1
00:00:00,760 --> 00:00:05,710
Eğer bitkilerimiz topraktaki
zehirlilik oranını hissedebilse

2
00:00:05,710 --> 00:00:09,450
ve bunu yapraklarının rengini
değiştirerek gösterebilse?

3
00:00:09,680 --> 00:00:13,970
Peki bu bitkiler zehirleri topraktan
ayırabilse nasıl olurdu?

4
00:00:15,080 --> 00:00:18,586
Ya da kendi ambalajlarını
kendileri büyürken üretse

5
00:00:18,586 --> 00:00:21,206
veya sadece sahiplerinin
kendi patentli makineleriyle

6
00:00:21,206 --> 00:00:23,636
hasat edilebilecek
şekilde tasarlanabilseler?

7
00:00:23,636 --> 00:00:26,006
Biyolojik tasarım, seri üretim malların

8
00:00:26,006 --> 00:00:29,076
gereksinimlerine göre
güdülense nasıl olur?

9
00:00:29,076 --> 00:00:30,740
Ne çeşit bir dünyamız olurdu?

10
00:00:31,240 --> 00:00:35,256
Benim adım Ani, MIT Media Lab'da
tasarımcı ve araştırmacıyım.

11
00:00:35,280 --> 00:00:37,530
Burada nispeten yeni ve 
benzersiz bir grup olan

12
00:00:37,530 --> 00:00:39,440
Design Fiction 
(Tasarım Kurgu) ekibindeyim.

13
00:00:39,440 --> 00:00:43,536
Burası bilim kurgu ile bilimsel 
gerçeklerin arasına sıkıştığımız yer.

14
00:00:43,560 --> 00:00:47,696
MIT'de sentetik nörobiyoloji,
yapay zekâ, yapay yaşam

15
00:00:47,720 --> 00:00:51,810
ve bunlarla ilgili son derece
modern her türlü alanda

16
00:00:51,810 --> 00:00:53,750
çalışan bilimciler ile

17
00:00:53,750 --> 00:00:55,896
bir arada bulunma şansım oluyor.

18
00:00:55,920 --> 00:00:59,736
Kampüsün her yanında, "Ben dünyayı nasıl
daha iyi bir yer hâline getirebilirim?"

19
00:00:59,760 --> 00:01:03,256
gibi sorular soran
gerçekten parlak bilimciler var.

20
00:01:03,280 --> 00:01:06,566
Benim grubumun sormayı sevdiği
sorulardan biri "Daha iyi olan nedir?"

21
00:01:06,566 --> 00:01:08,170
Senin için, benim için,

22
00:01:08,170 --> 00:01:11,466
beyaz bir kadın, eşcinsel bir erkek,
bir gazi ya da protezli bir çocuk için

23
00:01:11,466 --> 00:01:12,976
hangisi daha iyi?

24
00:01:13,000 --> 00:01:15,056
Teknoloji hiçbir zaman nötr değildir.

25
00:01:15,080 --> 00:01:16,736
Bir gerçeği çerçeveler

26
00:01:16,760 --> 00:01:18,450
ve bir bağlamı yansıtır.

27
00:01:18,450 --> 00:01:20,820
Eğer bunlar ilk gününüzdeki
standart meseleler ise

28
00:01:20,820 --> 00:01:24,496
ofisinizdeki çalışma dengesi hakkında
ne söyleyeceğini hayal edebilir misiniz?

29
00:01:24,520 --> 00:01:25,936
(Gülüşmeler)

30
00:01:25,960 --> 00:01:28,216
İnanıyorum ki
kritik soruları gündeme getirmek

31
00:01:28,240 --> 00:01:30,376
sanatçıların ve tasarımcıların işidir.

32
00:01:30,400 --> 00:01:32,816
Sanat, geleceği nasıl gördüğün 
ve hissettiğindir

33
00:01:32,840 --> 00:01:35,316
ve günümüz, tüm yeni araçların
erişilebilir olmasıyla

34
00:01:35,320 --> 00:01:37,526
tasarımcı olmak için heyecan 
verici bir zaman.

35
00:01:37,526 --> 00:01:39,056
Örneğin, sentetik biyoloji

36
00:01:39,080 --> 00:01:41,976
biolojiyi tasarım problemi olarak 
yazmayı arıyor.

37
00:01:42,000 --> 00:01:43,536
Ve bu gelişmeler vasıtasıyla,

38
00:01:43,560 --> 00:01:46,496
benim laboratuvarım, 
sanatçının, tasarımcının,

39
00:01:46,520 --> 00:01:50,856
bilim adamının veya iş adamının
hangi rolde olduğunu sorguluyor.

