WEBVTT

00:00:00.628 --> 00:00:03.544
سلام علیکم

00:00:03.544 --> 00:00:05.230
بخێربهێن بۆ باژێرێ دەوحایێ

00:00:05.230 --> 00:00:08.632
ئەز بەرپڕسم ژ ساخلەمیا خوارنا ئەڤی باژێری

00:00:08.632 --> 00:00:10.683
ئەڤە کارێ منە بۆ دوو سالێن بهێت ژی،

00:00:10.683 --> 00:00:13.099
کۆ ماستەر پلانەکێ دیزاین بکم،

00:00:13.099 --> 00:00:16.632
و دماوەی ١٠ ساڵێن بهێت دا
ئەزئەوێ پلانێ جێبەجێ بکم-

00:00:16.632 --> 00:00:18.652
هەلبەت، دگەل گەلەک کەسێن دیتر.

00:00:18.652 --> 00:00:23.299
بەلێ لدەستپێکێ، من دڤێت ئەز بۆ وە
بەحسی چيروکەکێ بکم، چیڕوکا من،

00:00:23.299 --> 00:00:27.167
چيڕوکا ئەڤی باژێڕی
ئەڤێ نوکە هین لێ ئامادە.

00:00:27.167 --> 00:00:30.717
و هەلبەت، گەلەک ژ وە سێ دانەیێن خوارنێ 
ئەڤروکە خوارن.

00:00:30.717 --> 00:00:35.250
و دیارە دێ بەردەوام بن لسەر ئەڤێ چەندێ 
هەتا دوماهیا ئەڤێ بۆیەرێ.

NOTE Paragraph

00:00:35.250 --> 00:00:39.683
دا ئەم بچین دناڤ بابەتی دا، 
وەڵاتێ قەتەر چاوابی ل ساڵێن ١٩٤٠ دا؟

00:00:39.683 --> 00:00:43.883
ئەم نێزیکی ١١ هزار کەسان دژیاین لڤێرێ.

00:00:43.883 --> 00:00:50.539
چ ئاڤ لوێرێ نەبی. چ کەهرەب نەبی،
نە پەترۆل، نە سەیارە، نە تشتەک ژوان

00:00:50.539 --> 00:00:52.294
بەهراپتریا ئەو کەسێن لڤێری دژیاین

00:00:52.294 --> 00:00:54.766
یان لکەڤیا دەریای دژیان، ماسی دگرتن،

00:00:54.766 --> 00:01:00.716
یان ژی کوچەربین د ژینگەهێ دا دگەریان
ب مەرەما گەریانێ لدویڤ ئاڤێ.

00:01:00.716 --> 00:01:04.118
چ ژ ئەڤێ بەرفرەهیا ژینێ نەبی.

00:01:04.118 --> 00:01:09.266
چ باژێر نەبین وەک یێن نوکە هین دبینن وەک 
دەوحە، دوبەی، ئەبوزەبی، کوێت، یان ژی ڕیاز.

00:01:09.266 --> 00:01:11.883
نە ژبەر وێ چەندێ بی کو
نەدشیان وەڵاتێن خو پێشبێخن.

00:01:11.883 --> 00:01:13.982
سامان لبەر دەستێن وان نەبین دا پێشبکەڤن.

00:01:13.982 --> 00:01:16.815
و هەروەسا دیارە کو بەندەواریا ژیانێ کێمبی

00:01:16.815 --> 00:01:18.717
بەهراپتریا خەلکێ دژیێ ٥٠ سالیێ دا دمرن.

NOTE Paragraph

00:01:18.717 --> 00:01:22.516
کا دا ئەم بچینە بەشێ دووێ: چەرخێ پەترۆلێ.

00:01:22.516 --> 00:01:25.733
ل ساڵا ١٩٣٩، هینگێ مە پەترۆل دیت.

00:01:25.733 --> 00:01:30.533
بەلێ بمخابنیڤە، بتەمامی نە هاتبی بکارئینان
ژلایێ بازرگانی ڤە

00:01:30.533 --> 00:01:32.983
هەتا پشتی شەڕێ جیهانیا دووێ.

00:01:32.983 --> 00:01:35.117
ئەوێ چ کر؟

00:01:35.117 --> 00:01:38.417
ئەوێ ڕەنگێ ئەڤی وەڵاتی گوهوری، 
وەکی هین نوکە دبینن.

