1
00:00:02,460 --> 00:00:05,509
Asıl bahsetmek istediğim şeye
geçmeden önce,

2
00:00:05,533 --> 00:00:09,093
hakkımda birkaç şey
söyleme zorunluluğu hissediyorum.

3
00:00:09,744 --> 00:00:12,793
Ben, mistik veya

4
00:00:12,817 --> 00:00:14,655
spiritüel biri değilim.

5
00:00:15,668 --> 00:00:17,696
Bilim yazarıyım.

6
00:00:17,720 --> 00:00:19,991
Üniversitede fizik okudum.

7
00:00:20,015 --> 00:00:22,977
NPR'da bilim muhabiri olarak çalıştım.

8
00:00:24,073 --> 00:00:25,607
Tamam, şimdi:

9
00:00:26,552 --> 00:00:29,791
NPR için bir hikaye
üzerinde çalışırken,

10
00:00:29,815 --> 00:00:32,093
bir gökbilimciden,

11
00:00:32,117 --> 00:00:34,224
bakış açımı zorlayan ve açıkçası

12
00:00:34,248 --> 00:00:36,246
hayatımı değiştiren bir tavsiye aldım.

13
00:00:37,192 --> 00:00:39,384
Hikaye, bir Güneş tutulması hakkındaydı,

14
00:00:39,408 --> 00:00:43,952
Mayıs 1994'te
ülke üzerinden geçecek

15
00:00:43,976 --> 00:00:45,808
kısmi Güneş tutulması hakkında.

16
00:00:46,351 --> 00:00:48,815
O gökbilimciyle röportaj yaptım ve

17
00:00:48,839 --> 00:00:52,116
ne olacağını, nasıl izlememiz
gerektiğini açıkladı,

18
00:00:52,140 --> 00:00:57,361
ama, kısmi Güneş tutulması her ne kadar
ilginç olsa da

19
00:00:57,385 --> 00:01:01,895
daha nadir olan tam Güneş tutulmasının
tamamen farklı olduğunu vurguladı.

20
00:01:02,499 --> 00:01:05,773
Tam Güneş tutulmasında,
iki veya üç dakika boyunca,

21
00:01:05,797 --> 00:01:09,128
Ay, Güneş'i tamamen kapatır,

22
00:01:09,152 --> 00:01:14,392
tarif etmesine göre büyüleyici bir
görüntü oluşturur

23
00:01:14,416 --> 00:01:15,812
tüm doğada.

24
00:01:16,760 --> 00:01:18,969
Ve bana verdiği tavsiye şuydu:

25
00:01:20,087 --> 00:01:23,084
"Ölmeden önce," dedi,

26
00:01:23,108 --> 00:01:27,385
"tam Güneş tutulması
görmeyi kendine borçlusun."

27
00:01:28,105 --> 00:01:30,586
Dürüst olmak gerekirse,
pek tanımadığım birinden

28
00:01:30,610 --> 00:01:33,018
bunu duymak beni
biraz rahatsız etti;

29
00:01:33,042 --> 00:01:34,433
fazla samimi gibi geldi.

30
00:01:34,457 --> 00:01:38,188
Ama ilgimi de çekti ve
böylece biraz araştırdım.

31
00:01:39,005 --> 00:01:41,052
Şimdi, konu tam Güneş tutulmasına gelince,

32
00:01:41,076 --> 00:01:43,462
eğer onun size gelmesini beklerseniz,

33
00:01:43,486 --> 00:01:46,878
uzun bir süre beklersiniz.

34
00:01:46,902 --> 00:01:51,422
Dünya'nın herhangi bir noktası,
tam Güneş tutulmasını

35
00:01:51,446 --> 00:01:54,502
yaklaşık her 400 yılda bir yaşar.

36
00:01:55,404 --> 00:01:58,926
Ama seyahat etmeye istekliyseniz,
o kadar uzun beklemek zorunda değilsiniz.

