0:00:00.817,0:00:02.993
Yaklaşık 12 yıl önce

0:00:02.993,0:00:05.245
bankacılık kariyerimden vazgeçerek

0:00:05.245,0:00:08.356
dünyayı daha güvenli bir yer[br]hâline getirmeye karar verdim.

0:00:08.356,0:00:12.565
Bu, ulusal ve küresel bir müdafaaya[br]doğru bir yolculuk

0:00:12.565,0:00:17.388
ve dünyadaki en sıra dışı insanlarla[br]bir araya gelmek demekti.

0:00:17.388,0:00:18.876
Bu süreçte,

0:00:18.876,0:00:22.566
bir sivil toplum diplomatı oldum.

0:00:22.566,0:00:26.072
Sivil toplum diplomatları üç şey yaparlar:

0:00:26.072,0:00:28.603
Halkın problemlerini dile getirirler,

0:00:28.603,0:00:31.691
ulusal çıkarlara hizmet etmezler,

0:00:31.691,0:00:34.528
değişimi hükûmetle[br]ve vatandaşlarla kurdukları

0:00:34.528,0:00:37.084
bağlantıları aracılığıyla [br]gerçekleştirirler.

0:00:37.084,0:00:39.193
Eğer dünyayı değiştirmek istiyorsanız

0:00:39.193,0:00:41.683
sivil toplum diplomatlarına[br]ihtiyacımız var.

0:00:41.683,0:00:44.190
Ama çoğu kişi hâlâ;

0:00:44.190,0:00:48.741
''Sivil topluluklar cidden bir değişim[br]yaratabilir mi?

0:00:48.741,0:00:54.012
Vatandaşlar ulusal ve küresel politikayı[br]etkileyebilir mi?'' diye soruyor.

0:00:54.012,0:00:57.181
Kendime bu soruları soracağımı[br]hiç düşünmemiştim,

0:00:57.181,0:00:58.701
yine de şimdi buradayım

0:00:58.711,0:01:01.901
ve içinde bulunmuş olduğum[br]iki güçlü sivil toplum hareketi

0:01:01.901,0:01:05.227
sayesinde öğrendiklerimi[br]sizle paylaşmak istiyorum.

0:01:05.227,0:01:09.035
Bu hareketler tutkulu [br]olduğum konularla ilgileniyor:

0:01:09.035,0:01:13.214
silah kontrolü ve uyuşturucu politikaları.

0:01:13.214,0:01:16.859
Burada önemli olan konular da bunlar.

0:01:16.859,0:01:22.253
Latin Amerika her ikisi[br]için de sıfır noktasıdır.

0:01:22.253,0:01:24.296
Örneğin; Brezilya,...

0:01:24.296,0:01:30.550
TEDGlobal'e ev sahipliği yapan bu güzel[br]ülke, dünyanın en çirkin rekorunun sahibi.

0:01:30.550,0:01:36.448
Ölümle sonuçlanan şiddette[br]dünya şampiyonuyuz biz.

0:01:36.448,0:01:42.564
Dünya çapında öldürülen [br]her 10 insandan biri Brezilyalı.

0:01:42.569,0:01:47.678
Bu her yıl 56.000'den fazla insanın

0:01:47.678,0:01:51.161
vahşice öldürüldüğü anlamına geliyor.

0:01:51.161,0:01:57.082
Bunların çoğu silahla öldürülen [br]genç siyahi erkeklerden oluşuyor.

0:01:57.082,0:02:02.213
Brezilya ayrıca dünyada en çok[br]uyuşturucu tüketilen ülkelerden biri

0:02:02.213,0:02:07.066
ve uyuşturucuya karşı verilen mücadele[br]burada oldukça sancılı geçiyor.

0:02:07.066,0:02:10.699
Brezilya sokaklarındaki[br]cinayetlerin yaklaşık %50'si

0:02:10.699,0:02:13.776
uyuşturucuya karşı verilen[br]mücadeleyle bağlantılı.

0:02:13.776,0:02:19.464
Aynı şey hapishanelerdeki insanların[br]%25'i için de geçerli.