00:01:38.417 --> 00:01:42.149
هەروەسا وەل ئەوان کەسان کر یێن کو
ل دوور ئەڤێ بیابانێ دزڤرین--

00:01:42.149 --> 00:01:45.433
ب لێگەریانا لدویڤ ئاڤێ، ل دویڤ خوارنێ.

00:01:45.433 --> 00:01:49.536
هەول ددان گوهێ خو بدنە پەز و دەوارێن خو--
وەل وان کر ببنە باژێری.

NOTE Paragraph

00:01:49.536 --> 00:01:51.500
بەلکی هین ببینن کو ئەڤ چەندە غەریب بت،

00:01:51.500 --> 00:01:55.349
بەلێ لناڤ خێزانا من دا
مە زاراڤێن جودا یێن هەین.

00:01:55.349 --> 00:01:59.349
دەیکا من زاراڤەک یێ هەی کو
گەلەک جیاوازە ژ زاراڤێ بابێ من،

00:01:59.349 --> 00:02:04.383
و ڕێژا گەلێ مە نێزیکی ٣٠٠ هزار مروڤ بین 
د ئێک وەڵاتی دا.

00:02:04.383 --> 00:02:07.917
نێزیکی پێنج یان شەش زاراڤان
هەنە د ئەڤی وەڵاتی دا نوکە.

00:02:07.917 --> 00:02:11.733
هندەک دێ بێژن،"چاوا؟ چاوا ئەڤ چەندە چێدبت"

00:02:11.733 --> 00:02:13.516
ژبەرکو ئەم بەلاڤبووی دژیاین.

00:02:13.516 --> 00:02:18.668
مە نەدشیا پێکڤە بژین
ژبەر نەبینا سامانان.

00:02:18.668 --> 00:02:22.479
و لدەمێ سامان هاتین لبەردەستێن مە،
بو نمونە پەترۆل،

00:02:22.479 --> 00:02:25.533
مە دەستپێکر ب دروستکرنا ئەڤان تەکنولوژیان

00:02:25.533 --> 00:02:29.183
و هەروەسا مە خەلک ئینان گەل ئێک
ژبەر کو ئەم پێتڤی ب پیتەدانا وان بین.

00:02:29.183 --> 00:02:31.567
خەلکێ دەستپێکر ئێکودوو ناسکرن.

00:02:31.567 --> 00:02:35.516
و ئەم وەسا تێگەهشتین کو
هندەک جیاوازی دناڤبەرا زاراڤاندا یێن هەین.

NOTE Paragraph

00:02:35.516 --> 00:02:38.451
ڤێجا ئەڤە بەشێ دووێ بی: چەرخێ پەترۆلێ.

00:02:38.451 --> 00:02:40.566
دا ئەم سەحکین ئەڤروکە.

00:02:40.566 --> 00:02:45.292
ئەڤە ئەو ئاستەیە ئەڤا بەهراپتریا وە
ناسدکن ژ دەوحایێ.

00:02:45.292 --> 00:02:46.683
ئەرێ سەرژمێریا نوکە چەندە؟

00:02:46.683 --> 00:02:48.933
١.٧ ملیون کەسن.

00:02:48.933 --> 00:02:51.632
و ئەڤ چەندە هەمی کێمتر ژ ٦٠ سالا.

00:02:51.632 --> 00:02:57.534
ڕێژەیا گەشەکرنا دارایی نێزیکی
١٥٪ یە د ٥ سالێن بووری دا.

00:02:57.534 --> 00:03:00.367
بەندەواریا ژیانێ گەهشتە ٧٨ سالیێ.

00:03:00.367 --> 00:03:05.176
بکارئینانا ئاڤێ زێدەبی بۆ ٤٣٠ لێتران.

00:03:05.176 --> 00:03:08.583
و ئەڤە ئێکە ژ بلندترینان د ناڤ جیهانێ دا.

00:03:08.583 --> 00:03:10.750
ژ نەبینا ئاڤێ ب هیچ ڕەنگەکێ

00:03:10.750 --> 00:03:16.234
بۆ بکارئینانا ئاڤێ ب ڕێژەیەکێ کو،
بلندترین ڕێژە بت بەراورد دگەل وەڵاتێن دی.

00:03:16.234 --> 00:03:20.000
ئەز نزانم ئایا ئەڤە بەرسڤا نەبینا ئاڤێ یە.