37
00:01:58,950 --> 00:02:03,267
Ve sonra öğrendim ki,
birkaç yıl sonra, 1998'de,

38
00:02:03,291 --> 00:02:06,078
tam Güneş tutulması,
Karayiplerden görülecekti.

39
00:02:07,201 --> 00:02:10,730
Tam Güneş tutulması yalnızca
dar bir şerit boyunca görülebilir,

40
00:02:10,754 --> 00:02:12,434
yaklaşık 160 km genişliğinde,

41
00:02:12,458 --> 00:02:14,552
ve bu da Ay'ın gölgesinin düştüğü yerdir.

42
00:02:14,576 --> 00:02:16,707
Buna "tam tutulma şeridi" denir.

43
00:02:16,731 --> 00:02:19,154
Ve Şubat 1998'de,

44
00:02:19,178 --> 00:02:22,625
tam tutulma şeridi
Aruba'dan geçecekti.

45
00:02:22,649 --> 00:02:26,949
Kocamla konuştum ve
düşündük, Şubat? Aruba?

46
00:02:26,949 --> 00:02:28,708
Her türlü güzel bir fikir gibi geldi.

47
00:02:28,732 --> 00:02:29,804
(Kahkaha)

48
00:02:29,828 --> 00:02:32,463
Böylece güneye doğru yola çıktık,

49
00:02:32,487 --> 00:02:34,943
Güneş'in tadını çıkartmak ve
Güneş, kısa süreliğine

50
00:02:34,943 --> 00:02:36,798
ortadan kaybolunca ne olur görmek için.

51
00:02:37,536 --> 00:02:40,527
Güneş tutulması bizi
ve diğer birçok insanı

52
00:02:40,551 --> 00:02:42,732
Hyatt Regency'nin arkasında,

53
00:02:42,756 --> 00:02:43,919
sahilde,

54
00:02:43,943 --> 00:02:45,654
şovu beklerken buldu.

55
00:02:45,678 --> 00:02:48,849
Karton çerçeveli Güneş tutulması
gözlüklerimizi taktik,

56
00:02:48,873 --> 00:02:52,992
koyu lensleri sayesinde Güneş'e
güvenli bir şekilde bakabildik.

57
00:02:53,967 --> 00:02:58,202
Tam Güneş tutulması,
kısmi tutulma olarak başlar,

58
00:02:58,226 --> 00:03:02,002
Ay yavaşça Güneş'in
önünde ilerler.

59
00:03:02,026 --> 00:03:06,254
Önce, Güneş'in kenarında
tırtık varmış gibi göründü

60
00:03:06,278 --> 00:03:09,399
ve ardından o tırtık daha da
büyümeye başladı,

61
00:03:09,423 --> 00:03:11,271
Güneş hilal şeklini alana kadar.

62
00:03:12,244 --> 00:03:15,579
Ve bütün bunlar inanılmaz ilginçti
ama olağanüstüydü diyemem.

63
00:03:15,603 --> 00:03:17,527
Yani, hava hala aydınlıktı.

64
00:03:17,551 --> 00:03:20,561
Eğer gökyüzünde
ne oluyor bilmeseydim,

65
00:03:20,585 --> 00:03:22,998
bir gariplik olduğunu fark etmezdim.

66
00:03:24,052 --> 00:03:28,862
Tam Güneş tutulması başlamadan
yaklaşık on dakika önce,

67
00:03:28,886 --> 00:03:30,677
garip şeyler olmaya başladı.

68
00:03:31,934 --> 00:03:33,790
Serin bir rüzgar çıktı.

69
00:03:34,808 --> 00:03:38,721
Gün ışığı tuhaflaştı ve
gölgeler ilginç bir şekil aldı;

70
00:03:38,745 --> 00:03:40,979
ilginç bir şekilde keskin görünüyorlardı,

71
00:03:41,003 --> 00:03:44,794
sanki birisi televizyonun
kontrast ayarını yükseltmişti.

