0:00:00.760,0:00:02.856
Er is ergens een man

0:00:02.880,0:00:05.856
die een beetje lijkt[br]op de acteur Idris Elba,

0:00:05.880,0:00:08.256
dat deed hij in ieder geval[br]20 jaar geleden.

0:00:08.280,0:00:10.096
Verder weet ik niets van hem,

0:00:10.120,0:00:12.156
behalve dat hij ooit[br]mijn leven heeft gered

0:00:12.156,0:00:14.040
door dat van zichzelf te riskeren.

0:00:14.600,0:00:19.976
Hij stak midden in de nacht[br]vier rijbanen op de snelweg over

0:00:20.000,0:00:21.776
om mij in veiligheid te brengen

0:00:21.800,0:00:24.576
na een ongeluk dat me[br]mijn leven had kunnen kosten.

0:00:24.600,0:00:27.256
Het hele gebeuren heeft me[br]vanzelfsprekend geschokt,

0:00:27.280,0:00:31.256
maar het heeft ook gezorgd[br]voor een brandend verlangen

0:00:31.280,0:00:33.160
om te begrijpen waarom hij dat deed.

0:00:33.760,0:00:36.536
Welke krachten in hem[br]brachten hem tot de keuze

0:00:36.560,0:00:38.416
waaraan ik mijn leven dankte,

0:00:38.440,0:00:42.056
om zijn eigen leven te riskeren[br]om een vreemdeling te redden?

0:00:42.080,0:00:47.120
Ofwel: wat zijn de oorzaken[br]van dat vermogen tot altruïsme bij mensen?

0:00:47.750,0:00:49.856
Maar laat ik eerst vertellen[br]wat er gebeurde.

0:00:49.880,0:00:51.336
Die avond, ik was 19,

0:00:51.360,0:00:53.736
was ik op weg naar huis[br]in Tacoma, Washington,

0:00:53.760,0:00:55.576
over snelweg Interstate 5

0:00:55.600,0:00:58.136
toen er een hondje voor mijn auto kwam.

0:00:58.160,0:01:00.496
Ik deed precies wat je niet hoort te doen,

0:01:00.520,0:01:01.880
namelijk uitwijken.

0:01:02.480,0:01:05.290
En ik kwam er snel achter[br]waarom je dat niet moet doen.

0:01:05.319,0:01:07.056
Ik raakte de hond toch.

0:01:07.080,0:01:09.696
Daardoor begon de auto te slippen

0:01:09.720,0:01:12.296
en te tollen over de snelweg

0:01:12.344,0:01:15.920
tot ik uiteindelijk[br]achterstevoren tot stilstand kwam

0:01:15.920,0:01:18.856
op de meest linkse baan,

0:01:18.880,0:01:20.240
waar de motor afsloeg.

0:01:21.480,0:01:25.040
Op dat moment wist ik zeker[br]dat dat mijn dood zou worden,

0:01:25.880,0:01:27.096
maar dat werd het niet,

0:01:27.120,0:01:29.856
door de acties van die ene moedige man

0:01:29.880,0:01:34.426
die in een fractie van een seconde[br]moet hebben besloten

0:01:34.440,0:01:38.696
om te stoppen[br]en vier rijbanen over te steken

0:01:38.720,0:01:40.656
in het pikkedonker

0:01:40.680,0:01:42.656
om mij te redden.

0:01:42.680,0:01:45.576
Nadat hij mijn auto weer aan de praat had,

0:01:45.600,0:01:49.216
me in veiligheid had gebracht[br]en zeker wist dat ik verder oké was,

0:01:49.240,0:01:50.776
reed hij weer weg.

0:01:50.800,0:01:53.136
Ik weet niet eens hoe hij heet

0:01:53.160,0:01:55.320
en ik heb hem vast niet bedankt.

0:01:56.440,0:01:59.866
Laat ik dus voor ik verder ga[br]hier even een moment bij stilstaan

0:01:59.880,0:02:02.680
om die vreemdeling alsnog te bedanken.

