1
00:00:07,149 --> 00:00:13,480
Charles Osborne, 1922'de üstüne bir yaban
domuzu düşünce, hıçkırmaya başladı.

2
00:00:13,480 --> 00:00:16,860
68 yıl sonrasına kadar iyileşemedi

3
00:00:16,860 --> 00:00:20,930
ve şu anda Guiness'de
en uzun süren hıçkırık

4
00:00:20,930 --> 00:00:23,001
rekorunun sahibi.

5
00:00:23,001 --> 00:00:25,641
Bu sırada, Floridalı genç Jennifer Mee,

6
00:00:25,641 --> 00:00:28,951
2007'de, dört haftadan uzun süre boyunca
dakikada 50 hıçkırık ile

7
00:00:28,951 --> 00:00:34,381
en sık hıçkırık rekorunun sahibi olabilir.

8
00:00:34,381 --> 00:00:37,601
Peki neden hıçkırırız?

9
00:00:37,601 --> 00:00:41,871
Doktorlar hıçkırıkların genelde mideyi
geren bir uyaranı, mesela hava yutmak

10
00:00:41,871 --> 00:00:43,781
veya çok hızlı yemek veya içmek

11
00:00:43,781 --> 00:00:45,052
gibi şeylerin

12
00:00:45,052 --> 00:00:48,176
takip ettiğini söylüyor.

13
00:00:48,176 --> 00:00:51,616
Diğerleri hıçkırıkları,
yoğun duygularla veya onlara karşı

14
00:00:51,616 --> 00:00:53,442
birer tepki ile ilişkilendiriyorlar:

15
00:00:53,442 --> 00:00:54,172
Gülmek,

16
00:00:54,172 --> 00:00:54,900
ağlama krizi,

17
00:00:54,900 --> 00:00:55,846
endişe

18
00:00:55,846 --> 00:00:57,641
ve heyecan.

19
00:00:57,641 --> 00:01:00,324
Hıçkırınca ne oluyor bir bakalım.

20
00:01:00,324 --> 00:01:05,623
Her şey, istemsiz bir spazm veya
diyaframın ani kasılmasıyla başlıyor,

21
00:01:05,623 --> 00:01:08,142
nefes almak için kullandığımız,

22
00:01:08,142 --> 00:01:10,611
akciğerlerimizin altındaki kubbe
şeklinde büyük kas.

23
00:01:10,611 --> 00:01:15,361
Bunu neredeyse hemen ses tellerimizin
ani kapanması takip ediyor

24
00:01:15,361 --> 00:01:17,032
ve aralarında boşluk da kapanıyor,

25
00:01:17,032 --> 00:01:19,082
ki boşluğa da Glottis (gırtlak) deniyor.

26
00:01:19,082 --> 00:01:23,263
Diyaframın hareketi aniden
hava alma işlemini başlatıyor,

27
00:01:23,263 --> 00:01:26,960
ama ses tellerimizin kapanmış olması,
havanın gırtlağımıza girmesini

28
00:01:26,960 --> 00:01:28,922
ve akciğerlerimize ulaşmasını engelliyor.

29
00:01:28,922 --> 00:01:32,692
Aynı zamanda kendine özgü "hık"
sesini yatarıyor.

30
00:01:32,692 --> 00:01:36,603
Günümüze kadar, hıçkırığın bilinen
bir fonksiyonu yok.

31
00:01:36,603 --> 00:01:40,652
Hiçbir medikal veya fizyolojik
avantaj sağlamıyor gibi gözüküyorlar.

32
00:01:40,652 --> 00:01:46,972
Neden birdenbire akciğerlemize girmesini
engellemek için nefes almalıyız ki?

33
00:01:46,972 --> 00:01:48,279
Anatomik yapılar

34
00:01:48,279 --> 00:01:51,712
veya amacı belli olmayan
fizyolojik mekanizmalar,

35
00:01:51,712 --> 00:01:54,874
evrimci biyologlara meydan okuyor.

36
00:01:54,874 --> 00:01:59,493
Bu gibi mekanizmalar, henüz keşfedilmemiş
gizli başka fonksiyonlara mı çalışıyorlar?

37
00:01:59,493 --> 00:02:02,454
Veya sadece evrim 
geçmişimizden bize kalan,

38
00:02:02,454 --> 00:02:04,523
zamanında önemli işlere yarayan

39
00:02:04,523 --> 00:02:09,517
fakat artık bir işe yaramayan
kalıntılar mı?

40
00:02:09,517 --> 00:02:11,285
Bir fikir de der ki,

41
00:02:11,285 --> 00:02:14,803
hıçkırıklar insanoğlu var olmadan
yıllar önce ortaya çıktı.

