Return to Video

Кен Робинсона белгалду таханарча ишколаша креативность яха карматал 1ото1аелга

  • 0:00 - 0:07
    1уйре дика хийла шун. Х1ама дий вайгахь? Могаш ма доахкий? Фу хет шоана укх конференцех?
  • 0:07 - 0:11
    Сол хьалха къаьмаьл даьча дакъалоацархоша ч1оаг1а догг1оздаьккхача витав со-м.
  • 0:11 - 0:15
    Со укхазара д1авача бакъахьа ва мотт сона (Белам).
  • 0:15 - 0:19
    Аз укхаза теркам а баь,
  • 0:19 - 0:23
    цхьа кхо х1ама да
  • 0:23 - 0:25
    са х1анз дувца безам болаш волча х1амашта гаргадолаш.
  • 0:25 - 0:29
    Хьалхардар да, х1аране шоай кхайкаралца геттара тамашийна йола
  • 0:29 - 0:32
    адамий креативность яха карматал гучаяккхар.
  • 0:32 - 0:35
    Ше йолчча беса -
  • 0:35 - 0:38
    - к1оргеи чулоацамеи. Шоллаг1дар,
  • 0:38 - 0:41
    укхаза вай дийцачох лаьца да,
  • 0:41 - 0:43
    вай кхоане белгалза хилар.
  • 0:43 - 0:45
    Цо ше мишта гучайоаккхаргья вайна ца хар.
  • 0:45 - 0:48
    Со-се образованеца чам болаш ва –
  • 0:48 - 0:51
    ма дарра дийцача, сох хьа мел кхетар цу образованеца цхьацца бувзам болаш хул-кх.
  • 0:51 - 0:53
    Шоана нийслой цу тайпара нах? Сона ч1оаг1а сакъердам хул цунах –
  • 0:53 - 0:56
    – со нах в1ашаг1кхийттача нийсвелча,
  • 0:56 - 0:59
    ц1аьхха са багара дош ийккхача са образованеца бувзам ба аьнна.
  • 0:59 - 1:06
    Цхьаькха-м ала доаг1а укхаза, дика хьегача образоване болхлой атта нийса-м лац.
  • 1:06 - 1:09
    (Белам) Нийслац хьа ца бехандаь.
  • 1:09 - 1:14
    Цкъа вийхача, шозлаг1а кхы вехац. Тамашийна деций?
  • 1:14 - 1:16
    Вийхача а, цхьа мишта хоатт ца ховш
  • 1:16 - 1:18
    «Мича болх беш ва хьо?» аьнна хаьттача,
  • 1:18 - 1:20
    1а царга хьай арг1аг1а хье образоване болх беш ва аьнна жоп юхаделча ,
  • 1:20 - 1:24
    меллашха цар б1аргаш ц1ийх дузаш зелу-кх. Хеталу хургда-кх царна,
  • 1:24 - 1:30
    «Ва са Даьла-кх, сенна хаьттар аз укхунга из. Сай таккхалча ваьг1авалара со, укхун зурмага ладувг1аш б1арчча ди д1аг1оргда ма дий х1анз!»
  • 1:30 - 1:32
    Бакъдар аьлча, нагахь санна 1а царга хоаттий цар образовани –
  • 1:32 - 1:34
    – хьай Даьлага ба-кх хьа болх – – хаттанза валар со, укхун вас ца еш 1ийнавалара со аьнна хеталургда хьона.
  • 1:34 - 1:37
    Х1ана аьлча из сага дешар ц1ийца хоттаденна хул из, хилаций? "Тоам" боаца хаттараш.
  • 1:37 - 1:40
    Сага ди, е алапи, е кхыдола лоарх1аме дола х1ама санна.
  • 1:40 - 1:44
    Из образовани ч1оаг1а гарга я сона, шоана а из ишта йолаш санна хет сона.
  • 1:44 - 1:46
    Х1анаб са из чам цу дешарца, цу хьехарца,
  • 1:46 - 1:49
    даьра ба, из вай кхоаненца
  • 1:49 - 1:52
    хоттаденна хилар бахьан долаш.
  • 1:52 - 1:55
    Х1анз вай д1а уйла йича, укх шера цхьоалаг1ча классе долхаш дола бераш
  • 1:55 - 2:01
    2065 шера пенсе г1оргда-кх.
  • 2:01 - 2:04
    Вайна-м укх хьат1адоаг1аргдолча пхе шера а т1ехьа укх гергача дуненах фу хургда мича хов.
  • 2:04 - 2:06
    Малаг1ча суртех хургда хац.
  • 2:06 - 2:08
    Из деррига ишта белгалза дале а,
  • 2:08 - 2:11
    воаш цу берашта доаг1ача беса хьехаш санна хеталу вайна.
  • 2:11 - 2:13
    Кхоане белгалза хилар тешаме да шоана.
  • 2:13 - 2:15
    Кхоалаг1дар да,
  • 2:15 - 2:20
    вай массане барт цхьа болча санна хеталу сонна цу хьаькъехьа,
  • 2:20 - 2:23
    вай берий кхолламгахьа геттара тамашийна карматал хилар –
  • 2:23 - 2:25
    къаьстта кердалонца цар безам хилар. Масала, укхаза селхан ший ашарашца карматал гойташ хинна Сирена.
