Return to Video

Ken Robinson deyir ki; "Məktəblər yaradıcılığı öldürür."

  • 0:00 - 0:07
    Günaydın. Necəsiniz? Möcüzə gedir, deyilmi?
  • 0:07 - 0:11
    Bütün bu təşkilat və edilmiş danışmalar qarşısında afallamış vəziyyətdəyəm.
  • 0:11 - 0:15
    Hətta, indi bu an buranı Terkediyorum. (Qəhqəhə)
  • 0:15 - 0:19
    Konfrans boyunca üç tema vardı işlənən,
  • 0:19 - 0:23
    deyilmi, ki əslinə baxsanız bu mövzular mənim danışmaq istədiyim
  • 0:23 - 0:25
    mövzu ilə birbaşa ilintiliydi.
  • 0:25 - 0:29
    Bunlardan ilki, bütün bu Prezentasiyalar və buradakı insanların,
  • 0:29 - 0:32
    insan təbiətindəki yaradıcılıq meylinə başlı başına
  • 0:32 - 0:35
    dəlil təşkil etməsi. Müxtəlifliyinə və genişliyinə
  • 0:35 - 0:38
    bir baxın yalnız. İkincisi isə
  • 0:38 - 0:41
    gələcək təması altında edilmiş danışmalar, əslinə baxsanız, bizi elə bir mövqeyə saldı ki
  • 0:41 - 0:43
    gələcəkdə həqiqətən nə olacağı mövzusunda az qala heç bir fikirimiz yox.
  • 0:43 - 0:45
    Gələcəkdə nə olar, nə bitər öngöremiyoruz.
  • 0:45 - 0:48
    Təhsil mövzusuyla qayğikeşəm -
  • 0:48 - 0:51
    əslində mənə soruşsanız, təhsilə qarşı hər kəsin az çox bir əlaqəsi olduğunu düşünürəm.
  • 0:51 - 0:53
    Elə deyilmi? Misal, mən bunu çox maraqlı hesab edirəm.
  • 0:53 - 0:56
    Əgər bir axşam yeməyinə dəvət edilmiş olub və təhsil ilə
  • 0:56 - 0:59
    əlaqədar çalışdığınızı söyləsəniz
  • 0:59 - 1:06
    əslində dürüst olmaq lazım olsa, əgər təhsil mövzusunda işlər yürütüyorsanız, axşam yeməyi partylarinda çox sıx boy göstərə bilməz.
  • 1:06 - 1:09
    (Qəhqəhə) Çünki çox kimsə sizi çağırmaz.
  • 1:09 - 1:14
    Və olar da eskaza birinə iştirak etmiş olsanız, bir dahaki səfər üçün də dəvət edilmək ağılınızın ucundan keçməsin, ki bu mənə həmişə qəribə gəlmişdir.
  • 1:14 - 1:16
    Amma olar da orada olduğunuz və şəxsiyyətinizi afişa etsəniz
  • 1:16 - 1:18
    hanı bilərsiniz işdə, "Nə ilə məşğul olursan?" deyə soruşarlar
  • 1:18 - 1:20
    və siz onlara təhsil işi ilə uğraştığınızı söyləsəniz
  • 1:20 - 1:24
    sonra üzlərini rəng atdığını görə bilərsiniz. Çox bu haldadır,
  • 1:24 - 1:30
    "Aman tanrım," bilərsiniz işdə, "Niyə mən? Bütün həftə boyunca çöldə keçirdiyim tək gecədə həm də" (Qəhqəhə)
  • 1:30 - 1:32
    Amma əgər onlara öz aldıqları təhsili soruşacaq olsanız
  • 1:32 - 1:34
    sizi küncə sıkıştırırlar. Çünki bu insanların içində olan
  • 1:34 - 1:37
    şeylərdən biridir, haqsız mıyım?
  • 1:37 - 1:40
    Din, pul və digər şeylərdə olduğu kimi.
  • 1:40 - 1:44
    Təhsilə böyük bir maraq var, və hamımızın olduğunu düşünürəm.
  • 1:44 - 1:46
    Həqiqətən təhsilə qarşı böyük haqlı bir əlaqəmiz var,
  • 1:46 - 1:49
    və qismən bunun səbəbi, təhsilin bizi o haqqında heç bir fikirimizin olmadığı
  • 1:49 - 1:52
    gələcəyə daşıyacaq olan yeganə vasitə olması.
  • 1:52 - 1:55
    Əgər düşünəcək olsanız, bu il məktəbə başlayan uşaqlar
  • 1:55 - 2:01
    2065-ci ildə təqaüdə çıxmış olacaqlar. Ötən dörd gün ərzində
  • 2:01 - 2:04
    önümüzə təqdim edilən bütün mütəxəssis görüşlərə baxmayaraq, dünyanın yalnız beş il içərisində belə
  • 2:04 - 2:06
    nəyə bənzəyəcəyi kimsə tərəfindən təxmin edilə bilmir.
  • 2:06 - 2:08
    Və bizlər bu naməlum gələcək üçün onları öyrətməklə hükümlüyüz.
  • 2:08 - 2:11
    Hadisəyə belə baxdığımızda mövzu bəhs təxmin edilememezlik
  • 2:11 - 2:13
    həqiqətən qorxuducu ölçülərdə.
