0:00:00.760,0:00:03.380
Στις 26 Ιανουαρίου του 2013

0:00:03.380,0:00:06.956
μια στρατιωτική ομάδα της Αλ Κάιντα[br]μπήκε στην αρχαία πόλη του Τιμπουκτού

0:00:06.956,0:00:09.310
στο νοτιότερο άκρο της Ερήμου Σαχάρα.

0:00:09.640,0:00:14.140
Εκεί βάζουν φωτιά σε μια βιβλιοθήκη[br]του Μεσαίωνα με 30.000 χειρόγραφα

0:00:14.140,0:00:17.296
γραμμένα στα αραβικά και σε αρκετές[br]άλλες αφρικανικές γλώσσες

0:00:17.296,0:00:22.836
με μια ποικιλία θεμάτων, από αστρονομία,[br]γεωγραφία, ιστορία και ιατρική,

0:00:22.840,0:00:24.556
μέχρι κι ένα βιβλίο που καταγράφει

0:00:24.560,0:00:29.030
ίσως την πρώτη θεραπευτική αγωγή[br]για την ανδρική δυσλειτουργία.

0:00:29.760,0:00:31.086
Άγνωστη στη Δύση,

0:00:31.086,0:00:34.526
επρόκειτο για τη συλλογική[br]σοφία μιας ολόκληρης ηπείρου,

0:00:34.526,0:00:39.040
η φωνή της Αφρικής σε μια εποχή[br]που η Αφρική εθεωρείτο ότι δεν έχει φωνή.

0:00:39.390,0:00:42.056
Ο δήμαρχος του Μπάμακο,[br]που παρακολούθησε το γεγονός,

0:00:42.056,0:00:43.966
αποκάλεσε τον εμπρησμό των χειρογράφων

0:00:43.966,0:00:46.650
«έγκλημα ενάντια στην παγκόσμια[br]πολιτιστική κληρονομιά».

0:00:46.880,0:00:48.446
Και είχε δίκιο -

0:00:48.446,0:00:52.040
ή θα είχε δίκιο, [br]εάν δεν έλεγε ψέμματα κι ο ίδιος.

0:00:52.560,0:00:55.326
Στην πραγματικότητα, λίγο πριν,

0:00:55.326,0:00:59.476
αφρικανοί φοιτητές είχαν συγκεντρώσει[br]μια συλλογή από παλιά βιβλία

0:00:59.480,0:01:02.006
και τα άφησαν έξω[br]για να τα κάψουν οι τρομοκράτες.

0:01:02.006,0:01:04.966
Σήμερα η συλλογή βρίσκεται[br]κρυμμένη στο Μπάμακο,

0:01:04.966,0:01:06.356
την πρωτεύουσα του Μαλί,

0:01:06.360,0:01:08.476
σαπίζοντας από την υψηλή υγρασία.

0:01:08.480,0:01:10.366
Ό,τι περισώθηκε με κάποιο τέχνασμα

0:01:10.366,0:01:12.126
βρίσκεται και πάλι σε κίνδυνο,

0:01:12.126,0:01:13.750
αυτή τη φορά λόγω του κλίματος.

0:01:14.160,0:01:16.476
Όμως η Αφρική κι άλλες[br]μακρινές γωνιές του κόσμου

0:01:16.476,0:01:18.966
δεν είναι τα μόνα μέρη ή τα βασικά μέρη

0:01:18.966,0:01:21.930
όπου χειρόγραφα, που θα μπορούσαν[br]να αλλάξουν την ιστορία

0:01:21.930,0:01:25.310
του παγκόσμιου πολιτισμού, [br]βρίσκονται σε κίνδυνο.

0:01:25.980,0:01:30.690
Μερικά χρόνια πριν έκανα μια επισκόπηση[br]στις ευρωπαϊκές βιβλιοθήκες έρευνας

0:01:30.690,0:01:33.556
και ανακάλυψα ότι υπάρχουν τουλάχιστον

0:01:33.556,0:01:36.206
60.000 χειρόγραφα

0:01:36.206,0:01:37.846
πριν το 1500 π.Χ.

0:01:37.846,0:01:40.796
που είναι δυσανάγνωστα [br]λόγω ζημιάς από νερό,

0:01:40.800,0:01:44.796
λόγω ξεθωριάσματος, μούχλας[br]και χημικών αντιδράσεων.