0:02:03.280,0:02:05.000
(Applause)

0:02:10.919,0:02:12.136
Ik vertel dit allemaal,

0:02:12.160,0:02:16.376
omdat de gebeurtenissen die nacht[br]in zekere zin mijn leven hebben veranderd.

0:02:16.400,0:02:18.016
Ik werd psychologisch onderzoeker

0:02:18.040,0:02:22.816
en richt me met name op dat menselijk[br]vermogen om om anderen te geven.

0:02:22.840,0:02:25.176
Waar komt het vandaan,[br]hoe ontwikkelt het zich,

0:02:25.200,0:02:27.440
en welke extreme vormen kan het aannemen?

0:02:28.120,0:02:31.296
Dit zijn fundamentele vragen[br]als het gaat om het begrijpen

0:02:31.320,0:02:32.900
van de menselijke sociale aard.

0:02:33.320,0:02:35.416
Veel mensen, van allerlei achtergronden,

0:02:35.440,0:02:38.336
van filosofen en economen[br]tot gewone mensen,

0:02:38.360,0:02:41.616
geloven dat de menselijke aard[br]van nature zelfzuchtig is,

0:02:41.640,0:02:45.816
dat we alleen zijn gemotiveerd[br]door ons eigen welvaren.

0:02:45.840,0:02:48.510
Maar als dat zo is,[br]waarom doen dan sommigen,

0:02:48.510,0:02:50.160
zoals de man die mij hielp,

0:02:50.160,0:02:52.070
onbaatzuchtige dingen,

0:02:52.070,0:02:55.120
zoals het helpen van anderen[br]terwijl ze zelf gevaar lopen?

0:02:55.800,0:02:57.236
Om deze vraag te beantwoorden,

0:02:57.236,0:03:01.296
moeten we kijken naar de oorzaken[br]van buitengewoon altruïsme

0:03:01.320,0:03:03.696
en naar hoe de mensen[br]die dit soort dingen doen

0:03:03.720,0:03:05.576
anders zijn dan anderen.

0:03:05.600,0:03:08.680
Tot voor kort is er[br]weinig gedaan op dit vlak.

0:03:09.920,0:03:11.736
De acties van de man die mij redde,

0:03:11.760,0:03:14.736
voldoen aan de meest[br]strenge definitie van altruïsme,

0:03:14.760,0:03:17.376
namelijk vrijwillig, kostbaar gedrag,

0:03:17.400,0:03:19.840
ingegeven door de wens[br]een ander individu te helpen.

0:03:20.640,0:03:23.760
Het is dus zelfopoffering,[br]puur ten behoeve van de ander.

0:03:24.560,0:03:27.120
Hoe komt iemand tot zo'n daad?

0:03:28.120,0:03:30.056
Eén antwoord is natuurlijk: compassie,

0:03:30.080,0:03:32.090
een belangrijke aanjager van altruïsme.

0:03:32.520,0:03:34.136
Maar dan wordt de vraag:

0:03:34.160,0:03:36.920
waarom hebben sommigen[br]dat meer dan anderen?

0:03:38.120,0:03:42.016
Het antwoord kan zijn dat het brein[br]van bijzonder altruïstische mensen

0:03:42.040,0:03:44.240
op een fundamentele manier anders is.

0:03:45.120,0:03:47.016
Om uit te vinden hoe,

0:03:47.040,0:03:49.160
ben ik begonnen aan het andere uiteinde,

0:03:50.160,0:03:51.360
bij psychopaten.

0:03:52.470,0:03:55.906
Een gangbare aanpak voor het begrijpen[br]van fundamenteel menselijk gedrag,

0:03:55.906,0:03:57.816
zoals de behoefte om anderen te helpen,

0:03:57.840,0:04:00.976
is het bestuderen van mensen[br]die die behoefte niet voelen,

0:04:01.000,0:04:03.120
en psychopaten[br]voldoen precies aan die eis.

0:04:04.200,0:04:06.576
Psychopathie is een ontwikkelingsstoornis

0:04:06.600,0:04:08.640
van sterk genetische origine

0:04:08.640,0:04:11.736
die resulteert in een persoonlijkheid[br]die koud en onverschillig is

0:04:11.736,0:04:15.164
en die vaak asociaal en soms[br]gewelddadig gedrag met zich meebrengt.