  • 2:13 - 2:15
    Və üçüncü olaraq
  • 2:15 - 2:20
    hər şeyə baxmayaraq, uşaqların sahib olduğu
  • 2:20 - 2:23
    fövqəladə tutum mövzusunda hamımız həmfikir.
  • 2:23 - 2:25
    Xüsusilə söz mövzusu yeni fikirlər olduqda. Məsələn, Sirena dünən gecə harikuladeydi.
  • 2:25 - 2:28
    Elə deyilmi? Yalnız nə edə bildiyini görməkdən bəhs edirəm.
  • 2:28 - 2:33
    Və o istisna bir nümunə, lakin mənə soruşsanız uşaqlıq dövrünü bir bütün olaraq
  • 2:33 - 2:36
    ələ aldıqda görərsiniz ki çox da istisna bir vəziyyət deyil.
  • 2:36 - 2:39
    Sirena'ya baxarkən görəcəyiniz şey, qabiliyyətini kəşf edib fövqəladə bir adanmışlıkla
  • 2:39 - 2:41
    bunun üstünə gedən bir insandır. Və mənim arqumentinin budur ki;
  • 2:41 - 2:43
    bütün uşaqlar inanılmaz qabiliyyətlərə malikdir.
  • 2:43 - 2:45
    Və bizlər onları göstəririk, həm də mərhəmətsizcə.
  • 2:45 - 2:48
    Beləliklə, bu gün burada təhsil və sahib olduğumuz
  • 2:48 - 2:51
    yaradıcılıq haqqında danışmaq istəyirəm. Mənə soruşsanız
  • 2:51 - 2:54
    bu an yaradıcılıq ən az oxucu-yazıçılıq qədər təhsildə əhəmiyyətli
  • 2:54 - 2:58
    və bizlər eyni statüdeymişcesine rəftar etməliyik.
  • 2:58 - 3:06
    (Alqışlar) Təşəkkürlər. Bu qədər idi, danışmaram bitdi.
  • 3:06 - 3:10
    Çox təşəkkür edirəm. (Qəhqəhə) Nəysə, hələ 15 dakikamiz var.
  • 3:10 - 3:17
    Bəli, mən doğduğumda - xeyr. (Qəhqəhə)
  • 3:17 - 3:21
    Bu yaxınlarda möcüzə bir hekayə eşitdim - İzah etməyə heyranam -
  • 3:21 - 3:25
    Şəkil dersindeki kiçik bir qız haqqında. Altı yaş,
  • 3:25 - 3:27
    ən arxada oturmuş, şəkil edən bir qız.
  • 3:27 - 3:29
    və müəlliminə soruşacaq olsanız bu kiçik qız desə az qala
  • 3:29 - 3:33
    heç maraq göstərmirdi. O gün xaric. O gün nədənsə bütün əlaqəsi etdiyi resimdeydi.
  • 3:33 - 3:35
    Müəllimin ağzı açıq qalmış təbii bu vəziyyət qarşısında. Qızın yanına yaxınlaşmış,
  • 3:35 - 3:38
    və soruşmuş, "Nə çiziyorsun?"
  • 3:38 - 3:41
    "Tanrının şəkilini çəkirəm", demiş qız.
  • 3:41 - 3:44
    "Amma heç kim Allahın necə göründüyünü bilmir.", Demiş müəllim.
  • 3:44 - 3:51
    "Problem deyil, bir dəqiqə içində biləcəklər", demiş qız.
  • 3:51 - 3:52
    (Qəhqəhə)
  • 3:52 - 3:57
    Oğlum İngiltərədə dörd yaşındaykən -
  • 3:57 - 4:00
    əslində hər yerdə dörd yaşında idi, dürüst olmaq lazım olsa. (Qəhqəhə)
  • 4:00 - 4:06
    Tamam tamam, hara gedərsə getsin, o il dörd yaşında idi.
  • 4:06 - 4:08
    Ad (Hz.İsanın doğumu) oyununda bir rolu vardı.
  • 4:08 - 4:11
    Hekayəni xatırlayırsınızmı? Gülməyin, əhəmiyyətli bir hekayə.
  • 4:11 - 4:14
    Həqiqətən əhəmiyyətli bir hekayə, hətta Mel Gibson ardıcıllığını çəkmişdi.
  • 4:14 - 4:19
    Bəlkə görmüsünüz: "Ad II". Nəysə, Ceyms, Cozef rolunu almışdı
  • 4:19 - 4:22
    ki, biz bu mövzuda çox həyəcanlıydım.
  • 4:22 - 4:24
    Nə də olsa biz bunu baş rollarda biri olaraq düşünürdük.
  • 4:24 - 4:26
    Məkanı "Cozef, Ceyms Robinson'dur." yazılı köynəklər geyən
  • 4:26 - 4:29
    bir çox insanla doldurmuşdu. (Qəhqəhə)
  • 4:29 - 4:31
    Danışmasına ehtiyac yox idi, amma o hissəsi bilərsiniz
  • 4:31 - 4:34
    hanı üç kralın gəldiyi. Hədiyyələr təqdim etmək üçün gəlirlər,
  • 4:34 - 4:36
    və qızıl, tütsü və mur gətirərlər.
  • 4:36 - 4:38
    Bu həqiqətən oldu. Artıq otururduq
  • 4:38 - 4:40
    və sanırsam o sırada replikadı sırasını qarışdırdılar,
  • 4:40 - 4:42
    çünki daha sonra kiçik uşaqla danışdıq və soruşduq,
  • 4:42 - 4:44
    "Səncə doğru oldu mu?". O da, "Bəli, niyə, səhv idimi?" demişdi.