72
00:03:45,767 --> 00:03:49,634
Sonra açıklara doğru baktım ve
tekne ışıklarının yandığını fark ettim,

73
00:03:49,658 --> 00:03:52,221
yani belli ki hava kararıyordu

74
00:03:52,245 --> 00:03:53,831
her ne kadar ben fark etmesem de.

75
00:03:53,855 --> 00:03:56,128
Çok geçmeden,
hava bariz kararmıştı.

76
00:03:56,152 --> 00:03:58,296
Sanki görme duyum bozuluyordu.

77
00:03:59,186 --> 00:04:00,960
Ve ardından, bir anda,

78
00:04:00,984 --> 00:04:02,348
ışık tamamen yok oldu.

79
00:04:03,830 --> 00:04:05,468
Bunun üzerine,

80
00:04:05,492 --> 00:04:08,109
sahilden bağrışmalar yükseldi,

81
00:04:08,133 --> 00:04:10,026
gözlüğümü çıkardım,

82
00:04:10,050 --> 00:04:12,641
çünkü tam tulmanın
bu aşamasında,

83
00:04:12,665 --> 00:04:15,760
Güneş'e çıplak gözle bakmak
güvenliydi.

84
00:04:16,365 --> 00:04:18,181
Yukarı doğru baktım ve

85
00:04:20,006 --> 00:04:22,816
şaşkınlıktan dilim tutuldu.

86
00:04:25,541 --> 00:04:30,278
Şimdi bir düşünün, o sıra
30'lu yaşlarımdayım.

87
00:04:30,302 --> 00:04:36,915
Dünya'da gökyüzü nasıl görünür
bilecek kadar uzun yaşamışım.

88
00:04:37,669 --> 00:04:38,820
Yani --

89
00:04:38,844 --> 00:04:39,926
(Kahkaha)

90
00:04:39,950 --> 00:04:43,044
Mavi, gri gökyüzünü,

91
00:04:43,068 --> 00:04:47,009
yıldızlı, öfkeli gökyüzünü ve

92
00:04:47,033 --> 00:04:49,141
gün doğumundaki pembe gökyüzünü görmüşüm.

93
00:04:49,882 --> 00:04:52,946
Ama bunu daha önce hiç görmemiştim.

94
00:04:54,317 --> 00:04:56,593
İlk önce, renkler çıktı.

95
00:04:56,617 --> 00:04:59,582
Yukarda koyu mor-gri renkteydi,

96
00:04:59,606 --> 00:05:01,019
alacakaranlık gibi.

97
00:05:01,043 --> 00:05:02,753
Ama ufukta, turuncu renkteydi,

98
00:05:02,777 --> 00:05:04,078
günbatımı gibi,

99
00:05:04,102 --> 00:05:05,696
360 derece.

100
00:05:06,426 --> 00:05:09,068
Ve alacakaranlıkta yukarda

101
00:05:09,092 --> 00:05:11,517
yıldızlar ve gezegenler ortaya çıktı.

102
00:05:11,541 --> 00:05:13,143
Jüpiter,

103
00:05:13,167 --> 00:05:14,903
Merkür ve

104
00:05:14,927 --> 00:05:16,200
Venüs oradaydı.

105
00:05:17,090 --> 00:05:19,105
Ve hepsi bir sıra halindeydi.

106
00:05:20,528 --> 00:05:23,482
Ve orada, o sıra boyunca,

107
00:05:24,288 --> 00:05:26,754
o şey,

108
00:05:26,778 --> 00:05:30,302
o ihtişamlı ve şaşırtıcı şey vardı.

109
00:05:30,326 --> 00:05:35,077
Gümüşümsü iple işlenmiş
bir çelenge benziyordu ve

110
00:05:35,101 --> 00:05:38,295
orada boşlukta pırıldayarak
asılı duruyordu.

111
00:05:40,502 --> 00:05:44,142
Güneş'in dış atmosferiydi,

112
00:05:44,166 --> 00:05:45,975
Güneş tacı.

113
00:05:45,999 --> 00:05:48,358
Ve hiçbir fotoğraf o görüntünün
hakkını vermiyor.