  • 2:25 - 2:28
    Мел хоза х1ама дар из.
  • 2:28 - 2:33
    Из берашта юкъе белгала яле а,
  • 2:33 - 2:36
    аз из хьакъоастаяц кхыдолча берех. Х1ана аьлча, деррига бераш да цхьацца карматал йолаш.
  • 2:36 - 2:39
    Вайна гуш дар фуд – беро ший нач1ал белгалдаккхар,
  • 2:39 - 2:41
    из гучадаккха г1ерташ цо къахьийгалга. Гуча беса, из цун караг1даьннад.
  • 2:41 - 2:43
    Аз белгалдер фуд аьлча, вай мел долча берий боарамза нач1ал хилар.
  • 2:43 - 2:45
    Халахетар фуд, вай из ни1мат зехьа доадар, цхьаккха хьурмат ца деш.
  • 2:45 - 2:48
    Д1ахо сона ала ловш дар ши х1ама да –
  • 2:48 - 2:51
    образовании креативности. Аз белгалдоаккх,
  • 2:51 - 2:54
    таханарча дийнахьа креативность дийша хилар лоарх1аш санна ларх1а езалга.
  • 2:54 - 2:58
    Т1аккха цунна боаг1аш бола лоарх1ами терками д1абала беза.
  • 2:58 - 3:06
    (оваци). Баркал шоана. Сона хетар ер да-кх.
  • 3:06 - 3:10
    Баркал. (белам) Дика да, са 15 минот чакхьяьлар.
  • 3:10 - 3:17
    Х1анз аз шоана дувцаргда се ваь ди… Дувца дезаций? (Белам)
  • 3:17 - 3:21
    Дукха ха йоаццаш цхьа хьехаме дувцар хезад сона – каст-каста дувц аз из
  • 3:21 - 3:25
    – сурташ дехкача уроках хиннад из.
  • 3:25 - 3:27
    Цхьа ялх шу даьнна йи1иг яьг1ай
  • 3:27 - 3:29
    сурташ дехкаш т1ехьашкарча парта т1а, хьехархочо
  • 3:29 - 3:33
    дувцачун дукха теркам ца беш.
  • 3:33 - 3:35
    Цо леладечох шекьяьннача хьехархочо меллашха д1ат1аяха
  • 3:35 - 3:38
    хаьттад йи1игага: «Ай, ва сен сурт дулаш йоалл хьо?».
  • 3:38 - 3:41
    «Даьла сурт дулаш йоалл-кх», аьнна юхаденнад йи1иго жоп.
  • 3:41 - 3:44
    «Ай, сага б1арга мича вайнав Даьла!» - ийккхад хьехархочунга.
  • 3:44 - 3:51
    Йи1иго цигга аьннад: «Даьра, укх цхьан минота б1арга-м гургва шоана!»
  • 3:51 - 3:52
    (Белам).
  • 3:52 - 3:57
    Са к1аьнка Ингалсий мехка диъ шу даьннача хана –
  • 3:57 - 4:00
    вешта из-м массанахьа диъ шу даьнна вар (белам).
  • 4:00 - 4:06
    Цу шера тхо миччахьа мара ца дахарах, диъ шу даьнна вар из – из ала г1ертар со.
  • 4:06 - 4:08
    «Рождество» яха пьеса чу дакъа лоацаш хилар из.
  • 4:08 - 4:11
    Дагадоаг1а хургда шоана из? Х1анз-м ч1оаг1а д1аьха дувцар хиннад цох.
  • 4:11 - 4:14
    Мел Гибсона геттара 1од1аьхдаьд из,
  • 4:14 - 4:19
    кино а даьккха «Рождество-2» яхаш. Хьажа хургда шо.
  • 4:19 - 4:22
    Тха Джеймса пьеса чу Юсуф пайхмара дакъа кхаьчадар.
  • 4:22 - 4:24
    Из эггара лоарх1аме дакъа да аьнна хеташ тхоаш доландаь,
  • 4:24 - 4:26
    футболкаш т1а сурт дилийтадар оаха,
  • 4:26 - 4:29
    «Джеймс Робинсон – Юсуф» аьнна (белам).
  • 4:29 - 4:31
    Цу пьеса чу в1алла йистхила везаш вацар из, бакъда, шоана-м дагайоаг1а хургья из меттиг,
  • 4:31 - 4:34
    кхо ц1ув хьачувоалача хана.
  • 4:34 - 4:36
    Чуболабелар уж совг1аташ дахьаш: дошои, ладани, мирраи.
  • 4:36 - 4:38
    Бокъонца хинна х1ама да шоана из. Цига 1охайна ваг1ача хана
  • 4:38 - 4:40
    сона эггара хьалха хьачуена хинна уйла ер: арг1а хувцаенна хургья-кх цар.
  • 4:40 - 4:42
    Бакъда т1ехьаг1а аз цхьан к1аьнкага «Раьза дий шо?» аьнна хаьттача,
  • 4:42 - 4:44
    «Да даьр-кх» аьнна, юха жоп делар цо,
  • 4:44 - 4:46
    к1езиг-дукха цецваьнна аз из шийга хаттарах.
