1
00:00:07,239 --> 00:00:13,246
نە ڕەنگی ھەیە نە تام و نە بۆن،
دەتوانین ناوی ببینین.

2
00:00:13,246 --> 00:00:16,147
زیاتر لە ٪‏٧٠ رووی زەوی دادەپۆشێت،

3
00:00:16,147 --> 00:00:21,086
لە زەریاکانەوە دەست پێ دەکات
بۆ ڕووبارەکان و دووبارە بۆ زەریاکان.

4
00:00:21,086 --> 00:00:24,754
لە ٪‏٦٠ پێکھاتەیی لاشەمانە.

5
00:00:24,754 --> 00:00:27,933
ئەم ھەموو ئاوەی لە لاشە و دەوروبەرمان،

6
00:00:27,933 --> 00:00:31,182
ھیچ گومانێک لە بوونی ناکرێت.

7
00:00:31,182 --> 00:00:36,678
بەڵام لە ھەسارەکانی تری خۆر، ئاوی 
شل بە ئاستەم دەست دەکەوێت.

8
00:00:36,678 --> 00:00:40,236
کەواتە ئەو ڕێژە بەرزەی ئاوی 
ھەسارەکەمان لە کوێوە دێت،

9
00:00:40,236 --> 00:00:42,684
چۆن گەیشتە ھەسارەکەمان؟

10
00:00:42,684 --> 00:00:44,063
لەوانەیە بزانیت،

11
00:00:44,063 --> 00:00:47,273
گەردیلەیەک ئاو لە دوو بەش پێک دێت.

12
00:00:47,273 --> 00:00:49,971
ھایدرۆجین، سادەترین کانزا،

13
00:00:49,971 --> 00:00:54,021
لە سەرەتایی درووست بوونی 
گەردوونەوە بوونی ھەیە.

14
00:00:54,021 --> 00:00:57,559
ئۆکسجین، چەند سەد ملیۆن 
ساڵێک دواتر درووست دەبێت

15
00:00:57,559 --> 00:01:00,001
دوای ئەوەی ئەستێرەکان درووست دەبن.

16
00:01:00,001 --> 00:01:05,139
فشارێکی زۆر لە سەر تۆپەڵە
ئاگرینەکان درووست دەبێت کە دەبێتە

17
00:01:05,139 --> 00:01:09,377
ھۆی ئەوەی گەردیلەکانی ھایدرۆجین 
بەر گەردیلەکانی ھیلیۆم دەکەوێت.

18
00:01:09,377 --> 00:01:12,915
لە بەرامبەردا، ھیلیۆم کانزای
قورستر درووست دەکات، وەک

19
00:01:12,915 --> 00:01:21,144
ئۆکسجین، کاربۆن، بیریلیۆم لە پڕۆسەیەک
کە پێی دەوترێت تێکشکانی ناوەکی.

20
00:01:21,144 --> 00:01:25,603
کاتێک ئەستێرەکان تێکدەشکێن 
و دەبنە سوپەرنۆڤا،

21
00:01:25,603 --> 00:01:29,239
توخمە تازەکان بە ناو گەردوون بڵاو دەبنەوە

22
00:01:29,239 --> 00:01:34,990
و کارلێک دەکەن و ماددەی 
وەک ئاو درووست دەکەن.

23
00:01:34,990 --> 00:01:38,113
گەردیلەکانی ئاو لە ھەورە 
تۆزاویەکان بوونیان دەبێت

24
00:01:38,113 --> 00:01:40,326
کە دەبێتە ھۆی درووست 
بوونی سیستەمی خۆری

25
00:01:40,326 --> 00:01:43,826
دوای درووست بوونی بە 
ھەسارەکەمان دەکەوێت.

26
00:01:43,826 --> 00:01:46,706
پرسیارێکی قورس ھەیە کە پێویست
ناکات وەڵام بدەیتەوە:

27
00:01:46,706 --> 00:01:51,007
ڕێژەی ئاوی گەیشتوو بە زەوی 
چەندە و بۆ بەم شێوەیە؟

28
00:01:51,007 --> 00:01:52,778
بە پێی تێڕوانینێک، ئەگەر

29
00:01:52,778 --> 00:01:57,278
ڕێژەیەکی کەم ئاو ھاتبێتە سەر زەوی 
لە سەردەمی درووست بوونی بەردین،

30
00:01:57,278 --> 00:02:00,934
بەرزی پلەی گەرمی و نەبوونی بەرگەھەوا

31
00:02:00,934 --> 00:02:04,017
دەبوونە ھۆی بە ھەڵم بوونی ئاو و 
ئاوەکە دەگەڕایەوە بۆشایی ئاسمان.