40
00:01:50,880 --> 00:01:53,656
Sentetik biyoloji, genetik mühendisliğin

41
00:01:53,656 --> 00:01:55,176
etkileri nelerdir

42
00:01:55,200 --> 00:01:59,816
ve bizim insan olmanın anlamı ile ilgili 
kavramlarımızı nasıl şekillendiriyorlar?

43
00:01:59,840 --> 00:02:03,136
Bunun toplumda ve evrimde etkileri neler?

44
00:02:03,160 --> 00:02:05,736
Ve bu oyunda riskli olan ne?

45
00:02:05,760 --> 00:02:08,976
Benim sahip olduğum 
spekülatif tasarım araştırmam

46
00:02:09,000 --> 00:02:11,196
şu anda sentetik biyoloji
üzerine çalışıyor,

47
00:02:11,196 --> 00:02:13,456
fakat daha fazla duygusal
sürülen çıktılar üzerine.

48
00:02:13,480 --> 00:02:16,256
Tasarım alanı olarak koku alma 
duyusu ile takıntılıyım

49
00:02:16,280 --> 00:02:20,676
ve bu proje "Koku selfisini, 
smelfie çekebilseydik"

50
00:02:20,676 --> 00:02:22,896
fikriyle başladı.

51
00:02:22,920 --> 00:02:24,376
(Gülüşmeler)

52
00:02:24,400 --> 00:02:27,136
Kendi doğal vücut kokunu çekebilsen ve

53
00:02:27,160 --> 00:02:29,216
bunu sevgiline gönderebilsen ne olurdu?

54
00:02:29,240 --> 00:02:33,016
Yeterince komik, bunun bir 19'uncu yüzyıl 
Avusturya geleneği olduğunu buldum,

55
00:02:33,040 --> 00:02:36,226
burada çiftler kur yaparken bir 
dilim elmayı dans boyunca

56
00:02:36,226 --> 00:02:38,256
koltuk altında tutuyormuş

57
00:02:38,280 --> 00:02:39,816
ve gecenin sonunda

58
00:02:39,840 --> 00:02:43,216
kız en çok çekici bulduğu erkeğe
kendi kullanılmış meyvesini veriyor

59
00:02:43,240 --> 00:02:45,400
ve eğer hisler karşılıklı ise,

60
00:02:45,400 --> 00:02:47,376
erkek bu kokuşmuş elmayı yalayıp yutuyor.

61
00:02:47,400 --> 00:02:50,520
(Gülüşmeler)

62
00:02:51,680 --> 00:02:54,976
Bilindiği üzere, Napolyon Josephine'ye 
birçok mektup yazmıştır

63
00:02:55,000 --> 00:02:59,256
fakat belki en çok hatırlananlar 
arasında bu kısa ve öz not vardır:

64
00:02:59,280 --> 00:03:01,496
"Üç gün içinde evdeyim. Banyo yapma."

65
00:03:01,520 --> 00:03:03,576
(Gülüşmeler)

66
00:03:03,600 --> 00:03:06,360
Hem Napoleon, hem de Josephine
menekşelere hayrandı.

67
00:03:07,340 --> 00:03:09,476
Josephine menekşe kokulu
parfüm kullanırdı,

68
00:03:09,480 --> 00:03:11,296
düğün gününde menekşe taşıdı

69
00:03:11,320 --> 00:03:13,335
ve her evlilik yıl dönümlerinde Napolyon


70
00:03:13,359 --> 00:03:14,946
ona bir buket menekşe gönderirdi.

71
00:03:14,946 --> 00:03:16,480
Josephine öldüğü zaman,

72
00:03:16,480 --> 00:03:18,536
Josephine'nin mezarına menekşelerden ekti.

73
00:03:18,536 --> 00:03:19,936
Ve sürgününden önce

74
00:03:19,960 --> 00:03:21,550
bu anıt mezar alanına geldi,

75
00:03:21,550 --> 00:03:24,846
biraz çiçek topladı, bunları kalp
şeklindeki kolye ucuna içine koydu

76
00:03:24,846 --> 00:03:26,520
ve bunu öldüğü güne kadar taşıdı.

77
00:03:26,520 --> 00:03:28,096
Ve ben bunu çok duygulu buldum.

78
00:03:28,120 --> 00:03:32,016
Josephine gibi kokan bu menekşeleri
yapabilir miyim diye düşündüm.

79
00:03:32,040 --> 00:03:33,696
Sonsuzluğun geri kalanı için

80
00:03:33,720 --> 00:03:35,896
onun yerini ziyarete gittiğinizde,

81
00:03:35,896 --> 00:03:38,576
Napolyon'un onu sevdiği gibi 
koklayabiliyor olsaydınız?

