1
00:00:00,809 --> 00:00:03,142
Ima jedan glumac 
koji se zove Dastin Hofman.

2
00:00:04,285 --> 00:00:07,619
Pre mnogo godina, snimio je film
za koji su neki od vas možda čuli,

3
00:00:07,643 --> 00:00:08,833
a zove se Diplomac.

4
00:00:09,261 --> 00:00:11,874
Dve su ključne scene u tom filmu.

5
00:00:12,559 --> 00:00:14,653
Prva je scena zavođenja.

6
00:00:14,677 --> 00:00:16,670
Neću govoriti o tome večeras.

7
00:00:16,694 --> 00:00:18,161
(Smeh)

8
00:00:18,185 --> 00:00:22,775
U drugoj sceni, 
stariji tip ga izvodi do bazena

9
00:00:22,799 --> 00:00:27,818
i kao mladi diplomac fakulteta,
stariji tip izgovara jednu reč,

10
00:00:27,842 --> 00:00:29,031
samo jednu reč.

11
00:00:29,835 --> 00:00:32,127
I naravno, svi vi znate koja je to reč.

12
00:00:32,151 --> 00:00:33,341
To je "plastika"

13
00:00:33,365 --> 00:00:34,531
(Smeh)

14
00:00:35,190 --> 00:00:39,122
Jedini problem ovde je to 
što je to bio potpuno pogrešan savet.

15
00:00:39,146 --> 00:00:40,633
(Smeh)

16
00:00:41,229 --> 00:00:43,377
Reći ću vam zašto je bio pogrešan.

17
00:00:43,401 --> 00:00:45,194
Reč je trebala biti "silicijum".

18
00:00:46,163 --> 00:00:48,187
A trebala je biti silicijum

19
00:00:48,211 --> 00:00:53,392
jer su osnovni patenti za poluprovodnike
tada već bili izrađeni,

20
00:00:53,416 --> 00:00:54,793
već su bili podneti,

21
00:00:54,817 --> 00:00:56,582
i tada su ih već počeli praviti.

22
00:00:56,606 --> 00:00:59,693
Izgradnja Silicijumske doline
je bila u toku 1967. godine

23
00:00:59,717 --> 00:01:01,525
kad je ovaj film izašao.

24
00:01:01,549 --> 00:01:03,637
Godinu dana nakon što je film izašao,

25
00:01:03,661 --> 00:01:04,826
osnovan je Intel.

26
00:01:05,327 --> 00:01:08,153
Da je diplomac čuo pravu reč,

27
00:01:08,177 --> 00:01:11,709
možda bi bio na sceni sa - pa, ne znam -

28
00:01:11,733 --> 00:01:12,891
možda sa ovom dvojicom.

29
00:01:12,915 --> 00:01:15,794
(Smeh)

30
00:01:19,955 --> 00:01:21,666
Dok razmišljate o tome,

31
00:01:22,626 --> 00:01:26,064
hajde da vidimo kakav bismo savet dali,

32
00:01:26,088 --> 00:01:29,678
a da naš sledeći diplomac
ne postane putujući trgovac.

33
00:01:29,702 --> 00:01:31,582
(Smeh)

34
00:01:31,606 --> 00:01:35,351
Dakle u 2015. kakav biste vi savet dali

35
00:01:35,375 --> 00:01:38,016
kada biste odveli nekog diplomca do bazena

36
00:01:38,040 --> 00:01:39,930
i rekli jednu stvar, samo jednu stvar?

37
00:01:40,698 --> 00:01:42,698
MIslim da bi odgovor bio "životni kod".

38
00:01:43,312 --> 00:01:44,471
Šta je "životni kod"?

39
00:01:44,495 --> 00:01:47,232
To su razni načini
na koje možemo da programiramo život.

40
00:01:47,256 --> 00:01:49,091
Dakle, umesto programiranja kompjutera

41
00:01:49,115 --> 00:01:51,788
koristimo stvari za programiranje virusa

42
00:01:51,812 --> 00:01:53,836
ili retrovirusa ili proteina

43
00:01:53,860 --> 00:01:55,668
ili DNK ili RNK

44
00:01:56,501 --> 00:01:59,144
ili biljaka ili životinja
ili čitavog niza raznih bića.

