WEBVTT

00:00:00.817 --> 00:00:02.993
Pre oko 12 godina,

00:00:02.993 --> 00:00:05.245
napustila sam svoju karijeru u bankarstvu

00:00:05.245 --> 00:00:08.356
kako bih pokušala
da učinim svet bezbednijim mestom.

00:00:08.356 --> 00:00:12.565
To je podrazumevalo put
u nacionalnu i globalnu advokaturu

00:00:12.565 --> 00:00:17.388
i susretanje sa nekim
od najizuzetnijih ljudi na svetu.

00:00:17.388 --> 00:00:22.566
U tom procesu, postala sam
diplomata građanskog društva.

NOTE Paragraph

00:00:22.566 --> 00:00:26.072
Diplomate građanskog društva
obavljaju tri stvari:

00:00:26.072 --> 00:00:28.603
izražavaju zabrinutost ljudi,

00:00:28.603 --> 00:00:31.691
nisu prikovani nacionalnim interesima,

00:00:31.691 --> 00:00:34.528
i utiču na promenu kroz građanske mreže,

00:00:34.528 --> 00:00:37.084
a ne samo državne.

00:00:37.084 --> 00:00:41.683
Ako želite da menjate svet,
treba nam više njih.

NOTE Paragraph

00:00:41.683 --> 00:00:44.190
Ali mnogi još uvek postavljaju pitanje:

00:00:44.190 --> 00:00:48.741
"Može li građansko društvo
zaista doneti velike promene?

00:00:48.741 --> 00:00:54.012
Mogu li građani uticati i oblikovati
nacionalnu i globalnu politiku?"

00:00:54.012 --> 00:00:56.961
Nikada nisam pomislila
da ću postavljati sebi ova pitanja,

00:00:56.961 --> 00:01:00.211
ali eto mene, došla sam
da podelim neke lekcije

00:01:00.211 --> 00:01:05.227
o dva moćna pokreta građanskog društva
u kojima sam bila uključena.

00:01:05.227 --> 00:01:09.035
Vezani su za probleme
kojima se ja vatreno bavim:

00:01:09.035 --> 00:01:13.214
kontroli oružja i propisima o drogama.

00:01:13.214 --> 00:01:16.859
To su problemi koji su značajni ovde.

00:01:16.859 --> 00:01:22.253
Latinska Amerika je mesto
njihovog ukrštanja.

NOTE Paragraph

00:01:22.253 --> 00:01:24.296
Na primer, Brazil -

00:01:24.296 --> 00:01:30.550
ova prelepa zemlja, domaćin TEDGlobal-a,
ima najružniji svetski rekord.

00:01:30.550 --> 00:01:36.448
Prvi smo po broju ubistava.

00:01:36.448 --> 00:01:42.564
Jedan od desetoro ubijenih ljudi na svetu
je Brazilac.

00:01:42.569 --> 00:01:47.678
To znači 56 000 ljudi

00:01:47.678 --> 00:01:51.161
koji umiru nasilnom smrću svake godine.

00:01:51.161 --> 00:01:57.082
Većina njih su mladi, crni dečaci
koji ginu zbog oružja.

00:01:57.082 --> 00:02:02.213
Brazil je takođe jedan
od najvećih potrošača droge na svetu,

00:02:02.213 --> 00:02:07.066
i rat protiv droge
je ovde bio naročito težak.

00:02:07.066 --> 00:02:10.339
Oko 50 procenata ubistava
na ulicama Brazila

00:02:10.339 --> 00:02:13.776
u vezi su sa ratom protiv droga.

00:02:13.776 --> 00:02:19.464
Isto važi i za oko 25 posto
ljudi u zatvoru.

00:02:19.464 --> 00:02:24.596
A nije samo Brazil pogođen
kombinovanim problemom oružja i droga.

00:02:24.596 --> 00:02:31.620
Bukvalno svaka zemlja i grad u Centralnoj
i Južnoj Americi je u problemu.