0:01:44.800,0:01:47.816
Ο πραγματικός αριθμός[br]είναι περίπου ο διπλός,

0:01:47.816,0:01:49.996
χωρίς μάλιστα να υπολογίζουμε

0:01:50.000,0:01:52.646
χειρόγραφα της Αναγέννησης,[br]μοντέρνα χειρόγραφα,

0:01:52.646,0:01:56.600
και αντικείμενα πολιτιστικής κληρονομιάς,[br]όπως οι χάρτες.

0:01:57.960,0:02:00.446
Τι θα γινόταν αν υπήρχε η τεχνολογία

0:02:00.446,0:02:05.816
που θα μπορούσε να ανακτήσει[br]όλα αυτά τα χαμένα κι άγνωστα έργα;

0:02:05.816,0:02:10.256
Φανταστείτε παγκοσμίως, πώς ένας[br]θησαυρός από εκατοντάδες χιλιάδες

0:02:10.256,0:02:13.206
άγνωστων μέχρι στιγμής γραπτών

0:02:13.206,0:02:16.550
θα μπορούσε να αλλάξει δραματικά[br]τη γνώση μας για το παρελθόν.

0:02:18.280,0:02:22.326
Φανταστείτε πόσα άγνωστα κλασικά[br]κείμενα θα μπορούσαμε να ανακαλύψουμε

0:02:22.326,0:02:25.696
που θα αναθεωρούσαν τους κανόνες[br]στη λογοτεχνία, την ιστορία,

0:02:25.696,0:02:27.230
τη φιλοσοφία, τη μουσική -

0:02:27.840,0:02:31.406
ή ακόμη πιο προκλητικά, θα αναθεωρούσαν[br]τις πολιτιστικές μας ταυτότητες,

0:02:31.406,0:02:34.980
χτίζοντας καινούριες γέφυρες[br]μεταξύ ανθρώπων και πολιτισμών.

0:02:35.520,0:02:37.936
Αυτές οι ερωτήσεις είναι[br]που με μεταμόρφωσαν

0:02:37.936,0:02:40.926
από σπουδαστή του Μεσαίωνα, [br]από αναγνώστη κειμένων,

0:02:40.926,0:02:43.160
σε επιστήμονα των κειμένων.

0:02:44.120,0:02:46.446
Πόσο ανεπαρκής είναι η λέξη «αναγνώστης».

0:02:46.446,0:02:49.036
Στο δικό μου το μυαλό[br]φέρνει εικόνες αδράνειας,

0:02:49.040,0:02:51.486
κάποιου που κάθεται οκνηρά[br]σε μια πολυθρόνα

0:02:51.486,0:02:53.796
περιμένοντας τη γνώση να του έρθει

0:02:53.800,0:02:55.536
μέσα σε ένα μικρό περιποιημένο δέμα.

0:02:55.536,0:02:58.510
Πόσο καλύτερο είναι[br]να παίρνεις μέρος στο παρελθόν,

0:02:58.510,0:03:01.756
να είσαι εξερευνητής σε μια άγνωστη χώρα,

0:03:01.760,0:03:04.480
ψάχνοντας για κρυμμένα κείμενα.

0:03:05.390,0:03:08.300
Ως ακαδημαϊκός ήμουν[br]απλώς ένας αναγνώστης.

0:03:08.560,0:03:10.966
Διάβασα και δίδαξα[br]τα γνωστά κλασικά κείμενα

0:03:10.966,0:03:14.156
που οι άνθρωποι διαβάζουν και διδάσκουν[br]εδώ κι εκατοντάδες χρόνια

0:03:14.160,0:03:17.196
-Βιργίλιο, Οβίδιο, Σώσερ, Πετράρχη-

0:03:17.200,0:03:19.510
και με κάθε ακαδημαϊκό[br]άρθρο που δημοσίευσα,

0:03:19.510,0:03:23.350
πρόσθεσα στην ανθρώπινη γνώση[br]όλο και λιγότερα κομμάτια διορατικότητας.

0:03:24.760,0:03:26.356
Αυτό που ήθελα να γίνω

0:03:26.360,0:03:28.476
ήταν ενας αρχαιολόγος του παρελθόντος,

0:03:28.480,0:03:30.086
ένας εξερευνητής της λογοτεχνίας,

0:03:30.086,0:03:32.006
ένας Ιντιάνα Τζόουνς χωρίς το μαστίγιο -

0:03:32.006,0:03:33.696
ή βασικά με το το μαστίγιο.

