0:00:06.189,0:00:08.202
De toekomst is eng.

0:00:08.202,0:00:09.649
De miljoenen opties en wegen

0:00:09.649,0:00:11.967
die voor ons liggen,

0:00:11.967,0:00:13.954
kunnen ons welzijn schaden.

0:00:13.954,0:00:16.292
Veranderingen in ons leven, verlies,

0:00:16.292,0:00:19.120
niet in staat zijn te kiezen [br]wat je doet of wie je bent.

0:00:19.120,0:00:22.002
Die momenten waarop je denkt "wat nu?"

0:00:22.002,0:00:25.534
kunnen leiden tot stress, angst, zorgen,

0:00:25.534,0:00:27.619
en in mijn geval depressie.

0:00:27.619,0:00:30.079
Vier jaar geleden maakte ik [br]mijn high school af.

0:00:30.079,0:00:34.355
Ik had nooit echt plannen [br]voor een vervolgstudie.

0:00:34.355,0:00:35.938
Ik kon niet beslissen

0:00:35.938,0:00:38.816
en heb altijd de drang gehad[br]om mijn eigen weg te gaan,

0:00:38.816,0:00:41.003
ook al wist ik niet wat die weg was.

0:00:41.003,0:00:43.890
Daardoor voelde ik me [br]anders dan de anderen.

0:00:43.890,0:00:45.036
Het leek alsof iedereen

0:00:45.036,0:00:46.633
zijn of haar leven al gepland had

0:00:46.633,0:00:47.974
en aan het pakken was

0:00:47.974,0:00:49.864
om naar dat nieuwe avontuur te trekken.

0:00:49.864,0:00:51.690
En hier was ik, gewoon aan het zijn.

0:00:51.690,0:00:54.739
Ik wist niet wat nu te doen.

0:00:54.739,0:00:56.889
Na high school werkte ik een jaar

0:00:56.889,0:01:01.256
en besliste dan dat ik op reis wilde gaan.

0:01:01.256,0:01:03.157
Daarom combineerde ik drie jobs

0:01:03.157,0:01:05.521
en werkte 70 uur per week.

0:01:05.521,0:01:07.556
Ik nam nooit echt de tijd om te ontspannen

0:01:07.556,0:01:09.092
of om me zorgen te maken.

0:01:09.092,0:01:11.213
Ik was te druk bezig[br]en het deed er niet toe.

0:01:11.213,0:01:13.443
Want ik zou uiteindelijk[br]die baantjes opgeven,

0:01:13.443,0:01:17.171
op een vliegtuig stappen en[br]naar de andere kant van de wereld vliegen.

0:01:17.171,0:01:19.327
De eerste maand van die reis

0:01:19.327,0:01:21.177
was ongelooflijk.

0:01:21.177,0:01:23.017
Ik was op de mooiste plek ter wereld

0:01:23.017,0:01:25.280
met mijn beste vriendin.

0:01:25.280,0:01:27.044
Ik zag en deed dingen

0:01:27.044,0:01:29.454
waarvan ik nooit had gedacht[br]dat ik ze zou doen.

0:01:29.454,0:01:32.092
Maar toen gebeurde er iets.

0:01:32.092,0:01:34.009
Ik zag dingen met mijn eigen ogen,

0:01:34.009,0:01:36.471
ik deed dingen met mijn eigen handen,

0:01:36.471,0:01:38.044
maar ik voelde niets.

0:01:38.044,0:01:39.460
Het drong hier niet door

0:01:39.460,0:01:41.362
en het drong hier ook niet door.

0:01:41.362,0:01:45.421
Op een of andere manier was ik[br]niet meer in staat om opwinding te voelen.

0:01:46.044,0:01:48.792
Ik nam thuis nooit tijd om te ontspannen

0:01:48.792,0:01:51.215
en voeling te houden met mezelf.

0:01:51.215,0:01:54.782
Ik wist dus niet hoe ik dat moest doen[br]aan de andere kant van de wereld

0:01:54.782,0:01:56.647
toen ik er wel de tijd voor had.

0:01:56.647,0:01:59.359
Ik leefde in complete ontevredenheid.

0:01:59.359,0:02:02.575
Het voelde alsof er [br]voortdurend iets ontbrak.

