1
00:00:07,366 --> 00:00:11,569
En sevdiğiniz şarkının 
nakaratı kaç defa tekrar ediyor?

2
00:00:11,789 --> 00:00:15,772
Ve bir düşünün, o nakaratı 
kaç defa dinlemiş olabilirsiniz?

3
00:00:16,202 --> 00:00:21,289
Bir nakaratı 100'lerce defa duymadıysanız 
bile onlarca defa duymuş olmanız mümkün

4
00:00:21,289 --> 00:00:24,919
ve bu, Batı'da popüler 
olan şarkılara özgü bir durum değil.

5
00:00:24,919 --> 00:00:30,522
Tekrarlama, dünyaki farklı kültürlerde 
üretilen her müziğin ortak özelliğidir.

6
00:00:30,522 --> 00:00:33,595
Peki, müziğin tekrarlamaya 
bu denli tabi olmasının sebebi ne?

7
00:00:34,105 --> 00:00:39,617
Sebebi psikologların "salt maruz kalma
etkisi" dedikleri durumdan kaynaklanıyor.

8
00:00:39,617 --> 00:00:43,884
Kısacası insanlar önceden maruz kaldıkları
şeyleri tercih etme eğilimindedirler.

9
00:00:43,884 --> 00:00:47,955
Örneğin, radyoda çalan, aslında 
beğendiğimizi söyleyemeyeceğimiz

10
00:00:47,955 --> 00:00:51,421
bir şarkıyı daha sonra markette, 
sinemada

11
00:00:51,421 --> 00:00:53,606
ve sokakta tekrar duyarız.

12
00:00:53,606 --> 00:00:56,311
Eninde sonunda şarkının 
ritmine ve sözlerine eşlik eder,

13
00:00:56,311 --> 00:00:58,355
hatta şarkıyı indiririz.

14
00:00:58,355 --> 00:01:02,135
Salt maruz kalma etkisi 
sadece şarkılar için geçerli değildir.

15
00:01:02,135 --> 00:01:06,164
Bu etki şekillerden, Super Bowl 
reklamlarına kadar her şeyde geçerlidir.

16
00:01:06,164 --> 00:01:09,556
Peki, müzikte tekrarın bu denli 
yaygın olmasının sebebi nedir?

17
00:01:09,716 --> 00:01:14,335
Psikologlar, bu sorunun cevabını 
araştırmak için insanlardan

18
00:01:14,335 --> 00:01:16,970
tekrarların olmadığı besteleri 
dinlemelerini istediler.

19
00:01:16,970 --> 00:01:20,281
Dinleyiciler, bu eserlerin belli 
kısımlarının orijinal versiyonlarını

20
00:01:20,281 --> 00:01:24,473
ve tekrarların dijital olarak 
eklendiği versiyonlarını dinlediler.

21
00:01:24,473 --> 00:01:26,675
Orijinal parçalar 20. yüzyılın 


22
00:01:26,675 --> 00:01:29,726
en saygın bestekârları
tarafından bestelenmiş olsa da

23
00:01:29,726 --> 00:01:33,984
ve tekrarlı versiyonlar ses kurgusuyla
özensizce bir araya getirilmiş olsa da,

24
00:01:33,984 --> 00:01:38,647
dinleyiciler tekrarlı versiyonların daha
keyifli, daha ilginç olduğunu

25
00:01:38,647 --> 00:01:42,700
ve bir sanatçı tarafından bestelenmiş 
olabileceğini belirttiler.

26
00:01:42,920 --> 00:01:45,718
Müzikteki tekrarlamanın 
etkisi kaçınılmazdır.

27
00:01:45,718 --> 00:01:48,894
The Muppets Show klasiği olan
"Mahna Mahna"yı bir düşünün.

28
00:01:48,894 --> 00:01:49,979
Daha önce duyduysanız,

29
00:01:49,979 --> 00:01:53,181
ben "Manha Manha"yı söylemeye 
başlayınca bana eşlik etmemeniz,

30
00:01:53,181 --> 00:01:56,427
"Do doo do do do" diyerek devam
etmemeniz neredeyse imkânsız.

31
00:01:56,547 --> 00:01:58,451
Tekrarlama, müziğin her parçasını

32
00:01:58,451 --> 00:02:01,712
çok etkili bir biçimde 
kendisini takip eden parçaya bağlar.

33
00:02:01,712 --> 00:02:05,932
Böylece, birkaç nota duyduğunuzda, 
devamını aklınızda canlandırırsınız.

34
00:02:05,932 --> 00:02:08,266
İçinizden şarkıya eşlik edebilir

35
00:02:08,266 --> 00:02:11,099
ve farkında olmadan,
mırıldanmaya başlayabilirsiniz.