0:03:33.696,0:03:34.836
(Γέλια)

0:03:34.836,0:03:38.486
Αυτό το ήθελα όχι μόνο για μένα[br]αλλά και για τους μαθητές μου επίσης.

0:03:38.486,0:03:42.406
Έτσι, πριν από 6 χρόνια [br]άλλαξα πορεία στην καριέρα μου.

0:03:42.406,0:03:45.446
Εκείνο τον καιρό δούλευα[br]πάνω στο «Σκάκι της Αγάπης»

0:03:45.446,0:03:48.326
το τελευταίο σημαντικό εκτενές[br]ποιήμα του Ευρωπαϊκού Μεσαίωνα

0:03:48.326,0:03:49.920
χωρίς επεξεργασία.

0:03:49.920,0:03:52.960
Δεν είχε επεξεργαστεί[br]διότι υπήρχε μόνο ένα χειρόγραφο

0:03:52.960,0:03:56.396
που είχε καταστραφεί τόσο πολύ κατά[br]τη διάρκεια της επιδρομής της Δρέσδης

0:03:56.396,0:03:57.576
στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο,

0:03:57.576,0:04:00.660
ώστε πολλές γενιές ερευνητών[br]το θεωρούσαν χαμένο.

0:04:01.400,0:04:04.616
Επί 5 χρόνια δούλευα με μια υπεριώδη λάμπα

0:04:04.616,0:04:06.746
προσπαθώντας να ανακτήσω ίχνη του γραπτού

0:04:06.746,0:04:09.276
κι είχα φτάσει τόσο μακριά[br]όσο η τεχνολογία της εποχής

0:04:09.276,0:04:10.646
μου επέτρεπε να φτάσω.

0:04:10.646,0:04:12.766
Έκανα λοιπόν ό,τι κάνουν οι περισσότεροι.

0:04:12.766,0:04:14.806
Πήγα στο Διαδίκτυο

0:04:14.806,0:04:18.356
κι εκεί έμαθα πως είχε χρησιμοποιηθεί[br]η πολυφασματική απεικόνιση

0:04:18.356,0:04:21.160
για να ανακτηθούν δύο χαμένες διατριβές

0:04:21.160,0:04:24.076
του διάσημου Έλληνα μαθηματικού Αρχιμήδη,

0:04:24.080,0:04:25.626
ενός παλιμψήστου του 13ου αιώνα.

0:04:25.626,0:04:29.310
Το παλίμψηστο είναι ένα χειρόγραφο[br]που έχει σβηστεί κι έχει ξαναγραφτεί.

0:04:30.200,0:04:31.436
Έτσι, από το πουθενά,

0:04:31.436,0:04:34.540
αποφάσισα να γράψω[br]στον επικεφαλής επιστήμονα

0:04:34.540,0:04:36.806
του προγράμματος[br]του παλίμψηστου του Αρχιμήδη,

0:04:36.806,0:04:38.300
τον καθηγητή Ρότζερ Ίστον,

0:04:38.300,0:04:40.166
με ένα πλάνο και μια έκκληση.

0:04:40.166,0:04:42.860
Προς μεγάλη μου έκπληξη, μου απάντησε.

0:04:44.000,0:04:47.766
Με τη βοήθειά του, κατάφερα να κερδίσω[br]μια επιχορήγηση από την κυβέρνηση των ΗΠΑ

0:04:47.766,0:04:51.726
για να δημιουργήσω ένα κινητό εργαστήριο[br]πολυφασματικής απεικόνισης.

0:04:51.726,0:04:56.566
Με αυτό το εργαστήριο μεταμόρφωσα εκείνο[br]το καρβουνιασμένο και ξεθωριασμένο χάος

0:04:56.566,0:04:59.060
σε καινούρια κλασικά κείμενα του Μεσαίωνα.