0:02:02.575,0:02:05.606
Het was mijn geluk dat ontbrak.

0:02:06.321,0:02:10.146
Toen ik terug thuis was,[br]voelde ik me tijdelijk heel goed.

0:02:10.146,0:02:13.683
Ik besefte dat ik[br]mijn ene doel bereikt had.

0:02:13.683,0:02:14.990
Maar dat duurde niet lang.

0:02:14.990,0:02:18.936
Er volgde al snel een gevoel van "wat nu?"

0:02:18.936,0:02:20.372
Een paar maanden later

0:02:20.372,0:02:23.299
begon ik mijn studies aan de universiteit.

0:02:23.299,0:02:27.013
Om dat kort samen te vatten:[br]het ging daarna alleen maar bergaf.

0:02:27.013,0:02:28.820
Ik ging niet naar de lessen

0:02:28.820,0:02:31.113
zodat ik naar huis kon om te slapen.

0:02:31.113,0:02:32.314
In december besliste ik

0:02:32.314,0:02:35.379
niet meer terug te gaan[br]voor het tweede semester.

0:02:45.934,0:02:50.111
Ik was altijd op zoek naar iets nieuws[br]en naar iets beters.

0:02:50.111,0:02:52.569
Niets was goed genoeg.

0:02:52.569,0:02:54.874
Je kan je wel voorstellen

0:02:54.874,0:02:57.135
dat dit slechte gevolgen had[br]voor mijn relaties.

0:02:57.135,0:02:59.828
Ik had alles wat ik nodig had.

0:02:59.828,0:03:03.050
Maar ik haatte alles zonder echte reden.

0:03:03.050,0:03:05.952
Ik was mijn voeling met de wereld kwijt.

0:03:05.952,0:03:09.199
Ik had voortdurend tranen in de ogen.

0:03:09.199,0:03:12.124
Vaak zat ik gewoon ergens niets te doen.

0:03:12.124,0:03:13.061
En dan plots

0:03:13.061,0:03:15.194
liepen de tranen over mijn wangen.

0:03:15.194,0:03:17.377
Ik was niet in staat[br]te stoppen met huilen.

0:03:17.377,0:03:19.139
Mijn moeder vroeg me wat er scheelde

0:03:19.139,0:03:23.376
en het enige wat ik kon zeggen,[br]was "ik ben zo ongelukkig."

0:03:23.376,0:03:25.948
Het voelde alsof er betonblokken[br]in mijn borstkas zaten

0:03:25.948,0:03:29.957
die geen enkele emotie toelieten[br]behalve droefheid.

0:03:29.957,0:03:31.494
Uiteindelijk kwam ik op een punt

0:03:31.494,0:03:34.171
dat ik ongelukkig was[br]over dat ongelukkig zijn

0:03:34.171,0:03:36.299
en ik besefte dat ik de enige was

0:03:36.299,0:03:38.646
die iets kon doen aan die betonblokken.

0:03:39.442,0:03:40.791
Er waren veel factoren

0:03:40.791,0:03:43.163
die bijdroegen aan mijn depressie.

0:03:43.163,0:03:44.997
Vooral druk, het ontbreken van doelen

0:03:44.997,0:03:46.560
en een gebrek aan zelfvertrouwen

0:03:46.560,0:03:49.421
waren de grote boosdoeners.

0:03:49.421,0:03:50.815
In het leven

0:03:50.815,0:03:53.724
ervaren we druk langs alle kanten,

0:03:53.724,0:03:55.944
vooral in onze tienerjaren.

0:03:55.944,0:03:58.637
Druk vanuit de maatschappij,[br]van onze ouders,

0:03:58.637,0:04:00.690
onze vrienden en leeftijdsgenoten

0:04:00.690,0:04:01.936
en de grootste druk

0:04:01.936,0:04:03.695
komt vanuit onszelf.

0:04:03.695,0:04:05.332
We willen niemand teleurstellen.

0:04:05.332,0:04:07.945
We willen niet bekend staan[br]als een mislukkeling.

0:04:07.945,0:04:09.405
Maar we mogen niet vergeten

0:04:09.405,0:04:11.367
dat wij eerst onszelf blij moeten maken.