114
00:05:48,382 --> 00:05:52,915
Güneş'in etrafındaki,
sadece bir halka veya ayla değil;

115
00:05:52,939 --> 00:05:56,549
güzelce dokunmuş,
sanki ipekten yapılmış gibiydi.

116
00:05:57,763 --> 00:06:00,264
Ve her ne kadar bizim Güneş'imize
benzemese de,

117
00:06:00,288 --> 00:06:02,542
tabii ki o olduğunu biliyordum.

118
00:06:02,566 --> 00:06:06,398
Güneş oradaydı,
diğer gezegenler oradaydı ve

119
00:06:06,422 --> 00:06:10,453
gezegenlerin Güneş'in etrafında
nasıl döndüğünü görebiliyordum.

120
00:06:10,477 --> 00:06:13,262
Sanki Güneş sistemimizden ayrılmış,

121
00:06:13,286 --> 00:06:15,882
yabancı bir dünyada durmuş,

122
00:06:15,906 --> 00:06:17,671
olan bitene bakıyormuşum gibiydi.

123
00:06:18,779 --> 00:06:21,170
Ve hayatımda ilk defa,

124
00:06:21,194 --> 00:06:25,216
duygusal olarak, evrene
bağlı hissettim,

125
00:06:25,240 --> 00:06:26,861
tüm uçsuz bucaksızlına bağlı...

126
00:06:28,107 --> 00:06:29,615
Zaman durdu,

127
00:06:30,387 --> 00:06:32,935
ya da yokmuş gibiydi,

128
00:06:32,959 --> 00:06:36,043
gözlerimle gördüğüm şey --

129
00:06:36,067 --> 00:06:37,552
yalnızca görmüyordum,

130
00:06:38,435 --> 00:06:40,182
bir görüntüye bakıyordum sanki.

131
00:06:41,858 --> 00:06:44,716
Ve orada nirvanaya ulaşmış duruyordum,

132
00:06:45,530 --> 00:06:51,166
174 saniye boyunca -
3 dakikadan kısa bir süre -

133
00:06:51,190 --> 00:06:53,573
ve birden bitiverdi.

134
00:06:53,597 --> 00:06:54,948
Güneş ortaya çıktı,

135
00:06:54,972 --> 00:06:56,634
mavi gökyüzü geri döndü,

136
00:06:56,658 --> 00:06:59,835
yıldızlar, gezegenler ve
Güneş tacı ortadan kayboldu,

137
00:06:59,859 --> 00:07:01,676
Dünya normale döndü.

138
00:07:02,573 --> 00:07:04,296
Ama ben değişmiştim.

139
00:07:05,619 --> 00:07:08,875
İşte böyle umbraphile
(gölge sevici) oldum -

140
00:07:09,501 --> 00:07:10,747
Güneş tutulması takipçisi.

141
00:07:10,771 --> 00:07:11,780
(Kahkaha)

142
00:07:11,804 --> 00:07:16,474
Zamanımı ve güçlükle
kazandığım paramı böyle harcıyorum.

143
00:07:16,998 --> 00:07:22,627
Her iki yılda bir, Ay'ın gölgesi
her nereye düşecekse,

144
00:07:22,651 --> 00:07:25,025
başka bir birkaç dakikalık
kozmik mutluluğu

145
00:07:25,045 --> 00:07:26,525
yaşamak ve bu deneyimi

146
00:07:26,565 --> 00:07:28,836
diğerleriyle paylaşmak için,
oraya gidiyorum:

147
00:07:28,860 --> 00:07:30,867
Avustralya'dan arkadaşlarımla,

148
00:07:30,891 --> 00:07:33,444
Almanya'da bir şehrin tümüyle.

149
00:07:33,468 --> 00:07:37,806
1999'da, Münih'te caddeleri ve
terasları doldurmuş

150
00:07:37,830 --> 00:07:42,575
yüzbinlerce insana katıldım,
ve Güneş tacı ortaya çıktığında

151
00:07:42,595 --> 00:07:44,562
hep birlikte bağrıştık.