45
00:01:59,632 --> 00:02:02,162
I dok razmišljate 
o ovoj neverovatnoj moći

46
00:02:02,186 --> 00:02:04,439
da naterate život 
da radi ono što vi hoćete,

47
00:02:04,463 --> 00:02:06,580
ono što je isprogramiran da uradi,

48
00:02:06,604 --> 00:02:08,397
ovim mi, u stvari,

49
00:02:08,421 --> 00:02:11,866
uzimamo ono što radimo hiljadama godina,

50
00:02:11,890 --> 00:02:15,011
a to je uzgoj, promena,

51
00:02:15,035 --> 00:02:17,106
mešanje, sparivanje

52
00:02:17,130 --> 00:02:19,139
različitih oblika života,

53
00:02:19,163 --> 00:02:20,624
i ubrzavamo sve to.

54
00:02:20,648 --> 00:02:22,148
I to nije ništa novo.

55
00:02:22,172 --> 00:02:24,472
Ova obična gorušica je tako modifikovana

56
00:02:25,139 --> 00:02:28,168
da ako je promenite na jedan način,
dobijete brokoli.

57
00:02:28,714 --> 00:02:31,240
A ako je promenite na drugi način,
dobijate kelj.

58
00:02:31,764 --> 00:02:33,780
A ako je promenite na treći način,

59
00:02:33,804 --> 00:02:35,073
dobijate karfiol.

60
00:02:35,662 --> 00:02:39,014
Kad odete na te prirodne, organske pijace,

61
00:02:39,038 --> 00:02:40,618
vi, u stvari, odlazite na mesto

62
00:02:40,642 --> 00:02:44,601
gde ljudi već dugo vremena
menjaju životni kod biljaka.

63
00:02:45,464 --> 00:02:46,628
Razlika danas,

64
00:02:46,652 --> 00:02:48,897
uzmimo u potpunosti
politički neutralan termin -

65
00:02:48,921 --> 00:02:50,612
[Inteligentni dizajn]

66
00:02:50,636 --> 00:02:51,793
(Smeh)

67
00:02:51,817 --> 00:02:54,223
Počinjemo da primenjujemo
inteligentni dizajn.

68
00:02:54,819 --> 00:02:57,057
To znači 
da umesto da ovo radimo nasumično,

69
00:02:57,081 --> 00:02:59,137
i pratimo šta se događa
kroz više generacija

70
00:02:59,161 --> 00:03:02,847
mi umećemo određene gene,
mi umećemo određene proteine,

71
00:03:02,871 --> 00:03:06,078
i menjamo životni kod 
sa jasno određenim ciljem.

72
00:03:06,745 --> 00:03:09,839
I to nam omogućava da ubrzamo 
odvijanje ovih procesa.

73
00:03:10,473 --> 00:03:12,211
Daću vam jedan primer.

74
00:03:14,928 --> 00:03:17,823
Neki od vas možda povremeno 
pomisle na seks.

75
00:03:19,299 --> 00:03:22,528
U neku ruku, uzimamo zdravo za gotovo
to kako smo promenili seks.

76
00:03:22,552 --> 00:03:25,460
Dakle, mislimo da je potpuno
normalno i prirodno menjati ga.

77
00:03:25,960 --> 00:03:28,299
Ono što se vremenom dogodilo 
sa seksom jeste -

78
00:03:28,323 --> 00:03:31,011
normalno, seks jednako beba, na kraju.

79
00:03:31,971 --> 00:03:33,481
Ali ne u današnjem svetu.

80
00:03:33,505 --> 00:03:36,384
seks plus pilule jenako je nema bebe.

81
00:03:36,408 --> 00:03:37,892
(Smeh)

82
00:03:37,916 --> 00:03:40,654
I opet, mislimo da je to 
potpuno normalno i prirodno,

83
00:03:40,678 --> 00:03:43,528
ali nije bilo tako 
većim delom istorije čovečanstva.

84
00:03:43,552 --> 00:03:45,203
I nije tako kod životinja.