  • 4:46 - 4:47
    Лоацца аьлча, тувлабенна хиннабар уж.
  • 4:47 - 4:49
    Мичча беса дале а, цу пьеса чу кхоккхе диъ шу даьнна к1аьнк хьачуваьлар
  • 4:49 - 4:52
    кертах гаташ а хьоарчадаь. Т1аккха шоай к1опилгаш 1оовттаяь,
  • 4:52 - 4:54
    хьалхарча к1аьнко аьлар: «Аз дошув денад хьона».
  • 4:54 - 4:57
    Д1ахо. Шоллаг1ча к1аьнко аьлар: «Аз ер миск денад хьона».
  • 4:57 - 5:11
    Т1еххьарчо т1атехар: «Ай, тоъаргдеций хьона?» (Белам)
  • 5:11 - 5:13
    Деррига бераш цхьатарра да-кх, шоашта хетар д1аоалаш.
  • 5:13 - 5:16
    Цу кегийчар шоаш бицбелча дукха г1айг1а яц.
  • 5:16 - 5:19
    Иштта деций из? Шоаш г1алат дар кхераш бац-кх уж.
  • 5:19 - 5:24
    Со-м ала валлац г1алат дари креативни хилари ца1 да.
  • 5:24 - 5:25
    Вайна хаьдда ховш дар фуд –
  • 5:25 - 5:28
    хьо г1алат де кийча ца хуле,
  • 5:28 - 5:31
    башха уйла йоаг1аргьяц хьа керта чу.
  • 5:31 - 5:34
    Г1алат дар кхера везац. Кхийна даьлча,
  • 5:34 - 5:36
    бераша доаду из лоарх1аме куц.
  • 5:36 - 5:39
    Кхераш хул уж г1алат де.
  • 5:39 - 5:41
    Иштта компанешта кулгалду вай, харцдалар кхераш.
  • 5:41 - 5:44
    Кхард-кх вай цу г1алатех.Цул совг1а,
  • 5:44 - 5:47
    вай халкъан образовательни системе
  • 5:47 - 5:50
    г1алатал ч1оаг1аг1а ца могадаь х1ама дац.
  • 5:50 - 5:53
    Т1аккха фу хул цунах, – даьра хул адамий кертера креативность яха карматал
  • 5:53 - 5:56
    вай образовательни системе дакъа лоацаш цахилар. Цкъа Пикассос аьннад,
  • 5:56 - 5:59
    массадола бер суртанчаш долаш кхолл.
  • 5:59 - 6:03
    Бален дерзашдар фуд - уж ишта д1ахо хьал ца кхебер.
  • 6:03 - 6:05
    Цу креативностах пайда эца йиш йолашшехьа,
  • 6:05 - 6:08
    вай из в1алла теркал ца еш ют берашта хьехача хана.
  • 6:08 - 6:10
    Ай, х1анад из ишта?
  • 6:10 - 6:14
    Т1еххьарча пхе шерагара д1а мел ийккхача хана Стратфорде ваьхав со.
  • 6:14 - 6:16
    Стратфорд-он-Эйвон яхача шахьарара даьнна Лос-Анджелесе даха д1адахар тхо.
  • 6:16 - 6:20
    Оашош кхетаду ма хургдий оаш из мел лоадам боаца кхeлхар да – цхьан г1айрет1ара ваьнна кхыча г1айрет1а кхачара.
  • 6:20 - 6:22
    (Белам)
  • 6:22 - 6:24
    Тхо даьха г1ала Сниттерфилд яхаш яр,
  • 6:24 - 6:26
    Стратфорда гаьна доаццаш – Шейкспира да ваь моттиг я из.
  • 6:26 - 6:31
    Х1анз аз цхьа х1ама хаьттача цецдаргдар-кх шо. Со-м ваьннавар.
  • 6:31 - 6:33
    Ц1аккха уйла ена хиннайий шоана – Шекспира да хиннавий-хьог1, аьнна? Енаеций?
  • 6:33 - 6:35
    Х1ана енаяц хой шоана?
  • 6:35 - 6:37
    Х1ана аьлча из Шекспир в1алла бер хиннадий-хьог1, аьнна вай уйла ца ярах.
  • 6:37 - 6:40
    Е из ворх1 шу даьнна хиннавий-хьог1 аьнна.
  • 6:40 - 6:42
    Сона-м енаяц из цу тайпара уйла. Ишколе иха хургва-кх из,
  • 6:42 - 6:51
    е берашца цхьана классе ваьг1а хургва, хургвеций? Ма садиа хургда цо хьехархой (белам).
  • 6:51 - 7:05
    «Кхы ч1оаг1а къахьега деза 1а» яхаш, да а хинна хургва.
  • 7:05 - 7:08
    Е дас 1овижа ахийта хургва, т1ехьа т1атохаш, «Волле, 1овижа!
  • 7:08 - 7:10
    Из къоалам а 1обила, из зурма а юхаоза,
  • 7:10 - 7:18
    наьха са ца дуаш»
  • 7:18 - 7:23
    (Белам).
  • 7:23 - 7:26
    Мичча тайпара дале а, Стратфордера даьнна Лос-Анжелесе кхаьчар тхо.