0:04:59.360,0:05:02.446
Πώς λειτουργεί λοιπόν[br]η πολυφασματική απεικόνιση;

0:05:02.636,0:05:04.570
Η ιδέα πίσω από αυτήν

0:05:04.570,0:05:08.920
είναι κάτι που όποιος είναι γνώστης[br]της υπέρυθρης νυχτερινής όρασης με γυαλιά

0:05:08.920,0:05:10.310
θα καταλάβει αμέσως:

0:05:10.310,0:05:12.580
αυτό που μπορούμε να δούμε[br]στο ορατό φάσμα φωτός

0:05:12.580,0:05:15.480
είναι μόνο ένα μικρό κομμάτι[br]αυτού που πραγματικά υπάρχει.

0:05:15.720,0:05:18.420
Το ίδιο ισχύει και με την αόρατη γραφή.

0:05:19.190,0:05:23.486
Το σύστημά μας χρησιμοποιεί[br]12 μήκη κύματος φωτός,

0:05:23.486,0:05:26.006
μεταξύ του υπεριώδους και του υπέρυθρου,

0:05:26.006,0:05:29.086
τα οποία πέφτουν πάνω στα χειρόγραφα

0:05:29.086,0:05:30.726
από μια σειρά LED

0:05:30.726,0:05:32.510
κι άλλη μια πηγή πολυφασματικού φωτός

0:05:32.510,0:05:35.477
που διαπερνά κάθε φύλο του χειρογράφου.

0:05:35.477,0:05:40.146
Έτσι απεικονίζονται μέχρι και 35 εικόνες[br]σε κάθε ακολουθία σε κάθε φύλλο

0:05:40.146,0:05:42.780
χρησιμοποιώντας μια ισχυρή ψηφιακή κάμερα

0:05:42.780,0:05:44.690
εξοπλισμένη με φακό από χαλαζία.

0:05:44.690,0:05:47.126
Υπάρχουν περίπου πέντε[br]τέτοιες κάμερες παγκοσμίως.

0:05:47.126,0:05:48.756
Αφού τραβήξουμε τις εικόνες,

0:05:48.756,0:05:50.866
τις τροφοδοτούμε [br]μέσω στατιστικών αλγορίθμων

0:05:50.866,0:05:53.326
ώστε να βελτιωθούν και[br]να αποσαφηνιστούν παραπάνω

0:05:53.326,0:05:56.746
χρησιμοποιώντας λογισμικό που αρχικά[br]σχεδιάστηκε για δορυφορικές εικόνες

0:05:56.746,0:06:00.126
και που χρησιμοποιείται[br]από επιστήμονες Γεωδιαστημικής

0:06:00.126,0:06:01.320
και την CIA.

0:06:02.040,0:06:04.376
Τα αποτελέσματα[br]μπορεί να είναι εκπληκτικά.

0:06:04.376,0:06:08.056
Μπορεί να ξέρετε τι έχει γίνει με τα[br]Χειρόγραφα της Νεκρής Θάλασσας

0:06:08.056,0:06:10.500
που σταδιακά μπαίνουν σε ζελατίνη.

0:06:10.500,0:06:14.206
Με το υπέρυθρο φως μπορούμε να διαβάσουμε[br]μέχρι και τις πιο σκοτεινές γωνίες

0:06:14.206,0:06:16.330
των Χειρογράφων της Νεκρής Θάλασσας.

0:06:16.880,0:06:18.196
Μπορεί να μην ξέρετε βέβαια

0:06:18.196,0:06:21.090
για άλλα Βιβλικά κείμενα[br]που είναι σε κίνδυνο.

0:06:21.090,0:06:24.530
Εδώ είναι, για παράδειγμα,[br]ένα φύλλο από κάποιο χειρόγραφο

0:06:24.530,0:06:26.366
που απεικονίσαμε,

0:06:26.366,0:06:30.480
που είναι ίσως η πιο πολύτιμη[br]Χριστιανική Βίβλος του κόσμου.

0:06:30.880,0:06:36.650
Ο Κώδικας Vercellensis είναι η πιο παλιά[br]μετάφραση των Ευαγγελίων στα Λατινικά

0:06:36.650,0:06:39.280
και χρονολογείται[br]στο πρώτο μισό του 4ου αιώνα.