85
00:03:45,608 --> 00:03:47,590
Ovo nam daje kontrolu,

86
00:03:47,614 --> 00:03:50,053
pa seks postaje odvojen od začeća.

87
00:03:50,955 --> 00:03:53,400
I dok razmišljate o posledicama toga,

88
00:03:53,424 --> 00:03:55,088
igrali smo se i ovim stvarima

89
00:03:55,112 --> 00:03:57,423
koje su nešto naprednije, poput umetnosti.

90
00:03:57,447 --> 00:03:59,525
Ne u smislu slikarstva i vajarstva,

91
00:03:59,549 --> 00:04:04,226
već u smislu 
novih reproduktivnih tehnologija.

92
00:04:05,405 --> 00:04:07,841
Pa, šta su nove reproduktivne tehnologije?

93
00:04:07,865 --> 00:04:11,583
Nove reproduktivne tehnologije 
su stvari poput veštačke oplodnje.

94
00:04:12,289 --> 00:04:15,838
A kad se radi veštačka oplodnja,
postoje dobri razlozi za to.

95
00:04:15,862 --> 00:04:18,982
Ponekad je jednostavno nemoguće 
začeti na drugi način.

96
00:04:19,622 --> 00:04:20,777
Ali kada se to radi,

97
00:04:20,801 --> 00:04:24,863
razdvajaju se seks, začeće, beba.

98
00:04:25,786 --> 00:04:28,690
Ne samo da ste preuzeli kontrolu 
nad tim kad ćete imati bebu,

99
00:04:28,714 --> 00:04:32,038
već ste razdvojili i kada
i gde će beba biti oplođena.

100
00:04:32,730 --> 00:04:34,922
Dakle, razdvojili ste bebu

101
00:04:34,946 --> 00:04:36,651
od tela, od čina.

102
00:04:37,332 --> 00:04:40,412
I dok razmišljate
o drugim stvarima koje radimo,

103
00:04:40,436 --> 00:04:42,294
razmislite o blizancima.

104
00:04:43,029 --> 00:04:45,149
Možete zamrnuti spermu,
i jajne ćelije,

105
00:04:45,173 --> 00:04:46,870
zamrznutu oplođenu jajnu ćeliju.

106
00:04:47,778 --> 00:04:49,543
A šta to znači?

107
00:04:49,567 --> 00:04:52,061
To je dobro ako imate rak.

108
00:04:52,085 --> 00:04:55,089
Ako treba da idete 
na hemoterapiju ili zračenje,

109
00:04:55,113 --> 00:04:56,343
i tako čuvate ove stvari.

110
00:04:56,367 --> 00:04:57,604
Ne ozračite ih.

111
00:04:58,072 --> 00:05:00,398
Ali ako ih možete sačuvati,
i možete zamrznuti,

112
00:05:00,422 --> 00:05:02,524
i možete imati surogat majku,

113
00:05:02,548 --> 00:05:04,707
to znači da ste razdvojili seks i vreme.

114
00:05:05,710 --> 00:05:10,628
To znači da možete imati blizance 
kroz pedeset godina?

115
00:05:11,287 --> 00:05:14,976
(Smeh)

116
00:05:15,000 --> 00:05:16,257
Kroz sto godina?

117
00:05:17,342 --> 00:05:18,630
Dvesto godina?

118
00:05:19,566 --> 00:05:22,353
Ovo su tri zaista temeljne promene

119
00:05:22,377 --> 00:05:23,976
koje nisu stvar budućnsti.

120
00:05:24,000 --> 00:05:26,117
Sve ovo danas uzimamo zdravo za gotovo.

121
00:05:26,911 --> 00:05:29,840
Dakle, ispada da je promena životnog koda
supermoć.

122
00:05:30,520 --> 00:05:34,856
To postaje izuzetno moćan način 
da menjamo viruse,

123
00:05:34,880 --> 00:05:37,064
menjamo biljke, menjamo životinje,

124
00:05:37,840 --> 00:05:40,094
možda čak i da evoluiramo same sebe.