  • 7:26 - 7:30
    Т1аккха цу хьаькъехьа цхьа х1ама да са дувца безам болаш.
  • 7:30 - 7:33
    Са во1 дукха раьза вацар цу г1улакха.
  • 7:33 - 7:36
    Ши бер да са. Ви1ий х1анз 21 шу даьннад. Йи1ига 16 даьннад.
  • 7:36 - 7:38
    Д1адолхаш дика хете а, х1ета а цхьан х1аман раьза вацар-кх из,
  • 7:38 - 7:43
    х1ана аьлча неш яр цун цигача.
  • 7:43 - 7:45
    Из Сара ч1оаг1а езаш вар-кх из.
  • 7:45 - 7:48
    Шоайла байза цхьа бутт мара ба а бацар. 16 шу даьна бар уж.
  • 7:48 - 7:52
    Шоашта ма хой шоана, "Ялхайта шу, ялхайта шу..." безама мел т1ера да.
  • 7:52 - 7:54
    Фекема т1а даг1ача хана аьлар к1аьнко:
  • 7:54 - 7:56
    «Из Сара санна йо1 кхы корайоаг1аргьяц сона».
  • 7:56 - 7:58
    Тхо-м, бакъдар аьлча, ч1оаг1а раьза дар цу деша,
  • 7:58 - 8:10
    х1ана аьлча из-м даьра дар тхо цигара д1адахара кертера бахьан.
  • 8:10 - 8:13
    (Белам)
  • 8:13 - 8:16
    Со цецвоаккхаш дар фуд – хьо миччахьа мара ца вахарах, Америке воде а,
  • 8:16 - 8:18
    кхыча мехка воде а,
  • 8:18 - 8:22
    массанахьа образовательни системашка предметий низам ца1 ба-кх.
  • 8:22 - 8:24
    Хургбарий-хьог1 кхыча тайпара аьнна, миччахьа мара хьо ца вахарах,
  • 8:24 - 8:26
    цхьан арг1ан ба-кх.
  • 8:26 - 8:29
    Д1а лакхе математикеи метташи латт,
  • 8:29 - 8:31
    т1аккха гуманитарни 1илмаш да, юххера д1а к1ал, буххе исбахьален предметаш я.
  • 8:31 - 8:33
    Массанахь цхьа оттам ба-кх!
  • 8:33 - 8:36
    Цул совг1а,
  • 8:36 - 8:38
    цу исбахьален предметашка ба ший низам:
  • 8:38 - 8:40
    сурт дилари ашараш лакхари лакхе хул,
  • 8:40 - 8:43
    драма е халхар д1а цхьаккха лоадам боацача меттиге латт. Укх Даьла лаьтта цхьаннахьа корайоаг1аргьяц шоана
  • 8:43 - 8:45
    халхара предмет х1ара дийнахьа
  • 8:45 - 8:48
    математика санна хьехаш образовательни система.
  • 8:48 - 8:50
    Ай, х1ана? Х1анад из иштта? Ч1оаг1а кертера ма дий из?
  • 8:50 - 8:53
    Къамаьл дац – математика лоадаме я, амма бакъда халхар кхы к1езигаг1а лоарх1ам болаш дац.
  • 8:53 - 8:56
    Бераш массахана халхадалара т1ерахул вай уж юха ца озадой.
  • 8:56 - 8:59
    Вай воаш-м да цунна т1ера. Массадараш дег1амаш долаш да-кх вай, деций? Сайдар ц1аг1а дита венавий-хьог1 со?
  • 8:59 - 9:03
    (Белам) Дешара г1улакхи из дег1адоаладари
  • 9:03 - 9:05
    юкъа т1ара хьалдоладу вай,
  • 9:05 - 9:08
    когаш теркал ца деш. Т1аккха беррига теркам цун керта т1а 1от1абохийт,
  • 9:08 - 9:10
    из а цхьа к1езиг-дукха оаг1орабаьнна хул.
  • 9:10 - 9:14
    Шо лаьтта десса инопланетянаш даларий
  • 9:14 - 9:17
    вай образовательни система тахка аьнна дахкийта,
  • 9:17 - 9:19
    ер хьан духьа я, сендухьа я,
  • 9:19 - 9:21
    пайда эцаш вар малав, т1ехьале фуй,
  • 9:21 - 9:23
    – сона хетаргахьа, хаьдда
  • 9:23 - 9:26
    цхьа уйла йоаг1аргьяр шоана, -
  • 9:26 - 9:29
    укх гергача дунен т1а
  • 9:29 - 9:30
    мел йола образовательни система
  • 9:30 - 9:34
    духхьал профессораш кхебе аьнна латташ йолга. Еций?
  • 9:34 - 9:36
    Шоай дуне долаш нах ма бий уж-м.
  • 9:37 - 9:40
    Со-се хиннав царех – т1аккха фу даьд? (Белам)
  • 9:40 - 9:44
    Са-м царна духьала х1ама дац, амма бакъда,
  • 9:44 - 9:48
    укх даьла лаьтта мел дола хьашташ къоачашдаь аьлий санна маг1а баха безаш бац уж.
  • 9:48 - 9:50
    Адамий хьисапе уж бале а,
  • 9:50 - 9:52
    к1езиг-дукха кхыча тайпара ба уж.