0:06:40.490,0:06:43.750
Αυτό είναι το πλησιέστερο[br]που μπορούμε να φτάσουμε στη Βίβλο

0:06:43.750,0:06:46.796
την εποχή της ίδρυσης του Χριστιανισμού

0:06:46.800,0:06:48.446
υπό τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο,

0:06:48.446,0:06:50.996
καθώς και την εποχή[br]της Συνόδου της Νίκαιας,

0:06:51.000,0:06:54.516
όπου θεμελιωνόταν το σύστημα[br]ηθικών αξιών της Χριστιανοσύνης.

0:06:54.520,0:06:57.796
Αυτό το χειρόγραφο δυστυχώς[br]είναι πολύ άσχημα φθαρμένο

0:06:57.800,0:07:00.046
κι αυτό επειδή επί αιώνες

0:07:00.046,0:07:02.490
χρησιμοποιήθηκε και κρατήθηκε

0:07:02.490,0:07:05.246
για τις τελετές ορκομωσίας στην εκκλησία.

0:07:05.246,0:07:09.916
Μάλιστα, η μωβ κηλίδα που βλέπετε[br]στην πάνω αριστερή γωνία

0:07:09.920,0:07:14.210
είναι Ασπέργιλλος, ένας μύκητας

0:07:14.210,0:07:17.770
που γεννιέται στα άπλυτα χέρια

0:07:17.770,0:07:19.970
κάποιου ατόμου με φυματίωση.

0:07:20.640,0:07:23.726
Η απεικόνισή μας μου επέτρεψε[br]να κάνω την πρώτη μεταγραφή

0:07:23.726,0:07:26.870
αυτού του χειρογράφου μετά από 250 χρόνια.

0:07:27.740,0:07:31.356
Η ύπαρξη ενός εργαστηρίου που μπορεί[br]να ταξιδεύει σε συλλογές όποτε χρειαστεί

0:07:31.356,0:07:33.250
είναι μόνο ένα μέρος της λύσης.

0:07:33.480,0:07:36.330
Η τεχνολογία είναι πολύ ακριβή [br]και πολύ σπάνια,

0:07:36.330,0:07:39.796
η απεικόνιση κι οι ικανότητες[br]επεξεργασίας της εικόνας είναι απόκρυφες.

0:07:39.796,0:07:41.596
Έτσι οι μεγάλες αποκαταστάσεις

0:07:41.596,0:07:44.350
δεν είναι εφικτές[br]για την πλειοψηφία των ερευνητών

0:07:44.350,0:07:46.240
αλλά μόνο για τα πλουσιότερα ιδρύματα.

0:07:46.240,0:07:49.056
Γι' αυτό και ίδρυσα το Πρόγραμμα Λάζαρος,

0:07:49.056,0:07:50.736
μια μη κερδοσκοπική πρωτοβουλία,

0:07:50.736,0:07:54.736
για να παράσχουμε την πολυφασματική[br]απεικόνιση σε ανεξάρτητους ερευνητές

0:07:54.736,0:07:59.070
και μικρότερα ινστιτούτα[br]με μικρό ή και καθόλου κόστος.

0:07:59.560,0:08:01.206
Τα τελευταία πέντε χρόνια

0:08:01.206,0:08:05.096
η ομάδα μας από ειδικούς απεικόνισης, [br]ερευνητές και φοιτητές,

0:08:05.096,0:08:07.396
ταξίδεψαν σε επτά διαφορετικές χώρες

0:08:07.396,0:08:11.070
και αποκατέστησαν μερικά[br]από τα πιο πολύτιμα φθαρμένα χειρόγραφα,

0:08:11.070,0:08:14.220
ανάμεσα τους και το Βιβλίο Vercelli,[br]το αρχαιότερο βιβλίο Αγγλικών,

0:08:14.220,0:08:17.070
το Μαύρο Βιβλίο του Καρμάρθεν,[br]το αρχαιότερο των Ουαλικών,

0:08:17.070,0:08:20.326
και μερικά από τα πολυτιμότερα[br]και πρωιμότερα Ευαγγέλια

0:08:20.326,0:08:23.250
που βρίσκονται[br]στην πρώην Σοβιετική Γεωργία.

0:08:24.600,0:08:27.780
Έτσι η φασματική φωτογράφιση[br]αποκαθιστά χαμένα κείμενα.

