WEBVTT

00:00:06.839 --> 00:00:08.320
Bir an için,

00:00:08.320 --> 00:00:10.315
nefesinize odaklanın.

00:00:10.315 --> 00:00:12.140
Yavaşça alın.

00:00:12.140 --> 00:00:13.756
Yavaşça verin.

00:00:13.756 --> 00:00:15.274
Yavaşça alın.

00:00:15.274 --> 00:00:16.625
Verin.

00:00:16.625 --> 00:00:19.944
Aynı düzen, her birimizde tekrar eder

00:00:19.944 --> 00:00:21.574
ve nabzınıza dikkat edin.

00:00:21.574 --> 00:00:25.474
Nabız atışı, varlığımızın
dokusunda bulunmaktadır.

00:00:25.474 --> 00:00:29.405
Basitçe söylemek gerekirse,
bizler ritim ve tekrar varlıklarıyız.

00:00:29.405 --> 00:00:31.466
Bu, tecrübemizin merkezidir,

00:00:31.466 --> 00:00:33.231
ritim ve tekrar,

00:00:33.231 --> 00:00:35.260
ritim ve tekrar.

00:00:35.260 --> 00:00:36.449
Tekrar ve içeriye,

00:00:36.449 --> 00:00:38.736
tekrar ve dışarıya.

00:00:38.736 --> 00:00:41.409
Her gün bunlarla
birlikle iyi hissediyoruz;

00:00:41.409 --> 00:00:42.696
bir şarkının ritmiyle,

00:00:42.696 --> 00:00:44.148
davulun temposuyla,

00:00:44.148 --> 00:00:45.564
kafanızın sallanmasıyla

00:00:45.564 --> 00:00:47.874
veya çorba konservelerinin,

00:00:47.874 --> 00:00:49.492
bahçedeki sıraların, yaprakların,

00:00:49.492 --> 00:00:51.382
estetiğinin tekrarıyla.

00:00:51.382 --> 00:00:53.511
Biçim, keyfe dönüşebilir.

00:00:53.511 --> 00:00:56.475
Dilde ritim ve tekrar, genellikle şiirde

00:00:56.475 --> 00:00:59.406
bloklar oluşturmak için kullanılır.

00:00:59.406 --> 00:01:01.305
Dilin ritmi, hecelerle

00:01:01.305 --> 00:01:04.101
ve hecelerin vurgularıyla oluşturulur,

00:01:04.101 --> 00:01:09.806
örneğin, "İnsan nefes alabildiği,
gözler de görebildiği sürece."

00:01:09.806 --> 00:01:13.026
Bir de dilin çok seviyeli tekrarı vardır:

00:01:13.026 --> 00:01:14.667
Harflerin tekrarı,

00:01:14.667 --> 00:01:18.071
"Uzun yaşadığı ve sana
yaşam aktardığı kadar",

00:01:18.071 --> 00:01:19.291
seslerin tekrarı,

00:01:19.291 --> 00:01:21.874
"nefes", "melek", "benek",

00:01:21.874 --> 00:01:23.477
ve kelimelerin.

00:01:23.477 --> 00:01:27.250
Tekrar, birçok kullanımıyla birlikte,
şairin en yumuşak ve en güvenilir

00:01:27.250 --> 00:01:29.342
araçlarından birisidir.

00:01:29.342 --> 00:01:31.818
Dinleyiciyi yükseltebilir
veya yatıştırabilir,

00:01:31.818 --> 00:01:34.197
satırı güçlendirebilir
veya hafifletebilir,

00:01:34.197 --> 00:01:37.223
fikirleri birleştirebilir veya ayırabilir.

00:01:37.223 --> 00:01:39.318
Aslında, vurgulanan hecelerin

00:01:39.318 --> 00:01:42.088
tekrarlanan bir biçimi olan ritim de

00:01:42.088 --> 00:01:44.500
bir tekrar türüdür.

00:01:44.500 --> 00:01:46.362
Ancak çeşitli kullanımlarına rağmen,

00:01:46.362 --> 00:01:48.942
fazla tekrar, geri tepebilir.

00:01:48.942 --> 00:01:53.095
Bir tahtaya aynı cümleyi
yirmi kez yazdığınızı düşünün,

00:01:53.095 --> 00:01:55.739
tekrar ve tekrar ve tekrar ve tekrar

00:01:55.739 --> 00:01:59.695
ya da bir çocuğun, annesinin dikkatini
çekmek için bağırdığını düşünün,

00:01:59.695 --> 00:02:03.241
"Anne, anne, anneciğim, anne, anne."

00:02:03.241 --> 00:02:06.164
Bunlara tam olarak şiir diyemeyiz.

00:02:06.164 --> 00:02:09.831
Peki şiirsel tekrar nedir ve ne işe yarar?

00:02:09.831 --> 00:02:12.249
Muhtemelen en bilineni kafiyedir,

00:02:12.249 --> 00:02:15.343
kelimelerin sonlarında
benzer seslerin tekrar edilmesi.

00:02:15.343 --> 00:02:17.529
Shakespeare'i örnek olarak alırsak

00:02:17.529 --> 00:02:20.547
genelde satır sonlarında
kafiyeyle karşılaşıyoruz.