  • 4:44 - 4:46
    Yalnız sıranı karıştırmıslardı məncə, o qədər.
  • 4:46 - 4:47
    Hər nədirsə 3 uşaq səhnəyə gəldi,
  • 4:47 - 4:49
    başlarında çay süzgəci olan dörd yaşındakı uşaqlar,
  • 4:49 - 4:52
    və qutuları yerə buraxdılar.
  • 4:52 - 4:54
    və ilk uşaq "Sənə qızıl gətirdim", dedi.
  • 4:54 - 4:57
    Və ikinci uşaq, "Sənə mur gətirdim", dedi.
  • 4:57 - 5:11
    Və üçüncüsü, "Bunu Frank göndərdi." (Qəhqəhə) (Burada ingiliscə söz oyunu var. Frankincense -> frank sent this)
  • 5:11 - 5:13
    Bütün bunların ortaq nöqtəsi budur ki; uşaqlar şanslarını sınamaqdan korkmayacaklar.
  • 5:13 - 5:16
    Bilməsələr də, davam edəcəklər.
  • 5:16 - 5:19
    Haqlı deyiləmmi? Səhv etməkdən qorxmurlar.
  • 5:19 - 5:24
    İndi, səhv etmək yaradıcı olmaqla eyni şeydir demək istəmirəm.
  • 5:24 - 5:25
    Bildiyimiz budur ki,
  • 5:25 - 5:28
    əgər səhv etməyə hazırlıqlı deyilsinizsə,
  • 5:28 - 5:31
    heç bir zaman orijinal bir şey tapa bilməzsiniz.
  • 5:31 - 5:34
    Əgər səhv etməyə hazırlıqlı deyilsinizsə. Və zamanla yetkinlik yaşına çatdıqda,
  • 5:34 - 5:36
    çoxu uşaq bu tutumunu itirir.
  • 5:36 - 5:39
    Səhv etməkdən qorxar hala gəlirlər.
  • 5:39 - 5:41
    Və firmalarımızı da bu şəkildə idarə, yeri gəlmişkən.
  • 5:41 - 5:44
    Səhvləri damgalıyoruz. Və mövcud
  • 5:44 - 5:47
    milli təhsil sistemlərimizin də bir uşağın edə biləcəyi
  • 5:47 - 5:50
    ən pis şey "səhvlər" dır.
  • 5:50 - 5:53
    Və nəticə budur ki insanları yaradıcı tutumlarının xaricinə istiqamətli
  • 5:53 - 5:56
    eğitiyoruz. Picasso bir dəfə,
  • 5:56 - 5:59
    Bütün uşaqların sənətçi olaraq doğulduğunu söyləmiş.
  • 5:59 - 6:03
    Problem büyüdüğümüzde də sənətçi olaraq kalabilmekte. Buna ürəkdən inanıram:
  • 6:03 - 6:05
    bizlər yaradıcılıq xüsusiyyətimizi istiqamətli deyil,
  • 6:05 - 6:08
    əksinə istiqamətdə böyüyürük. Ya da daha doğrusu, ondan uzaklaştırılacak şəkildə eğitiliyoruz.
  • 6:08 - 6:10
    Yaxşı, niyə bu, bu şəkildə olur?
  • 6:10 - 6:14
    Beş il əvvəlinə qədər Stratford-on-Avon'da yaşadım.
  • 6:14 - 6:16
    Hətta Stratford'tan Los Angelesə köçdük.
  • 6:16 - 6:20
    Nə qədər kəsilməz bir keçiş olduğunu xəyal edə bilərsiniz
  • 6:20 - 6:22
    (Qəhqəhə) Əslində,
  • 6:22 - 6:24
    Snitterfield deyilən bir yerdə yaşadıq,
  • 6:24 - 6:26
    Stratford'un bir az xaricində, Shakespearenin
  • 6:26 - 6:31
    atasının doğulduğu yerdə. Bunu söylədiyimdə yeni bir düşüncəyə qərq oldunuzmu? Mən elə olmuşdum.
  • 6:31 - 6:33
    Shakespearenin bir atası olduğunu heç düşünməmişdim, elə deyilmi?
  • 6:33 - 6:35
    Elə deyilmi? Çünki Shakespearenin bir uşaq olaraq
  • 6:35 - 6:37
    düşünməmişdim, deyilmi?
  • 6:37 - 6:40
    Shakespeare yeddi yaşında? Mən heç düşünməmişdim. Demək istəyirəm ki,
  • 6:40 - 6:42
    O da bir zamanlar yeddi yaşında idi. O da
  • 6:42 - 6:51
    birinin İngilis sınıfındaydı bir zamanlar, elə deyilmi? Nə qədər də narahat edici olmalıdır.
  • 6:51 - 7:05
    (Qəhqəhə) "Daha çox çalışmalıdır". Atası tərəfindən yatağa olunub, bilirsiniz,
  • 7:05 - 7:08
    Shakespearenin, "Hemen yatağa get, indi",
  • 7:08 - 7:10
    William Shakespearenin, "və qələmi burax.