0:02:19.464,0:02:24.596
Silah ve uyuşturucu ikilisinden[br]tek etkilenen Brezilya da değil.

0:02:24.596,0:02:31.620
Güney ve Orta Amerika'daki neredeyse[br]her ülke ve şehirde bu problem var.

0:02:31.620,0:02:35.869
Latin Amerika dünya nüfusunun[br]%9'unu oluşturuyor

0:02:35.869,0:02:40.930
ama dünyadaki cinayetlerin[br]%25'i de burada.

0:02:40.930,0:02:43.972
Bunlar gözardı edebileceğimiz[br]sorunlar değil.

0:02:43.972,0:02:46.271
Ben edemedim.

0:02:46.271,0:02:48.397
Katıldığım ilk kampanya

0:02:48.397,0:02:51.880
Brezilya'nın silah yasasının[br]değiştirilmesi

0:02:51.880,0:02:56.278
ve silahların geri toplanması amacıyla[br]2003'te burada başladı.

0:02:56.278,0:02:57.857
Birkaç yıl içinde,

0:02:57.857,0:03:00.475
mevcut ulusal yasaları[br]sivil silahlanmayı zorlaştıran

0:03:00.475,0:03:04.033
yeni yasalarla değiştirmekle kalmadık

0:03:04.033,0:03:09.683
yaklaşık yarım milyon kadar[br]silahı da toplayıp yok ettik.

0:03:09.683,0:03:14.262
Bu tarihteki en büyük[br]geri alım programıydı.

0:03:14.262,0:03:16.921
(Alkışlar)

0:03:16.921,0:03:20.542
Fakat bazı aksiliklerle de karşılaştık.

0:03:20.542,0:03:26.324
2005'te sivillere silah satımını yasak-[br]layacak olan referandumu kaybettik.

0:03:26.324,0:03:29.637
İkinci girişim de yerli bir girişimdi;

0:03:29.637,0:03:32.937
fakat şu an uluslararası uyuşturucu[br]kontrol rejimini iyileştirecek

0:03:32.937,0:03:35.147
küresel bir harekete dönüşmüş durumda.

0:03:35.147,0:03:37.478
Ben, Uyuşturucu Politikası--[br]

0:03:37.478,0:03:41.416
Küresel Komisyonunun [br]idari koordinatörüyüm.

0:03:41.416,0:03:44.174
Komisyon uyuşturucu konusuna daha insancıl

0:03:44.174,0:03:47.755
ve etkili yaklaşımlar belirlemek üzere

0:03:47.755,0:03:51.911
bir araya gelen küresel[br]liderlerden oluşan bir gruptur.

0:03:51.911,0:03:56.479
2008'de başladığımızdan itibaren[br]uyuşturucuyla ilgili tabular yıkıldı.

0:03:56.479,0:04:01.431
ABD'den Meksika'ya Kolombiya'dan Uruguay'a[br]kadar tüm Amerika çapında

0:04:01.431,0:04:03.579
değişim rüzgârları esiyor.

0:04:03.579,0:04:07.381
Ama bu iki hareket hakkındaki[br]tüm hikâyeyi anlatmaktansa

0:04:07.381,0:04:11.189
sizle sadece 4 temel iç görüyü[br]paylaşmak istiyorum.

0:04:11.189,0:04:14.788
Ben onlara dünyayı değiştirmek için[br]öğrenilmesi gerekenler diyorum.

0:04:14.788,0:04:17.017
Kesinlikle daha fazlası vardır

0:04:17.017,0:04:20.314
ama bunlar bana göre öne çıkanlar.

0:04:20.314,0:04:22.496
Öğrendiğim ilk şey:

0:04:22.496,0:04:25.770
Anlatıyı değiştir ve kontrol et.

0:04:25.770,0:04:27.604
Çok aşikâr olabilir

0:04:27.604,0:04:30.646
fakat sivil toplum[br]diplomasisinde ana unsur

0:04:30.646,0:04:34.733
anlatıyı değiştirip kontrol etmektir.