82
00:03:38,600 --> 00:03:42,086
Yas tutmanın yeni yollarını, 
anmak için yeni ritüeller

83
00:03:42,086 --> 00:03:43,136
yapabilir miyiz?

84
00:03:43,160 --> 00:03:45,856
En sonunda kârı maksimize etmek için

85
00:03:45,880 --> 00:03:48,016
transgenetik mahsul ürettik.

86
00:03:48,040 --> 00:03:50,176
Sevk edilmeye dayanıklı mahsuller,

87
00:03:50,200 --> 00:03:52,136
uzun raf ömürlü mahsuller,

88
00:03:52,136 --> 00:03:54,912
şekerli tadı olan fakat haşereye
karşı dayanıklı mahsuller,

89
00:03:54,912 --> 00:03:58,056
bazen bunlar besin değeri
pahasına oluyor.

90
00:03:58,056 --> 00:04:01,956
Biz aynı teknolojilerinden duygusal olarak
hassas çıktı için faydalanabilir miyiz?

91
00:04:01,980 --> 00:04:03,976
Benim laboratuvarımda şu sıralar,

92
00:04:03,976 --> 00:04:07,396
insanın insan gibi kokmasına sebep olan
şey gibi soruları araştırıyorum.

93
00:04:07,396 --> 00:04:09,936
Ve bu araştırmanın 
sonucu çok karışık çıktı.

94
00:04:09,960 --> 00:04:13,176
Beslenme şekliniz, tedavileriniz,
yaşam tarzınız gibi tüm faktörler,

95
00:04:13,200 --> 00:04:15,216
sizin nasıl koktuğunuzu etkiliyor.

96
00:04:15,240 --> 00:04:17,776
Ve şunu buldum ki bizim terimiz
genellikle kokusuzdur

97
00:04:17,800 --> 00:04:19,935
fakat bakterilerimiz ve mikrobiyomlarımız,

98
00:04:19,959 --> 00:04:23,696
sizin kokularınızdan, ruh hâlinizden,
kimliğinizden ve

99
00:04:23,696 --> 00:04:25,672
bunun ötesinde birçok şeyden sorumludur.

100
00:04:25,672 --> 00:04:28,346
Ve bunlar yaydığınız
her çeşit moleküllerdir,

101
00:04:28,346 --> 00:04:31,010
fakat bunu sadece
bilinçaltımızda algılıyoruz.

102
00:04:31,120 --> 00:04:33,456
Bu nedenle, vücudun farklı bölümlerindeki


103
00:04:33,480 --> 00:04:35,620
bakterileri topluyor ve katologluyorum.

104
00:04:35,620 --> 00:04:38,016
Bir bilim adamıyla 
konuştuktan sonra, düşündük ki,

105
00:04:38,016 --> 00:04:39,776
belki Ani'nin mükemmel karışımı,

106
00:04:39,776 --> 00:04:43,376
%10 köprücük kemiği (boyun bölgesi), 
%30 koltuk altı,

107
00:04:43,400 --> 00:04:45,696
%40 bikini bölgesi ve
benzeri gibi olabilir

108
00:04:45,720 --> 00:04:48,906
ve bazen diğer laboratuvarlardaki
araştırmacılara benim örneklerimi

109
00:04:48,906 --> 00:04:50,456
koklamalarına izin veriyorum.

110
00:04:50,480 --> 00:04:53,656
Ve vücudun nasıl koktuğunun 
vücut bağlamı dışında algılandığını

111
00:04:53,680 --> 00:04:56,496
duymak ilginç oluyor.

112
00:04:56,520 --> 00:04:58,096
Geri dönüşler aldım, örneğin;

113
00:04:58,120 --> 00:05:00,576
çiçekler gibi kokuyor, 
tavuk gibi kokuyor,

114
00:05:00,576 --> 00:05:01,862
mısır gevreği gibi kokuyor,

115
00:05:01,862 --> 00:05:04,056
beef carnitas (bir çeşit et yemeği) 
gibi kokuyor.

116
00:05:04,056 --> 00:05:05,216
(Gülüşmeler)

117
00:05:05,240 --> 00:05:08,856
Aynı zamanda, avlarını 
cezbetmek için etimsi kokular 


118
00:05:08,880 --> 00:05:12,536
yayma kabiliyetleri için bir takım 
etçil bitkiler yetiştiriyorum,

119
00:05:12,560 --> 00:05:15,376
bunu, benim bakterilerimle 
bu organizmalar arasında

120
00:05:15,400 --> 00:05:19,350
bir çeşit ortak yaşam ilişkisi 
kurma teşebbüsümde yapıyorum.

