0:00:00.520,0:00:02.096
Monataĵo.

0:00:02.120,0:00:03.496
Sango.

0:00:03.520,0:00:04.720
Menstruo.

0:00:05.440,0:00:07.016
Naŭze.

0:00:07.040,0:00:08.656
Sekrete.

0:00:08.680,0:00:09.880
Kaŝite.

0:00:10.400,0:00:11.600
Kial?

0:00:12.760,0:00:14.656
Natura biologia procezo,

0:00:14.680,0:00:18.496
kiun spertas ĉiu knabino kaj virino,[br]ĉiumonate

0:00:18.520,0:00:20.696
dum duono de sia vivo.

0:00:20.720,0:00:23.540
Tiel grava fenomeno,

0:00:23.730,0:00:27.430
ke de ĝi dependas[br]la pluvivo kaj disvastiĝo de la homaro.

0:00:28.480,0:00:29.480
Tamen ni konsideras ĝin tabuo.

0:00:31.160,0:00:34.040
Ni sentas nin malkomfortaj kaj hontaj[br]kiam ni pri ĝi diskutas.

0:00:35.840,0:00:37.760
Unuafoje kiam mi menstruis, [br]

0:00:37.760,0:00:40.760
oni postulis al mi kaŝi tiun sekreton

0:00:40.760,0:00:42.640
- eĉ de mia patro kaj frato.

0:00:43.640,0:00:46.256
Kiam ni atingis la tiurilatan [br]ĉapitron de nia lernolibro,

0:00:46.280,0:00:48.616
nia biologia instruisto preterpasis ĝin.

0:00:48.640,0:00:51.320
(Ridoj)

0:00:52.000,0:00:53.680
Ĉu vi scias kion mi lernis de tio?

0:00:54.360,0:00:57.520
Mi lernis, ke paroli pri ĝi estas hontege.

0:00:58.080,0:01:00.736
Mi lernis honti pri mia korpo.

0:01:00.760,0:01:03.440
Mi lernis resti nekonscia [br]pri menstruo

0:01:03.440,0:01:06.440
por resti deca.

0:01:06.440,0:01:08.076
En diversaj lokoj de Barato,

0:01:08.076,0:01:13.016
esplorado montras, ke tri el dek knabinoj[br]tute ne konscias pri menstruado

0:01:13.040,0:01:14.800
kiam ili unuafoje menstruas.

0:01:15.354,0:01:16.970
Eĉ en partoj de Raĝastano

0:01:17.040,0:01:20.720
povas esti tiel multe, kiel naŭ el dek.

0:01:22.800,0:01:25.066
Vi certe surprize ekscius, ke la plejparto

0:01:25.076,0:01:26.706
de la knabinoj kun kiuj mi parolis,

0:01:26.720,0:01:30.536
kiuj ja nenion sciis pri menstruo,

0:01:30.560,0:01:32.936
pensis ke ili ekhavas sangkanceron -

0:01:32.960,0:01:34.560
kaj tuj mortos.

0:01:36.760,0:01:40.040
Menstrua higieno estas tre grava faktoro

0:01:40.040,0:01:43.040
por infektoj de la reprodukta sistemo.

0:01:43.040,0:01:46.786
Sed en Barato, nur 12 procentoj[br]de la knabinoj kaj virinoj havas aliron

0:01:46.786,0:01:50.000
al higienaj manieroj por prizorgi[br]siajn monataĵojn.

0:01:50.840,0:01:52.690
Tio signifas, ke

0:01:52.690,0:01:56.990
88 procentoj de la knabinoj[br]kaj virinoj prizorgas sin malhigiene.

0:01:57.480,0:01:58.970
Mi estis ĉi tia knabino.

0:01:59.880,0:02:03.156
Mi kreskis en urbeto en Jharkhand[br]kiu nomiĝas Garhwa,

0:02:03.156,0:02:06.830
ie kie eĉ aĉeti menstrutukon estas hontege.

0:02:06.840,0:02:09.190
Do, je la unuaj menstruoj

0:02:09.190,0:02:12.190
mi komencis prizorgi min per ĉifonoj.

