay đổi chính mình

00:11:50.200 --> 00:11:51.976
để không còn xem mình là trung tâm

00:11:52.000 --> 00:11:56.056
và biết mở rộng lòng
với cả những người xa lạ

00:11:56.080 --> 00:11:58.880
là trong tầm tay của tất cả mọi người.

NOTE Paragraph

00:12:00.080 --> 00:12:01.296
Cảm ơn.

NOTE Paragraph

00:12:01.320 --> 00:12:08.898
(Vỗ tay)