00:02:31.620 --> 00:02:35.869
Latinska Amerika obuhvata devet posto
svetske populacije,

00:02:35.869 --> 00:02:40.930
ali 25 posto globalnih nasilnih smrti.

NOTE Paragraph

00:02:40.930 --> 00:02:43.972
Ovo nisu problemi
od kojih možemo da pobegnemo.

00:02:43.972 --> 00:02:46.271
Ja svakako nisam mogla.

00:02:46.271 --> 00:02:51.147
Prva kampanja kojoj sam se priključila
započeta je ovde 2003. godine

00:02:51.147 --> 00:02:53.190
kako bi promenila
brazilske zakone o oružju

00:02:53.190 --> 00:02:56.278
i stvorila program za otkup oružja.

00:02:56.278 --> 00:02:57.857
Za samo nekoliko godina,

00:02:57.857 --> 00:03:00.295
ne samo da smo promenili nacionalne zakone

00:03:00.295 --> 00:03:04.033
koji su građanima
učinili mnogo težim kupovinu oružja,

00:03:04.033 --> 00:03:09.683
već smo i sakupili i uništili
skoro pola miliona oružja.

00:03:09.683 --> 00:03:14.262
Ovo je bio jedan od najvećih
programa otkupa u istoriji -

00:03:14.262 --> 00:03:16.921
(Aplauz) -

00:03:16.921 --> 00:03:20.542
ali smo takođe pretrpeli
i nekoliko neuspeha.

00:03:20.542 --> 00:03:26.324
Izgubili smo na referendumu 2005. godine
za zabranu prodaje oružja građanima.

NOTE Paragraph

00:03:26.324 --> 00:03:29.597
Druga inicijativa je bila takođe domaća,

00:03:29.597 --> 00:03:35.147
ali danas je globalni pokret reformisati
međunarodni režim kontrole droga.

00:03:35.147 --> 00:03:36.938
Ja sam izvršni koordinator

00:03:36.938 --> 00:03:41.416
nečega što se zove Globalna komisija
za politiku prema drogama.

00:03:41.416 --> 00:03:43.854
Komisija je visoko zvanična grupa

00:03:43.854 --> 00:03:47.755
globalnih vođa okupljena
radi identifikovanja humanijih

00:03:47.755 --> 00:03:51.911
i efikasnijih pristupa problemu droga.

00:03:51.911 --> 00:03:56.479
Otkada smo započeli 2008. godine,
tabu vezan za drogu je srušen.

00:03:56.479 --> 00:04:01.431
Kroz celu Ameriku, od SAD-a i Meksika
do Kolumbije i Urugvaja,

00:04:01.431 --> 00:04:03.579
promena se oseća u vazduhu.

NOTE Paragraph

00:04:03.579 --> 00:04:07.381
Ali umesto da vam ispričam celu priču
o ova dva pokreta,

00:04:07.381 --> 00:04:11.189
želim samo da podelim sa vama
četiri ključna uvida.

00:04:11.189 --> 00:04:14.788
Zovem ih lekcijama za menjanje sveta.

00:04:14.788 --> 00:04:17.017
Svakako ih ima mnogo više,

00:04:17.017 --> 00:04:20.314
ali ovo su one koje se ističu po meni.

NOTE Paragraph

00:04:20.314 --> 00:04:22.496
Prva lekcija je:

00:04:22.496 --> 00:04:25.770
promenite i kontrolišite narativ.

00:04:25.770 --> 00:04:27.604
Možda deluje očigledno,

00:04:27.604 --> 00:04:30.646
ali ključni sastojak
diplomatije građanskog društva

00:04:30.646 --> 00:04:34.733
je najpre menjanje, a zatim
kontrolisanje narativa.

00:04:34.733 --> 00:04:37.890
Ovo je nešto
što političari veterani razumeju,

00:04:37.890 --> 00:04:42.813
ali što grupe građanskog društva
uglavnom ne rade dobro.