0:04:11.367,0:04:13.451
Als we voortdurend leven voor anderen,

0:04:13.451,0:04:15.587
gaan we ons nooit goed genoeg voelen.

0:04:15.587,0:04:19.688
Zoek uit wat voor jou zinvol is[br]en gebruik dat om jezelf te motiveren.

0:04:19.688,0:04:23.030
Omring jezelf met mensen[br]met dezelfde interesses,

0:04:23.030,0:04:26.121
dezelfde doelstellingen,[br]waarden en normen.

0:04:26.121,0:04:28.583
Dan zal je je niet meer [br]anders voelen dan de rest

0:04:28.583,0:04:30.212
want dat ben je dan niet.

0:04:30.212,0:04:32.657
Zeg tegen mensen die je niet begrijpen

0:04:32.657,0:04:35.092
dat als je wist hoe je toekomst eruit zag

0:04:35.092,0:04:37.797
en waarvoor je bent voorbestemd,[br]je ernaartoe zou werken.

0:04:37.797,0:04:40.181
Leg uit dat vastzitten geen keuze is.

0:04:40.181,0:04:43.400
Voor mij was het dat zeker niet.

0:04:43.400,0:04:47.253
Dat gevoel dat je vastzit,[br]is afgrijselijk.

0:04:47.253,0:04:50.929
Dat verlangen om iets te doen,[br]zonder te weten wat,

0:04:50.929,0:04:53.736
of een idee hebben[br]maar ervoor terugdeinzen

0:04:53.736,0:04:57.471
omdat je vreest dat het fout is.

0:05:01.445,0:05:04.909
Het is dit gebrek aan een doel[br]waardoor we vastzitten.

0:05:04.909,0:05:06.866
En het is ook daarom

0:05:06.866,0:05:09.992
dat we 's ochtends niet uit bed willen.

0:05:11.345,0:05:14.552
Hoe meer mijn gedachten veranderden,[br]hoe meer ik gefrustreerd raakte

0:05:14.552,0:05:17.473
en hoe negatiever[br]mijn houding en leven werden.

0:05:17.473,0:05:21.616
Mijn verstand zat in een negatieve sleur[br]die maar niet ophield.

0:05:21.616,0:05:24.992
Alles was slecht, ik haatte alles.

0:05:24.992,0:05:28.890
Maar geloof me, het is mogelijk [br]je brein te herprogrammeren.

0:05:28.890,0:05:32.093
Maar geloof me ook als ik zeg[br]dat dat niet gemakkelijk is.

0:05:32.093,0:05:35.075
Ik persoonlijk heb dat gedaan[br]aan de hand van doelen.

0:05:35.075,0:05:37.678
Geen doelstellingen [br]voor de komende vijf of tien jaar,

0:05:37.678,0:05:41.177
maar voor het volgende uur,[br]de volgende dag, de volgende week.

0:05:41.177,0:05:44.903
Voor kleine doelen op korte termijn,[br]raak je wel uit bed.

0:05:44.903,0:05:48.736
Het geeft je leven zin[br]en iets om naartoe te werken.

0:05:49.483,0:05:52.194
Een positieve of negatieve houding[br]is gewoon een gedrag

0:05:52.194,0:05:54.388
waaraan onze hersenen gewend zijn.

0:05:54.388,0:05:59.768
Zo raak je vast in die routine.[br]Met doelen bevrijd je jezelf weer.

0:05:59.768,0:06:01.638
Je werkt ergens naartoe.

0:06:01.638,0:06:04.822
Doelen bezorgen je [br]een positieve en voorwaartse impuls.

0:06:04.822,0:06:08.408
En wanneer het gemakkelijker wordt[br]om die kleine dingen te doen,

0:06:08.408,0:06:11.677
kan je je concentreren[br]op grotere uitdagingen.

0:06:11.677,0:06:14.530
Nu zou ik het even[br]over zelfvertrouwen willen hebben.

0:06:14.530,0:06:17.610
Ik vind dat we daar allemaal[br]veel meer van kunnen gebruiken.

0:06:17.610,0:06:20.120
Dat gevoel vanbinnen.

0:06:20.120,0:06:21.932
Als je niet op jezelf kan vertrouwen,

0:06:21.932,0:06:24.116
hoe kan iemand anders dat dan?