125
00:05:40,118 --> 00:05:43,860
To je nešto o čemu Stiv Galans i ja 
razmišljamo već neko vreme.

126
00:05:44,749 --> 00:05:45,908
Hajde da rizikujemo.

127
00:05:46,408 --> 00:05:50,552
Kao i svaka moćna tehnologija,
kao struja, kao auto,

128
00:05:50,576 --> 00:05:53,885
kao kompjuteri, ove stvari 
se potencijalno mogu zloupotrebiti.

129
00:05:54,631 --> 00:05:56,202
A to plaši mnoge ljude.

130
00:05:57,020 --> 00:05:58,785
Primenom ovih tehnologija,

131
00:05:58,809 --> 00:06:01,061
možete pretvoriti ljude u čudovišta.

132
00:06:01,815 --> 00:06:04,354
Sećate se grčkog mita 
u kom su izmešane životinje?

133
00:06:04,378 --> 00:06:06,036
U nekim od ovih tretmana

134
00:06:06,388 --> 00:06:08,634
vam zapravo promene krvnu grupu.

135
00:06:09,406 --> 00:06:13,585
Ili stavljaju muške ćelije
u žensko telo i obrnuto,

136
00:06:14,326 --> 00:06:15,914
što zvuči potpuno zastrašujuće

137
00:06:15,938 --> 00:06:18,215
dok ne shvatite, 
razlog zbog kog se to radi

138
00:06:18,239 --> 00:06:21,644
jeste zamena koštane srži 
prilikom lečenja raka.

139
00:06:21,668 --> 00:06:23,916
Dakle, uzimanjem tuđe koštane srži,

140
00:06:23,940 --> 00:06:26,632
možda menjate neke izvorne aspekte sebe,

141
00:06:26,656 --> 00:06:28,544
ali takođe spasavate i svoj život.

142
00:06:28,568 --> 00:06:30,714
I dok razmišljate o ovome,

143
00:06:30,738 --> 00:06:32,908
evo nešto što se desilo 
pre dvadeset godina.

144
00:06:33,337 --> 00:06:34,862
Ovo je Ema Ot.

145
00:06:34,886 --> 00:06:37,695
Nedavno je upisala fakultet.

146
00:06:37,719 --> 00:06:39,624
Studira računovodstvo.

147
00:06:39,648 --> 00:06:43,012
Bavila se s dva univerzitetska sporta.
Bila je student generacije.

148
00:06:43,687 --> 00:06:45,707
I to nije naročito neobično,

149
00:06:45,731 --> 00:06:49,302
osim što je ona 
prvo ljudsko biće sa tri roditelja.

150
00:06:50,244 --> 00:06:51,395
Zašto?

151
00:06:51,419 --> 00:06:53,585
Imala je smrtonosnu 
mitohondrijalnu bolest

152
00:06:53,609 --> 00:06:55,094
koju je možda nasledila.

153
00:06:55,118 --> 00:06:57,499
Pa, kad uzmete DNK treće osobe

154
00:06:57,523 --> 00:06:59,251
i stavite je tamo,

155
00:06:59,275 --> 00:07:00,832
vi spasavate ljudske živote.

156
00:07:01,840 --> 00:07:04,221
Ali takođe sprovodite
genetički inženjering,

157
00:07:04,245 --> 00:07:08,388
što znači da će njena deca, 
ako ih bude imala, biti spasena

158
00:07:08,412 --> 00:07:09,822
i neće prolaziti kroz to.

159
00:07:09,846 --> 00:07:11,337
I njihova deca će biti spasena,

160
00:07:11,361 --> 00:07:13,196
i njihovi unuci će biti spaseni,

161
00:07:13,220 --> 00:07:14,417
i to se prenosi dalje.

162
00:07:14,929 --> 00:07:16,554
Ovo čini ljude nervoznim.

163
00:07:16,578 --> 00:07:18,928
Pre dvadeset godina,
razne institucije su rekle,

164
00:07:18,952 --> 00:07:20,871
zašto ovo ne bismo izučavali neko vreme?