0:04:15.910,0:04:19.446
Mijn collega's en ik hebben ooit[br]op het National Institute of Mental Health

0:04:19.446,0:04:21.935
een van de eerste brainscan-onderzoeken

0:04:21.959,0:04:24.096
op psychopathische volwassenen gedaan,

0:04:24.120,0:04:26.976
en onze bevindingen,[br]net zoals die van anderen, later,

0:04:27.000,0:04:29.296
laten zien dat mensen[br]die psychopatisch zijn

0:04:29.320,0:04:32.240
met hoge betrouwbaarheid[br]drie typische eigenschappen hebben.

0:04:33.160,0:04:37.776
De eerste is dat, hoewel ze niet[br]ongevoelig zijn voor emoties van anderen,

0:04:37.800,0:04:41.576
ze wel ongevoelig zijn voor tekenen[br]dat anderen in nood verkeren.

0:04:41.600,0:04:42.816
In het bijzonder

0:04:42.840,0:04:46.736
is het moeilijk voor ze om uitdrukkingen[br]van angst op te merken, zoals deze.

0:04:46.760,0:04:50.420
Een angstige uitdrukking is een teken[br]van urgente behoefte en emotionele druk,

0:04:50.420,0:04:54.270
die normaliter compassie uitlokt[br]en een verlangen om te helpen.

0:04:54.270,0:04:57.136
Het lijkt dus logisch dat mensen[br]met een tekort aan compassie

0:04:57.136,0:04:59.240
ook minder gevoelig zijn[br]voor deze signalen.

0:05:00.520,0:05:01.736
Het deel van het brein

0:05:01.760,0:05:04.250
dat het belangrijkst is[br]voor het herkennen van angst

0:05:04.250,0:05:05.936
heet de amygdala.

0:05:05.960,0:05:09.376
Een heel klein aantal mensen[br]hebben helemaal geen amygdala

0:05:09.400,0:05:13.256
en zij zijn zeer slecht in het herkennen[br]van angstige uitdrukkingen.

0:05:13.280,0:05:15.656
En waar gezonde volwassenen en kinderen

0:05:15.680,0:05:18.296
meestal hoge pieken[br]in amygdala activiteit laten zien

0:05:18.320,0:05:20.456
wanneer ze angstige uitdrukkingen zien,

0:05:20.480,0:05:23.616
reageren de amygdala's[br]van psychopaten er veel minder op.

0:05:23.640,0:05:25.296
Soms reageren ze helemaal niet

0:05:25.320,0:05:28.380
en daarom herkennen ze[br]de signalen misschien ook niet.

0:05:29.000,0:05:32.386
Als laatste zijn de de amygdala's[br]van psychopaten kleiner dan gemiddeld,

0:05:32.386,0:05:34.000
ongeveer 18 tot 20 procent.

0:05:34.920,0:05:38.736
Al die bevindingen[br]zijn degelijk en betrouwbaar,

0:05:38.760,0:05:40.216
en zeer interessant.

0:05:40.240,0:05:41.946
Mijn voornaamste interesse, echter,

0:05:41.946,0:05:45.456
was niet waarom mensen[br]niet om andere mensen geven,

0:05:45.480,0:05:47.040
maar waarom ze dat wèl doen.

0:05:47.880,0:05:50.176
De echte vraag is dus

0:05:50.200,0:05:52.456
of buitengewoon altruïsme,

0:05:52.480,0:05:54.696
wat het tegenoverstelde is[br]van psychopathie

0:05:54.720,0:05:58.136
als het gaat om compassie[br]en het verlangen om anderen te helpen,

0:05:58.160,0:06:02.176
ook wordt voortgebracht door een brein[br]met tegenovergestelde kenmerken?

0:06:02.200,0:06:04.440
Een soort anti-psychopathisch brein,

0:06:05.880,0:06:08.976
beter in staat angst te herkennen[br]bij andere mensen,

0:06:09.000,0:06:11.486
een amygdala die beter[br]op deze uitdrukkingen reageert

0:06:11.486,0:06:13.570
en misschien ook groter is dan gemiddeld?