152
00:07:45,719 --> 00:07:47,935
Ve zamanla başka bir şey oldum:

153
00:07:48,498 --> 00:07:50,586
Güneş tutulması misyoneri.

154
00:07:51,116 --> 00:07:52,956
Yıllar önce aldığım o tavsiyeyi

155
00:07:53,737 --> 00:07:58,565
başkalarına iletmeyi
işim olarak görüyorum.

156
00:07:59,369 --> 00:08:01,398
Yani diyorum ki:

157
00:08:02,530 --> 00:08:04,763
Ölmeden önce,

158
00:08:04,787 --> 00:08:09,765
tam bir Güneş tutulmasını görmeyi,
kendinize borçlusunuz.

159
00:08:09,789 --> 00:08:13,670
Sizi dehşete düşürecek deneyimlerin
son noktası.

160
00:08:14,781 --> 00:08:19,364
"Dehşet bir şey!" aşırı kullanılmaktan

161
00:08:19,388 --> 00:08:21,552
asıl anlamını kaybetmiş bir ifade.

162
00:08:21,576 --> 00:08:26,055
Gerçek dehşet, muazzam ve
görkemli bir şey karşısındaki

163
00:08:26,079 --> 00:08:28,594
merak ve önemsizlik duygusu,

164
00:08:28,614 --> 00:08:30,089
çok nadir görülür hayatımızda.

165
00:08:30,649 --> 00:08:33,721
Ama deneyimlediğinizde de,
güçlüdür.

166
00:08:34,484 --> 00:08:36,839
Dehşet, egoya son verir.

167
00:08:36,863 --> 00:08:38,857
Birbirimize bağlı
olduğumuzu hisettirir.

168
00:08:38,881 --> 00:08:41,976
Nitekim, empati ve
cömertliğe de teşvik eder.

169
00:08:42,920 --> 00:08:47,595
Yani, tam Güneş tutulmasından
daha dehşet verici bir şey yok.

170
00:08:48,497 --> 00:08:50,882
Maalesef, az sayıda Amerikalı
bunu görebildi,

171
00:08:50,906 --> 00:08:53,126
çünkü 38 yıl oldu

172
00:08:53,150 --> 00:08:56,320
ABD'nin küçük bir kısmında görüleli ve

173
00:08:56,344 --> 00:09:00,412
99 yıl önce de ülke boyunca
görülebilmişti.

174
00:09:01,156 --> 00:09:03,723
Ama bu değişmek üzere.

175
00:09:03,747 --> 00:09:06,179
Gelecek 35 yıl içinde,

176
00:09:06,854 --> 00:09:11,138
5 tam Güneş tutulması
ABD'den görülebilecek,

177
00:09:11,162 --> 00:09:14,298
ve bunlardan üçü
özellikle muazzam olacak.

178
00:09:15,146 --> 00:09:19,820
Altı hafta sonra, 21 Ağustos 2017'de --

179
00:09:19,844 --> 00:09:22,523
(Alkış)

180
00:09:22,547 --> 00:09:26,633
Ay'ın gölgesi, Oregon'dan
Güney Carolina'ya doğru ilerleyecek.

181
00:09:27,296 --> 00:09:32,699
8 Nisan 2024'te, Ay'ın gölgesi Texas'tan
kuzeye doğru Maine'e hareket edecek.

182
00:09:32,723 --> 00:09:34,895
12 Ağustos 2045'te,

183
00:09:34,919 --> 00:09:37,657
California'dan Florida'ya doğru olacak.

184
00:09:39,458 --> 00:09:40,704
Diyorum ki;

185
00:09:41,673 --> 00:09:44,264
Bu tarihleri tatil yapsak mesela?

186
00:09:44,288 --> 00:09:45,494
Farz edelim ki --

187
00:09:45,518 --> 00:09:46,546
(Kahkaha)

188
00:09:46,570 --> 00:09:50,252
(Alkış)

189
00:09:50,276 --> 00:09:55,333
Mesela, hepimiz,

190
00:09:55,357 --> 00:09:57,433
mümkün olduğunca çok sayıda insan,

191
00:09:57,457 --> 00:09:59,229
Ay'ın gölgesinde duruyoruz?