NOTE Paragraph

00:03:20.000 --> 00:03:26.200
بەلێ پا چ سەرنجڕاکێشە
د چیروکا من دا یا من نوکە گوتی؟

00:03:26.200 --> 00:03:29.383
ئەو پارچا سەرنجڕاکێش ئەوە کو 
ئەم بەردەوام د گەشەکرنێداینە

00:03:29.383 --> 00:03:35.983
١٥ ٪ هەر سال
د ماوێ ٥ سالێن بووری دا بێی ئاڤ.

00:03:35.983 --> 00:03:40.933
نوکە ئەڤە دیرووکیە،
.چ جار چێنەبیە د مێژوویێدا

00:03:40.933 --> 00:03:44.866
گەلەک باژێر ب تەمامی هاتن ژێبرنێ
ژبەر نەبینا ئاڤێ.

00:03:44.866 --> 00:03:47.382
ئەڤە مێژوویێ دنڤیست لئەڤێ دەڤەرێ.

00:03:47.382 --> 00:03:49.299
نەبتنێ ئەو باژێرێن ئەم ئاڤادکین،

00:03:49.299 --> 00:03:54.452
بەلکو باژێر دگەل خەون و ئەو کەسێن
حەز هەین ببن زانا، دکتور.

00:03:54.452 --> 00:03:57.601
خانیەک جوان ئاڤا بکن، ئەندازیارا بینن،
خانیێ من دیزاین بکن.

00:03:57.601 --> 00:04:03.800
ئەڤان کەسان ڕک دگرتن کو 
ئەڤ پارچە جهێ ژیانێ یە ل دەمێ ئەو نە.

00:04:03.800 --> 00:04:05.769
بەلێ هەلبەت، ب بکارئینانا تەکنولوژیایێ.

00:04:05.769 --> 00:04:12.283
بەرازیل د سالەکێ دا نێزیکی ١،٧٨٢ ملیمەترا
ژ بارانێ دبارت.

00:04:12.283 --> 00:04:15.134
ل قەتەر ٧٤ مل، و مە ئەو یێ هەی.

NOTE Paragraph

00:04:15.134 --> 00:04:17.150
پرسیار لڤێرێ ئەوە، چاوا؟

00:04:17.150 --> 00:04:20.416
ئەم چاوا دشێین دئەڤی بارودوخیدا بژین؟

00:04:20.416 --> 00:04:22.500
مە ب هیچ ڕەنگەکێ ئاڤ نینە.

00:04:22.500 --> 00:04:28.799
بتنێ ژبەر هەبوونا ئەڤ ئامیرێ هە
desalination یێ مەزن بناڤێ

00:04:28.799 --> 00:04:32.967
وزە کلیلا سەرەکییە دئەڤێ چەندێ دا.
ئەوێ هەمی تشت گوهارتن.

00:04:32.967 --> 00:04:37.466
ئەو تشتەیە ئەوا مە ژبن عەردێ ئینایە دەر،
و مە گەلەک ژێ سۆت.

00:04:37.466 --> 00:04:40.466
و چێدبت گەلەک ژوە بکارئیناینە
هەتا هین گەهشتینە دەوحایێ.

00:04:40.466 --> 00:04:43.367
ڤێجا ئەڤە دەریاچا مەیە،
هەکەر هین بشێن ببینن.

00:04:43.367 --> 00:04:45.216
ئەو ڕویبارێ مەیە.

00:04:45.216 --> 00:04:50.558
ئەو تشتەیە ئەوا وە بکارئینای
و کەیفا وە پێ هاتی.

00:04:50.558 --> 00:04:57.184
ئەڤە باشترین تەکنولوژیایە کو
ئەڤێ ناڤچێ بکارئینای: desalination.

NOTE Paragraph

00:04:57.184 --> 00:04:59.452
ڤێجا مەترسی چنە؟

00:04:59.452 --> 00:05:01.002
ئەرێ تو خەمگین دبی؟

00:05:01.002 --> 00:05:04.918
ئەگەر ئەم بهێین سەحکینە ڕاستیێن جیهانی،

00:05:04.918 --> 00:05:07.509
دێ وەسا دیاربت، کو هەلبەت دێ خەمگین بی.

00:05:07.509 --> 00:05:10.658
زێدەبینەک د گەشەکرنێ دا یێ هەی، 
زێدەبین د دانیشتویاندا یێ هەی.