  • 7:10 - 7:18
    Və bu şəkildə danışmağı kəs. Hər kəsin başını karıştıyorsun. "
  • 7:18 - 7:23
    (Qəhqəhə)
  • 7:23 - 7:26
    Nəysə, Stratford'tan Los Angelesə köçdük,
  • 7:26 - 7:30
    və bu keçiş haqqında bir şey söyləmək istəyirəm, əslində.
  • 7:30 - 7:33
    Oğlum gəlmək istəmədi.
  • 7:33 - 7:36
    İki uşağım var. O bu an 21; qızım 16.
  • 7:36 - 7:38
    Los Angelesə gəlmək istəmədi. Oranı sevmişdi,
  • 7:38 - 7:43
    amma İngiltərədə bir qız yoldaşı vardı. Həyatının eşqi, Sarah.
  • 7:43 - 7:45
    Onu bir aydır tanıyırdı.
  • 7:45 - 7:48
    Xəbərdar edim, dördüncü il dönüşlərində kutlamışlardı,
  • 7:48 - 7:52
    çünki 16 yaşında bir ay göründüyündən daha uzun gəlir insana.
  • 7:52 - 7:54
    Nəysə, təyyarədə həqiqətən çox kədərliydi,
  • 7:54 - 7:56
    və "Bir daha heç bir zaman Sarah kimi bir qız tapa bilməyəcəyiniz", demişdi.
  • 7:56 - 7:58
    Və bunun belə olmasından, açıqca söyləmək lazım olsa, biz çox məmnun idi,
  • 7:58 - 8:10
    çünki hazırda ölkədən ayrılma səbəbimiz o qızın da özü idi.
  • 8:10 - 8:13
    (Qəhqəhə)
  • 8:13 - 8:16
    Amma Amerikaya köçdükdən bir şeyin fərqinə varıyorsunuz,
  • 8:16 - 8:18
    və dünyada səfər edərkən:
  • 8:18 - 8:22
    dünya üzərindəki hər təhsil sistemi eyni mövzu iyerarxiyasına sahib.
  • 8:22 - 8:24
    Hamısı. Hara gedirsiniz gedin.
  • 8:24 - 8:26
    O biri müxtəlif olacağını sanırsınız, amma elə deyil.
  • 8:26 - 8:29
    Ən təpədə riyaziyyat və dillər,
  • 8:29 - 8:31
    sonra humanitar elmlər, və ən altda sənət.
  • 8:31 - 8:33
    Dünyada hər yerdə.
  • 8:33 - 8:36
    Və yenə hər sistemdə,
  • 8:36 - 8:38
    sənət daxilində də bir iyerarxiya var.
  • 8:38 - 8:40
    Şəkil və musiqiyə normal olaraq daha çox ağırlıq verilir məktəblərdə
  • 8:40 - 8:43
    drama və rəqsə müqayisə et. Və planetimizdə uşaqlara hər gün riyaziyyat öyrətdiyimiz
  • 8:43 - 8:45
    şəkliylə rəqs öyrədilən bir
  • 8:45 - 8:48
    təhsil sistemi yox. Niyə?
  • 8:48 - 8:50
    Niyə də olmasın? Məncə bu sual daha əhəmiyyətli.
  • 8:50 - 8:53
    Riyaziyyatın çox əhəmiyyətli olduğunu düşünürəm, amma rəqs da elə.
  • 8:53 - 8:56
    Əgər icazə verilsə uşaqlar hər zaman rəqs edərlər, hamımız edirik.
  • 8:56 - 8:59
    Hamımızın bədəni var, deyilmi? Bir yığıncaq mı qaçırdım?
  • 8:59 - 9:03
    (Qəhqəhə) Həqiqətən, olan budur ki,
  • 9:03 - 9:05
    uşaqlar böyüdükcə, onları diyarın yuxarı doğru artan bir şəkildə
  • 9:05 - 9:08
    öyrətməyə başlayırıq. Və daha sonra başlarına odaklanıyoruz.
  • 9:08 - 9:10
    Və yüngülcə bir tərəfə doğru. (Maraqlısına beynin sol lobunun funksiyası haqqında araşdırma etməsi tövsiyə edilər.)
  • 9:10 - 9:14
    Əgər bir yadplanetli olaraq təhsili ziyarət edəcək olsanız,
  • 9:14 - 9:17
    və desəniz "Xalq təhsili, nə üçündür?"
  • 9:17 - 9:19
    Əgər çıktıya baxsaq, məncə, bu qərara çatarsınız,
  • 9:19 - 9:21
    kim müvəffəqiyyətli olaraq addediliyor,
  • 9:21 - 9:23
    kim hər kəsin etdiyini edirsə,
  • 9:23 - 9:26
    kim ödüllendirilmişse, kim kazanlarsa -
  • 9:26 - 9:29
    Təhsilin bütün məqsədinin bu olduğu qərarına çatarsınız
  • 9:29 - 9:30
    bütün dünyada
  • 9:30 - 9:34
    universitet professorları yetişdirmək. Elə deyilmi?
  • 9:34 - 9:36
    Ən təpədəki insanlar onlardır.
  • 9:37 - 9:40
    Mən də onlardan biriyəm, nə var yəni?! (Qəhqəhə)
  • 9:40 - 9:44
    Və mən şəxsən professorları xoşlayıram, amma
  • 9:44 - 9:48
    onları bütün insanlığın varabildiği ən üst müvəffəqiyyət nöqtəsi olaraq görməməliyik
  • 9:48 - 9:50
    O da yalnız bir həyat şəkli.