  • 9:52 - 9:54
    Царна вас е валлац со, цхьабакъда,
  • 9:54 - 9:57
    ч1оаг1а садуаргаш-м ба шоана уж.
  • 9:57 - 10:00
    Царна т1ехьа цхьа х1ама зийнад аз – шоай керта чу (кертаца) бахаш нах ба уж, берригаш беце а.
  • 10:00 - 10:02
    Лаьттах ког 1о ца кхеташ цу лакхе бахаш ба уж шоай керта чу, к1езиг-дукха цу кертой тхов оаг1орабаьнна бале а.
  • 10:02 - 10:06
    Из дег1 шоай доацаш санна.
  • 10:06 - 10:08
    Цу шоай дег1а корта лелабеш йолча
  • 10:08 - 10:17
    г1удалкха санна б1арахьеж уж.
  • 10:17 - 10:24
    (Белам) Цу тайпара шоай кертош д1ай-хьай леладу цар.
  • 10:24 - 10:27
    Шо ца теше,
  • 10:27 - 10:30
    д1арча залера хьалдехьдайлача дискотеке шо хьадоаг1е,
  • 10:30 - 10:32
    гургба шоана аз бувца профессораш мишта халхабувл т1ехьарча сайран. (Белам).
  • 10:32 - 10:35
    мишта халхабувл т1ехьарча сайран.
  • 10:35 - 10:39
    (Белам) Цига б1аргагургба шоана из ц1ай д1адаллалца
  • 10:39 - 10:43
    шоай доалахье боацаш шокъ ена кхувсалу
  • 10:43 - 10:47
    къабенна вотеши даьцеши.
  • 10:47 - 10:53
    Тахан дешара система духхьал академически хьашташ кхоачашдеш я.
  • 10:53 - 10:56
    Деррига бахьан фуд?
  • 10:56 - 10:58
    Укх дуне т1а мел йола образовательни система
  • 10:58 - 11:00
    19 б1аьшарера хьайолаенна –
  • 11:00 - 11:03
    лаьрх1а индустриальни хьашташ кхоачашде
  • 11:03 - 11:04
    чуоттаяь я-кх из образовани.
  • 11:04 - 11:07
    Из оттам ишта хилара ши бахьан да.
  • 11:07 - 11:11
    Хьалхардар да белха накъаяргйола предметаш
  • 11:11 - 11:13
    кертера латтар.
  • 11:13 - 11:15
    Берашкара берал доаккхаш царна дезар д1а буххе латт –
  • 11:15 - 11:17
    кхыча беса аьлча, белха кхы хайра эшаргйоца предметаш.
  • 11:17 - 11:20
    Ишта деций из?
  • 11:20 - 11:22
    Ашараш ма лекха, х1аьта а илланча хургвац хьох,
  • 11:22 - 11:24
    сурташ ма дехка, х1аьта-вета суртанча хургвац хьох.
  • 11:25 - 11:29
    Из хьехам – тахан гуш да ч1оаг1а харц болга .
  • 11:29 - 11:30
    Ер деррига дуне революцено чуэззад.
  • 11:30 - 11:33
    Шоллаг1а бахьан да
  • 11:33 - 11:34
    вай сага хьаькъал алхха академически карматалца мара белгалдаккхац,
  • 11:34 - 11:37
    х1ана аьлча университеташа шоашта езача тайпара д1аоттаяьй из система.
  • 11:37 - 11:39
    Вай д1ахьажача, еррига образовательни система
  • 11:39 - 11:41
    д1а ишколера хьалволавенна алхха
  • 11:41 - 11:43
    университете д1аоттарца мара кхы бала болаш яц.
  • 11:43 - 11:46
    Цу х1аман жамъ1а оттадича, вайна гу дукха тайп-тайпара карматали нач1али долаш
  • 11:46 - 11:48
    дошув санна болча кегийча наьхеи мехкарийи шоаех догьэккх,
  • 11:48 - 11:50
    х1ана аьлча цар берий хана денз е ишколера денз
  • 11:50 - 11:54
    дика кайоалаш хинна х1ама теркамза дус.
  • 11:54 - 11:56
    Вай из ишта д1ахо д1адахийта йиш яц.
  • 11:56 - 11:58
    ЮНЕСКО яхача организацес белгалду,
  • 11:58 - 12:01
    х1ат1адоаг1ача 30 шера образовательни системе вай истори хьайолаеннача хана денз мел хинначул
  • 12:01 - 12:03
    дукхаг1а адам дешаш хургда аьнна.
  • 12:03 - 12:05
    Хьажал, из мел дола адам дакъа лоацаш хилара бахьан да,
  • 12:05 - 12:07
    белхацеи технологешцеи дукха хувцам хилар,
  • 12:07 - 12:10
    адамий дебар алсамдалар.
  • 12:10 - 12:12
    Т1аккха 1илман даржа цхьаккха
  • 12:12 - 12:15
    хам хургбац. Хургбий?
  • 12:15 - 12:19
    Со студент волча хана, хьога 1илман дарж дале,
  • 12:19 - 12:22
    болх боацаш висацар, из мо вола вола саг балхаза хилча, ший ло1амах болх ца беш вар из.