0:06:13.920,0:06:15.936
Mijn onderzoek heeft uitgewezen

0:06:15.960,0:06:17.410
dat al die dingen waar zijn.

0:06:17.410,0:06:18.746
We zijn hier achter gekomen

0:06:18.746,0:06:21.736
door een groep extreem[br]altruïstische mensen te testen.

0:06:21.760,0:06:24.280
Het zijn mensen[br]die een van hun eigen nieren

0:06:24.280,0:06:26.580
hebben afgestaan[br]aan een volstrekte vreemde.

0:06:26.600,0:06:29.696
Dit zijn dus mensen die vrijwillig[br]een operatie hebben ondergaan,

0:06:29.720,0:06:32.336
opdat een van hun gezonde nieren[br]kon worden verwijderd

0:06:32.360,0:06:34.946
en getransplanteerd[br]naar een ernstig zieke vreemdeling

0:06:34.946,0:06:36.580
die ze nog nooit hebben gezien.

0:06:37.040,0:06:39.840
"Waarom doet iemand dat?"[br]is een hele begrijpelijke vraag.

0:06:40.520,0:06:41.896
Het antwoord kan zijn

0:06:41.920,0:06:44.176
dat de hersenen[br]van deze bijzondere altruïsten

0:06:44.200,0:06:46.000
bijzondere kenmerken hebben.

0:06:47.040,0:06:50.256
Ze zijn beter in het herkennen[br]van de angst bij een ander.

0:06:50.280,0:06:53.696
Ze kunnen letterlijk beter herkennen[br]dat iemand anders in nood verkeert.

0:06:53.720,0:06:55.270
Dit kan voor een deel zo zijn,

0:06:55.270,0:06:58.400
omdat hun amygdala[br]beter op deze signalen reageert.

0:06:58.400,0:07:00.370
Dat was tenslotte het deel in het brein

0:07:00.370,0:07:03.460
waarvan we constateerden[br]dat het minder reageerde bij psychopaten.

0:07:03.460,0:07:06.180
Ten laatste zijn hun amygdala's[br]ook groter dan gemiddeld,

0:07:06.180,0:07:07.856
ongeveer acht procent.

0:07:07.880,0:07:09.616
Het geheel van deze data suggereert

0:07:09.640,0:07:13.256
het bestaan van een soort zorgcontinuüm,

0:07:13.280,0:07:16.816
met bijzonder psychopatische mensen[br]aan het ene uiterste

0:07:16.840,0:07:19.996
en zeer meelevende[br]tot extreem altruïsme gedreven mensen

0:07:19.996,0:07:21.280
aan het andere.

0:07:22.760,0:07:26.550
Maar wat bijzonder altruïstische[br]mensen zo anders maakt,

0:07:26.550,0:07:29.290
is niet alleen dat ze meer[br]compassie hebben dan gemiddeld,

0:07:29.290,0:07:30.656
dat hebben ze.

0:07:30.680,0:07:32.576
Wat nog ongewoner aan ze is,

0:07:32.600,0:07:34.696
is dat ze meelevend en altruïstisch zijn

0:07:34.720,0:07:37.656
niet alleen jegens de mensen[br]in die kleine kring

0:07:37.680,0:07:39.656
van vrienden en familie.

0:07:39.680,0:07:42.936
Compassie hebben voor mensen[br]waar je bij hoort en waar je van houdt,

0:07:42.960,0:07:45.160
is tenslotte niet zo bijzonder.

0:07:46.040,0:07:50.216
Echt buitengewoone altruïstische[br]compassie reikt tot ver daarbuiten,

0:07:50.240,0:07:52.456
zelfs buiten hun[br]wijdere kring van kennissen

0:07:52.480,0:07:55.416
naar mensen die geheel[br]buiten hun sociale kring vallen,

0:07:55.440,0:07:56.976
volstrekte vreemden,

0:07:57.000,0:07:58.600
zoals de man die mij redde.