00:04:42.813 --> 00:04:45.158
U slučaju politike prema drogama,

00:04:45.158 --> 00:04:48.618
naš najveći uspeh je bio
preinačenje diskusije

00:04:48.618 --> 00:04:51.427
od vođenja rata protiv droga

00:04:51.427 --> 00:04:55.398
do postavljanja ljudskog zdravlja
i bezbednosti na prvo mesto.

00:04:55.398 --> 00:04:58.834
U izvanrednom izveštaju
koji smo upravo objavili u Njujorku,

00:04:58.834 --> 00:05:02.224
takođe smo pokazali
da su grupe koje najviše imaju koristi

00:05:02.224 --> 00:05:09.034
od ovog tržišta od 320 milijardi dolara
kriminalne bande i karteli.

00:05:09.724 --> 00:05:13.462
Dakle, da bismo oslabili
moć i dobit ovih grupa,

00:05:13.462 --> 00:05:16.434
moramo da promenimo dijalog.

00:05:16.434 --> 00:05:22.726
Moramo da učinimo ilegalne droge legalnim.

00:05:22.726 --> 00:05:25.559
Ali pre nego što se previše uzbudite,

00:05:25.559 --> 00:05:28.694
ne mislim da droge
treba da budu dostupne svima.

00:05:28.702 --> 00:05:32.827
Ono o čemu govorim
i za šta se Globalna komisija zalaže

00:05:32.827 --> 00:05:37.354
je stvaranje visoko regulisanih tržišta,

00:05:37.354 --> 00:05:42.579
gde će različite droge
imati različite stepene regulacije.

NOTE Paragraph

00:05:42.579 --> 00:05:46.619
Što se tiče kontrole oružja,
bili smo uspešni u menjanju,

00:05:46.619 --> 00:05:49.544
ali ne naročito u kontrolisanju narativa.

00:05:49.544 --> 00:05:52.400
Ovo me dovodi do moje sledeće lekcije:

00:05:52.400 --> 00:05:56.324
nikada ne potcenjujte svoje protivnike.

00:05:56.324 --> 00:05:58.553
Ako želite da uspete u menjanju sveta,

00:05:58.553 --> 00:06:00.922
morate da znate sa kime se nadmećete.

00:06:00.922 --> 00:06:04.590
Morate da saznate kakva je
njihova motivacija i sagledavanje stvari.

00:06:04.590 --> 00:06:06.796
U slučaju kontrole oružja,

00:06:06.796 --> 00:06:10.349
zaista smo potcenili naše protivnike.

00:06:10.349 --> 00:06:13.274
Nakon veoma uspešnog programa
sakupljanja oružja,

00:06:13.274 --> 00:06:14.618
bili smo ushićeni.

00:06:14.618 --> 00:06:17.344
Imali smo podršku 80 posto Brazilaca,

00:06:17.344 --> 00:06:20.435
i mislili smo da bi nam to moglo pomoći
da pobedimo na referendumu

00:06:20.435 --> 00:06:22.747
da zabranimo prodaju oružja civilima.

00:06:22.747 --> 00:06:25.928
Ali potpuno smo pogrešili.

00:06:25.928 --> 00:06:29.249
Tokom 20-odnevne
televizijske javne debate,

00:06:29.249 --> 00:06:33.103
protivnik je upotrebio
naš sopstveni argument protiv nas.

00:06:33.103 --> 00:06:35.332
Na kraju smo izgubili većinu glasova.

00:06:35.332 --> 00:06:37.677
Bilo je stvarno užasno.

00:06:37.677 --> 00:06:43.836
Nacionalna asocijacija za puške -
da, američka NRA -

00:06:43.836 --> 00:06:45.595
došla je u Brazil.

00:06:45.595 --> 00:06:48.695
Utopili su našu kampanju
svojom propagandom,

00:06:48.695 --> 00:06:50.238
koja kao što znate,

00:06:50.238 --> 00:06:54.581
povezuje pravo na sopstveno oružje
sa idejama slobode i demokratije.