0:04:34.733,0:04:37.890
Bu, deneyimli politikacıların anladığı

0:04:37.890,0:04:42.813
ama sivil toplum kuruluşlarının[br]çok iyi beceremediği bir şey.

0:04:42.813,0:04:45.308
Uyuşturucu politikası yakasındaki

0:04:45.308,0:04:49.098
en büyük başarımız tartışmayı[br]uyuşturuculara karşı savaş açmaktan

0:04:49.098,0:04:52.127
uzaklaştırarak insanların[br]sağlığı ve güvenliğine

0:04:52.127,0:04:55.438
odaklanacak şekilde değiştirmemizdi.

0:04:55.438,0:04:58.834
New York'ta yayınladığımız son raporda ise

0:04:58.834,0:05:06.403
bu 320 milyar dolarlık pazardan[br]en fazla gelir elde eden grupların

0:05:06.403,0:05:09.724
suç çeteleri ve karteller[br]olduğunu kanıtladık.

0:05:09.724,0:05:13.462
Bu grupların güç ve çıkarlarını baltalamak

0:05:13.462,0:05:16.434
için gündemi değiştirmeliyiz.

0:05:16.434,0:05:20.686
Yasa dışı uyuşturucuları

0:05:20.686,0:05:22.726
yasallaştırmalıyız.

0:05:22.726,0:05:25.679
Fakat sizi heyecanlandırmadan[br]önce hemen şunu ekleyeyim:

0:05:25.679,0:05:28.702
Uyuşturucunun tamaman[br]serbestleştirilmesini kastetmiyorum.

0:05:28.702,0:05:32.827
Söylemeye çalıştığım ve[br]Küresel Komisyon'un da savunduğu şey:

0:05:32.827,0:05:37.354
Farklı uyuşturucuların farklı[br]yönetmeliklere tabii tutulduğu

0:05:37.354,0:05:42.579
titizlikle düzenlemiş[br]bir pazar yaratmak.

0:05:42.579,0:05:46.619
Silah kontrolüne gelecek olursak[br]anlatıyı değiştirmede başarılı olduk

0:05:46.619,0:05:49.624
ancak anlatıyı kontrol etmede[br]aynı şekilde başarılı olamadık.

0:05:49.624,0:05:52.460
Bu da beni öğrendiğim[br]ikinci şeye getiriyor:

0:05:52.460,0:05:56.140
Rakibini asla hafife alma.

0:05:56.140,0:05:58.694
Dünyayı değiştirmede[br]başarılı olmak istiyorsan

0:05:58.694,0:06:00.683
kime karşı olduğunu bilmen gerek.

0:06:00.683,0:06:04.512
Rakiplerinin motivasyonlarını[br]ve görüşlerini öğrenmelisin.

0:06:04.512,0:06:06.970
Silah kontrolü tarafında

0:06:06.970,0:06:09.766
rakiplerimizi gerçekten hafife aldık.

0:06:10.276,0:06:13.089
Silah toplama programımızın[br]başarılı olmasına

0:06:13.099,0:06:14.534
çok sevinmiştik.

0:06:14.534,0:06:17.158
Brezilyalıların %80'inin desteğini aldık

0:06:17.158,0:06:20.614
ve bunun sivillere silah satımını[br]yasaklayacak olan referandumda

0:06:20.614,0:06:22.845
bize yardımcı olacağını düşündük.

0:06:22.845,0:06:25.597
Ama yanıldık.

0:06:26.037,0:06:29.438
Televizyonda yayınlanan 20 günlük[br]kamuoyu tartışmaları sırasında

0:06:29.438,0:06:32.789
rakiplerimiz kendi argümanlarımızı[br]bize karşı kullandılar.

0:06:32.805,0:06:35.409
Oy üstünlüğünü kaybettik.

0:06:35.409,0:06:37.230
Bu gerçekten korkunçtu.

0:06:38.152,0:06:40.517
Ulusal Tüfek Birliği...

0:06:40.517,0:06:45.566
evet, Amerikan Ulusal Tüfek Birliği[br]Brezilya'ya geldi.

