1
00:00:06,700 --> 00:00:13,931
Ο θάνατος και οι φόροι είναι αναπόφευκτα,
αλλά τι γίνεται με την αποσύνθεση;

2
00:00:13,931 --> 00:00:16,559
Όποιος έχει δει μια μούμια ξέρει

3
00:00:16,559 --> 00:00:21,863
ότι οι αρχαίοι Αιγύπτιοι προσπαθούσαν πολύ
να αποφύγουν την αποσύνθεση.

4
00:00:21,863 --> 00:00:26,042
Όμως, κατά πόσο τα κατάφεραν;

5
00:00:26,042 --> 00:00:28,897
Τα ζώντα κύτταρα ανανεώνονται συνέχεια.

6
00:00:28,897 --> 00:00:32,271
Εξειδικευμένα ένζυμα αποσυνθέτουν
τις παλιές κατασκευές,

7
00:00:32,271 --> 00:00:35,612
και τα υλικά χρησιμοποιούνται
για να φτιαχτούν καινούργιες.

8
00:00:35,612 --> 00:00:38,730
Αλλά τι συμβαίνει όταν κάποιος πεθαίνει;

9
00:00:38,730 --> 00:00:41,591
Τα νεκρά τους κύτταρα
δεν μπορούν πλέον να ανανεωθούν,

10
00:00:41,591 --> 00:00:45,179
αλλά τα ένζυμα συνεχίζουν
να αποσυνθέτουν τα πάντα.

11
00:00:45,179 --> 00:00:47,795
Άρα όποιος θα ήθελε να διατηρήσει ένα σώμα

12
00:00:47,795 --> 00:00:52,225
έπρεπε να προλάβει αυτά τα ένζυμα
πριν αρχίσουν να αποσυντίθενται οι ιστοί.

13
00:00:52,225 --> 00:00:54,301
Οι νευρώνες πεθαίνουν γρήγορα,

14
00:00:54,301 --> 00:00:57,996
άρα οι εγκέφαλοι ήταν χαμένη υπόθεση
για τους αρχαίους Αιγύπτιους μουμιοποιούς

15
00:00:57,996 --> 00:01:01,601
και για αυτό, σύμφωνα 
με τον Έλληνα ιστορικό Ηρόδοτο,

16
00:01:01,601 --> 00:01:06,053
άρχιζαν τη διαδικασία
καρφώνοντας ένα καρφί στο κρανίο,

17
00:01:06,053 --> 00:01:09,146
πολτοποιώντας τον εγκέφαλο, 
βγάζοντάς τον από την μύτη

18
00:01:09,146 --> 00:01:14,954
και βάζοντας ρετσίνι μέσα στο κρανίο
για να εμποδίσουν περαιτέρω αποσύνθεση.

19
00:01:14,954 --> 00:01:21,122
Το μυαλό μπορεί να αποσυντίθεται πρώτο,
αλλά τα σπλάχνα είναι πολύ χειρότερα.

20
00:01:21,122 --> 00:01:26,648
Το συκώτι, το στομάχι και τα έντερα
έχουν πεπτικά ένζυμα και βακτήρια,

21
00:01:26,648 --> 00:01:32,089
που, με τον θάνατο, ξεκινούν
να τρώνε το πτώμα από μέσα.

22
00:01:32,089 --> 00:01:36,675
Έτσι οι ιερείς αφαιρούσαν πρώτα
τους πνεύμονες και τα κοιλιακά όργανα.

23
00:01:36,675 --> 00:01:39,762
Η αφαίρεση των πνευμόνων ήταν
δύσκολη χωρίς ζημιά στην καρδιά,

24
00:01:39,762 --> 00:01:43,258
αλλά επειδή πίστευαν 
ότι η καρδιά ήταν η έδρα της ψυχής,

25
00:01:43,258 --> 00:01:45,608
της συμπεριφέρονταν με ιδιαίτερη φροντίδα.

26
00:01:45,608 --> 00:01:47,819
Έβαζαν τα εντόσθια σε βάζα

27
00:01:47,819 --> 00:01:51,159
γεμάτα με ένα φυσικό άλας
που λεγόταν νάτρον.

28
00:01:51,159 --> 00:01:56,840
Όπως κάθε άλας, μπορεί να αποτρέψει
την αποσύνθεση σκοτώνοντας τα βακτήρια

29
00:01:56,840 --> 00:02:01,251
και αποτρέποντας τα φυσικά πεπτικά ένζυμα
του σώματος να λειτουργήσουν.

30
00:02:01,251 --> 00:02:04,783
Αλλά το νάτρον δεν είναι οποιοδήποτε άλας.

31
00:02:04,783 --> 00:02:07,991
Είναι ένα μείγμα δύο αλκαλικών αλάτων,

32
00:02:07,991 --> 00:02:11,013
το ανθρακικό νάτριο και τη μαγειρική σόδα.

33
00:02:11,013 --> 00:02:14,814
Τα αλκαλικά άλατα είναι
ιδιαίτερα φονικά για τα βακτήρια.