165
00:07:21,903 --> 00:07:25,717
Postoje rizici kad se rade određene stvari
i postoje rizici kad se one ne rade,

166
00:07:25,741 --> 00:07:29,089
jer ima nekoliko desetina ljudi 
koji su spaseni ovom tehnologijom,

167
00:07:29,113 --> 00:07:32,097
i onda smo razmišljali o tome
narednih dvadeset godina.

168
00:07:33,002 --> 00:07:34,185
Dok razmišljamo o tome,

169
00:07:34,209 --> 00:07:37,893
dok zastajemo da kažemo: 
"Hej, možda bi trebalo duže da izučavamo,

170
00:07:37,893 --> 00:07:40,444
možda treba da uradimo ovo,
a možda da uradimo ono",

171
00:07:40,468 --> 00:07:44,277
Delovanje ima svoje posledice, 
a i nedelovanje ima posledice.

172
00:07:45,203 --> 00:07:46,896
Kao lečenje smrtonosnih bolesti,

173
00:07:47,688 --> 00:07:49,926
što je potpuno neprirodno.

174
00:07:50,997 --> 00:07:54,079
Normalno je i prirodno
da ljudi budu gnevni

175
00:07:54,103 --> 00:07:58,172
zbog masovnih epidemija dečje paralize,
malih boginja, tuberkuloze.

176
00:07:58,196 --> 00:08:01,839
Kada ubrizgavamo vakcine u ljude,
mi stavljamo neprirodne stvari

177
00:08:01,863 --> 00:08:03,229
u njihova tela

178
00:08:03,253 --> 00:08:07,362
jer mislimo 
da prednosti pretežu nad rizicima.

179
00:08:08,129 --> 00:08:11,842
Zato što smo napravili neprirodne biljke,
neprirodne životinje

180
00:08:11,866 --> 00:08:14,039
možemo da nahranimo 
sedam milijardi ljudi.

181
00:08:14,413 --> 00:08:17,585
Možemo da radimo stvari
poput stvaranja novih oblika života.

182
00:08:18,302 --> 00:08:21,819
I stvaranje novih oblika života,
opet, zvuči užasno zastrašujuće

183
00:08:21,843 --> 00:08:23,524
i strašno uznemirujuće,

184
00:08:23,548 --> 00:08:26,992
dok ne shvatite da ti životni oblici
žive na vašem trpezarijskom stolu.

185
00:08:27,539 --> 00:08:30,036
Ono cveće što imate 
na trpezarijskom stolu -

186
00:08:30,060 --> 00:08:32,229
nema mnogo toga prirodnog u njima,

187
00:08:32,253 --> 00:08:35,345
jer ljudi uzgajaju cveće 
kako bi napravili ovu boju,

188
00:08:35,369 --> 00:08:37,129
ovu veličinu, da traje nedelju dana.

189
00:08:37,153 --> 00:08:39,542
Svojim bližnjim 
obično ne poklanjate poljsko cveće

190
00:08:39,566 --> 00:08:42,533
jer ne traje baš dugo.

191
00:08:44,532 --> 00:08:45,770
Svim ovim se

192
00:08:46,421 --> 00:08:48,596
Darvin okreće naglavačke.

193
00:08:49,159 --> 00:08:50,900
Tokom četiri milijarde godina

194
00:08:50,924 --> 00:08:53,989
sve što je živelo i umiralo 
zavisilo je od dva principa:

195
00:08:54,608 --> 00:08:57,132
na prirodnoj selekciji 
i nasumičnoj mutaciji

196
00:08:58,016 --> 00:09:00,643
Sve što je živelo i umiralo,
što je bilo ustrojeno,

197
00:09:01,167 --> 00:09:02,850
sada je okrenuto naglavačke.

198
00:09:04,262 --> 00:09:05,461
I tako smo

199
00:09:05,485 --> 00:09:08,096
stvorili paralelni evolutivni sistem

200
00:09:08,120 --> 00:09:11,449
gde primenjujemo neprirodnu 
selekciju i nenasumičnu mutaciju.

201
00:09:11,473 --> 00:09:13,168
Da objasnim ove stvari.

202
00:09:13,192 --> 00:09:14,581
Ovo je prirodna selekcija.