  • 9:50 - 9:52
    Lakin təbii daha nadir olan bir həyat şəkli.
  • 9:52 - 9:54
    və bunu onlara dəyər verdiyim üçün söyləyirəm.
  • 9:54 - 9:57
    Professorlar haqqında əcaib bir vəziyyət var, təcrübəmə əsaslanaraq deyirəm
  • 9:57 - 10:00
    hamısı deyil amma, ümumiyyətlə - bir çoxu başlarının içində yaşayırlar.
  • 10:00 - 10:02
    Artıq yaşayırlar, və qismən bir tərəfə doğru. (Bu nöqtədə beynin sol lobuna göndərmə edir)
  • 10:02 - 10:06
    Hətta sözün tam mənasıyla bədənlərindən soyutlanmışlardır az qala.
  • 10:06 - 10:08
    Belə ki, "bədən" onlara tək bir şey ifadə edər
  • 10:08 - 10:17
    o da başlarını daşımaq üçün yeganə vasitə olmasıdır.
  • 10:17 - 10:24
    (Qəhqəhə) Başlarını yığıncaqlara bu şəkildə aparırlar.
  • 10:24 - 10:27
    İnsanın bədən xarici təcrübə (Otoskopi) yolu ilə özünü yuxarıdan görə bilməsinə bir dəlil istəyirsinizsə
  • 10:27 - 10:30
    professorların danışdığı bir konaklamalı
  • 10:30 - 10:32
    bir konfransa qatılın,
  • 10:32 - 10:35
    və son gecə əyləncəsi olan diskoya gedib onlarla birlikdə.
  • 10:35 - 10:39
    (Qəhqəhə) Və orada görəcəksiniz, yaşını başını almış qadınlar və kişilər
  • 10:39 - 10:43
    idarəsiz bir şəkildə, ritm ilə uyğunlaşmasız bir halda kıvırıyorlar
  • 10:43 - 10:47
    gözləyirlər ki bitsin, beləliklə evə gedib bu gecə haqqında bir məqalə yazabilsinler.
  • 10:47 - 10:53
    Bu anda bizim təhsil sistemimiz akademik qabiliyyətlər göz qarşısında saxlanılaraq dizayn edilmişdir.
  • 10:53 - 10:56
    Və bunun belə reallaşmasının bir səbəbi vardı.
  • 10:56 - 10:58
    Bütün sistem 19. əsrdən əvvəl, dünya səviyyəsində
  • 10:58 - 11:00
    ortalıqda hər hansı bir təhsil sistemi yox ikən ilk dəfə ortaya çıxdı.
  • 11:00 - 11:03
    Və dahası hamısı sənayeləşmənin ehtiyacını qarşılamaq ♪
  • 11:03 - 11:04
    üzrə yaradıldı.
  • 11:04 - 11:07
    Buna görə iyerarxiyanın əsasında iki fikir var.
  • 11:07 - 11:11
    Birincisi, ən təpədə iş sahəsi üçün ən faydalı mövzular iştirak edəcək
  • 11:11 - 11:13
    Hətta buna görə böyük ehtimalla siz də məktəbdəykən
  • 11:13 - 11:15
    xoşlandığınız şeylərdən, əgər belə davam etsəniz
  • 11:15 - 11:17
    bir işə sahib ola bilməyəcəyini deyilərək
  • 11:17 - 11:20
    uzaklaştırıldınız. Elə deyilmi?
  • 11:20 - 11:22
    Musiqilə məşğul olma, musiqiçi olmayacaqsan;
  • 11:22 - 11:24
    şəkil etmə, rəssam olmayacaqsan.
  • 11:25 - 11:29
    Yaxşı tövsiyə - lakin indi görürük ki böyük bir yanılma. Bütün dünya
  • 11:29 - 11:30
    köklü bir dəyişmə girdabına girdi.
  • 11:30 - 11:33
    Və ikincisi, zəka algımızı domine edən
  • 11:33 - 11:34
    akademik qabiliyyət,
  • 11:34 - 11:37
    çünki sistemi universitetlər dizayn etdi.
  • 11:37 - 11:39
    Əgər bütün dünyadakı təhsil sistemlərini
  • 11:39 - 11:41
    düşünsəniz, xalq təhsili tələbələri universitetə hazırlayan
  • 11:41 - 11:43
    bir süreçtten kənar bir məna daşımamaqdadır.
  • 11:43 - 11:46
    Və nəticə olaraq bir çox qabiliyyətli,
  • 11:46 - 11:48
    ağıllı, yaradıcı insan əslində heç də elə olmadıqlarını düşünür,
  • 11:48 - 11:50
    çünki məktəbdə yaxşı olduqları şeylərə dəyər
  • 11:50 - 11:54
    verilmir, ya da daha pisi küçümseniyor.
  • 11:54 - 11:56
    Və məncə bu şəkildə davam edərək vəziyyəti qurtara.
  • 11:56 - 11:58
    UNESCO-görə gələcək 30 ildə
  • 11:58 - 12:01
    dünya səviyyəsində tarixin başlanğıcından bu yana olduğundan
  • 12:01 - 12:03
    daha çox insan məzun olmuş olacaq.
  • 12:03 - 12:05
    Daha çox insan, bu danışdığımız bütün bu şeylərin
  • 12:05 - 12:07
    birləşməsi -
  • 12:07 - 12:10
    texnologiya və onun çevrilməsi iş, Demografi və
  • 12:10 - 12:12
    əhalidəki nəhəng partlama.