0:07:59.880,0:08:03.456
Ik had de gelegenheid om een groot aantal[br]altruïstische nierdonors te vragen

0:08:03.480,0:08:07.856
hoe ze zulk een wijde kring[br]compassie kunnen genereren

0:08:07.880,0:08:11.216
dat ze bereid waren een nier af te staan[br]aan een volstrekte vreemde.[br]

0:08:11.240,0:08:14.736
Het bleek een zeer lastig[br]te beantwoorden vraag voor hen.

0:08:14.760,0:08:18.816
Ik vroeg: "Hoe kan het[br]dat jullie zoiets willen doen,

0:08:18.840,0:08:20.816
in tegenstelling tot de meesten?

0:08:20.840,0:08:23.256
Jullie behoren tot de[br]minder dan 2.000 Amerikanen

0:08:23.280,0:08:25.896
die ooit een nier[br]hebben afgestaan aan een vreemde.

0:08:25.920,0:08:27.760
Wat maakt jullie zo bijzonder?"

0:08:28.400,0:08:29.680
En wat zeggen ze?

0:08:31.400,0:08:33.320
Ze zeggen: "Niets.

0:08:34.200,0:08:35.976
Er is niets bijzonders aan mij.

0:08:36.000,0:08:37.799
Ik ben net als iedereen."

0:08:39.200,0:08:42.296
En ik denk dat dat eigenlijk[br]een heleboel zegt,

0:08:42.320,0:08:46.160
want het suggereert dat de cirkels[br]van deze altruïsten er niet zo uit zien,

0:08:47.240,0:08:49.216
maar mee zo.

0:08:49.240,0:08:50.480
Er is geen middelpunt.

0:08:51.320,0:08:53.736
Deze altruisten zien zichzelf letterlijk

0:08:53.760,0:08:56.016
niet als een middelpunt,

0:08:56.040,0:08:59.000
als beter of wezenlijk belangrijker[br]dan iemand anders.

0:08:59.980,0:09:03.216
Toen ik een altruïst vroeg waarom ze[br]haar donatie een goed idee vond,

0:09:03.240,0:09:05.960
zei ze: "Omdat het niet om mij draait."

0:09:07.040,0:09:08.776
Een ander zei:

0:09:08.800,0:09:11.056
"Ik ben niet anders, ik ben niet uniek.

0:09:11.080,0:09:14.416
Je onderzoek gaat aantonen[br]dat ik hetzelfde ben als jij."

0:09:14.440,0:09:18.536
Ik denk dat de beste beschrijving[br]voor dit gebrek aan egocentrisme

0:09:18.560,0:09:20.416
nederigheid is,

0:09:20.440,0:09:23.536
die eigenschap die in de woorden[br]van Sint Augustinus

0:09:23.560,0:09:25.080
van mannen engelen maakt.

0:09:26.120,0:09:27.816
En waarom?

0:09:27.840,0:09:30.520
Omdat wanneer er[br]geen middelpunt in je cirkel bestaat,

0:09:30.520,0:09:33.286
er geen binnenste kringen[br]en buitenste kringen kunnen zijn,

0:09:33.286,0:09:36.096
niemand die jouw compassie[br]meer of minder waardig is

0:09:36.120,0:09:37.320
dan iemand anders.

0:09:37.920,0:09:41.416
Ik denk dat dit de buitengewone[br]altruïsten echt onderscheidt

0:09:41.440,0:09:42.680
van de gemiddelde persoon.

0:09:43.400,0:09:46.976
Maar ik denk ook dat een dergelijk[br]wereldbeeld bereikbaar is voor velen,

0:09:47.000,0:09:48.976
zo niet iedereen.

0:09:49.000,0:09:51.256
En dat denk ik,[br]omdat op maatschappelijk niveau

0:09:51.280,0:09:55.000
die expansie in compassie en altruïsme[br]al overal aan de gang is.

