1
00:00:00,628 --> 00:00:03,544
Սալամ ալեյքում:

2
00:00:03,544 --> 00:00:05,230
Բարի գալուստ Դոհա:

3
00:00:05,230 --> 00:00:08,632
Իմ աշխատանքն է ապահովել այս երկիրը սննդով:

4
00:00:08,632 --> 00:00:10,683
Իմ աշխատանքը մոտակա երկու տարվա ընթացքում լինելու է

5
00:00:10,683 --> 00:00:13,099
նախագծել գլխավոր ծրագիր,

6
00:00:13,099 --> 00:00:16,632
իսկ հետո հաջարդ տաս տարիների ընթացքում իրագործել այն

7
00:00:16,632 --> 00:00:18,652
իհարկե նաև շատ այլ մարդկանց հետ:

8
00:00:18,652 --> 00:00:23,299
Բայց սկզբում, ես պետք է խոսեմ մի պատմության մասին, որը իմ պատմությունն է

9
00:00:23,299 --> 00:00:27,167
այն երկրի պատմության մասին, որտեղ դուք բոլորդ այսօր գտնվում եք:

10
00:00:27,167 --> 00:00:30,717
Եվ իհարկե, ձեր մեծամասնությունն այսօր երեք անգամ ճաշել է,

11
00:00:30,717 --> 00:00:35,250
և ամենայն հավանականությամբ կճաշեք նաև այս միջոցառումից հետո:

12
00:00:35,250 --> 00:00:39,683
Բայց ավելի թեմային մոտ, ինչպիսի՞ն էր Կատարը 1940-ական թվականներին:

13
00:00:39,683 --> 00:00:43,883
Այստեղ ապրում էր մոտ 11,000 մարդ:

14
00:00:43,883 --> 00:00:50,899
Այստեղ չկար ջուր: Չկար ո՛չ էլեկտրոէներգիա, ո՛չ նավթ, ո՛չ մեքենաներ, ոչ մի բան թվարկվածից:

15
00:00:50,899 --> 00:00:52,294
Այստեղ ապրող մարդկանց մեծամասնությունը

16
00:00:52,294 --> 00:00:54,766
կամ ապրում էին առափնյա գյուղերում, զբաղվում ձկնորսությամբ,

17
00:00:54,766 --> 00:01:00,716
կամ քոչվոր ցեղեր էին, որոնք անընդհատ տեղափոխվում էին անապատով` փորձելով ջուր հայթայթել:

18
00:01:00,716 --> 00:01:04,118
Հետք անգամ չկար այն գեղեցկության, որը դուք այսօր տեսնում եք:

19
00:01:04,118 --> 00:01:09,266
Չկային այն քաղաքները, որոնք դուք այսօր տեսնում եք` Դոհան, Աբու Դաբին, Քուվեյթը, Ռիադը:

20
00:01:09,266 --> 00:01:11,883
Եվ դա նրանից չէր, որ մարդիկ չեն կարողանում քաղաքներ կառուցել:

21
00:01:11,883 --> 00:01:13,982
Պարզապես չկային դրանց կառուցման համար անհրաժեշտ միջոցներ:

22
00:01:13,982 --> 00:01:16,815
Ինչպես տեսնում եք, կյանքի տևողությունը նույնպես կարճ էր:

23
00:01:16,815 --> 00:01:18,717
Մարդկանց մեծամասնությունը մահանում էր 50 տարեկանի մոտ:

24
00:01:18,717 --> 00:01:22,516
Հիմա եկեք տեղափոխվենք երկրորդ մաս` նավթային դարաշրջան:

25
00:01:22,516 --> 00:01:25,733
1939 թվականն էր, երբ հայտնաբերվեց նավթը:

26
00:01:25,733 --> 00:01:30,533
Բայց դժբախտաբար դրա կոմերցիոն օգտագործումը

27
00:01:30,533 --> 00:01:32,983
սկսվեց միայն երկրորդ Համաշխարհային պատերազմից հետո:

28
00:01:32,983 --> 00:01:35,117
Եվ ի՞ նչ տեղի ունեցավ:

29
00:01:35,117 --> 00:01:38,417
Նավթը փոխեց այս երկրի դեմքը, ինչպես դուք այսօր տեսնում եք:

30
00:01:38,417 --> 00:01:42,149
Եվ այն մարդիկ, ովքեր քոչում էին անապատներով`

31
00:01:42,149 --> 00:01:45,433
ջուր և սնունդ հայթայթելու համար,

32
00:01:45,433 --> 00:01:49,536
ովքեր արածեցնում էին իրենց նախիրները, այդ մարդիկ դարձան քաղաքաբնակ:

33
00:01:49,536 --> 00:01:51,500
Դուք կարող եք սա տարօրինակ համարել,

34
00:01:51,500 --> 00:01:55,349
բայց իմ ընտանիքում մենք ունենք տարբեր բարբառներ:

35
00:01:55,349 --> 00:01:59,349
Մայրս ունի բարբառ, որն այնքան տարբերվում է հորս բարբառից,

36
00:01:59,349 --> 00:02:04,383
իսկ մենք պատկանում ենք 300,000 բնակիչ ունեցող նույն երկրին:

37
00:02:04,383 --> 00:02:07,917
Հիմա մեր երկրում կան 5 կամ 6 բարբառներ:

38
00:02:07,917 --> 00:02:11,733
Ոմանք կհարցնեն.«Ինչպե՞ ս կարող էր այդպես ստացվել»:

39
00:02:11,733 --> 00:02:13,516
Պատճառն այն էր, որ մենք իրարից շատ անջատված ենք ապրել:

40
00:02:13,516 --> 00:02:18,668
Մենք չէինք կարող ապրել մեկ միասնական համայնքում, և դա անհրաժեշտ միջոցների պակասի պատճառով էր:

41
00:02:18,668 --> 00:02:22,479
Իսկ երբ միջոցները եկան, այն է նավթը,

42
00:02:22,479 --> 00:02:25,533
մենք սկսեցինք կառուցել այս զարգացած տեխնոլոգիաները

43
00:02:25,533 --> 00:02:29,183
և սկսեցինք համախմբվել, որովհետև մեզ բնակչության համակենտրոնացում էր անհրաժեշտ:

44
00:02:29,183 --> 00:02:31,567
Մարդիկ սկսեցին իրար ճանաչել:

45
00:02:31,567 --> 00:02:35,516
Եվ մենք հասկացանք, որ որոշ տարբերություններ կան մեր բարբառների միջև:

46
00:02:35,516 --> 00:02:38,451
Դա երկրորդ նավթային դարաշրջանն էր:

47
00:02:38,451 --> 00:02:40,566
Եկեք հիմա նայենք ներկային:

48
00:02:40,566 --> 00:02:45,292
Հավանաբար ձեզանից շատերը այսպիսին գիտեն Դոհան:

49
00:02:45,292 --> 00:02:46,683
Իսկ ինչքա՞ ն է այսօր բնակչության թիվը:

50
00:02:46,683 --> 00:02:48,933
1.7 միլիոն մարդ:

51
00:02:48,933 --> 00:02:51,632
Եվ սա ավելի քիչ քան 60 տարում:

52
00:02:51,632 --> 00:02:57,534
Մեր տնտեսության միջին աճը վերջին 5 տարվա ընթացքում կազմում է մոտ 15 %:

53
00:02:57,534 --> 00:03:00,367
Կյանքի միջին տևողությունը հասել է 78 տարեկանի:

54
00:03:00,367 --> 00:03:05,176
Ջրի օգտագործումը հասել է 430 լիտրի:

55
00:03:05,176 --> 00:03:08,583
Եվ սա ամենաբարձր ցուցանիշներից է աշխարհում:

56
00:03:08,583 --> 00:03:10,750
Ջրի ի սպառ բացակայությունից

57
00:03:10,750 --> 00:03:16,234
մինչև ջրի օգտագործման ամենաբարձր ցուցանիշը, ավելի բարձր քան ցանկացած այլ երկրի ցուցանիշ:

58
00:03:16,234 --> 00:03:20,000
Ես չգիտեմ, միգուցե դա անցյալում ջրի բացակայության հետևանքն է:

59
00:03:20,000 --> 00:03:26,200
Բայց ի՞նչն է հետաքրքիր իմ պատմածի մեջ:

60
00:03:26,200 --> 00:03:29,383
Ամենահետաքրքիր փաստն այն է, որ մենք շարունակում ենք աճել

61
00:03:29,383 --> 00:03:35,983
ամեն տարի 15%-ով վերջին 5 տարիների ընթացքում, և աճում ենք առանց ջրի պաշարների:

62
00:03:35,983 --> 00:03:40,933
Սա պատմական փաստ է` այսպիսի բան երբեք տեղի չի ունեցել պատմության մեջ:

63
00:03:40,933 --> 00:03:44,866
Քաղաքները ուղղակի ոչնչանում էին երկրի երեսից ջրի պակասի հետևանքով:

64
00:03:44,866 --> 00:03:47,382
Այս տարածաշրջանում մենք կերտում ենք պատմությունը:

65
00:03:47,382 --> 00:03:49,299
Մենք կառուցում ենք ոչ միայն քաղաքներ,

66
00:03:49,299 --> 00:03:54,452
այլ երազանքի քաղաքներ և քաղաքներ, որտեղ մարդիկ ցանկանում են դառնալ գիտնականներ, բժիշկներ:

67
00:03:54,452 --> 00:03:57,601
Կառուցել գեղեցիկ տներ, ճարտարապետ բերել, նախագծել իմ տունը:

68
00:03:57,601 --> 00:04:03,800
Մարդիկ որոշումով լի են ապրել այնտեղ, որտեղ անցյալում հնարավոր չէր ապրել:

69
00:04:03,800 --> 00:04:05,769
Բայց բնականաբար, տեխնոլոգիաների օգնությամբ:

70
00:04:05,769 --> 00:04:12,283
Այսպես Բրազիլիայում 1.782 միլիմետր տարեկան տեղումներ են գալիս:

71
00:04:12,283 --> 00:04:15,134
Կատարում` 74 մմ, և չնայած դրան մենք այսպիսի աճի ցուցանիշ ունենք:

72
00:04:15,134 --> 00:04:17,150
Ինչպե՞ ս է այդպես ստացվում:

73
00:04:17,150 --> 00:04:20,416
Ինչպե՞ս ենք մենք գոյատևում:

74
00:04:20,416 --> 00:04:22,500
Չէ՞ որ մենք ընդհանրապես ջուր չունենք:

75
00:04:22,500 --> 00:04:28,799
Պատասխանը շատ պարզ է` մի հսկա մեքենայի օգնությամբ, որը ջրի աղազերծում է կոչվում:

76
00:04:28,799 --> 00:04:32,967
Այստեղ գլխավոր ուժը էներգիան է: Այն փոխեց ամեն ինչ:

77
00:04:32,967 --> 00:04:37,466
Եվ այս ամենն այն սուբստանցիայի շնորհիվ, որը մենք քաշում ենք գետնից և վառում տոննաներով,

78
00:04:37,466 --> 00:04:40,466
ձեզանից շատերը հավանաբար օգտագործել եք այն Դոհա գալիս:

79
00:04:40,466 --> 00:04:43,367
Այսպիսով սա մեր լիճն է, եթե կարող եք տեսնել այն:

80
00:04:43,367 --> 00:04:45,216
Սա մեր գետն է:

81
00:04:45,216 --> 00:04:50,558
Ահա թե ինչպես դուք բոլորդ կարողանում օգտագործել ու վայելել մաքուր ջուրը:

82
00:04:50,558 --> 00:04:57,184
Սա լավագույն տեխնոլոգիան է, որը երբևիցե կարող էր առաջանալ այս տարածաշրջանում` ջրի աղազերծումը:

83
00:04:57,184 --> 00:04:59,452
Իսկ որո՞նք են ռիսկերը:

84
00:04:59,452 --> 00:05:01,002
Դուք շա՞ տ եք անհանգստանում:

85
00:05:01,002 --> 00:05:04,918
Ես կասեի, միգուցե եթե դուք նայեք գլոբալ փաստերին,

86
00:05:04,918 --> 00:05:07,509
դուք կհասկանաք, որ մենք տեղ ունենք անհանգստանալու:

87
00:05:07,509 --> 00:05:10,018
Աճող պահանջարկ կա, աճում է բնակչությունը:

88
00:05:10,018 --> 00:05:13,267
Մի քանի ամիս առաջ մենք դարձանք արդեն 7 միլիարդ:

89
00:05:13,267 --> 00:05:16,759
Եվ նրանց բոլորին սնունդ է անհրաժեշտ:

90
00:05:16,759 --> 00:05:19,967
Կան կանխատեսումներ, որ 2050 թվականին մենք կլինենք արդեն 9 միլիարդ:

91
00:05:19,967 --> 00:05:22,823
Այսպիսով երկիրը, որը չունի ջուր,

92
00:05:22,823 --> 00:05:26,474
պետք է անհանգստանա այն մասին թե ինչ է կատարվում իր սահմաններից այն կողմ:

93
00:05:26,474 --> 00:05:28,806
Փոխվում են նաև սննդի նկատմամբ նախասիրությունները:

94
00:05:28,806 --> 00:05:32,872
Այն բանից հետո, երբ մենք հայտնվեցիքն սոցիալ-տնտեսական բարձր մակարդակի վրա,

95
00:05:32,872 --> 00:05:35,055
մարդիկ սկսեցին այլ կերպ սնվել:

96
00:05:35,055 --> 00:05:38,055
Նրանք սկսեցին շատ միս ուտել և այլն:

97
00:05:38,055 --> 00:05:40,408
Մյուս կողմից ստացված բերքի անկում է նկատվում

98
00:05:40,408 --> 00:05:43,106
կլիմայական փոփոխության և այլ գործոնների հետևանքով:

99
00:05:43,106 --> 00:05:48,274
Այսպիսով, ինչ-որ մեկը պետք է գիտակցի, թե երբ տեղի կունենա ճգնաժամը:

100
00:05:48,274 --> 00:05:52,089
Ովքեր դեռ չգիտեն, սա Կատարի ներկայիս վիճակն է:

101
00:05:52,089 --> 00:05:55,439
Մենք ունենք ընդամենը 2 օրվա ջրային պաշարներ:

102
00:05:55,439 --> 00:05:57,723
Մենք ներկրում ենք մեր սննդի 90%-ը,

103
00:05:57,723 --> 00:06:01,423
իսկ մշակում մեր հողերի ընդամենը 1%-ը:

104
00:06:01,423 --> 00:06:03,872
Այն սահմանափակ քանակությամբ ֆերմերները, որ կային,

105
00:06:03,872 --> 00:06:07,406
ստիպված եղան թողնել իրենց ֆերմերային տնտեսությունները

106
00:06:07,406 --> 00:06:12,955
ազատ շուկայական քաղաքականության, մեծ մրցակցային դաշտի պատճառով:

107
00:06:12,955 --> 00:06:16,206
Այնպես որ ռիսկերն ակնհայտ են:

108
00:06:16,206 --> 00:06:23,389
Եվ այս ռիսկերն ուղղակիորեն ազդում են մեր երկրի հետագա գոյատևման և ապագայի հարցերի վրա:

109
00:06:23,389 --> 00:06:25,907
Հարցն այն է, արդյո՞ք լուծում կա սրան:

110
00:06:25,907 --> 00:06:28,089
Արդյո՞ք կա կայուն և երկարատև լուծում:

111
00:06:28,089 --> 00:06:30,073
Իհարկե կա:

112
00:06:30,073 --> 00:06:34,106
Այս սլայդում դուք տեսնում եք տեխնիկական փաստաթղթերի հազարավոր էջեր,

113
00:06:34,106 --> 00:06:36,790
որոնց վրա մենք աշխատել ենք վերջին 2 տարվա ընթացքում:

114
00:06:36,790 --> 00:06:38,222
Եկեք սկսենք ջրից:

115
00:06:38,222 --> 00:06:41,991
Այսպես մենք արդեն լավ գիտենք, ավելի վաղ ես ցույց տվեցի ձեզ, մենք էներգիայի կարիքն ունենք:

116
00:06:41,991 --> 00:06:45,089
Իսկ ի՞նչ ձևի էներգիա է մեզ պետք:

117
00:06:45,089 --> 00:06:47,388
Սպառվող ռեսուրսնե՞ր: Հանածո վառելի՞ք:

118
00:06:47,388 --> 00:06:49,783
Թե՞ պետք է մի ուրիշ բան օգտագործենք:

119
00:06:49,783 --> 00:06:53,122
Արդյո՞ք մենք ունենք էներգիայի ստացման համեմատական առավելություն:

120
00:06:53,122 --> 00:06:57,256
Կարծում եմ, ձեզանից շատերը արդեն հասկացան, որ մենք ունենք համեմատական առավելություն՝ տարվա 300 արևային օրերը:

121
00:06:57,256 --> 00:07:02,588
Եվ մենք կարող ենք օգտագործել այս վերականգնվող էներգիայի աղբյուրը ստանալու համար այն ջուրը, որն այսօր մեզ այդքան պետք է:

122
00:07:02,588 --> 00:07:07,989
Եվ հավանաբար մենք կներդնենք արևից ստացված 1.800 մեգավատտ էներգիան,

123
00:07:07,989 --> 00:07:10,598
աղազրկելու համար 3.5 միլիոն խորանարդ մետր ջուր:

124
00:07:10,598 --> 00:07:12,622
Իսկ սա ջրի ահռելի քանակ է:

125
00:07:12,622 --> 00:07:14,890
Այդ ջուրը այնուհետև կգնա ֆերմերներին,

126
00:07:14,890 --> 00:07:17,127
իսկ ֆերմերները ի վիճակի կլինեն ջրել իրենց ցանքատարածությունները,

127
00:07:17,127 --> 00:07:21,257
իսկ հետո նրանք կկարողանան հասարակությանն ապահովել սնունդով:

128
00:07:21,257 --> 00:07:23,374
Բայց որպեսզի պահպանվի հորիզոնական գիծը,

129
00:07:23,374 --> 00:07:26,705
որովհետեւ սրանք նախագծեր են, սրանք այն նախագծվող համակարգերն են, որ մենք առաքելու ենք,

130
00:07:26,705 --> 00:07:29,339
մենք պետք է զարգացնենք նաև ուղղահայաց գիծը.

131
00:07:29,339 --> 00:07:34,657
համակարգային աջակցությունը, որակյալ կրթությունը, ուսումնասիրություններն ու զարգացումը,

132
00:07:34,657 --> 00:07:39,719
արտադրությունը, տեխնոլոգիաները, որպեսզի կարողանանք արտադրել այս տեխնոլոգիաները, և վերջապես շուկանները:

133
00:07:39,719 --> 00:07:45,852
Բայց սրանցից յուրաքանչյուրի հիմքում ընկած են օրենսդրությունը ,քաղաքականությունը, կանոնակարգերը:

134
00:07:45,852 --> 00:07:48,085
Դրանց բացակայության պայմաններում մենք ոչինչ չենք կարող անել:

135
00:07:48,085 --> 00:07:49,637
Այսպիսով սա ենք մենք պատրաստվում անել:

136
00:07:49,637 --> 00:07:53,168
Մենք հույս ունենք երկու տարվա ընթացքում ամբողջովին մշակել այս ծրագիրը,

137
00:07:53,168 --> 00:07:55,135
և իհարկե կյանքի կոչել այն:

138
00:07:55,135 --> 00:08:01,835
Մեր նպատակակետն է դառնալ հազարամյակների քաղաք, նման այլ հազարամյակներ ապրած քաղաքների՝

139
00:08:01,835 --> 00:08:08,970
Ստամբուլին, Հռոմին, Լոնդոնին, Փարիզին, Դամասկոսին, Կահիրեին:

140
00:08:08,970 --> 00:08:13,065
Մենք ընդամենը 60 տարեկան ենք, բայց մենք ուզում ենք ապրել հավիտենական կյանք,

141
00:08:13,065 --> 00:08:17,626
ապրել խաղաղության մեջ:

142
00:08:17,626 --> 00:08:19,571
Շնորհակալություն:

143
00:08:19,571 --> 00:08:23,650
(Ծափահարություններ)