  • 12:22 - 12:25
    Са бакъдар аьлча дукха безам бацар болх бе. (Белам)
  • 12:25 - 12:30
    Х1анз ишкол яьккха бераш деш х1ама доацаш
  • 12:30 - 12:31
    видеоловзараш т1а баг1аш хул, х1ана аьлча хьалха балха отта «бакалавр» дарж дийзача,
  • 12:31 - 12:34
    х1анза «магистер» дарж деза,
  • 12:34 - 12:37
    т1аккха 1илман кандидат хила веза хьо кхыча балха отта воалле.
  • 12:37 - 12:39
    Боккъонца академически инфляци процесс хьахиннай.
  • 12:39 - 12:41
    Из гойтам ба вай образовательни система
  • 12:41 - 12:43
    1охарцаш латталга. Вай «хьаькъал» яхача деша
  • 12:43 - 12:44
    ма1ан кердадаккха деза.
  • 12:44 - 12:46
    Вайна цунах ховш дар да 3 х1ама:
  • 12:46 - 12:49
    хьалхардар – из цхьа хьисап долаш ца хилар. Вай вахарга хьежжа мара вай кхетадац
  • 12:49 - 12:51
    вайна гонахьара айлам. Вай б1аргашца уйла ю,
  • 12:51 - 12:54
    лергашца ю, лелаш уйла ю.
  • 12:54 - 12:57
    Вай абстрактно уйла ю, д1а-хьай леларца ю.
  • 12:57 - 12:59
    Шоллаг1а да ала доаг1аш, «хьаькъал» цхьан метте соцаш дац.
  • 12:59 - 13:02
    Вай хьаь оттамага хьожий, с
  • 13:02 - 13:05
    елхан презентацешка хьоадир-кх из,
  • 13:05 - 13:07
    вай зувргда, мел боарамзеи поалхамеи бувзам ба цу чухь.
  • 13:07 - 13:10
    Бувзам боаца ралсаш яхкац шоана вай хьаь чу.
  • 13:10 - 13:13
    Цул совг1а, уж аз ювцаш йола креативни 1амалаш ??
  • 13:13 - 13:15
    1алашъе караг1доал, нагахь санна уж
  • 13:15 - 13:18
    вай х1анз хьоаяь тайп-тайпара хьаькъала оаг1аташ
  • 13:18 - 13:21
    шоайла бувзам болаш хилча.
  • 13:21 - 13:23
    Хьаь оттам – цу хьаькъехьа ала доаг1а
  • 13:23 - 13:26
    цу хьаь шин даькъа юкъе бувзам лоаттабеш нервий гурмат йолга
  • 13:26 - 13:28
    – шонкий хьисапе дег1 оал цунах.
  • 13:28 - 13:30
    Укхаза селхан ма аллара, кхалнаьха сомаг1а да из дег1.
  • 13:30 - 13:34
    Сона хетачох, из ишта хиларах кхалнаьха дикаг1а в1ашт1ехьдоал массехк г1улакх цхьатарра де.
  • 13:34 - 13:36
    Далаций?
  • 13:36 - 13:39
    Дуккха поалхамаш увттадаьд из х1ама тохкаш, цул совг1а, аз айса зийнад из.
  • 13:39 - 13:41
    Са ц1аг1а сесаго шу кийчдеча хана,
  • 13:41 - 13:45
    Даьла къахетамца, каста хилац из (Белам).
  • 13:45 - 13:48
    Цо из яа х1ама кийчъеча хана – из дика караг1 ца доале а, массадолчун ишта яц из –
  • 13:48 - 13:50
    юкъег1олда телофонаца къамаьл де а,
  • 13:50 - 13:52
    берашца йистхила а,
  • 13:52 - 13:55
    д1а тховнах басар хьакха а,
  • 13:55 - 13:58
    даьра човна дарба де а – деррига караг1доал цун.
  • 13:58 - 14:01
    Амма бакъда, аз яа х1ама кийчъеча хана, ни1 къайла хул, бераш арадаьха хул,
  • 14:01 - 14:04
    телефона аппарат ший метте, х1аьта а, нагахьа санна из хьачуйоале, цунга яппараш еш хул со,
  • 14:04 - 14:17
    «Дукха яха, 1а со вутаре, сайна фуаш кхарза г1ерташ воаллар со», яхаш. (Белам)
  • 14:17 - 14:19
    Дагадоаг1ий шоана из философски хаттар
  • 14:19 - 14:22
    «Хьунаг1а цхьа га 1оежача, из сага хезадеце,
  • 14:22 - 14:25
    1оежача санна ларх1а езий из? Дагабоаг1ий шоана из зокх?
  • 14:25 - 14:28
    Х1анз дукха ха йоацаш цхьа коч яйнай сона цхьа йоазув т1адолаш,
  • 14:28 - 14:31
    «Кхалсага д1а ца хозаш къонах хьунаг1а ше-шийца йистхилча –
  • 14:31 - 14:40
    - т1аккха а харцлувш ва из?» аьнна. (белам)
  • 14:40 - 14:42
    Кхоалаг1дар да хьаькъал х1аране
  • 14:43 - 14:45
    къоасталуш хилар. Укх юкъа цхьа
  • 14:45 - 14:47
    книжка яздеш ва со «Къайлений гойтам» яхаш.