0:06:24.116,0:06:29.555
Het beste advies dat ik ooit gekregen heb,[br]stond op de verpakking van een snoepje.

0:06:29.555,0:06:31.138
Ik voelde me die dag vreselijk,

0:06:31.138,0:06:33.533
tijdens de slechtste periode[br]uit mijn leven.

0:06:33.533,0:06:36.203
En daar kwam nog eens bij dat ik ziek was.

0:06:36.203,0:06:38.327
Ik opende dat snoepje

0:06:38.327,0:06:41.328
en het deed me letterlijk even stilstaan.

0:06:41.328,0:06:44.699
Er stonden een paar korte,[br]eenvoudige woorden op

0:06:44.699,0:06:46.073
die zoveel kracht bevatten

0:06:46.073,0:06:48.983
en voor mij alles[br]in perspectief plaatsten.

0:06:48.983,0:06:51.116
Er stond: "Geef jezelf niet op."

0:06:51.116,0:06:52.295
Dat is enorm belangrijk.

0:06:52.295,0:06:54.528
We mogen onszelf niet opgeven.

0:06:54.528,0:06:57.270
Als je een slechte dag hebt,[br]mag je niet opgeven.

0:06:57.270,0:06:59.050
Iedereen heeft slechte dagen.

0:06:59.050,0:07:00.369
Iedereen heeft dagen

0:07:00.369,0:07:02.636
waarop 's ochtends uit je bed komen

0:07:02.636,0:07:05.516
gewoonweg onmogelijk lijkt.

0:07:05.516,0:07:07.451
Maar het is oké[br]zulke dagen te hebben.

0:07:07.451,0:07:08.862
We zijn allemaal menselijk.

0:07:08.862,0:07:11.987
En soms zijn die slechte dagen

0:07:11.987,0:07:15.103
een signaal van ons lichaam[br]dat we gas moeten terugnemen.

0:07:15.103,0:07:16.840
Dat we een stap terug moeten zetten,

0:07:16.840,0:07:20.081
ontspannen en ons concentreren[br]op wat er aan de hand is.

0:07:20.081,0:07:23.379
Waarom ervaren we die slechte dagen?

0:07:24.747,0:07:26.970
Soms voel ik mezelf weer afglijden

0:07:26.970,0:07:29.714
en dat gevoel maakt me enorm bang.

0:07:29.714,0:07:31.373
Op zulke momenten moet ik stoppen,

0:07:31.373,0:07:33.390
een stap terugzetten en bij mezelf zeggen:

0:07:33.390,0:07:35.424
"Ik ben zeker van alles[br]wat ik geleerd heb.

0:07:35.424,0:07:37.071
Ik ben zeker van mijn vaardigheden

0:07:37.071,0:07:38.193
en zeker van mezelf."

0:07:38.193,0:07:42.606
En ik sta mezelf niet toe[br]opnieuw af te glijden.

0:07:42.606,0:07:46.493
Je mag heus wel een slechte dag hebben,[br]maar je moet er ook uit leren.

0:07:46.493,0:07:48.267
Dan kan je misschien voorkomen

0:07:48.267,0:07:51.152
dat het in de toekomst nog gebeurt.

0:07:51.835,0:07:56.934
Als die slechte dagen maar blijven komen,[br]wees dan niet bang om hulp te vragen.

0:07:56.934,0:07:59.579
Ik stelde vroeger nooit vragen[br]en vroeg niet om hulp.

0:07:59.579,0:08:03.018
Maar uiteindelijk heeft dat me wel gered.

0:08:03.018,0:08:07.230
Er zijn mensen die willen luisteren,[br]je advies willen geven en op weg helpen.

0:08:07.230,0:08:09.149
In mijn geval was het mijn therapeut

0:08:09.149,0:08:11.320
bij wie ik elke week[br]een uur zat te janken.

0:08:11.320,0:08:14.209
Maar die mensen zijn er voor jou.

0:08:20.562,0:08:24.308
Niemand zal ooit helemaal begrijpen[br]wat jij vanbinnen voelt.