34
00:02:14,814 --> 00:02:19,490
Μπορούν να μετατρέψουν λιπώδης μεμβράνες
σε μια σκληρή, σαπουνώδη ουσία,

35
00:02:19,490 --> 00:02:22,839
διατηρώντας έτσι τη δομή του πτώματος.

36
00:02:22,839 --> 00:02:25,201
Μετά τα εσωτερικά όργανα,

37
00:02:25,201 --> 00:02:29,279
ο ιερέας γέμιζε το κενό
με σακούλες κι άλλου νάτρον

38
00:02:29,279 --> 00:02:32,696
και έπλενε το σώμα 
για να απολυμάνει το δέρμα.

39
00:02:32,696 --> 00:02:37,569
Στη συνέχεια, έβαζαν το σώμα 
πάνω σε ένα στρώμα νάτρον

40
00:02:37,569 --> 00:02:42,515
για περίπου 35 ημέρες
για να διατηρηθεί η σάρκα του.

41
00:02:42,515 --> 00:02:44,412
Μέχρι να το πάρουν από εκεί,

42
00:02:44,412 --> 00:02:47,589
τα αλκαλικά άλατα είχαν απορροφήσει
τα υγρά του σώματος

43
00:02:47,589 --> 00:02:50,549
και είχαν δημιουργήσει 
σκληρούς καφέ όγκους.

44
00:02:50,549 --> 00:02:52,661
Το σώμα δεν ήταν σάπιο,

45
00:02:52,661 --> 00:02:56,389
αλλά δεν μύριζε και καλά.

46
00:02:56,389 --> 00:02:59,865
Έτσι, οι ιερείς περιέχυναν το σώμα
με ρετσίνι για να το σφραγίσουν,

47
00:02:59,865 --> 00:03:04,329
το έτριβαν με ένα κηρώδες μείγμα
που περιείχε έλαιο κέδρου,

48
00:03:04,329 --> 00:03:06,987
και μετά το τύλιγαν με ύφασμα.

49
00:03:06,987 --> 00:03:10,715
Τέλος, έβαζαν τη μούμια 
μέσα σε ένθετες σαρκοφάγους

50
00:03:10,715 --> 00:03:14,907
και μερικές φορές 
και σε μια λίθινη σαρκοφάγο.

51
00:03:14,907 --> 00:03:19,685
Κατά πόσο τα κατάφερναν λοιπόν οι αρχαίοι
Αιγύπτιοι στην αποτροπή της αποσύνθεσης;

52
00:03:19,685 --> 00:03:24,853
Από την μία, οι μούμιες σίγουρα
δεν είναι άθικτα ανθρώπινα σώματα.

53
00:03:24,853 --> 00:03:28,826
Ο εγκέφαλός τους
έχει πολτοποιηθεί και αφαιρεθεί,

54
00:03:28,826 --> 00:03:32,876
τα όργανά τους έχουν αφαιρεθεί
και παστωθεί σαν σαλάμι,

55
00:03:32,876 --> 00:03:37,371
και περίπου η μισή μάζα σώματος 
έχει αποστραγγιχθεί.

56
00:03:37,371 --> 00:03:41,974
Κι όμως, αυτό που απομένει είναι 
παραδόξως πολύ καλά διατηρημένο.

57
00:03:41,974 --> 00:03:43,768
Ακόμα και μετά από χιλιάδες χρόνια,

58
00:03:43,768 --> 00:03:46,344
οι επιστήμονες μπορούν
να κάνουν αυτοψίες σε μούμιες

59
00:03:46,344 --> 00:03:48,685
για να καθορίσουν την αιτία θανάτου,

60
00:03:48,685 --> 00:03:52,635
και ακόμα και να αποσπάσουν δείγματα DNA.

61
00:03:52,635 --> 00:03:55,458
Αυτό μας έδωσε καινούργιες πληροφορίες.

62
00:03:55,458 --> 00:03:58,250
Για παράδειγμα, φαίνεται
ότι η ατμοσφαιρική μόλυνση

63
00:03:58,250 --> 00:04:01,210
ήταν σοβαρό πρόβλημα στην αρχαία Αίγυπτο,

64
00:04:01,210 --> 00:04:05,714
πιθανώς λόγω εσωτερικών φωτιών που
χρησιμοποιούνταν για να ψηθεί το ψωμί.

65
00:04:05,714 --> 00:04:11,691
Οι καρδιαγγειακές παθήσεις, όπως και
η φυματίωση ήταν πολύ διαδεδομένες.

66
00:04:11,691 --> 00:04:16,302
Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι είχαν κάποια επιτυχία
στην αποφυγή της αποσύνθεσης.

67
00:04:16,302 --> 00:04:21,206
Όμως, όπως και ο θάνατος,
οι φόροι είναι αναπόφευκτοι.

68
00:04:21,206 --> 00:04:26,575
Όταν κάποιες μούμιες μεταφέρονταν,
φορολογούνταν ως παστό ψάρι.