203
00:09:15,090 --> 00:09:16,495
Ovo je neprirodna selekcija.

204
00:09:16,519 --> 00:09:19,141
(Smeh)

205
00:09:19,903 --> 00:09:22,547
Ono što se događa sa ovim stvarima jeste,

206
00:09:22,571 --> 00:09:25,285
počeli smo da gajimo vukove 
pre više hiljada godina,

207
00:09:25,309 --> 00:09:27,499
u centralnoj Aziji, da bismo stvorili pse.

208
00:09:27,523 --> 00:09:29,817
A onda smo počeli da ih pretvaramo 
u velike pse,

209
00:09:29,841 --> 00:09:31,592
pa u male pse.

210
00:09:31,616 --> 00:09:33,403
Ako uzmete jednu od čivava

211
00:09:33,427 --> 00:09:36,275
koje viđate na kesama Hermesa 
na Petoj aveniji,

212
00:09:36,299 --> 00:09:38,956
i pustite je u afričku ravnicu,

213
00:09:38,980 --> 00:09:40,964
videćete prirodnu selekciju na delu.

214
00:09:40,988 --> 00:09:43,669
(Smeh)

215
00:09:46,419 --> 00:09:49,236
Malo je stvari koje su neprirodnije 
od polja kukuruza.

216
00:09:50,188 --> 00:09:53,761
Nikad, ni po jednom scenariju, 
nećete proći kroz prašumu

217
00:09:53,785 --> 00:09:56,470
i videti istu biljku kako raste 
u pravilnim redovima,

218
00:09:56,494 --> 00:09:57,818
u isto vreme,

219
00:09:57,842 --> 00:09:59,453
gde ništa drugo ne živi.

220
00:10:00,398 --> 00:10:01,557
Radom na polju kukuruza

221
00:10:01,581 --> 00:10:03,628
birate šta će živeti, a šta umreti.

222
00:10:04,080 --> 00:10:06,419
I to radite kroz neprirodnu selekciju.

223
00:10:06,443 --> 00:10:09,580
Isto je sa poljem pšenice,
isto je s pirinčanim poljem.

224
00:10:09,604 --> 00:10:12,219
Isto je s gradovima.
Isto je s predgrađima.

225
00:10:12,243 --> 00:10:14,138
U stvari, polovina zemljine površine

226
00:10:14,162 --> 00:10:15,669
je uređena na neprirodan način

227
00:10:15,693 --> 00:10:18,876
tako da ono što tu živi i što umire 
je ono što mi želimo,

228
00:10:18,900 --> 00:10:21,363
i zato nemamo grizlije

229
00:10:21,387 --> 00:10:23,314
koji se šetaju centrom Menhetna.

230
00:10:25,077 --> 00:10:26,936
Šta kažete na ovu nasumičnu mutaciju?

231
00:10:26,960 --> 00:10:28,403
Ovo je nasumična mutacija.

232
00:10:28,427 --> 00:10:29,767
Ovo je Antonio Alfonseka.

233
00:10:30,350 --> 00:10:33,061
Inaće je poznat kao Hobotnica, 
njegov nadimak.

234
00:10:33,085 --> 00:10:35,359
On je bio Bacač godine, 2000.

235
00:10:35,955 --> 00:10:38,719
Imao je nasumičnu mutaciju 
koja mu je dala šest prstiju

236
00:10:38,743 --> 00:10:40,971
na obe ruke,

237
00:10:40,995 --> 00:10:43,637
što je veoma korisno ako ste bacač.

238
00:10:43,661 --> 00:10:45,301
(Smeh)

239
00:10:46,119 --> 00:10:47,849
A nenasumična mutacija?

240
00:10:48,415 --> 00:10:51,388
Nenasumična mutacija je pivo.

241
00:10:51,412 --> 00:10:53,110
Vino. Jogurt.

242
00:10:53,928 --> 00:10:56,264
Koliko ste puta hodali kroz šumu

243
00:10:56,288 --> 00:10:57,851
i našli potpuno prirodan sir?

244
00:10:58,859 --> 00:11:00,592
Ili potpuno prirodan jogurt?