  • 14:47 - 14:49
    Цун чулоацама юкъеяхай шоай нач1ал гучадаьккхача нахаца
  • 14:49 - 14:51
    хинна интервью, къаьста цар из мишта гучаяьннай тохкаш. Цецваллал х1ама да из.
  • 14:51 - 14:54
    Масала, дукха ха йоцаш са хинна къамаьл, шоана-м цун ц1и хеза хургьяц,
  • 14:54 - 14:56
    ч1оаг1а безаме кхалсагац
  • 14:56 - 14:58
    Джилиан Лин яхаш, хезайий шоана?
  • 14:58 - 15:00
    Цхьаццабарашта хеза хургья.
  • 15:00 - 15:02
    Хореограф я из, цун белхаш довза хургда шоана.
  • 15:02 - 15:04
    «Цискаш»,«Операй г1аларт» яха белхаш да цун.
  • 15:04 - 15:08
    Ч1оаг1а кхалсаг я из. Цо Ингалсий мехка Королевски Балете
  • 15:08 - 15:10
    увттадаьча халхарашка хиннав со массайттаза, шоана гуча беса.
  • 15:10 - 15:12
    Цкъа х1ама дуаш тхоаш цхьана нийсденнача , хаьттадар аз цунга
  • 15:12 - 15:14
    «Ва, Джилиан, халхара никъ т1а мишта нийсъеннай хьо?» аьнна. Т1аккха дийцар цо сога,
  • 15:14 - 15:16
    «Цхьа тамашийна хилар из» аьнна. «Ишколе ухача хана хилар из,
  • 15:16 - 15:19
    хьехархоша ч1оаг1а догдилладар сох а са дешарах а. 30 шерашка дар из,
  • 15:19 - 15:21
    ишколера каьхат дайтар
  • 15:21 - 15:23
    «дешарах дика кхетац» аьнна. Ший теркам 1от1абахийта караг1далацар цунна,
  • 15:23 - 15:25
    цхьан метте йоаг1алацар из. Сона хетаргахьа, из тахан ишколе ухаш яларе,
  • 15:25 - 15:29
    «теркам бац, сатем байнаб» аьнна ц1и 1от1айила хургьяр, хургьецарий? Амма бакъда
  • 15:29 - 15:32
    цу 30 шерашка из лазар довзацар.
  • 15:32 - 15:35
    Наха хацар цу тайпара айпаргаш хила йиш йолга (белам).
  • 15:35 - 15:39
    Мичча беса дале а, лор волча кхаьчар из.
  • 15:39 - 15:43
    Т1аккха ший наьнаца лор волча д1ачуяхача,
  • 15:43 - 15:46
    йи1иг саьн чу латтача г1анда т1а 1охоайир,
  • 15:46 - 15:49
    шийна ши кулг д1ак1аладелла
  • 15:49 - 15:51
    сатийна яьг1ар из 20 минот яьлалца,
  • 15:51 - 15:53
    нанас лораца къамаьл дувцача юкъа.
  • 15:53 - 15:57
    Джилиана ишколера х1ама караг1цадалара хетадаь дар къамаьл.
  • 15:57 - 15:59
    «Х1атоне, нахага укхо бала а бахьаш,
  • 15:59 - 16:01
    массахана урокашта т1ехьаюсаш, ц1аг1ара болх хьа ца беш иштта д1ахо кхыдараш а» –
  • 16:01 - 16:04
    ер я 8 шу даьнна з1амига йи1иг. Юххера, лоро ваг1ачара айвенна,
  • 16:04 - 16:06
    ер йолча х1ат1авена, аьлар: «Джилиан, жи,
  • 16:06 - 16:08
    аз ладийг1ад хьа мамайга, х1анз цунга цхьаь йистхила веза са.
  • 16:08 - 16:10
    Тхо х1анз хьадоаг1а хьона.
  • 16:10 - 16:13
    Дукха гац хьона».
  • 16:13 - 16:15
    Ше д1ааравоалаш
  • 16:15 - 16:17
    ший истола т1а лаьтта радио хьалотайир цо.
  • 16:17 - 16:19
    Шоаш д1аарабоалаш,
  • 16:19 - 16:21
    наьнага аьнна хиннад цо,
  • 16:21 - 16:24
    «вай доацаш цо фу ду хьожаргда вай».
  • 16:24 - 16:28
    «Уж д1аарабаьнна минот яьннаяцар, со хьалг1атта цу лийкхача ашарах
  • 16:28 - 16:30
    халхаяла эттача хана»,- йоах Джилиана.
  • 16:30 - 16:33
    Б1арахьежаш цхьа юкъ яьккха, лоро наьнагахьа д1авийрза аьнна хиннад:
  • 16:33 - 16:37
    «Ва кхалсаг, из хьа йи1иг цамогаш яц хьона. Из халхархо я хьона.
  • 16:37 - 16:39
    Халхара ишколе д1аяла еза 1а из».
  • 16:39 - 16:41
    «Т1аккха фу дир оаш?»,- аьнна хаьттар аз цунга.
  • 16:41 - 16:44
    Жоп далар цо: «Даьра, са ираза, нанас д1аялар со цу ишколе.