00:06:54.581 --> 00:06:58.458
Prosto su sve prosuli po nama.

00:06:58.458 --> 00:07:00.385
Iskoristili su našu nacionalnu zastavu,

00:07:00.385 --> 00:07:02.080
našu himnu nezavisnosti.

00:07:02.080 --> 00:07:03.915
Pozivali su se na prava žena

00:07:03.915 --> 00:07:09.302
i zloupotrebili slike Mandele,
Trga Tjenanmen, čak i Hitlera.

00:07:09.302 --> 00:07:13.272
Pobedili su
igrajući se sa ljudskim strahovima.

00:07:13.272 --> 00:07:17.916
U stvari, oružje je skoro potpuno
ignorisano u njihovoj kampanji.

00:07:17.916 --> 00:07:21.213
Njihov fokus je bio na pravima pojedinaca.

00:07:21.213 --> 00:07:22.792
Ali pitam vas,

00:07:22.792 --> 00:07:25.021
koje pravo je važnije,

00:07:25.021 --> 00:07:26.832
pravo na život

00:07:26.832 --> 00:07:29.897
ili pravo da imate oružje
koje oduzima život?

00:07:29.897 --> 00:07:34.150
(Aplauz)

NOTE Paragraph

00:07:34.150 --> 00:07:37.972
Mislili smo da će ljudi glasati
za odbranu života,

00:07:37.972 --> 00:07:42.756
ali u zemlji sa bliskom prošlošću
vojne diktature,

00:07:42.756 --> 00:07:47.027
imale su odjeka poruke naših protivnika
usmerene protiv vlade,

00:07:47.027 --> 00:07:50.626
a mi nismo bili spremni da odgovorimo.

NOTE Paragraph

00:07:50.626 --> 00:07:52.715
Lekcija naučena.

00:07:52.715 --> 00:07:56.005
Bili smo uspešniji
u slučaju politika prema drogama.

00:07:56.005 --> 00:08:00.719
Da ste pre deset godina pitali većinu
da li je moguć kraj rata protiv droga,

00:08:00.719 --> 00:08:02.731
smejali bi se.

00:08:02.731 --> 00:08:06.229
Na kraju krajeva,
tu su ogromni zatvori vojne policije

00:08:06.229 --> 00:08:10.325
i finansijske ustanove
koje izvlače korist iz ovog rata.

00:08:10.325 --> 00:08:16.097
Ali danas, međunarodni režim
kontrole droga počinje da propada.

00:08:16.097 --> 00:08:20.926
Vlade i građanska društva
eksperimentišu sa novim pristupima.

00:08:20.926 --> 00:08:23.248
Globalna komisija
za politiku prema drogama

00:08:23.248 --> 00:08:25.315
je zaista poznavala svoju opoziciju,

00:08:25.315 --> 00:08:27.149
i umesto da se bori protiv nje,

00:08:27.149 --> 00:08:31.793
naš predsednik - bivši predsednik Brazila
Fernando Enrike Kardozo -

00:08:31.793 --> 00:08:36.065
prišao je liderima
čitavog političkog spektruma,

00:08:36.065 --> 00:08:38.875
od liberala do konzervativaca.

00:08:38.875 --> 00:08:42.461
Ova grupa visokih zvaničnika
složila se da otvoreno priča

00:08:42.461 --> 00:08:45.701
o prednostima i nedostacima
zakona o drogama.

00:08:45.701 --> 00:08:50.461
Upravo je ova obrazložena, informativna
i strateška diskusija

00:08:50.461 --> 00:08:54.222
otkrila tužnu istinu o ratu protiv droga.

00:08:54.222 --> 00:09:00.538
Rat protiv droga je jednostavno
bio neuspešan po svim merama.

00:09:00.538 --> 00:09:03.440
Droge su jeftinije
i dostupnije nego ikada,

00:09:03.440 --> 00:09:06.227
a njihova potrošnja se globalno povećala.