0:09:55.850,0:09:58.376
Psycholoog Steven Pinkler[br]en anderen hebben laten zien

0:09:58.400,0:10:01.540
dat in de hele wereld mensen[br]minder en minder tolerant worden

0:10:01.540,0:10:04.130
voor het lijden in steeds[br]grotere cirkels van vreemden,

0:10:04.130,0:10:07.386
wat heeft geleid tot een afname[br]van vele soorten wreedheid en geweld,

0:10:07.386,0:10:10.760
van dierenmishandeling en huiselijk geweld[br]tot aan de doodstraf toe.

0:10:11.390,0:10:14.296
En het heeft geleid tot toename[br]in allerlei soorten altruïsme.

0:10:14.320,0:10:17.416
Honderd jaar geleden hadden mensen[br]het voor onmogelijk gehouden

0:10:17.440,0:10:18.936
dat het nu zo normaal zou zijn

0:10:18.960,0:10:22.256
voor mensen om hun bloed[br]of beenmerg te doneren

0:10:22.280,0:10:23.920
aan volstrekte vreemden.

0:10:24.720,0:10:26.816
Kan het zijn dat over honderd jaar

0:10:26.840,0:10:29.416
mensen het afstaan van een nier[br]aan een vreemdeling

0:10:29.440,0:10:30.896
net zo normaal zullen vinden

0:10:30.920,0:10:33.936
als het doneren van bloed[br]of beenmerg tegenwoordig?

0:10:33.960,0:10:35.160
Misschien.

0:10:35.800,0:10:38.696
Vanwaar deze opmerkelijke veranderingen?

0:10:38.720,0:10:40.496
Gedeeltelijk lijkt het te liggen

0:10:40.520,0:10:43.720
aan een hogere welvaart[br]en levensstandaard.

0:10:44.600,0:10:47.336
Als gemeenschappen welvarender worden,

0:10:47.360,0:10:49.976
lijken mensen hun aandacht[br]meer naar buiten te richten,

0:10:50.000,0:10:53.856
met als gevolg dat alle altruïsme[br]jegens vreemdelingen toeneemt,

0:10:53.880,0:10:58.600
van vrijwilligerswerk tot giften[br]en zelfs altruïstische nierdonaties.

0:10:59.440,0:11:02.416
Maar al deze veranderingen leiden ook

0:11:02.440,0:11:05.656
tot een vreemd en paradoxaal resultaat,

0:11:05.680,0:11:09.216
namelijk dat terwijl de wereld[br]beter en humaner wordt,

0:11:09.240,0:11:10.456
wat zo is,

0:11:10.480,0:11:13.176
de gangbare perceptie is dat ze slechter

0:11:13.200,0:11:15.240
en wreder wordt, en dat is niet zo.

0:11:16.080,0:11:17.896
Ik weet niet precies waarom dat is,

0:11:17.920,0:11:21.496
maar ik denk dat het misschien komt[br]omdat we zoveel meer weten

0:11:21.520,0:11:24.696
over het leed van vreemdelingen[br]in verre oorden,

0:11:24.720,0:11:27.136
en ons dus veel meer bekommeren

0:11:27.160,0:11:29.360
om het leed van die verre vreemdelingen.

0:11:30.240,0:11:33.936
Maar het is duidelijk[br]dat de veranderingen laten zien

0:11:33.960,0:11:36.350
dat de bron van altruïsme en compassie

0:11:36.350,0:11:38.690
net zo goed deel uitmaken[br]van de menselijke natuur

0:11:38.690,0:11:41.176
als wreedheid en geweld,[br]misschien wel meer,

0:11:41.200,0:11:45.256
en hoewel sommigen weliswaar[br]wezenlijk gevoeliger lijken te zijn

0:11:45.280,0:11:47.376
voor het leed van verre vreemdelingen,

0:11:47.400,0:11:50.176
geloof ik echt dat het vermogen[br]zichzelf te verwijderen

0:11:50.200,0:11:51.976
uit het centrum van de cirkel

0:11:52.000,0:11:56.056
en de cirkel van compassie zo te verwijden[br]dat zelfs vreemdelingen er binnen vallen,

0:11:56.080,0:11:58.880
binnen het bereik van iedereen ligt.

0:12:00.080,0:12:01.296
Dankjewel.

0:12:01.320,0:12:05.098
(Applaus)