0:02:12.190,0:02:15.316
Post ĉiu fojo kiam mi uzis ilin, [br]mi lavis kaj uzis ilin denove.

0:02:15.316,0:02:16.316
Sed por konservi ilin,

0:02:16.316,0:02:19.160
mi ilin kaŝis [br]en malluma kaj malseka loko,

0:02:19.160,0:02:22.090
por ke neniu malkovru, ke mi menstruadas.

0:02:22.520,0:02:25.136
Post ripeta lavado, la ĉifonoj iĝis malglataj,

0:02:25.160,0:02:28.860
kaj pro ilia uzado, mi ofte havis[br]infektojn kaj haŭtruĝiĝojn.

0:02:28.880,0:02:33.370
Mi uzis tiujn ĉifonojn dum 5 jaroj[br]ĝis kiam mi foriris de tiu urbeto.

0:02:35.640,0:02:38.216
Alia problemo, kiun mi spertis[br]pro monataĵoj,

0:02:38.216,0:02:41.680
sociaj limoj altrudataj

0:02:41.680,0:02:44.680
al inoj dum ili menstruas.

0:02:44.680,0:02:46.976
Mi pensas, ke vi ĉiuj certe jam konas ilin,

0:02:47.000,0:02:50.710
sed mi listigos kelkajn ekzemplojn[br]por la malmultaj, kiuj ne jam konas ilin.

0:02:50.720,0:02:53.200
Mi ne rajtis aŭ manĝi aŭ tuŝi peklaĵon.

0:02:53.840,0:02:58.696
Mi ne rajtis sidi sur sofo[br]aŭ la litoj de miaj parencoj.

0:02:58.720,0:03:01.176
Mi devis lavi miajn littukojn [br]post ĉiu monataĵo,

0:03:01.200,0:03:03.136
eĉ se ili ne estis makulitaj.

0:03:03.160,0:03:04.976
Mi estis konsiderata malpura,

0:03:05.000,0:03:09.800
kaj oni malpermesis al mi preĝi aŭ[br]tuŝi ion ajn kio estas grava religie.

0:03:10.880,0:03:13.276
Oni povas trovi ŝildojn ekster preĝejoj,

0:03:13.276,0:03:15.890
kiuj malpermesas [br]al menstruantaj inoj eniri.

0:03:17.170,0:03:18.320
Ironie,

0:03:18.320,0:03:21.320
plejofte estas pli aĝa virino,

0:03:21.320,0:03:25.760
kiu altrudas ĉi tiajn limojn[br]al la pli junaj knabinoj de la familio.

0:03:26.360,0:03:30.536
Kompreneble, ĉar ŝi kreskis [br]akceptante ĉi tiajn limojn kiel normalajn.

0:03:30.560,0:03:33.576
Kaj, sen interveno,

0:03:33.600,0:03:36.240
estas la mitoj kaj malkomprenoj

0:03:36.240,0:03:39.090
kiuj disvastiĝas generacie.

0:03:39.240,0:03:41.216
Dum la jaroj kiam mi laboris [br]en ĉi tiu fako,

0:03:41.216,0:03:43.280
mi eĉ aŭdis raportojn, ke

0:03:43.280,0:03:46.280
inoj devas manĝi kaj lavi telerojn aparte.

0:03:46.280,0:03:48.616
Ili ne rajtas baniĝi dum monataĵo,

0:03:48.640,0:03:52.720
kaj en kelkaj hejmoj, [br]ili eĉ izoliĝas de aliaj parencoj.

0:03:53.720,0:03:57.256
Proksimume 85 procentoj de la inoj en Barato

0:03:57.280,0:04:02.600
sekvas unu aŭ pliajn limigajn kutimojn[br]dum la monataĵoj, ĉiumonate.

0:04:03.320,0:04:05.720
Ĉu vi povas imagi, kion tio faras

0:04:05.720,0:04:08.720
al la memestimo kaj memfido de junulino?