  • 16:44 - 16:46
    Со цига д1ачуеннача хана,
  • 16:46 - 16:49
    се мо бераш б1аргадайра сона. Со мо цхьан меттиге 1о ца ховшалуш дар уж.
  • 16:49 - 16:52
    Уйла еча хана, лела безаш хьашт долаш бар уж».
  • 16:52 - 16:54
    Хьажал, уйла еча хана цхьаццабола нах д1ай-хьай лела безаш хьашт долаш хул-кх.
  • 16:54 - 16:56
    Балет халхабовлар уж, тайп-тайпара ашараш, джаз, х1анзарча заман яр, кхы д1ахояр а.
  • 16:56 - 16:59
    Дика карматал хиларах Королевски балетни ишколе д1аэц из,
  • 16:59 - 17:01
    д1ахо соло гойтамаш ду цо, ишта гаьнайоал из
  • 17:01 - 17:03
    ший хьат1аийцача наькъ т1а.
  • 17:03 - 17:05
    Ишта йистейоаккх из ишкол а,
  • 17:05 - 17:08
    т1аккха ший компании хьаелл цо – «Джилиан Лин Денс Кампани» яхаш.
  • 17:08 - 17:11
    Т1аккха Андрю Ллойд Вебераца в1ашаг1кхет уж.
  • 17:11 - 17:13
    Укх дунен т1а эггара ц1ихеза постановкаш увттаяьй цо,
  • 17:13 - 17:18
    дуккхача наьха самукъадоаккхаш,
  • 17:18 - 17:21
    мультимиллионер хиннай шийх.
  • 17:21 - 17:25
    Амма бакъда, цу хана из ишколерча хьехархоша дешара т1ехьайисай яхача хана
  • 17:25 - 17:27
    цунна молхаш а маьхий а детта тарлора, из меттайоалае г1ерташ.
  • 17:27 - 17:30
    Сона фу хет аьлча.. (т1оараш детт) Со кхача г1ертар фуд аьлча:
  • 17:30 - 17:32
    Ал Гора дукха ха йоаццаш къамаьл дир экологехи
  • 17:32 - 17:35
    Рейчал Карсона чакхьяьккхача революцехи.
  • 17:35 - 17:39
    Вай догдаха дезар фуд -
  • 17:39 - 17:42
    адамий экологех бола кхетам кердабаккха беза вай,
  • 17:42 - 17:46
    цхьацца хувцамаш дергдолаш,
  • 17:46 - 17:48
    адамий карматал мел боаромза а торонаш йолаш я гургдолаш.
  • 17:48 - 17:52
    Вай лаьтта оахаш хьоанал хьаараозача тайпара
  • 17:52 - 17:54
    вай образовательни системо вай хьоа бокъабаьб.
  • 17:54 - 17:57
    Вайна кхоана цунгара дикадар даргдац.
  • 17:57 - 18:00
    Вай берашта хьехара оттамий лард
  • 18:00 - 18:02
    хувца еза вай.
  • 18:02 - 18:06
    Ч1оаг1а дика лоарх1аме дешаш да Джонас Салка аьнна:
  • 18:06 - 18:09
    «Укх 50 шера, укх даьла лаьтта мел дола секам д1адаьлча,
  • 18:09 - 18:12
    укх лаьтта т1ара вахар соцаргдар.
  • 18:12 - 18:15
    Амма бакъда, укх 50 шера, укх лаьтта мела дола адам д1адаьлча,
  • 18:15 - 18:19
    укх дунен т1а мел дола дийна х1ама парг1атдаьнна даржаргдар».
  • 18:19 - 18:21
    Сога хаьттача, нийса лув из.
  • 18:21 - 18:24
    Т1аккха ТЕДо малаг1а дакъа лоац цу хьаькъехьа,
  • 18:24 - 18:28
    цо дезду земсеттолг яха адамашта денна ни1мат
  • 18:28 - 18:31
    Ч1оаг1а хьурмат де деза вай цунна,
  • 18:31 - 18:34
    ийрчача хьисапе из хургдоацаш. Цхьа никъ мара бац вай:
  • 18:35 - 18:38
    кретивность яхача карматала хьурмат дари,
  • 18:38 - 18:40
    вай берех дика ноахал хьалкхер догдахари.
  • 18:40 - 18:43
    Вай г1улакх фуд аьлча -
  • 18:43 - 18:46
    вай берашта цхьан хьисапе йоацаш йизза образовани д1аялар – шоай кхоанен уж кийча хургболаш.
  • 18:46 - 18:49
    Вайна-м б1арга ца го мег из, амма бакъда царна гургья из.
  • 18:49 - 18:52
    Вай болх малаг1а ба аьлча – царна г1о дар цунгара беркат эца.
  • 18:52 - 18:54
    Баркал шоана!
Title:
Кен Робинсона белгалду таханарча ишколаша креативность яха карматал 1ото1аелга
Speaker:
Sir Ken Robinson
Description:

Кен Робинсона ч1оаг1а сакъердаме ший тайпара хьокхам лу креативность дег1айоалаяра из дешара системе ларде йилара хьаькъехьа.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
19:00
Magomed Paragulgov added a translation

Ingush subtitles

Revisions