36
00:02:11,099 --> 00:02:15,293
Güncel araştırmalara göre, 
insanlar genellikle müziğin tekrar eden

37
00:02:15,293 --> 00:02:18,287
kısımlarını duyduklarında dans 
edip ritm tutmaya başlıyorlar.

38
00:02:18,287 --> 00:02:22,630
Tekrar, bizi müziğe aktif birer 
katılımcı olarak davet eder,

39
00:02:22,630 --> 00:02:24,601
pasif bir dinleyici olarak değil.

40
00:02:25,081 --> 00:02:26,622
Araştırmalar aynı zamanda,

41
00:02:26,622 --> 00:02:30,410
dinleyicilerin müzikteki tekrarlamalarda
farklı özelliklere dikkat ettiklerini,

42
00:02:30,410 --> 00:02:34,136
her yeni dinleyişlerinde farklı bir sese
odaklandıklarını göstermekte.

43
00:02:34,136 --> 00:02:36,970
İlk dinleyişinizde bir cümlenin 
melodisini fark etmişseniz,

44
00:02:36,970 --> 00:02:41,601
cümle tekrarlandığında gitaristin perdeyi 
nasıl değiştirdiğine dikkat edersiniz.

45
00:02:41,601 --> 00:02:45,893
Bu, dilde de "anlamsal doyum" 
denen durum olarak ortaya çıkar.

46
00:02:45,893 --> 00:02:48,984
"Atlas" gibi bir kelimeyi 
sıkılana kadar tekrar etmek

47
00:02:48,984 --> 00:02:51,902
kelimenin anlamı hakkında 
düşünmeyi bırakıp,

48
00:02:51,902 --> 00:02:56,613
bunun yerine seslere odaklanmanıza yol 
açar: "L"nin "T"den sonra gelmesi gibi.

49
00:02:56,613 --> 00:03:00,086
Böylece, tekrarlama yeni 
ses dünyalarını keşfetmenizi sağlar,

50
00:03:00,086 --> 00:03:02,853
ilk dinleyişte fark edemediklerinizi 
keşfedebilirsiniz.

51
00:03:02,853 --> 00:03:06,943
"T"nin ardından gelen "L" estetik olarak
"atlas" kelimesine özgü olmayabilir,

52
00:03:06,943 --> 00:03:11,002
ama gitaristin perdeyi değiştirmesinin
önemli bir anlamı olabilir.

53
00:03:11,202 --> 00:03:13,960
Konuşma eyleminden 
müziğe geçen illüzyon

54
00:03:13,960 --> 00:03:17,639
bir cümleyi birkaç defa tekrarladığımızda
dinleyicilerin dikkatinin nasıl,

55
00:03:17,639 --> 00:03:21,020
sesin seviyesi, süresi gibi özelliklerine 
yöneldiğini görmemizi sağlar;

56
00:03:21,020 --> 00:03:22,731
yani konuşurken yapılan tekrarlar,

57
00:03:22,731 --> 00:03:25,834
bir süre sonra kulağa şarkı 
söyleniyormuş gibi gelmeye başlar.

58
00:03:25,974 --> 00:03:29,185
Benzer bir etki de gelişigüzel
ses sekanslarında ortaya çıkar.

59
00:03:29,185 --> 00:03:33,430
İnsanlar, tekrarlı döngüler hâlinde 
dinledikleri gelişigüzel sekansları

60
00:03:33,430 --> 00:03:37,624
bir defa dinledikleri gelişigüzel sekansa 
göre daha melodik olarak değerlendirirler.

61
00:03:37,624 --> 00:03:41,181
Tekrarlama, parça parça müzikler 
olarak düşündüğümüz seslere

62
00:03:41,181 --> 00:03:46,063
aşina olmamızı, 
sesleri dinlemeye başlamamızı,

63
00:03:46,063 --> 00:03:49,632
bir sonraki nota ile 
imgesel bir bağ kurmamızı sağlar.

64
00:03:49,632 --> 00:03:54,150
Bu şekilde dinleme durumu, aklımıza 
takılan müziklere karşı duyarlılığımızla,

65
00:03:54,150 --> 00:03:56,660
müziğin belli kısımlarının 
aklımızde yer etmesi

66
00:03:56,660 --> 00:04:00,089
ve bozuk plak gibi 
tekrar etmesiyle de bağlantılıdır.

67
00:04:00,089 --> 00:04:03,109
Eleştirmenler müzikteki tekrarlardan 
çoğunlukla utanç duymuş,

68
00:04:03,109 --> 00:04:05,382
onu çocuksu ve basit bulmuşlardır,

69
00:04:05,382 --> 00:04:09,752
ama tekrarlama, utandırıcı olmaktan çok 
uzaktır, aksine çok önemli bir rolü vardır

70
00:04:09,752 --> 00:04:14,109
müziğe dair düşüncelerimize yön veren 
deneyimlerimizi geliştirir.