  • 12:12 - 12:15
    Birdən, lisenziya dərəcələrinin çox qiyməti qalmadı. Doğru deyil mi?
  • 12:15 - 12:19
    Mən tələbə əgər lisenziya dərəcənin varsa bir işiniz olardı.
  • 12:19 - 12:22
    Əgər işiniz olmadısa bu istəmədiyiniz üçün idi.
  • 12:22 - 12:25
    Və doğrunu söyləmək lazım olsa mən istəmirdim. (Qəhqəhə)
  • 12:25 - 12:30
    Amma indi lisenziya dərəcəsinə sahib uşaqlar
  • 12:30 - 12:31
    evə video oyunu oynamağa geri dönürlər,
  • 12:31 - 12:34
    çünki bir əvvəlki işinizdə lisenziya dərəcəsinə ehtiyacınız varkən indi mastera ehtiyacınız var
  • 12:34 - 12:37
    və indi bir başqası içində doktoraya ehtiyacınız var.
  • 12:37 - 12:39
    Bu bir akademik inflyasiya prosesi.
  • 12:39 - 12:41
    Və bu o deməkdir ki bütün sistem ayaqlarımızın
  • 12:41 - 12:43
    altından itkin getməkdə. Zəka algımızı köklü bir şəkildə
  • 12:43 - 12:44
    yenidən düşünməyə ehtiyacımız var.
  • 12:44 - 12:46
    Zəka haqqında üç şey bilirik.
  • 12:46 - 12:49
    Birincisi, müxtəlif olduğu. Dünyanı təcrübə etdiyimiz yollar
  • 12:49 - 12:51
    ilə düşünürük. Vizual olaraq düşünürük,
  • 12:51 - 12:54
    səsli düşünürük, kinestetik olaraq düşünürük.
  • 12:54 - 12:57
    Mücərrəd olaraq düşünürük, hərəkət şəklində düşünürük.
  • 12:57 - 12:59
    İkincisi, zəka dinamikdir.
  • 12:59 - 13:02
    Dünən izlədiyimiz sunumlardaki kimi,
  • 13:02 - 13:05
    insan beynindəki əngəl baxsanız,
  • 13:05 - 13:07
    zəka mükəmməl bir şəkildə etkileşimlidir.
  • 13:07 - 13:10
    Beyin hissələrə ayrılmamışdır.
  • 13:10 - 13:13
    Əslini baxsaq, yaradıcılıq - qiymətli orijinal fikirlərə sahib
  • 13:13 - 13:15
    olma mərhələsi olaraq sadaladığım müddət -
  • 13:15 - 13:18
    çoxu dəfə bir intizama aid faktı başqa bir intizamla ifadə
  • 13:18 - 13:21
    etməkdən keçir.
  • 13:21 - 13:23
    Beynin belə olmasının məqsədi var - bu vaxt
  • 13:23 - 13:26
    Corpus callosum deyilən, beynin iki lobunu birləşdirən
  • 13:26 - 13:28
    bir sinir şəbəkəsi var. Qadınlarda daha qalındır.
  • 13:28 - 13:30
    Dünən Helenin etdiyi sunumdan yola çıxaraq, qadınların ehtimalla buna görə
  • 13:30 - 13:34
    eyni anda bir çox iş edə bildiyini düşünürəm.
  • 13:34 - 13:36
    Çünki elə, deyilmi?
  • 13:36 - 13:39
    Bu mövzuda yığınla araşdırma var, amma mən öz xüsusi həyatımdan bilirəm.
  • 13:39 - 13:41
    Əgər arvadım evdə yemək edirsə -
  • 13:41 - 13:45
    çox sıx olmasa da, şükür ki. (Qəhqəhə)
  • 13:45 - 13:48
    Amma bilirsiniz, edir - xeyr, bəzi şeylərdə yaxşıdır -
  • 13:48 - 13:50
    amma işdə əgər yemək edirsə,
  • 13:50 - 13:52
    eyni anda telefonla konuşuyordur,
  • 13:52 - 13:55
    uşaqlarla konuşuyordur, tavanı boyuyordur,
  • 13:55 - 13:58
    burada açıq-ürək əməliyyatı edir.
  • 13:58 - 14:01
    Əgər mən yemək edirsə, qapı bağlıdır, uşaqlar çöldədir,
  • 14:01 - 14:04
    telefonu məşğul bırakmışımdır, əgər o mətbəxə gəlirsə narahat olaram
  • 14:04 - 14:17
    Deyərəm ki, "Terry, xahiş edirik, burada yumurta etməyə çalışıram. Icazə verərsənmi?" (Qəhqəhə)
  • 14:17 - 14:19
    Hanı köhnə bir fəlsəfi düşüncə vardır,
  • 14:19 - 14:22
    əgər meşədə bir ağac düşsə və bunu heç kim göstərməsəm,
  • 14:22 - 14:25
    Bu reallaşmış ola bilərmi? Bu köhnə hekayəni xatırlayırsınız?