0:06:45.566,0:06:48.885
Sizin de bildiğiniz silah edinme hakkını

0:06:48.885,0:06:52.035
özgürlük ve demokrasi anlayışına bağlayan

0:06:52.035,0:06:54.568
propagandalarıyla kampanyamızı boğdular.

0:06:54.568,0:06:58.201
Her taraftan üzerimize geldiler.

0:06:58.201,0:07:00.298
Milli bayrağımızı,

0:07:00.298,0:07:01.995
ulusal marşımızı kullandılar.

0:07:01.995,0:07:03.970
Kadın haklarından istifade ettiler,

0:07:03.970,0:07:09.455
Mendela, Tiananmen Katliamı, hatta[br]Hitler üzerinden propaganda yaptılar.

0:07:09.682,0:07:13.002
İnsanların korkularıyla[br]oynayarak kazandılar.

0:07:13.002,0:07:17.682
İşin aslı, kampanyalarında silahlar[br]tamamen gözardı edildi.

0:07:17.682,0:07:21.186
Odak noktaları bireysel haklardı.

0:07:21.186,0:07:22.823
Ama sorarım size;

0:07:22.823,0:07:24.962
hangi hak daha mühim?

0:07:24.962,0:07:27.031
Yaşama hakkı mı,

0:07:27.031,0:07:30.332
yoksa hayatları alıp götüren[br]silahlara sahip olma hakkı mı?

0:07:30.332,0:07:33.927
(Alkışlar)

0:07:33.927,0:07:38.240
İnsanların hayatlarını savunma[br]yönünde oy vereceklerini düşündük

0:07:38.240,0:07:43.012
ancak ülkemizin yakın geçmişindeki[br]askeri diktatörlük nedeniyle

0:07:43.012,0:07:47.076
rakiplerimizin hükümet karşıtı[br]görüşleri desteklendi.

0:07:47.076,0:07:49.537
Biz de buna hazırlıksız yakalandık.

0:07:50.867,0:07:52.696
Dersimizi aldık.

0:07:52.696,0:07:55.435
Uyuşturucu politikası yakasında[br]daha başarılı olduk.

0:07:56.195,0:07:59.875
Eğer 10 yıl önce insanlara "Uyuşturucuyla[br]savaşın sonlanması mümkün mü?"

0:07:59.875,0:08:01.225
diye sorsaydınız

0:08:01.225,0:08:02.709
çoğu size gülerdi.

0:08:02.709,0:08:06.051
Sonuçta bu savaştan faydalanan

0:08:06.051,0:08:09.579
devasa askeri hapishaneler[br]ve mali kuruluşlar var.

0:08:10.509,0:08:16.185
Ama günümüzde uluslararası uyuşturucu[br]kontrol rejimi çökmeye başladı.

0:08:16.185,0:08:21.047
Hükümetler ve sivil toplum kuruluşları[br]yeni yaklaşımlar denemekteler.

0:08:21.047,0:08:23.106
Uyuşturucu Politikası Küresel Komisyonu

0:08:23.106,0:08:25.379
rakiplerini iyi tanıyor.

0:08:25.379,0:08:29.659
Başkanımız -eski Brezilya Devlet Başkanı[br]Fernando Henrique Cardoso-

0:08:29.659,0:08:32.163
onlarla savaşmak yerine

0:08:32.163,0:08:35.953
liberal ve muhafazakarlardan oluşan

0:08:35.953,0:08:38.915
farklı siyasi görüşlere[br]sahip liderlere ulaştı.

0:08:38.915,0:08:42.285
Bu yüksek düzeyli grup[br]uyuşturucu politikasındaki

0:08:42.285,0:08:45.901
artı ve eksileri dürüstçe[br]tartışma kararı aldı.

0:08:45.901,0:08:50.551
Uyuşturucuya karşı verilen[br]savaşla ilgili acı gerçeği

0:08:50.551,0:08:53.601
bu etkili tartışmalar ortaya çıkardı.