00:05:10.658 --> 00:05:13.267
ئەم ژبەری چەند هەیڤەکا 
شنی یێت بووین ٧ ملیار

00:05:13.267 --> 00:05:16.759
ژبەرهندێ ئەو هژمارە پێتڤی ب خوارنێ یە.

00:05:16.759 --> 00:05:19.967
و پێشبینیەک هەیە کو دبێژت
ئەم ببینە ٩ ملیار کەس حەتا ساڵا ٢٠٥٠.

NOTE Paragraph

00:05:19.967 --> 00:05:22.823
ڤێجا وەڵاتەک بێی ئاڤ

00:05:22.823 --> 00:05:26.474
دڤێت نیگەران بت دەربارەی
ئەو تشتێن ل دەوروبەرێت سنورێ خو.

00:05:26.474 --> 00:05:28.806
هەروەسا گهورینا شێوازێ خوارنێ یێ هەی.

00:05:28.806 --> 00:05:32.872
و ب باشبینا بارێ ئابووری و کومەلایەتی،

00:05:32.872 --> 00:05:35.055
ئەوان شێوازێ خوارنا خو گهورین.

00:05:35.055 --> 00:05:38.055
ئەوان دەستپێکر ب خوارنا زێدەتر گوشتی.

00:05:38.055 --> 00:05:40.408
ل لایەک دی، هندەک پاشڤەچوون یێن هەین

00:05:40.408 --> 00:05:43.106
ژبەر ئەگەرێن گهورینا کەش و هەوای
و هندەک فاکتەرێن دیتر.

00:05:43.106 --> 00:05:48.274
ڤێجا پیتڤیە ئێک بزانت 
کا دێ کەنگی قەیرانەک دروست بت.

NOTE Paragraph

00:05:48.274 --> 00:05:52.089
ئەڤە بارودۆخەکە ل قەتەر،
بۆ ئەو کەسێن نەزانن.

00:05:52.089 --> 00:05:55.439
ئەم بتنێ دشێین بۆ دوو ڕۆژا ئاڤێ خەزن بکین.

00:05:55.439 --> 00:05:57.723
ئەم ٩٠٪ خوارنێ ژدەرڤە دئینین،

00:05:57.723 --> 00:06:01.423
و ئەم بتنێ ١٪ ژ زەڤیێ خو دچینین.

00:06:01.423 --> 00:06:03.872
ئەو ژمارا کێم یا جوتیارێن مە هەین

00:06:03.872 --> 00:06:07.406
یێن هاتین پالڤەدانێ ژ کارێ وان یێ جوتیاریێ

00:06:07.406 --> 00:06:12.955
ژبەر ئەگەرێ سیاسەتا سیکا ڤەکری
.و هاتنا ڕکابەرێن مەزن دناڤ سیکێ دا وهتد

00:06:12.955 --> 00:06:16.206
ڤێجا دیارە ئەم بەرەنگاری مەترسیان دبین.

00:06:16.206 --> 00:06:20.389
ئەڤ مەترسیێن هە ڕاستەوخۆ
کاریگەریێ لسەر مانا ئەڤی وەڵاتی

00:06:20.389 --> 00:06:23.389
و بەردەوامبوونا وێ دکت.

NOTE Paragraph

00:06:23.389 --> 00:06:25.907
پرسیار ئەوە، ئەرێ چارەسەریەک هەیە؟

00:06:25.907 --> 00:06:28.089
ئەرێ چارەسەریەک هەتا هەتایی هەیە؟

00:06:28.089 --> 00:06:30.073
هەلبەت یێ هەی.

00:06:30.073 --> 00:06:33.496
ئەڤ سلایدێن هە پۆختەیەکێ ژ
هزارەهان لاپەرێن دۆکیومێنتێن تەکنیکی

00:06:33.496 --> 00:06:36.840
یێن کو مە کار بۆ ماوەی دوو سالان لسەر کری
د ئەڤان سلایدان دا دیارکرینە.

00:06:36.840 --> 00:06:38.342
دا ئەم دەستپێبکین ژ ئاڤێ.

00:06:38.342 --> 00:06:41.991
هین باش دزانن - من ژبەری نوکە نیشا وەدا -
کو ئەم گەلەک پێتڤی بئەڤێ وزێ نە.