245
00:11:01,046 --> 00:11:02,831
Dakle, ovakve stvari pravimo.

246
00:11:02,855 --> 00:11:04,323
Zanimljivo je da

247
00:11:04,347 --> 00:11:05,965
sve više saznajemo o svemu ovom.

248
00:11:06,364 --> 00:11:10,077
Pronašli smo jedan od najmoćnijih 
instrumenata za izmenu gena,

249
00:11:10,101 --> 00:11:11,888
CRISPR, u jogurtu.

250
00:11:13,028 --> 00:11:15,018
I kako menjamo ćelije,

251
00:11:15,042 --> 00:11:19,322
proizvodimo osam od deset 
glavnih farmaceutskih proizvoda,

252
00:11:20,246 --> 00:11:22,771
uključujući i ono 
što koristite za artritis,

253
00:11:22,795 --> 00:11:25,221
najprodavaniji lek, Humira.

254
00:11:25,985 --> 00:11:27,436
Dakle, ovaj životni kod

255
00:11:28,229 --> 00:11:29,605
je stvarno supermoćan.

256
00:11:30,156 --> 00:11:32,070
To je način programiranja stvari

257
00:11:32,094 --> 00:11:34,651
i ne postoji ništa što će nas promeniti

258
00:11:34,675 --> 00:11:36,801
više od ovog životnog koda.

259
00:11:37,597 --> 00:11:39,578
I dok razmišljate o životnom kodu,

260
00:11:39,602 --> 00:11:41,291
hajde da razmislimo o pet principa,

261
00:11:42,231 --> 00:11:44,086
kojima treba da se rukovodimo

262
00:11:44,110 --> 00:11:45,729
i voleo bih da mi date još.

263
00:11:46,315 --> 00:11:47,817
Princip broj jedan:

264
00:11:48,282 --> 00:11:50,425
moramo preuzeti odgovornost za sve ovo.

265
00:11:51,042 --> 00:11:53,593
Razlog zbog kog moramo 
preuzeti odgovornost

266
00:11:53,617 --> 00:11:54,978
je to što je to naša briga.

267
00:11:55,002 --> 00:11:56,915
Ovo nisu nasumične mutacije.

268
00:11:56,939 --> 00:11:59,242
To je ono što radimo,
što biramo.

269
00:11:59,266 --> 00:12:00,965
To nije: "Eto, desilo se".

270
00:12:00,989 --> 00:12:02,462
Nije se nasumično desilo.

271
00:12:02,486 --> 00:12:05,090
Nije nam se desilo tuđom odlukom.

272
00:12:05,114 --> 00:12:06,931
Mi modifikujemo ove stvari.

273
00:12:06,955 --> 00:12:10,200
to je pravilo koje glasi:
ako pokvariš nešto, ti si odgovoran.

274
00:12:10,962 --> 00:12:12,491
Princip broj dva:

275
00:12:12,515 --> 00:12:15,643
moramo prepoznati i veličati raznolikost 
u ovim stvarima.

276
00:12:15,667 --> 00:12:18,801
Postojale su najmanje 33 verzije hominida

277
00:12:18,825 --> 00:12:20,547
koje su hodale po zemlji.

278
00:12:20,912 --> 00:12:23,218
Većina njih je izumrla, osim nas.

279
00:12:23,804 --> 00:12:25,965
Normalno i prirodno stanje na planeti

280
00:12:25,989 --> 00:12:29,376
podrazumeva različite verzije ljudi 
koje žive u isto vreme,

281
00:12:29,400 --> 00:12:32,057
zato mnogi od nas imaju 
ponešto od Neandertalca u sebi

282
00:12:32,559 --> 00:12:34,999
Neki od nas imaju 
ponešto od Denisova u sebi.

283
00:12:35,023 --> 00:12:37,372
A neki u Vašingtonu ga imaju mnogo više.

284
00:12:37,396 --> 00:12:39,974
(Smeh)

285
00:12:39,998 --> 00:12:41,883
Princip broj tri:

286
00:12:41,907 --> 00:12:44,072
moramo poštovati izbore drugih ljudi.