0:08:24.308,0:08:26.414
Niemand gaat die gevoelens begrijpen,

0:08:26.414,0:08:28.263
niemand gaat die droefheid begrijpen.

0:08:28.263,0:08:31.214
Maar als de tijd rijp is,[br]zal je merken dat,

0:08:31.214,0:08:35.070
hoe meer jij je openstelt voor hen,[br]hoe meer zij zich zullen openstellen.

0:08:35.070,0:08:39.399
Toen ik me eindelijk opende naar vrienden [br]die ik al jaren en jaren kende,

0:08:39.399,0:08:41.761
maakten we op het einde van dat gesprek

0:08:41.761,0:08:43.607
elkaars zinnen af.

0:08:43.607,0:08:46.546
Er zijn mensen die willen [br]luisteren en helpen.

0:08:47.356,0:08:51.370
Hoe kunnen we weerstand bieden[br]aan alle veranderingen in het leven?

0:08:51.370,0:08:53.080
We moeten een sterke geest hebben,

0:08:53.080,0:08:55.439
een sterk lichaam en een sterke ziel.

0:08:55.439,0:08:56.984
Draag zorg voor je lichaam.

0:08:56.984,0:09:00.621
Hoe sterker en gezonder je bent,[br]des te beter ben je in staat

0:09:00.621,0:09:03.900
om doorheen alle negativiteit [br]rondom je te breken.

0:09:03.900,0:09:06.733
En wees lief voor jezelf.[br]Het is oké om onzeker te zijn.

0:09:06.733,0:09:09.369
Het is oké om slechte dagen te hebben.

0:09:09.369,0:09:10.290
Dat is menselijk.

0:09:10.290,0:09:12.109
We moeten er gewoon uit leren.

0:09:12.109,0:09:14.345
En neem een risico, doe iets nieuws.

0:09:14.345,0:09:16.136
Als je iets probeert en het mislukt,

0:09:16.136,0:09:19.438
dan heb je iets bijgeleerd over jezelf.

0:09:21.238,0:09:24.566
We leren voortdurend bij,[br]wat soort les het ook is.

0:09:24.566,0:09:27.395
Het hoeft niet in een handboek[br]of in een klaslokaal te zijn.

0:09:27.395,0:09:31.509
We kunnen waardevolle lessen trekken[br]uit elk succes en elke mislukking.

0:09:31.509,0:09:35.975
Zoek uit wat voor jou werkt.[br]Iedereen is anders.

0:09:35.975,0:09:39.402
En als je de weg kwijtraakt,[br]helpt dat ook om jezelf te vinden.

0:09:39.402,0:09:42.328
Ik nam een groot risico[br]door naar Nelson te komen.

0:09:42.328,0:09:46.167
Maar het bleek de verandering te zijn[br]die ik nodig had voor mezelf

0:09:46.167,0:09:49.559
en ik heb eindelijk het gevoel[br]dat ik ergens thuishoor.

0:09:49.559,0:09:52.857
Die betonblokken[br]zullen hier altijd blijven zitten.

0:09:52.857,0:09:56.481
Ik ga er voor de rest van mijn leven[br]elke dag aan zitten breken.

0:09:56.481,0:09:59.292
Maar ik ben zeker van mezelf,[br]zeker van mijn vaardigheden

0:09:59.292,0:10:01.061
en zeker van alles wat ik geleerd heb

0:10:01.061,0:10:02.687
in de tijd die ik nodig gehad heb

0:10:02.687,0:10:05.341
om me goed te voelen over mezelf.

0:10:05.341,0:10:07.243
Maar ik ga eraan moeten blijven breken,

0:10:07.243,0:10:09.996
elke dag van mijn leven.

0:10:09.996,0:10:12.081
Niemand weet precies hoe alles moet.

0:10:12.081,0:10:14.695
Als ze dat zeggen, hebben ze het mis.

0:10:14.695,0:10:16.992
Zaken kunnen veranderen binnen een dag,

0:10:16.992,0:10:19.781
een week, een maand, een jaar.

0:10:19.781,0:10:22.467
Zaken veranderen met één vingerknip.

0:10:22.467,0:10:25.526
Maar doorheen alle veranderingen[br]moet je blijven onthouden:

0:10:25.526,0:10:27.254
geef jezelf niet op.