42
00:02:14,803 --> 00:02:19,155
Akciğerin evrimleşmesinin sebebinin ilk
balıkların, ki bunların çoğu ılık, durgun

43
00:02:19,155 --> 00:02:23,394
ve az oksijenli sularda yaşıyordu,
üstlerindeki bol oksijenli havadan

44
00:02:23,394 --> 00:02:28,144
yararlanma ihtiyacı olduğu düşünülüyor.

45
00:02:28,144 --> 00:02:31,414
Onların soyundan gelenler
karaya çıktıkları zaman,

46
00:02:31,414 --> 00:02:36,574
solungaç solunumdan, akciğer
solunumuna geçtiler.

47
00:02:36,574 --> 00:02:41,814
Bu, günümüzde kurbağaların 
çok daha hızlı yaptıkları

48
00:02:41,814 --> 00:02:44,198
iribaşken solungaç solunumundan
yetişkinken ise,

49
00:02:44,198 --> 00:02:46,425
akciğer solunumuna 
geçmeleri gibi bir şey.

50
00:02:46,425 --> 00:02:51,414
Bu hipotez, hıçkırıkların 
sudan karaya geçişinin

51
00:02:51,414 --> 00:02:53,996
antik bir kalıntısı olduğunu savunur.

52
00:02:53,996 --> 00:02:56,975
Suyu solungaçlardan geçirebilen,
hızlı bir şekilde

53
00:02:56,975 --> 00:03:02,507
glottisin kapanmasıyla devam eden, suyun
akciğere girmesini engelleyen bir soluma.

54
00:03:02,507 --> 00:03:04,267
Bu, hıçkırığı yaratan nöral modelin

55
00:03:04,267 --> 00:03:08,284
yüzergezerlerin solunum 
yapmalarını sağlayan yapıyla neredeyse

56
00:03:08,284 --> 00:03:13,996
özdeş olduğu kanıtı ile desteklenir.

57
00:03:13,996 --> 00:03:18,187
Başka bir grup bilim adamı da bugün
bu refleksi hâlâ sürdürmemizin sebebinin

58
00:03:18,187 --> 00:03:21,705
aslında mühim bir avantaj sağlamasından
dolayı olduğunu söylüyor.

59
00:03:21,705 --> 00:03:25,325
Onlar, gerçek hıçkırıkların sadece
memelilerde bulunduğunu ve kuşların,

60
00:03:25,325 --> 00:03:28,826
kertenkelelerin, kaplumbağaların 
veya başka yalnızca hava soluyan

61
00:03:28,826 --> 00:03:32,835
hayvanların bunu sürdürmediğine
işaret ediyorlar.

62
00:03:32,835 --> 00:03:38,033
Fazlası, hıçkırıklar bebeklerde daha
doğmadan çok önce başlıyor

63
00:03:38,033 --> 00:03:41,457
ve küçük çocuklarda, yetişkinlere
kıyasla çok daha sık görülüyor.

64
00:03:41,457 --> 00:03:43,187
Bunun için onların açıklamaları,

65
00:03:43,187 --> 00:03:47,447
memelilere özgü emme
eylemini de içeriyor.

66
00:03:47,447 --> 00:03:50,737
Antik hıçkırıkların memeliler tarafından
adapte edilmesinin sebebi,

67
00:03:50,737 --> 00:03:55,761
mideden havayı görkemli bir geğirme
şeklinde çıkartmak olabilir.

68
00:03:55,761 --> 00:03:59,607
Diyaframın ani açılışı mideden 
hava çıkarırken,

69
00:03:59,607 --> 00:04:04,858
glottisin kapanması da sütün akciğerlere
girmesini engeller.

70
00:04:04,858 --> 00:04:08,287
Bazen, sıkı birkaç hıçkırık durmadan
devam eder

71
00:04:08,287 --> 00:04:10,677
ve biz de kocakarı yöntemleri deneriz:

72
00:04:10,677 --> 00:04:13,538
Sürekli soğuk su yudumlamak,

73
00:04:13,538 --> 00:04:15,009
nefesimizi tutmak,

74
00:04:15,009 --> 00:04:17,238
bir ağız dolusu bal veya fıstık ezmesi,

75
00:04:17,238 --> 00:04:19,228
kese kâğıdından nefes almak

76
00:04:19,228 --> 00:04:21,709
veya bir anda korkutulmak.

77
00:04:21,709 --> 00:04:26,229
Ne yazık ki, bilim adamları
bu yöntemlerin hiçbirinin

78
00:04:26,229 --> 00:04:29,097
bir diğerinden daha yararlı olduğunu
doğrulayamadı.

79
00:04:29,304 --> 00:04:33,304
Ancak, kesinlikle işe yaramayan
bir şey biliyoruz.