0:08:55.081,0:09:00.452
Uyuşturucuya karşı verilen savaş[br]her alanda başarısız olmuştu.

0:09:00.452,0:09:03.498
Uyuşturucular hiç olmadığı[br]kadar ucuz ve yaygın,

0:09:03.498,0:09:06.670
uyuşturucu kullanımı da[br]tüm dünyada artmış durumda.

0:09:06.670,0:09:08.547
Daha da kötüsü:

0:09:08.547,0:09:15.399
bu tartışmalar beklenmeyen[br]büyük sorunlara da neden oldu.

0:09:15.399,0:09:19.020
Bu argümanların daha önce[br]de ortaya atıldığı doğru

0:09:19.020,0:09:21.246
ancak bizi diğerlerinden ayıran şey

0:09:21.246,0:09:23.826
rakiplerimizin argümanlarını öngörmemiz

0:09:23.826,0:09:26.958
ve birkaç yıl önce muhtemelen[br]karşı çıkılacak görüşleri

0:09:26.958,0:09:29.734
güçlü bir şekilde ortaya koymamız oldu.

0:09:30.174,0:09:34.554
Öğrendiğim üçüncü şey:[br]Argümanlarını veriyle destekle.

0:09:34.554,0:09:37.681
İnsanlar silah ve uyuşturucu[br]konularına duygusal yaklaşıyor.

0:09:37.681,0:09:41.086
Brezilya'daki silah referandumunda[br]maalesef öğrendik ki:

0:09:41.086,0:09:43.507
Bazen insanların duygularını aşıp

0:09:43.507,0:09:46.702
onlara gerçekleri sunmak mümkün olmuyor.

0:09:46.702,0:09:49.652
Ama bu denemeyi bırakmamız[br]anlamına gelmiyor.

0:09:49.652,0:09:51.450
Çok yakın bir zamana kadar

0:09:51.450,0:09:55.361
silahla öldürülen Brezilyalıların[br]sayısını bilmiyorduk.

0:09:55.361,0:09:59.285
Saşırtıcı bir şekilde, Brezilya'daki[br]ulusal silah kontrolü kampanyasını

0:09:59.285,0:10:02.770
başlatan şey "Mulheres Apaixonadas"[br]yani "Aşık Kadınlar"

0:10:02.770,0:10:06.688
adlı yerel bir diziydi.

0:10:06.688,0:10:09.030
Çokça izlenen bir bölümünde

0:10:09.030,0:10:13.322
bir dizi aktörü manganda[br]kurşunuyla hayatını kaybediyordu.

0:10:13.322,0:10:18.284
Brezilyalı nineler ve ev hanımları[br]bu duruma çok sinirlenmişlerdi.

0:10:18.284,0:10:20.870
Sanat hayatın bir taklidi olduğundan

0:10:20.870,0:10:24.374
Copacabana Plajı'nın[br]dışında gerçekleştirdiğimiz

0:10:24.374,0:10:27.548
silah kontrol yürüyüşünün görüntüleri de

0:10:27.548,0:10:31.452
bölüme dahil edildi.

0:10:31.452,0:10:36.885
TV'de yayınlanan bu ölüm ve yürüyüş[br]kamuoyunu büyük oranda etkiledi.

0:10:36.885,0:10:40.789
Birkaç hafta içinde ululsal kongre [br]senelerdir kabul edilmeyen

0:10:40.789,0:10:43.603
silahsızlanma tasarısını onayladı.

0:10:44.803,0:10:47.401
Bunun üzerine biz de yasadaki değişiklik

0:10:47.401,0:10:50.776
ve silah toplama programı sayesinde[br]gerçekleşen olumlu sonuçları

0:10:50.776,0:10:53.096
gösteren veriler topladık.

0:10:53.096,0:10:54.847
Demek istediğim şey şu:

0:10:54.847,0:10:58.659
Yalnızca bir yıl içinde

0:10:58.659,0:11:03.393
5.000'den fazla hayat[br]kurtardığımızı kanıtladık.