0:04:08.720,0:04:11.566
La psikan traŭmaton kiun ĝi kaŭzas,

0:04:11.566,0:04:12.766
kiu efektas ŝian personecon,

0:04:12.766,0:04:15.766
ŝian lernejan sukceson,

0:04:15.766,0:04:20.480
kaj ĉiun parton de ŝia kreskado [br]dum ŝiaj formantaj jaroj.

0:04:21.760,0:04:25.800
Mi sekvis precize ĉi tiujn[br]limigajn kutimojn dum 13 jaroj,

0:04:26.400,0:04:29.280
ĝis kiam diskuto kun mia amkunulo, Tuhin,

0:04:29.280,0:04:32.280
ŝangis mian percepton pri menstruo tute.

0:04:32.280,0:04:37.736
En 2009, Tuhin kaj mi okupiĝis[br]pri postdiplomiĝo pri desegnado.

0:04:37.760,0:04:39.640
Ni enamiĝis,

0:04:39.640,0:04:42.640
kaj mi tute komforte [br]diskutis monataĵojn kun li.

0:04:42.640,0:04:44.560
Tuhin sciis malmulte pri monataĵoj.

0:04:45.520,0:04:47.800
(Ridoj)

0:04:51.800,0:04:55.416
Li surprize eksciis, ke knabinoj [br]havas dolorajn kramfojn,

0:04:55.440,0:04:56.856
kaj ni sangas ĉiumonate.

0:04:56.880,0:04:58.976
(Ridoj)

0:04:59.000,0:05:00.496
Jes.

0:05:00.520,0:05:02.616
Li estis tute ŝokita kiam li eksciis

0:05:02.616,0:05:07.120
pri la limoj, kiujn la socio kaj familioj

0:05:07.120,0:05:10.120
altrudas al menstruantaj inoj.

0:05:10.120,0:05:12.176
Por helpi min kontraŭ miaj kramfoj,

0:05:12.200,0:05:16.000
li lernis pri menstruo interrete.

0:05:16.600,0:05:18.726
Kiam li diris al mi pri tio, [br]kion li lernis,

0:05:18.726,0:05:21.360
mi ekkonsciis kiom malmulte[br]mi mem sciis pri menstruo.

0:05:21.960,0:05:25.290
Kaj finfine, mi eksciis ke multe de tio[br]kion mi kredis estas mita.

0:05:26.360,0:05:27.896
Tiam ni pripensis:

0:05:27.920,0:05:29.426
se ni, kiel bonedukitoj,

0:05:29.426,0:05:32.426
estis tiom malbone edukitaj pri menstruo,

0:05:32.426,0:05:36.400
nu, estas milionoj da knabinoj en la mondo[br]kiuj certe estas same misedukitaj.

0:05:37.760,0:05:38.976
Por studi --

0:05:39.000,0:05:40.776
por plibone kompreni la problemon,

0:05:40.800,0:05:45.416
Mi faris esploron dum unu jaro por studi[br]primenstruan nekonscion,

0:05:45.440,0:05:47.040
kaj la ĉefajn kialojn pro tio.

0:05:47.960,0:05:48.820
Ĝenerale,

0:05:48.840,0:05:54.380
oni kredas, ke primenstrua nekonscio kaj[br]malscio estas kamparaj fenomenoj,

0:05:55.270,0:05:56.960
sed dum mia esploro mi trovis,

0:05:56.960,0:05:59.960
ke tio estas same urba fenomeno.

0:05:59.960,0:06:04.320
Ĝi eĉ ekzistas ĉe la edukitaj urbanoj, ankaŭ.

0:06:05.280,0:06:07.776
Kiam mi parolis kun gepatroj kaj instruistoj,

0:06:07.800,0:06:13.096
mi trovis, ke multal inter ili fakte volus[br]eduki knabinojn pri monataĵo

0:06:13.120,0:06:15.760
antaŭ kiam tiuj komencas menstrui.

0:06:16.840,0:06:18.056
Kaj --

0:06:18.080,0:06:21.616
sed taŭga rimedo mankis al ili.

0:06:21.640,0:06:23.840
Kaj, pro tio ke temas pri tabuo,

0:06:23.840,0:06:26.840
ili honte parolas pri ĝi.