00:09:06.227 --> 00:09:08.409
Ali još gore,

00:09:08.409 --> 00:09:14.980
takođe je proizveo i ogromne negativne
nenamerne posledice.

00:09:14.980 --> 00:09:18.626
Istina je da su pojedini ljudi i ranije
iznosili ove tvrdnje,

00:09:18.626 --> 00:09:20.366
ali mi smo doneli promenu

00:09:20.366 --> 00:09:23.378
predvidevši argumente naših protivnika

00:09:23.378 --> 00:09:25.484
i koristeći moćne glasove

00:09:25.484 --> 00:09:30.374
koji bi se pre nekoliko godina
verovatno opirali promeni.

NOTE Paragraph

00:09:30.374 --> 00:09:34.461
Treća lekcija: koristite činjenice
kao argumente.

00:09:34.461 --> 00:09:37.456
Oružje i droga su emotivne teme,

00:09:37.456 --> 00:09:39.778
i kao što smo na bolan način naučili

00:09:39.778 --> 00:09:42.100
iz kampanje
referenduma o oružju u Brazilu,

00:09:42.100 --> 00:09:44.422
ponekad je nemoguće odbaciti emocije

00:09:44.422 --> 00:09:46.512
i pristupiti činjenicama.

00:09:46.512 --> 00:09:49.600
Ali to ne znači da ne treba da pokušamo.

00:09:49.600 --> 00:09:51.251
Do nedavno,

00:09:51.251 --> 00:09:55.265
prosto nismo znali
koliko je Brazilaca ubijeno oružjem.

00:09:55.265 --> 00:10:00.780
Iznenađujuće, domaća sapunica po imenu
"Muleres Apašionadas" -

00:10:00.780 --> 00:10:02.498
ili "Zaljubljene žene" -

00:10:02.498 --> 00:10:06.410
je bila ta koja je otpočela brazilsku
nacionalnu kampanju kontrole oružja.

00:10:06.410 --> 00:10:08.872
U jednoj visoko gledanoj epizodi,

00:10:08.872 --> 00:10:13.074
glavnu glumicu sapunice
je ubio zalutali metak.

00:10:13.074 --> 00:10:17.370
Brazilske bake i domaćice su bile besne,

00:10:17.370 --> 00:10:20.644
i kao umetnost koja oponaša život,

00:10:20.644 --> 00:10:25.938
ova epizoda je sadržala i snimak
stvarnog marša za kontrolu oružja

00:10:25.938 --> 00:10:28.422
koji smo organizovali ovde,

00:10:28.422 --> 00:10:31.255
na plaži Kopakabana.

00:10:31.255 --> 00:10:36.699
Smrt i marš prikazani na televiziji
imali su veliki uticaj na javno mišljenje.

00:10:36.699 --> 00:10:38.803
U roku od nekoliko nedelja,

00:10:38.803 --> 00:10:41.947
naš nacionalni kongres
je odobrio zakon o razoružanju

00:10:41.947 --> 00:10:44.571
koji je čamio godinama.

00:10:44.571 --> 00:10:47.586
Zatim smo mogli da pripemimo dokaze

00:10:47.586 --> 00:10:50.886
kako bismo pokazali
uspešne rezultate promena u zakonu

00:10:50.886 --> 00:10:53.007
i programa sakupljanja oružja.

00:10:53.007 --> 00:10:54.769
Evo na šta mislim:

00:10:54.769 --> 00:10:58.293
mogli smo da dokažemo
da smo za samo godinu dana

00:10:58.293 --> 00:11:03.099
spasili više od 5 000 života.