0:08:28.360,0:08:33.476
Βαθύτερα όμως, μπορεί να αποκαλύψει μια[br]δεύτερη ιστορία πίσω από κάθε αντικείμενο,

0:08:33.480,0:08:38.160
την ιστορία του πώς, πότε και[br]από ποιον φτιάχτηκε το κείμενο

0:08:38.160,0:08:41.870
και μερικές φορές, τι ακριβώς σκεφτόταν[br]ο συγγραφέας τη στιγμή που το έγραφε.

0:08:42.440,0:08:45.636
Πάρτε, για παράδειγμα, ένα προσχέδιο[br]της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας

0:08:45.636,0:08:48.110
γραμμένη από το χέρι[br]του ίδιου του Τόμας Τζέφερσον,

0:08:48.110,0:08:50.839
που απεικόνισαν κάποιοι συνάδελφοί[br]μου μερικά χρόνια πριν

0:08:50.839,0:08:52.383
στη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου.

0:08:52.383,0:08:55.086
Οι έφοροι πρόσεξαν[br]ότι σε όλο το κείμενο μια λέξη

0:08:55.086,0:08:57.496
είχε διαγραφεί και αντικατασταθεί.

0:08:57.496,0:09:00.250
Η λέξη που αντικατέστησε [br]την προηγούμενη ήταν «πολίτες».

0:09:00.250,0:09:03.450
Ίσως μπορείτε να μαντέψετε[br]ποια ήταν η διαγραμμένη λέξη.

0:09:03.970,0:09:05.406
«Υπήκοοι».

0:09:05.406,0:09:08.276
Εδώ, κυρίες και κύριοι,[br]είναι η Αμερικανική δημοκρατία

0:09:08.276,0:09:10.950
η οποία εξελίσσεται [br]δια χειρός του Τόμας Τζέφερσον.

0:09:11.310,0:09:15.080
Ή σκεφτείτε το Χάρτη του Μαρτέλου το 1491,

0:09:15.080,0:09:17.676
τον οποίο απεικονίσαμε[br]στη Βιβλιοθήκη Μπάινικ του Γέιλ.

0:09:17.676,0:09:20.100
Ήταν ο χάρτης[br]που μάλλον συμβουλεύτηκε ο Κολόμβος

0:09:20.100,0:09:21.740
πριν το ταξίδι του στον Νέο Κόσμο

0:09:21.740,0:09:24.566
και που του έδωσε μια ιδέα[br]για το πώς έμοιαζε η Ασία

0:09:24.566,0:09:26.530
και πού βρισκόταν η Ιαπωνία.

0:09:27.590,0:09:30.706
Το πρόβλημα με αυτόν τον χάρτη[br]είναι ότι το μελάνι κι η μπογιά του

0:09:30.706,0:09:32.816
αλλοιώθηκαν τόσο πολύ με τα χρόνια

0:09:32.816,0:09:34.970
ώστε αυτός ο μεγάλος χάρτης,[br]σχεδόν δύο μέτρα,

0:09:34.970,0:09:37.520
έκανε τον κόσμο να μοιάζει[br]σαν μια τεράστια έρημος.

0:09:37.520,0:09:39.766
Μέχρι τώρα είχαμε πολύ μικρή ιδέα

0:09:39.766,0:09:42.716
σχετικά με το τι ήξερε[br]ο Κολόμβος για τον κόσμο

0:09:42.716,0:09:45.380
και το πώς παρουσιάζονταν οι πολιτισμοί.

0:09:45.380,0:09:49.396
Το βασικό υπόμνημα του χάρτη δεν μπορούσε[br]να διαβαστεί καθόλου υπό κανονικό φως.

0:09:49.400,0:09:51.686
Το υπεριώδες έκανε μικρή διαφορά.

0:09:51.686,0:09:54.110
Το πολυφασματικό μας έδειξε τα πάντα.

0:09:54.640,0:09:58.236
Στην Ασία μάθαμε[br]για τέρατα με αυτιά τόσο μεγάλα

0:09:58.240,0:10:00.750
που μπορούσαν να καλύψουν [br]ολόκληρο το σώμα τους.

0:10:01.040,0:10:05.840
Στην Αφρική, για ένα φίδι που μπορούσε[br]να κάνει το έδαφος να βγάλει καπνούς.