121
00:05:19,520 --> 00:05:22,176
Ve tesadüfen, ben MIT'teyim
ve bir bardayım,

122
00:05:22,200 --> 00:05:24,496
kimyager ve bitki bilimci olan

123
00:05:24,520 --> 00:05:26,896
bir bilim adamı ile konuşuyordum

124
00:05:26,896 --> 00:05:28,872
ve ona benim projelerimden bahsediyordum

125
00:05:28,872 --> 00:05:33,976
ve o "kulağa yalnız bir kadın için
botanik gibi geliyor" havasındaydı.

126
00:05:33,976 --> 00:05:35,016
(Gülüşmeler)

127
00:05:35,040 --> 00:05:37,936
İstifimi bozmadan, "Peki" dedim.

128
00:05:37,960 --> 00:05:39,176
Ona meydan okudum.

129
00:05:39,200 --> 00:05:42,496
"Beni sevebilecek bir bitki 
yapabilir miyiz?"

130
00:05:42,520 --> 00:05:45,976
Ve bazı sebeplerden o sanki 
"tabii, neden olmasın?" havasına girdi.

131
00:05:46,000 --> 00:05:48,880
Ardından, beraber başladık,
ben güneşmişim gibi

132
00:05:48,880 --> 00:05:51,226
bana doğru yetişen bir
bitki elde edebilir miyiz?

133
00:05:51,226 --> 00:05:54,210
Bu nedenle bitkilerdeki hücrelerin
gölgeli tarafta uzanmasına

134
00:05:54,210 --> 00:05:57,346
neden olan oksin gibi hormonların 
üretimiyle bitkinin güneşe doğru

135
00:05:57,346 --> 00:05:58,646
büyümesini sağlayan

136
00:05:58,646 --> 00:06:01,256
fototropizm gibi mekanizmalar bakıyoruz.

137
00:06:01,280 --> 00:06:03,416
Şu anda, bu kimyasallarla aşılanmış

138
00:06:03,440 --> 00:06:06,046
bir takım rujlar üretiyorum, 
ki bu kimyasallar benim

139
00:06:06,046 --> 00:06:09,306
ile bitkinin kendi kimyasal imzasıyla
iletişime geçmeme izin veriyor.

140
00:06:09,306 --> 00:06:12,376
Rujlar nereyi öptüysem
oranın büyümesine sebep oluyor,

141
00:06:12,400 --> 00:06:15,136
bitki benim öptüğüm yerde çiçek açıyor.

142
00:06:15,160 --> 00:06:16,800
Ve bu projeler vasıtasıyla,

143
00:06:16,800 --> 00:06:19,376
doğayı nasıl tanımlayabiliriz tarzında

144
00:06:19,400 --> 00:06:21,096
sorular soruyorum.

145
00:06:21,120 --> 00:06:24,656
Doğanın özelliklerini tekrar 
tasarlayabilirken onu nasıl tanımlarız

146
00:06:24,680 --> 00:06:26,096
ve bunu ne zaman yapmalıyız?

147
00:06:26,120 --> 00:06:29,816
Bunu kâr için, fayda için mi
yapmalı mıyız?

148
00:06:29,840 --> 00:06:32,166
Bunu duygusal bir mesele için 
yapabilir miyiz?

149
00:06:32,166 --> 00:06:35,626
Biyoteknoloji, müzik gibi hareketli bir
iş yapmak için kullanılabilir mi?

150
00:06:35,626 --> 00:06:38,666
Bilim ve onun duygusal manzaramızı
şekillendirme kabiliyeti

151
00:06:38,666 --> 00:06:39,920
arasındaki eşikler nedir?

152
00:06:40,640 --> 00:06:44,416
Bu, formun fonksiyonu takip ettiği
ünlü dizayn mantradır.

153
00:06:44,440 --> 00:06:48,496
Peki, şimdi, bilim, dizayn ve sanat 
arasında bir yer sabitleyin.

154
00:06:48,520 --> 00:06:49,736
soruyorum,

155
00:06:49,760 --> 00:06:51,216
kurgu gerçeği bilgilendirse?

156
00:06:51,240 --> 00:06:53,426
Buna benzer bir Ar-Ge laboratuvarı
nasıl olurdu

157
00:06:53,426 --> 00:06:55,936
ve birlikte ne çeşit sorular sorardık?

158
00:06:55,960 --> 00:06:58,296
Sıklıkla teknolojiye cevapmış
gibi bakıyoruz,

159
00:06:58,320 --> 00:07:00,056
fakat sanatçı ve tasarımcı olarak,

160
00:07:00,056 --> 00:07:02,376
sormak istiyorum, fakat soru ne?

161
00:07:02,400 --> 00:07:03,616
Teşekkür ederim.

162
00:07:03,640 --> 00:07:07,000
(Alkışlar)