0:06:26.840,0:06:31.456
Nuntempe, knabinoj ekmenstruas dum[br]la sesa aŭ sepa lernojaro [11-13-jaraj],

0:06:31.480,0:06:34.516
sed nia eduksistemo instruas [br]knabinojn pri menstruo

0:06:34.516,0:06:36.920
nur dum la oka kaj naŭa lernojaroj.

0:06:37.800,0:06:39.360
Kaj ĉar temas pri tabuo,

0:06:40.000,0:06:43.440
instruistoj ankoraŭ[br]preterpasas la temon entute.

0:06:44.840,0:06:48.280
Do, lernejoj ne instruas[br]knabinojn pri menstruo,

0:06:48.280,0:06:51.280
kaj gepatroj ne diskutas pri tio.

0:06:51.280,0:06:53.190
Al kiu knabinoj povas turni sin?

0:06:53.680,0:06:56.520
Antaŭ du jardekoj, kaj nun--

0:06:57.120,0:06:58.780
inter ili, nenio ŝanĝiĝis.

0:07:00.120,0:07:02.940
Mi montris tion, kion mi trovis al Tuhin,[br]kaj ni pripensis:

0:07:02.960,0:07:06.200
Imagu se ni kreus ion,

0:07:06.200,0:07:09.200
kio ebligus al knabinoj[br]memlerni pri menstruo,

0:07:09.200,0:07:14.840
ion, kio helpus al gepatroj kaj instruistoj

0:07:14.840,0:07:17.840
[br]paroli komforte pri menstruo al knabinoj?

0:07:17.840,0:07:18.840
Dum mia esploro,

0:07:18.840,0:07:21.480
[br]mi kolektis multajn historiojn.

0:07:21.480,0:07:26.160
Ĉi tiuj estis historioj, kiuj rilatas [br]al la spertoj de knabinoj dum monataĵoj.

0:07:26.800,0:07:32.056
Ĉi tiuj interesus kaj scivolemigus [br]knabinojn diskuti pri menstruo

0:07:32.056,0:07:34.016
kun siaj propraj amikrondoj.

0:07:34.040,0:07:35.676
Ĝi estas ekzakte tio, kion ni celis.

0:07:35.676,0:07:38.080
Ni celis ion, kio scivolemigos knabinojn,

0:07:38.080,0:07:41.080
kaj igos ilin lerni pli.

0:07:41.080,0:07:44.950
Ni celis uzi ĉi tiujn historiojn [br]por instrui knabinojn pri menstruo.

0:07:45.360,0:07:47.656
Do, ni decidis krei komikson,

0:07:48.480,0:07:51.736
en kiu la komiks-roluloj ludas [br]tiujn historiojn,

0:07:51.760,0:07:55.640
kaj edukas knabinojn pri menstruo[br]amuze kaj interese.

0:07:56.360,0:07:59.376
Por ke ili reprezentu knabinojn [br]en diversaj fazoj de puberto,

0:07:59.400,0:08:01.040
estas tri komiks-roluloj.

0:08:01.560,0:08:04.736
Pinki, kiu ankoraŭ ne menstruis,

0:08:04.760,0:08:07.706
Jiya, kiu unuafoje menstruas dum la rakonto,

0:08:08.280,0:08:11.076
kaj Mira, kiu jam menstruadas.

0:08:11.220,0:08:14.096
Estas ankaŭ kvara komik-rolulo, Priya Didi.

0:08:14.096,0:08:17.606
Danke al ŝi, la knabinoj ekscias[br]la diversajn aspektojn de plenkreskado,

0:08:17.606,0:08:20.040
kaj ekscias higiene prizorgi menstruon.

0:08:20.455,0:08:22.398
Kiam ni kreis la libron, ni zorgemis ke

0:08:22.423,0:08:26.200
ilustraĵoj ne estu iel ajn obĵeteblaj[br]

0:08:26.200,0:08:29.200
kaj tio respektas kulturojn.

0:08:29.200,0:08:33.056
Kiam ni prototipigis tion,[br]ni trovis ke la knabinoj ŝatis la libron.