NOTE Paragraph

00:11:03.099 --> 00:11:06.862
(Aplauz)

NOTE Paragraph

00:11:06.862 --> 00:11:09.276
A u slučaju droga,

00:11:09.276 --> 00:11:14.570
kako bismo oslabili strahove i predrasude
koji okružuju ovu temu,

00:11:14.570 --> 00:11:17.373
uspeli smo da prikupimo
i prikažemo činjenice

00:11:17.373 --> 00:11:20.556
koje pokazuju da današnji zakoni o drogama

00:11:20.556 --> 00:11:23.549
stvaraju mnogo više štete
nego korišćenje droga samo po sebi,

00:11:23.549 --> 00:11:27.682
i ljudi počinju to da shvataju.

NOTE Paragraph

00:11:27.682 --> 00:11:29.818
Moj četvrti uvid je:

00:11:29.818 --> 00:11:34.044
ne plašite se da spojite čudne saveznike.

00:11:34.044 --> 00:11:36.018
Ono što sam naučila u Brazilu -

00:11:36.018 --> 00:11:38.363
a to se ne odnosi samo na moju zemlju -

00:11:38.363 --> 00:11:42.995
jeste važnost okupljanja
različitih i eklektičnih ljudi.

00:11:42.995 --> 00:11:45.131
Ako hoćete da promenite svet,

00:11:45.131 --> 00:11:49.427
od pomoći je imati uz sebe
dobar prikaz društva.

00:11:49.427 --> 00:11:52.027
I u slučaju oružja i droga,

00:11:52.027 --> 00:11:55.463
okupili smo sjajnu grupu ljudi.

00:11:55.463 --> 00:11:59.667
Mobilisali smo elitu
i dobili ogromnu podršku medija.

00:11:59.667 --> 00:12:04.124
Okupili smo žrtve,
zaštitnike ljudskih prava, ikone kulture.

00:12:04.124 --> 00:12:06.701
Takođe smo pozvali i klase stručnjaka -

00:12:06.701 --> 00:12:09.697
doktore, advokate, akademce i mnoge druge.

NOTE Paragraph

00:12:09.697 --> 00:12:12.437
Naučila sam poslednjih godina

00:12:12.437 --> 00:12:18.337
da vam je potrebna koalicija
voljnih i nevoljnih za donošenje promena.

00:12:18.337 --> 00:12:20.204
U slučaju droga,

00:12:20.204 --> 00:12:23.791
bili su nam potrebni libertarijanci,
antiprohibicionisti, legalizatori

00:12:23.791 --> 00:12:26.136
i liberalni političari.

00:12:26.136 --> 00:12:28.597
Možda se neće složiti oko svega,

00:12:28.597 --> 00:12:32.846
u stvari, neće se složiti
gotovo ni oko čega.

00:12:32.846 --> 00:12:38.615
Ali legitimitet kampanje se zasniva
na njihovim različitim gledištima.

NOTE Paragraph

00:12:39.521 --> 00:12:41.762
Pre više od decenije,

00:12:41.762 --> 00:12:46.220
imala sam mirnu budućnost
radeći za investicionu banku.

00:12:46.220 --> 00:12:50.492
Bila sam daleko
od sveta diplomatije građanskog društva

00:12:50.492 --> 00:12:52.768
koliko možete zamisliti.

00:12:52.768 --> 00:12:54.927
Ali sam rizikovala.

00:12:54.927 --> 00:12:56.924
Promenila sam pravac,

00:12:56.924 --> 00:13:00.284
i na tom putu, pomogla sam
u stvaranju društvenih pokreta

00:13:00.284 --> 00:13:05.004
za koje smatram da su učinili
neke delove sveta bezbednijim.

00:13:05.004 --> 00:13:10.178
Svako od nas ima moć da promeni svet.

00:13:10.178 --> 00:13:14.790
Bez obzira na to koji je problem
u pitanju i koliko je teška ta borba,

00:13:14.790 --> 00:13:19.504
građansko društvo je suštinsko
u projektu promene.

NOTE Paragraph

00:13:19.504 --> 00:13:21.815
Hvala vam.

NOTE Paragraph

00:13:21.815 --> 00:13:25.832
(Aplauz)