00:06:41.991 --> 00:06:45.089
ڤێجا ئەگەر ئەم پێتڤی ب وزێی نە، 
چ جورە وزە؟

00:06:45.089 --> 00:06:47.388
وزا بەردەوام؟ بەرهەمێن نەفتی؟

00:06:47.388 --> 00:06:49.783
یان ئەم تشتەک دی بکاربینین؟

00:06:49.783 --> 00:06:53.452
ئەرێ مە باشیێن بەراوردکەر هەنە
کو ئەم هندەک جورێن دی یێن وزێ بکاربینین؟

00:06:53.452 --> 00:06:57.256
ئەز دبێژم نوکە هین دزانن مە یێ هەی:
٣٠٠ ڕۆژێن تاڤێ.

00:06:57.256 --> 00:07:02.588
ڤێجا ئەم دێ ئەوێ وزا بەردەوام بکارئینین
دا ئەو ئاڤا ئەم پێتڤی بەرهەم بینین.

00:07:02.588 --> 00:07:07.989
و وەسا دیارە کو ئەم دێ ١،٨٠٠ مێگا وات
ژ سیستەمێ تاڤێ بکارئینین

00:07:07.989 --> 00:07:10.598
داکو ٣.٥ ملیون م٢ ژ ئاڤێ بەرهەم بینت.

00:07:10.598 --> 00:07:12.622
و ئەو ڕێژەک گەلەکە ژ ئاڤێ.

NOTE Paragraph

00:07:12.622 --> 00:07:14.890
ئەو ئاڤە پشتی هینگێ دێ بۆ جوتیاران چت،

00:07:14.890 --> 00:07:17.127
و جوتیار دێ شیان هەبن دارێن خو ئاڤ بدن،

00:07:17.127 --> 00:07:20.717
و هەروەسا دێ هینگێ شێن
خوارنێ بۆ جڤاکێ خو بەرهەڤ بکن.

00:07:20.717 --> 00:07:23.454
بەلێ پا حەتا کو ئەم بشێین
بەردەوامیێ بدینە هێلا ئاسۆیی -

00:07:23.454 --> 00:07:26.705
ژبەرکو ئەڤە ئەو پڕوژەنە، ئەو سیستەمە نە
یێن کو ئەم دێ پێشکێش کین --

00:07:26.705 --> 00:07:29.339
دڤێت هەردیسان ئەم هێلا ستوونى ژی پێشبێخین

00:07:29.339 --> 00:07:34.657
سیستەمەک کو ئاستەک بلند د
پەروەردێ، ڤەکولینا و گەشەکرنێ دا دپارێزت،

00:07:34.657 --> 00:07:39.719
پێشەسازی، تەکنولوژیا بۆ بکارئینانێ
و لدوماهیێ سیک(مارکێت).

00:07:39.719 --> 00:07:45.852
بەلی پا ئەو تشتێ ئەوان پێگڤە گرێددت
و بدەستڤەدئێخت، یاسادانان و سیاسەتن

00:07:45.852 --> 00:07:48.085
بێی وان تو نەشێی هیچ تشتەکێ بکی.

NOTE Paragraph

00:07:48.085 --> 00:07:49.927
ڤێجا ئەوژی د پلانا مەدایە ئەم بکین.

00:07:49.927 --> 00:07:53.168
د ماوەی دوو ساڵاندا
دڤێت ئەم ئەڤێ پلانێ بدوماهیک بینین

00:07:53.168 --> 00:07:55.135
و ئەڤێ پلانێ ببین بۆ جێبەجێکرنێ.

00:07:55.135 --> 00:08:01.835
مەرەما مە ئەوە ئەم ببینە باژیرەک چەرخی،
وەکی گەلەک باژێرێن دەوروبەرێن مە:

00:08:01.835 --> 00:08:08.970
ئیستەنبول، ڕوما، لەندەن، پاریس،
دیمەشق و قاهیرە.

00:08:08.970 --> 00:08:13.065
ژیێ مە بتنێ ٦٠ سالە،
بەلێ مە دڤێت ئەم هەتا هەتایێ بژین.

00:08:13.065 --> 00:08:17.626
وەک باژێرەک، د ئاشتیێ دا بژین.

NOTE Paragraph

00:08:17.626 --> 00:08:19.571
زۆر سۆپاس بۆ وە.

NOTE Paragraph

00:08:19.979 --> 00:08:22.269
(دەست قوتان)