0:10:06.610,0:10:09.686
Όπως ακριβώς το φως των αστεριών[br]μεταφέρει εικόνες του σύμπαντος

0:10:09.686,0:10:11.586
όπως φαινόταν στο μακρινό παρελθόν,

0:10:11.586,0:10:15.496
έτσι και το πολυφασματικό φως[br]μας πάει πίσω στις πρώτες στιγμές

0:10:15.496,0:10:17.480
της δημιουργίας ενός αντικειμένου.

0:10:17.480,0:10:21.466
Μέσα από το φακό, γινόμαστε μάρτυρες[br]των λαθών, των αλλαγών της σκέψης,

0:10:21.466,0:10:24.366
των αφελειών, των μη λογοκριμένων ιδεών,

0:10:24.366,0:10:26.596
των ατελειών της ανθρώπινης φαντασίας,

0:10:26.600,0:10:29.526
που επιτρέπουν σε αυτά τα ιερά[br]γραπτά και τους συγγραφείς τους

0:10:29.526,0:10:31.076
να γίνουν πιο αληθινά,

0:10:31.076,0:10:34.080
που φέρνουν την ιστορία πιο κοντά μας.

0:10:34.760,0:10:36.180
Όσο για το μέλλον;

0:10:36.480,0:10:38.686
Υπάρχει τόσο πολύ παρελθόν

0:10:38.686,0:10:41.926
και τόσο λίγοι άνθρωποι[br]ικανοί να το διασώσουν

0:10:41.926,0:10:45.870
προτού αυτά τα αντικείμενα[br]εξαφανιστούν για πάντα.

0:10:46.370,0:10:49.796
Γι' αυτό κι άρχισα να διδάσκω[br]αυτή την υβριδική επιστήμη

0:10:49.800,0:10:51.726
που ονομάζω «επιστήμη των κειμένων».

0:10:51.726,0:10:53.366
Η επιστήμη αυτή είναι ένα πάντρεμα

0:10:53.366,0:10:55.750
των κλασικών ικανοτήτων[br]ενός σπουδαστή φιλολογίας -

0:10:55.750,0:10:58.050
η ικανότητα ανάγνωσης[br]παλαιών γλωσσών και γραφών,

0:10:58.050,0:11:00.000
η γνώση του πώς έχουν φτιαχτεί τα κείμενα

0:11:00.000,0:11:02.196
ώστε να τοποθετηθούν[br]στο χώρο και το χρόνο -

0:11:02.200,0:11:04.966
με καινούριες τεχνολογίες όπως,[br]η επιστήμη της απεικόνισης,

0:11:04.966,0:11:07.576
η χημεία των μελανιών [br]και των χρωστικών ουσιών,

0:11:07.576,0:11:10.630
η οπτική αναγνώριση χαρακτήρων[br]με τη βοήθεια υπολογιστών.

0:11:11.160,0:11:13.676
Πέρυσι, ένας φοιτητής στο τμήμα μου,

0:11:13.676,0:11:16.456
πρωτοετής, με γνώσεις [br]Λατινικών και Ελληνικών,

0:11:16.456,0:11:18.806
επεξεργαζόταν ένα παλίμψηστο

0:11:18.806,0:11:21.910
που είχαμε φωτογραφίσει[br]σε μια μεγάλη βιβλιοθήκη της Ρώμης.

0:11:22.240,0:11:25.700
Καθώς δούλευε, μικροσκοπικά ελληνικά[br]γράμματα άρχισαν να εμφανίζονται

0:11:25.700,0:11:27.630
πίσω από το κείμενο.

0:11:28.200,0:11:29.726
Συγκεντρώθηκαν όλοι γύρω του

0:11:29.726,0:11:32.416
και διάβασε μια σειρά από ένα χαμένο έργο

0:11:32.416,0:11:35.020
του Έλληνα κωμικού δραματοποιού Μενάνδρου.

0:11:35.760,0:11:38.486
Εκείνη ήταν η πρώτη φορά[br]ύστερα από χίλια χρόνια

0:11:38.486,0:11:41.430
που αυτές οι λέξεις διαβάστηκαν δυνατά.

0:11:41.880,0:11:44.790
Εκείνη τη στιγμή έγινε λόγιος.

0:11:45.330,0:11:48.370
Κυρίες και κύριοι,[br]αυτό είναι το μέλλον του παρελθόντος.

0:11:48.840,0:11:50.026
Ευχαριστώ πολύ.

0:11:50.026,0:11:51.350
(Χειροκρότημα)