32
00:02:04,017 --> 00:02:06,510
ئاو نەیدەتوانی لەسەر زەوی بمێنێتەوە

33
00:02:06,510 --> 00:02:09,003
چەند ملێۆن ساڵێک دواتر

34
00:02:09,003 --> 00:02:13,437
کاتێک یەکەم بەرگی ھەوا درووست 
دەبێت لە پڕۆسەی دەردانی گاز.

35
00:02:13,437 --> 00:02:15,772
ئەم پرۆسەیە بەھۆی بەردە 
تواوەکانی ناوەخنی زەوی

36
00:02:15,772 --> 00:02:18,867
دەبوونە ھۆی درووست بوونی 
ئاگرپرژینەکان گازەکان دەھاتنە سەر زەوی،

37
00:02:18,867 --> 00:02:22,173
کە پەرژینێکی گازی درووست دەکەن
کە ڕێگە لە دەرچوونی ئاو دەگرێت.

38
00:02:22,173 --> 00:02:24,904
کەواتە چۆن ئاو دەگاتە 
سەر ھەسارەکەمان؟

39
00:02:24,904 --> 00:02:26,642
زاناکان دەمێکە گومان دەکەن کە

40
00:02:26,642 --> 00:02:30,081
بەھۆی ئەستێرە کلکدارە بارکراوەکان
بە سەھۆڵ دەگاتە زەوی،

41
00:02:30,081 --> 00:02:34,978
یان بەھۆی بەریەکەوتنی زەوی بە 
ھەسارۆکەکان لە ماوەی ملێۆنان ساڵ.

42
00:02:34,978 --> 00:02:37,564
توێژینەوەیەکی نوێ، 
ئەم تێڕوانینانە دەخاتە ژێر پرسیار.

43
00:02:37,564 --> 00:02:40,785
بە شیکردنەوەی ھەسارۆکەیەکی 
دەوڵەمەند بە کاربۆن

44
00:02:40,785 --> 00:02:43,867
کە کەمێک دوای درووست بوونی
سیستەمی خۆریمان درووست دەبێت،

45
00:02:43,867 --> 00:02:47,296
زاناکان نەک تەنھا ئاویان تێدا دۆزیوەتەوە،

46
00:02:47,296 --> 00:02:51,377
بەڵکو ئەو کانزاکانی ناو 
بەردەکانی زەویدا ھەن

47
00:02:51,377 --> 00:02:56,152
لەگەڵ ئەو کانزایانەی کە لە ناو ئەستێرە 
کلکدارەکان ھەن ھاوتان و ھاوشێوەن.

48
00:02:56,152 --> 00:02:58,544
ئەمە ڕاستییە ئەوە دەگەێنێت 
کە لەوانەیە زەوی پێشتر

49
00:02:58,544 --> 00:03:02,621
ئاوی لە ناوەخنی کۆ کرد بێتەوە 
و دواتر بێتە سەر ڕووی زەوی

50
00:03:02,621 --> 00:03:04,672
سەرەڕای نەبوونی بەرگەھەوا،

51
00:03:04,672 --> 00:03:08,270
لەوانەیە ھەسارە کلکدارەکان 
زیاتر ئاویان ھێنا بێت.

52
00:03:08,270 --> 00:03:09,785
ئەگەر ئەمە ڕاست بێت،

53
00:03:09,785 --> 00:03:14,316
لەوانەیە ژیان زۆر زووتر دەستی پێ کرد بێت
وەک ئەوەی ھەستمان پێ کردووە.

54
00:03:14,316 --> 00:03:17,134
ئێمە تا ئێستا دڵنیا نین 
کە ئایا ئاوی سەر زەوی

55
00:03:17,134 --> 00:03:19,487
لە قۆناغە سەرەتاییەکانی 
درووست بوونی زەوی ھاتووە،

56
00:03:19,487 --> 00:03:20,995
یان کاریگەریەکانی داھاتوو،

57
00:03:20,995 --> 00:03:23,349
یان ھەردووکیان بەیەکەوە.

58
00:03:23,349 --> 00:03:28,416
ئەو ئاوەی کە لە گەرماو، ئاوی 
خواردنەوە، تاڤگە یان بەلوعەکان

59
00:03:28,416 --> 00:03:32,007
شتێک نییە کە تەنیا لە ڕووبار
و دەریاچەکانەوە ھاتبێت،

60
00:03:32,007 --> 00:03:37,022
بەڵکو بە پڕۆسەیەکی گەردوونی
ئەستەم تێپەڕیوە تا دەگاتە ئێرە.