  • 14:25 - 14:28
    Bu yaxınlarda çox möcüzə bir köynək gördüm üzərində şey yazırdı "Əgər bir adam meşədə
  • 14:28 - 14:31
    ağılından keçəni söyləsə, və onu heç bir qadın göstərməsəm,
  • 14:31 - 14:40
    hələ haqsız vardırmı? "(Qəhqəhə)
  • 14:40 - 14:42
    Və zəka haqqındakı üçüncü şey,
  • 14:43 - 14:45
    özünə xas olmasıdır. Bu an yeni bir kitab yazıram
  • 14:45 - 14:47
    adı "təzahür", insanlarla qabiliyyətlərini necə kəşf etdiklərini
  • 14:47 - 14:49
    dair edilən reportajlarında
  • 14:49 - 14:51
    meydana gəlir. İnsanların vardıqları nöqtələrə necə gəldiklərini heyran qalıram.
  • 14:51 - 14:54
    Bəlkə daha çox insanın eşitmədiyi, Gillian Lynne,
  • 14:54 - 14:56
    adındakı möcüzə qadın ilə etdiyi danışmadan
  • 14:56 - 14:58
    esinlenmiştim bu kitabı.
  • 14:58 - 15:00
    Onu eşitmiş idinizmi? Bəziləri eşitmiş. O bir kareograf
  • 15:00 - 15:02
    və hər kəs onun etdiyi işləri bilər.
  • 15:02 - 15:04
    "Cats" və "Phantom of Opera" nı etdi.
  • 15:04 - 15:08
    O möcüzədir. İngiltərədə Royal Ballet'te oldum
  • 15:08 - 15:10
    gördüyünüz kimi.
  • 15:10 - 15:12
    Nəysə, Gillian və mən bir gün günorta yeməyi yedik və dedim ki,
  • 15:12 - 15:14
    "Gillian, necə rəqsçi oldun?" Və o
  • 15:14 - 15:16
    maraqlı bir hekayəsi olduğunu söylədi, məktəbdəykən,
  • 15:16 - 15:19
    həqiqətən ümitsizmiş. Və məktəb, 30 illərdə,
  • 15:19 - 15:21
    valideynlərinə yazı göndərmiş, yazıda deyirmiş ki "Biz
  • 15:21 - 15:23
    Gillian'da öyrənmə pozuqluğu olduğunu düşünürük. Konsentrə olamıyormuş,
  • 15:23 - 15:25
    dayandığı yerdə duramıyormuş. Məncə indi olsaydı
  • 15:25 - 15:29
    hiperaktiv olduğunu söyləyərdilər? Elə deyilmi? Amma bu 1930-cu illərdə olur,
  • 15:29 - 15:32
    və daha o zaman hiperaktividə etməmişlərdi.Son.
  • 15:32 - 15:35
    Mövcud bir vəziyyət deyildi. (Qəhqəhə)
  • 15:35 - 15:39
    İnsanlar buna sahib olabileceklerinin fərqində deyillər idi.
  • 15:39 - 15:43
    Nəysə, bir nəfər görməyə getmişlər,
  • 15:43 - 15:46
    anası ilə birlikdə.
  • 15:46 - 15:49
    O uzaqdakı bir kürsüdə əllərinin üzərinə
  • 15:49 - 15:51
    oturmuş gözləyərkən, anası 20 dəqiqə boyunca
  • 15:51 - 15:53
    bu mütəxəssis ilə Gillian'ın yaşadığı problemləri danışmış.
  • 15:53 - 15:57
    İşdə insanları narahat etdiyindən
  • 15:57 - 15:59
    tapşırığını hər zaman gec verdiyindən kimi kimi,
  • 15:59 - 16:01
    işdə 8 yaşındakı bu kiçik qızın səbəb olduğu problemlər.
  • 16:01 - 16:04
    Sonunda həkim anasının yanından ayrıplıp Gillian'ın yanına oturmuş.
  • 16:04 - 16:06
    və demiş ki, "Gillian
  • 16:06 - 16:08
    ananın mənə izah etdiyi hər şeyi dinlədim
  • 16:08 - 16:10
    və onunla xüsusi olaraq danışmaram lazımdır. "
  • 16:10 - 16:13
    Demiş ki, "Burada gözlə, dönəcəyik, uzun sürməyəcək."
  • 16:13 - 16:15
    və onu orada buraxıb anası ilə ayrılmışlar.
  • 16:15 - 16:17
    Amma onlar otaqdan çıxarkən masasının
  • 16:17 - 16:19
    üzərində dayanan radionu açmış həkim. Və onlar
  • 16:19 - 16:21
    otaqdan çıxınca, anasına,
  • 16:21 - 16:24
    "Yalnız dur və onu izle", demiş. Və onlar otaqdan çıxar çıxmaz
  • 16:24 - 16:28
    o ayaqlarının üzərində, musiqiyə doğru hərəkət etdiyini söylədi.
  • 16:28 - 16:30
    Və onlar bir neçə dəqiqə onu çöldən izləmişlər.
  • 16:30 - 16:33
    və mütəxəssis anasına dönüb,
  • 16:33 - 16:37
    "Qadın Lynne, Gillian xəstə deyil, o bir rəqsçi.
  • 16:37 - 16:39
    Onu bir rəqs məktəbinə aparın ", demiş.
  • 16:39 - 16:41
    "Nə oldu?" dedim,
  • 16:41 - 16:44
    Dedi ki "Bəli məni bir rəqs məktəbinə apardı. Sənə nə qədər möcüzə olduğunu izah edə bilməm.