0:08:33.080,0:08:35.039
Ili fervore legis kaj pli kaj pli

0:08:35.039,0:08:38.039
lernis pri monataĵoj per si mem.

0:08:38.039,0:08:39.936
Gepatroj kaj instruistoj babilis komforte[br]

0:08:39.936,0:08:42.936
pri monataĵo kun knabinoj uzante la libron

0:08:42.936,0:08:45.776
kaj kelkfoje eĉ knaboj interesiĝis.

0:08:45.800,0:08:47.936
(Ridoj)

0:08:47.960,0:08:49.720
(Aplaŭdoj)

0:08:51.840,0:08:55.720
La komikso helpis krei medion[br]

0:08:55.720,0:08:58.720
en kiu menstruo ne plu tabuas.

0:08:58.720,0:08:59.720
Multe da volontuloj kunportis [br]la prototipon por eduki knabinoj

0:08:59.720,0:09:02.600
al instruantaj kongresoj[br]en kvin ŝtatoj de Barato.

0:09:02.600,0:09:06.736
Kaj unu voluntulo ĝin prenis al monaĥejo[br]

0:09:06.760,0:09:11.966
[br]en Ladakh por eduki junajn monaĥinojn.

0:09:12.400,0:09:15.736
Ni finis la libron, [br]kiu nomiĝas "Menstrupedia Comic",

0:09:15.760,0:09:18.520
kaj lanĉis ĝin en septembro lastjare.

0:09:19.120,0:09:20.496
Kaj ĝis nun,

0:09:20.520,0:09:24.856
pli ol 4 000 knabinoj edukiĝis[br]uzante la libron en Barato kaj --

0:09:24.880,0:09:27.536
(Aplaŭdoj)

0:09:27.560,0:09:28.776
Dankon.

0:09:28.800,0:09:31.120
(Aplaŭdoj)

0:09:34.240,0:09:36.040
-- kaj dek aliaj landoj.

0:09:37.160,0:09:40.176
Ni konstante tradukas la libron [br]en aliajn lingvojn,

0:09:40.200,0:09:42.640
kaj ni kunlaboras kun lokaj organizoj[br]

0:09:42.640,0:09:45.640
por havebligi la libron en aliaj landoj.

0:09:45.640,0:09:48.746
15 lernejoj en diversaj regionoj de Barato

0:09:48.946,0:09:50.840
jam inkluzivas la libron en siaj[br]edukplanoj[br]

0:09:50.840,0:09:53.840
por instrui menstruon al knabinoj.

0:09:53.840,0:09:56.240
(Aplaŭdoj)

0:10:00.440,0:10:07.170
Mi miras, ke voluntuloj, individuoj,[br]

0:10:07.170,0:10:10.170
gepatroj, instruistoj kaj lernejestroj

0:10:10.170,0:10:15.306
kunlabore portis la menstru-konscian[br]movadon al siaj komunumoj,

0:10:15.786,0:10:16.786
kaj certigis, ke knabinoj lernas [br]

0:10:16.786,0:10:19.340
pri menstruo je la justa aĝo

0:10:19.340,0:10:21.640
kaj helpis batali kontraŭ la tabuo.

0:10:23.040,0:10:28.476
Mi revas estontecon en kiu menstruo estas[br]nek malbeno nek malsano,

0:10:28.920,0:10:31.360
sed bonvena ŝanĝo en la vivo de knabino.

0:10:32.120,0:10:33.336
Kaj mi volus --

0:10:33.360,0:10:35.480
(Aplaŭdoj)

0:10:37.960,0:10:42.726
Kaj mi volus konkludi per peteto[br]al la gepatroj, kiuj estas ĉi tie.

0:10:43.280,0:10:44.480
Karaj gepatroj,

0:10:45.240,0:10:47.456
se vi hontas pri monataĵo,

0:10:47.480,0:10:49.696
nu, ankaŭ viaj filinoj hontas.

0:10:49.720,0:10:52.176
Do bonvolu pozitivi pri menstruo.

0:10:52.200,0:10:53.416
(Ridoj)

0:10:53.440,0:10:54.656
Dankon

0:10:54.680,0:10:57.403
(Aplaŭdoj)