0:11:03.393,0:11:07.269
(Alkışlar)

0:11:07.269,0:11:09.442
Uyuşturucu vakasında ise

0:11:09.442,0:11:14.709
konuyu çevreleyen tüm bu korku ve[br]önyargının üstesinden gelmek için

0:11:14.709,0:11:19.556
mevcut uyuşturucu politikalarının bu[br]mücadeleye uyuşturucuların kendinden

0:11:19.556,0:11:23.940
daha fazla zarar verdiğini gösteren[br]veriler topladık ve paylaştık.

0:11:23.940,0:11:27.728
İnsanlar da bunu anlamaya başlıyor.

0:11:27.728,0:11:30.129
Öğrendiğim dördüncü şey ise:

0:11:30.129,0:11:33.992
Zıt kutupları bir araya[br]getirmekten korkma.

0:11:33.992,0:11:35.978
Brezilya'da öğrendiğimiz şey

0:11:35.978,0:11:38.424
-ki bu her yer için geçerli-

0:11:38.424,0:11:43.268
farklı ve eklektik insanları bir araya [br]getirmenin ne kadar önemli olduğuydu.

0:11:43.268,0:11:45.253
Dünyayı değiştirmek istiyorsanız eğer,

0:11:45.253,0:11:49.615
her kesimden insanın[br]desteğini almalısınız.

0:11:49.615,0:11:52.211
Silah ve uyuşturucu hareketlerinde

0:11:52.211,0:11:55.497
çeşit çeşit insanı bir araya getirdik.

0:11:55.497,0:11:59.797
Seçkin sınıfı harekete geçirdik.[br]Medyadan da büyük yardım aldık.

0:11:59.797,0:12:04.213
Mağdurları, insan hakları savunucularını [br]ve kültütel ikonları aynı yerde topladık.

0:12:04.213,0:12:06.627
Doktorları, avukatları, [br]akademisyenleri

0:12:06.627,0:12:10.094
ve daha nice mesleki sınıfı [br]bir araya getirdik.

0:12:10.094,0:12:12.611
Geçtiğimiz birkaç sene içinde[br]öğrendiğim şey:

0:12:12.611,0:12:18.877
değişim için isteklilerle isteksizlerin[br]koalisyon içinde olması gerektiğidir.

0:12:18.877,0:12:20.717
Uyuşturucu hareketinde

0:12:20.717,0:12:23.087
liberterlere, yasak karşıtı olanlara,

0:12:23.087,0:12:26.084
ve liberal politikacılara[br]ihtiyacımız vardı.

0:12:26.084,0:12:28.671
Her konuda anlaşamıyor olabilirler,

0:12:28.671,0:12:33.156
hatta neredeyse hiçbir konuda[br]anlaşamıyorlar.

0:12:33.156,0:12:38.667
Ancak kampanyanın temeli onların[br]farklı görüşleri üzerine kurulu.[br]

0:12:39.917,0:12:41.776
Yaklaşık on yıl önce

0:12:41.776,0:12:46.555
bir yatırım bankasında [br]rahat bir geleceğe sahiptim.

0:12:46.555,0:12:52.980
Tahmin edebileceğiniz üzere sivil toplum[br]diplomatlığı ile hiçbir alakam yoktu.

0:12:52.980,0:12:55.082
Ama riske girdim.

0:12:55.082,0:12:57.058
Yolumu değiştirdim.

0:12:57.058,0:13:00.407
Dünyanın belli kısımlarını daha [br]güvenli hale getirdiğine inandığım

0:13:00.407,0:13:05.354
toplumsal hareketlerin oluşumlarına[br]katkılarda bulundum.

0:13:05.354,0:13:10.634
Her birimiz dünyayı değiştirmek[br]için gereken güce sahip.

0:13:10.634,0:13:15.184
Konu ne olursa olsun,[br]ne kadar zorlu olursa olsun

0:13:15.184,0:13:19.958
sivil toplumlar değişimin[br]başladığı yerlerdir.

0:13:19.958,0:13:21.860
Teşekkür ederim.

0:13:21.860,0:13:25.844
(Alkışlar)