00:02:20.547 --> 00:02:23.862
Bu tür bir tekrar, bir beklenti yaratır.

00:02:23.862 --> 00:02:27.601
Bu benzer seslerin tekrarı
için dinlemeye başlarız.

00:02:27.601 --> 00:02:31.250
Onları duyduğumuzda ortaya
çıkan biçim, haz vericidir.

00:02:31.250 --> 00:02:33.588
Görsel bir kaosta Waldo'yu bulmak gibi,

00:02:33.588 --> 00:02:36.815
sözel titreşim içerisinde yankıyı duyarız.

00:02:36.815 --> 00:02:41.347
Ancak kafiyenin, yalnızca satır
sonunda ortaya çıkması gerekmez.

00:02:41.347 --> 00:02:43.374
"Uzun yaşadığı ve sana

00:02:43.374 --> 00:02:47.631
yaşam aktardığı kadar"
cümlesinde güçlü "ı" sesini fark edin.

00:02:47.631 --> 00:02:50.757
Sesli harflerin tekrarına
yarım kafiye adı verilir ve ayrıca

00:02:50.757 --> 00:02:53.771
Eminem'in "Lose Yourself"
adlı parçasında da görülebilir.

00:02:53.771 --> 00:02:57.146
Her satırın sonunda ve içerisinde
"e" ve "o" seslerinin nasıl

00:02:57.146 --> 00:02:59.150
tekrar ettiğine dikkat edin:

00:02:59.150 --> 00:03:01.011
"Ah, yer çekimi gidiyor,

00:03:01.011 --> 00:03:03.046
Ah, tavşan gidiyor, nefesi kesiliyor,

00:03:03.046 --> 00:03:05.578
çok kızgın, ama kolay kolay pes etmeyecek,

00:03:05.578 --> 00:03:06.750
hayır, bırakmayacak,

00:03:06.750 --> 00:03:09.903
tüm geçmişinin o iplere
bağlı olduğunu biliyor."

00:03:09.903 --> 00:03:12.441
Değişen yarım kafiye,
kendi ritmini yaratıyor

00:03:12.441 --> 00:03:15.982
ve bizi, kendi sesimizle ona
yankı yapmaya davet ediyor.

00:03:15.982 --> 00:03:20.261
Benzer şekilde, ses uyumu da
benzer ünsüz harflerin tekrarıdır,

00:03:20.261 --> 00:03:22.385
tıpkı "uzun yaşadığı ve sana

00:03:22.385 --> 00:03:26.417
yaşam aktardığı kadar"
cümlesindeki ünsüz sesler gibi.

00:03:26.417 --> 00:03:28.991
Aslında, kelimelerin başında meydana gelen

00:03:28.991 --> 00:03:31.201
bu özel ses uyumu türüne

00:03:31.201 --> 00:03:33.207
aşina olabilirsiniz.

00:03:33.207 --> 00:03:36.482
Buna, aliterasyon veya
ses yinelemesi adı veriliyor.

00:03:36.482 --> 00:03:38.639
Tekerlemelerde güzel örnekleri bulunuyor.

00:03:38.639 --> 00:03:41.187
Dört deryanın deresini
dört dergâhın derbendine

00:03:41.187 --> 00:03:44.634
devrederlerse, dört deryadan dört
dert, dört dergâhtan dört dev çıkar.

00:03:44.634 --> 00:03:49.357
Burada, hem kelimelerde, hem de
başlangıçlarında, ses uyumu üzerinde

00:03:49.357 --> 00:03:52.544
gezdikçe, biçimin hazzı ortaya çıkıyor.

00:03:52.544 --> 00:03:57.281
Ancak tekerlemeler, şiirsel tekrarda
çeşitliliğin gerekliliğini de yansıtırlar.

00:03:57.281 --> 00:03:58.853
Söylemesi iddialı olsa da,

00:03:58.853 --> 00:04:02.500
tekerlemeler, şiirin indirgenmiş
taklitleri veya hileli şiir olarak da

00:04:02.500 --> 00:04:06.784
görülürler, çünkü aynı
seslere çok fazla yüklenirler,

00:04:06.784 --> 00:04:09.192
bu da kara tahta
tarzı tekrara çok yakındır.

00:04:09.192 --> 00:04:12.538
En nihayetinde şairin
dengeleme eylemi budur,

00:04:12.538 --> 00:04:13.858
ne zaman tekrar edeceğini

00:04:13.858 --> 00:04:15.181
ve nakarata gireceğini,

00:04:15.181 --> 00:04:17.009
ne zaman beklentileri karşılayacağını

00:04:17.009 --> 00:04:19.367
ve karşılamayacağını öğrenirler

00:04:19.367 --> 00:04:21.970
ve bu denge içerisinde
hepimizin çok fazla çeşitlilik

00:04:21.970 --> 00:04:25.061
barındıran bir dünyada
yaşadığını ve gittiğimiz her yere

00:04:25.061 --> 00:04:27.987
kendi nefesimizi,
nabzımızı ve tekrarlarımızı da

00:04:27.987 --> 00:04:30.755
götürdüğümüzü unutmamamız yeterlidir.