192
00:09:59,253 --> 00:10:05,093
Belki de paylaştığımız bu deneyim
ayrışmalarımızı ortadan kaldırır,

193
00:10:05,117 --> 00:10:08,013
birbirimize daha insanca
davranmamızı sağlar.

194
00:10:08,918 --> 00:10:14,744
İtiraf etmeliyim, bazıları benim
misyonerliğimi biraz aşırı buluyor;

195
00:10:14,768 --> 00:10:17,345
saplantı, eksantrik.

196
00:10:17,992 --> 00:10:22,872
Yani, çok kısa süren bir şeye
bu kadar odaklanmak niye?

197
00:10:22,896 --> 00:10:26,598
Dünya'nın öbür ucuna -- ya da
bu durumda başka bir eyalete --

198
00:10:26,622 --> 00:10:29,639
3 dakikadan az sürecek
bir şey için gitmek niye?

199
00:10:31,165 --> 00:10:32,315
Dediğim gibi:

200
00:10:32,906 --> 00:10:35,114
Spiritüel biri değilim.

201
00:10:36,006 --> 00:10:38,577
Tanrıya inanmıyorum.

202
00:10:38,601 --> 00:10:39,909
Keşke inansam.

203
00:10:40,892 --> 00:10:43,131
Ama kendi faniliğimi düşündüğümde --

204
00:10:43,873 --> 00:10:45,578
ki fazlaca düşünürüm --

205
00:10:46,971 --> 00:10:50,551
kaybettiğim herkesi düşündüğümde,

206
00:10:50,575 --> 00:10:52,294
özellikle de annemi,

207
00:10:53,778 --> 00:10:55,578
beni rahatlatan

208
00:10:55,602 --> 00:10:58,694
Aruba'daki o dehşet verici an.

209
00:10:59,596 --> 00:11:02,712
Kendimi o sahilde resmediyorum,

210
00:11:02,736 --> 00:11:04,172
gökyüzüne bakarken ve

211
00:11:05,037 --> 00:11:07,209
nasıl hissettiğimi hatırlıyorum.

212
00:11:08,661 --> 00:11:11,273
Benim varlığım geçici olabilir,

213
00:11:11,978 --> 00:11:14,485
ama bu sorun değil,

214
00:11:14,509 --> 00:11:16,598
parçası olduğum şu şeye bakın.

215
00:11:18,214 --> 00:11:20,343
Bu öğrendiğim bir ders,

216
00:11:20,367 --> 00:11:22,930
ve hayatın genelinde
geçerli olan bir ders:

217
00:11:23,800 --> 00:11:28,205
Bir deneyimin süresi
onun etkisine eş değer değildir.

218
00:11:28,229 --> 00:11:32,731
Bir haftasonu, bir sohbet
ya da yalnızca bir bakış,

219
00:11:33,433 --> 00:11:34,888
her şeyi değiştirebilir.

220
00:11:36,508 --> 00:11:39,994
Diğer insanlarla, doğal yaşamla
derin bağ kurduğunuz

221
00:11:40,018 --> 00:11:41,429
o anların değerini bilin ve

222
00:11:41,453 --> 00:11:43,192
onları önceliğiniz haline getirin.

223
00:11:43,216 --> 00:11:45,630
Evet ben tutulmanın peşinden gidiyorum.

224
00:11:45,654 --> 00:11:47,671
Sen başka bir şeyin peşinden gidebilirsin.

225
00:11:47,695 --> 00:11:51,001
Ama konu 174 saniye değil.

226
00:11:52,312 --> 00:11:55,000
Konu, ondan sonra gelen yılları

227
00:11:55,024 --> 00:11:56,591
nasıl değiştirdiği.

228
00:11:57,114 --> 00:11:58,284
Teşekkür ederim.

229
00:11:58,308 --> 00:12:02,941
(Alkış)