  • 16:44 - 16:46
    Bir otağa girdik və ora mənim kimi insanlarla
  • 16:46 - 16:49
    dolu idi. Kıpır kıpır insanlarla.
  • 16:49 - 16:52
    Düşünmək üçün hərəkət etməsi lazım olan insanlarla. Düşünmək üçün hərəkət etməsi lazım olan.
  • 16:52 - 16:54
    Balet etdilər, step etdilər, jazz etdilər
  • 16:54 - 16:56
    müasir rəqs etdilər, müasir rəqs etdilər.
  • 16:56 - 16:59
    Sonunda Royal Bale'ye giriş imtahanına qatıldı,
  • 16:59 - 17:01
    orada rəqsçi oldu, Royal Bale'de mükəmməl bir
  • 17:01 - 17:03
    karieri oldu. Nəhayət Royal Balet Məktəbindən
  • 17:03 - 17:05
    məzun oldu və
  • 17:05 - 17:08
    öz şirkətini qurdu, Gillian Lynne Rəqs Şirkəti,
  • 17:08 - 17:11
    Andrew Lloyd Weber'le tanış oldu. Tarixdəki ən müvəffəqiyyətli
  • 17:11 - 17:13
    müzikallar istehsalların bəzilərindən
  • 17:13 - 17:18
    məsul oldu, milyonlara kef verdi.
  • 17:18 - 17:21
    və o bir multi-milyoner. Bir başqası
  • 17:21 - 17:25
    ona dərman müalicəsi verib ona
  • 17:25 - 17:27
    sakitləşməsini söyləyə bilərdi.
  • 17:27 - 17:30
    İndi, Düşünürəm - (Alqışlar) buraya gəlir:
  • 17:30 - 17:32
    Əvvəlki axşam Al Gore danışdı
  • 17:32 - 17:35
    ekoloji hakkıında, və Rachel Carson tərəfindən başladılan inqilab haqqında.
  • 17:35 - 17:39
    Gələcək üçün tək umudum
  • 17:39 - 17:42
    insan ekologiyası üçün yeni bir anlayışı bizlərə adaptasiya etmək,
  • 17:42 - 17:46
    ki bu anlayış daxilində insanın sahib olduğu tutumun
  • 17:46 - 17:48
    nə qədər zəngin olduğunun fərqinə çatmaqdır.
  • 17:48 - 17:52
    Təhsil sistemimiz, bizim dünyanı müəyyən bir yer altı zənginliyi üçün
  • 17:52 - 17:54
    qazdığımız kimi ağlımızı kazmakta.
  • 17:54 - 17:57
    Və gələcək üçün bu şəkliylə ağılımız kafi xidməti verə bilməyəcək.
  • 17:57 - 18:00
    Uşaqlarımızı eğitirken ki ana prinsiplərimizə
  • 18:00 - 18:02
    yenidən düşünməliyik. Jonas Salk'tan mükəmməl
  • 18:02 - 18:06
    bir götürmə edəcəyəm "Əgər bütün böcəklər
  • 18:06 - 18:09
    dünyadan yokolacak olsaydı,
  • 18:09 - 18:12
    50 il içərisində dünyada həyat sona çatardı.
  • 18:12 - 18:15
    Əgər insan dünyadan yox olsaydı,
  • 18:15 - 18:19
    50 il içərisində bütün həyat özünü yeniler və gelişirdi. "
  • 18:19 - 18:21
    Və o haqlı.
  • 18:21 - 18:24
    TED'in bu gün burada qeyd etdiyi şey insanın sahib olduğu hayalgücüdür. Bu bir hədiyyədir bizlər üçün.
  • 18:24 - 18:28
    Və indi bu hədiyyəni istifadə edərkən diqqətli olmalıyıq,
  • 18:28 - 18:31
    ağıllı davranaraq, bu ssenarilərin reallaşmasına
  • 18:31 - 18:34
    meydan verməməliyik. Və bunu yapabilmemizin tək yolu
  • 18:35 - 18:38
    yaradıcı kapasitelerimizi görərək,
  • 18:38 - 18:40
    onların zənginliyinin fərqinə vararaq, və
  • 18:40 - 18:43
    uşaqlarımızın bunu gerçekleştimek üçün ümidimiz olduğunu görərək olacaq. Və hədəfimiz
  • 18:43 - 18:46
    onların varlığını bir bütün olaraq öyrətmək, ki beləliklə onlar bu gələcəklə yüzleşebilsinler.
  • 18:46 - 18:49
    Bu vaxt - biz bu gələcəyi görə bilmir.
  • 18:49 - 18:52
    amma onlar görəcəklər. Və bizim işimiz onların bu gələcəkdən ortaya
  • 18:52 - 18:54
    bir şeylər çıxarmalarına kömək etmək. Çox təşəkkür edirəm.
Title:
Ken Robinson deyir ki; "Məktəblər yaradıcılığı öldürür."
Speaker:
Sir Ken Robinson
Description:

Sir Ken Robinson, yaradıcılığı (iflasa uğradır çox) bəsləyən bir təhsil sistemi yaratma idealını əyləncəli və son dərəcə sürüyücü bir üslubla bizlərlə paylaşır.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
19:00
Jenny Zurawell approved Azerbaijani subtitles for Do schools kill creativity?
Ali Hasanzadeh accepted Azerbaijani subtitles for Do schools kill creativity?
Mohammad Tofighi added a translation

Azerbaijani subtitles

Revisions