287
00:12:44,608 --> 00:12:46,883
Neki ljudi će odlučiti 
da se nikad ne izmene.

288
00:12:46,907 --> 00:12:48,717
Neki će odlučiti da izmene sve.

289
00:12:48,741 --> 00:12:51,367
Neki će odlučiti da izmene biljke,
ali ne životinje.

290
00:12:51,391 --> 00:12:53,442
Neki će odlučiti da izmene sebe.

291
00:12:53,466 --> 00:12:55,729
Neki će odlučiti da evoluiraju sebe.

292
00:12:55,753 --> 00:12:57,322
Različitost nije loša stvar.

293
00:12:57,346 --> 00:12:59,988
jer, iako ljude smatramo veoma različitim,

294
00:13:00,012 --> 00:13:02,297
toliko smo se približili izumiranju

295
00:13:02,321 --> 00:13:04,936
da svi mi potičemo od
iste afričke majke,

296
00:13:04,960 --> 00:13:06,285
a posledica toga

297
00:13:06,309 --> 00:13:10,814
je da kod 55 afričkih šimpanzi ima 
više genetske različitosti,

298
00:13:10,838 --> 00:13:12,713
nego kod sedam milijardi ljudi.

299
00:13:14,254 --> 00:13:16,256
Princip broj četiri:

300
00:13:17,079 --> 00:13:19,079
treba da uzmemo otprilike četvrtinu zemlje

301
00:13:19,780 --> 00:13:22,060
i dozvolimo Darvinu da vlada tamo.

302
00:13:22,981 --> 00:13:24,582
Teritorija se ne mora graničiti,

303
00:13:24,606 --> 00:13:26,380
ne mora sva biti povezana.

304
00:13:26,404 --> 00:13:28,610
Treba da se nalazi i u okeanima,
i na kopnu.

305
00:13:28,634 --> 00:13:32,017
Ne treba mi da donosimo
svaku evolutivnu odluku na ovoj planeti.

306
00:13:32,474 --> 00:13:34,912
Želimo da se naš
evolutivni sistem razvija.

307
00:13:34,936 --> 00:13:37,513
Želimo da se 
Darvinov evolutivni sistem razvija.

308
00:13:37,537 --> 00:13:41,213
I stvarno je izuzetno važno 
da se ova dva sistema razvijaju pararelno

309
00:13:41,237 --> 00:13:42,754
a ne da nadvladaju evoluciju.

310
00:13:42,778 --> 00:13:46,888
(Aplauz)

311
00:13:50,307 --> 00:13:51,701
Poslednja stvar koju ću reći.

312
00:13:52,654 --> 00:13:55,916
Ovo je najuzbudljivija avantura 
u kojoj ljudska bića učestvuju

313
00:13:55,940 --> 00:13:58,981
Ovo je najveća super moć
koju su ljudi ikad imali.

314
00:13:59,005 --> 00:14:01,873
Bio bi zločin da ne učestvujete u tome

315
00:14:01,897 --> 00:14:03,309
zato što je se plašite,

316
00:14:03,333 --> 00:14:05,072
zato što se skrivate od nje.

317
00:14:05,096 --> 00:14:08,467
Možete učestvovati u etici.
Možete učestvovati u politici.

318
00:14:08,491 --> 00:14:10,240
Možete učestvovati u biznisu.

319
00:14:10,264 --> 00:14:13,422
Možete razmišljati 
o tome kuda ide medicina.

320
00:14:13,446 --> 00:14:14,607
kuda ide industrija,

321
00:14:14,631 --> 00:14:16,434
kuda ćemo odvesti svet.

322
00:14:16,458 --> 00:14:18,323
Za sve nas bi bio zločin

323
00:14:18,347 --> 00:14:22,405
da ne budemo svesni 
da kada nam neko pokaže bazen

324
00:14:22,429 --> 00:14:25,008
i kaže jednu stvar, samo jednu stvar

325
00:14:25,499 --> 00:14:27,898
da ne slušamo
ako je ta stvar "životni kod".

326
00:14:27,922 --> 00:14:29,200
Mnogo vam hvala.

327
00:14:29,224 --> 00:14:36,437
(Aplauz)