Return to Video

Nâng cấp nền dân chủ trong thời đại Internet

  • 0:01 - 0:04
    Tôi có cảm giác
    mọi người đều đồng ý
  • 0:04 - 0:06
    rằng chúng ta đang tiến tới
  • 0:06 - 0:09
    một hình mẫu mới
    của đất nước và xã hội.
  • 0:09 - 0:13
    Nhưng, chúng ta hoàn toàn không biết
    nó sẽ như thế nào
  • 0:13 - 0:15
    hoặc nên như thế nào.
  • 0:15 - 0:20
    Có vẻ như, cần phải có
    một cuộc đàm thoại về dân chủ
  • 0:20 - 0:22
    trong thời đại này.
  • 0:22 - 0:25
    Hãy nhìn nhận nó theo cách này:
  • 0:25 - 0:28
    Chúng ta là công dân thế kỉ 21,
  • 0:28 - 0:32
    đang cố hết sức để có thể
  • 0:32 - 0:35
    tương tác với những cơ quan
    được thiết kế từ thế kỉ 19
  • 0:35 - 0:40
    dựa trên nền công nghệ thông tin
    của thế kỉ 15.
  • 0:40 - 0:44
    Hãy nhìn vào
    một số đặc điểm của hệ thống này.
  • 0:44 - 0:48
    Trước hết, nó được thiết kế
    cho một nền công nghệ thông tin
  • 0:48 - 0:51
    đã hơn 500 năm tuổi.
  • 0:51 - 0:55
    Và hệ thống khả thi nhất
    được thiết kế cho nó
  • 0:55 - 0:59
    là hệ thống nơi thiểu số
    đưa ra các quyết định hàng ngày
  • 0:59 - 1:00
    nhân danh đa số.
  • 1:00 - 1:06
    Và số đông bầu chọn vài năm một lần.
  • 1:06 - 1:09
    Thứ hai, chi phí
    để tham gia vào hệ thống này
  • 1:09 - 1:11
    là cực kì lớn.
  • 1:11 - 1:14
    Bạn hoặc phải có một số tiền
  • 1:14 - 1:18
    và tầm ảnh hưởng nhất định,
    hoặc phải dành cả đời
  • 1:18 - 1:20
    cho sự nghiệp chính trị.
  • 1:20 - 1:22
    Bạn phải trở thành đảng viên
  • 1:22 - 1:25
    leo từ từ lên các cấp bậc
  • 1:25 - 1:29
    đến một ngày nào đó
    bạn có thể ngồi vào bàn họp
  • 1:29 - 1:32
    để đưa ra các quyết định.
  • 1:32 - 1:37
    Và cuối cùng là, ngôn ngữ
    của hệ thống này thì cực kì khó hiểu.
  • 1:37 - 1:41
    Nó được tạo ra vì các luật sư,
    bởi các luật sư
  • 1:41 - 1:44
    và không ai khác có thể hiểu nó.
  • 1:44 - 1:46
    Đó là một hệ thống
    mà chúng ta có thể
  • 1:46 - 1:48
    bầu chọn chính quyền,
  • 1:48 - 1:52
    nhưng lại hoàn toàn không biết
    cách những người lãnh đạo
  • 1:52 - 1:55
    ra quyết định.
  • 1:55 - 1:58
    Vậy nên, một ngày
    khi nền công nghệ thông tin mới
  • 1:58 - 2:04
    cho phép chúng ta tham gia
    bất cứ buổi thảo luận nào trên toàn cầu,
  • 2:04 - 2:08
    những rào cản thông tin sẽ ít đi,
  • 2:08 - 2:11
    và chúng ta có thể, hơn bao giờ hết,
  • 2:11 - 2:15
    bày tỏ những mong muốn
    và quan tâm của mình.
  • 2:15 - 2:18
    Hệ thống chính quyền của chúng ta
    vẫn như thế
  • 2:18 - 2:21
    trong suốt 200 năm qua
  • 2:21 - 2:27
    và nó muốn ta bằng lòng
    là những người tiếp nhận thụ động
  • 2:27 - 2:29
    của một vở độc thoại.
  • 2:29 - 2:31
    Do đó, không hề ngạc nhiên khi
  • 2:31 - 2:34
    kiểu hệ thống này chỉ có thể tạo nên
  • 2:34 - 2:36
    hai hệ quả:
  • 2:36 - 2:40
    sự im lặng hoặc sự ầm ĩ.
  • 2:40 - 2:44
    Sự im lặng
    của những người không liên quan
  • 2:44 - 2:47
    đơn giản là không muốn tham gia.
  • 2:47 - 2:50
    Có một quan điểm chung
    mà tôi thật sự không thích,
  • 2:50 - 2:54
    rằng chúng ta, những
    công dân, bản chất là lãnh đạm.
  • 2:54 - 2:57
    Rằng chúng ta lảng tránh
    sự ràng buộc.
  • 2:57 - 3:01
    Nhưng, liệu bạn có thể đổ lỗi
    cho ta việc không nắm lấy cơ hội
  • 3:01 - 3:04
    đi đến trung tâm thành phố
  • 3:04 - 3:07
    vào giữa ngày làm việc để tham gia
  • 3:07 - 3:12
    một buổi nói chuyện
    không một chút gì liên quan?
  • 3:12 - 3:17
    Mâu thuẫn được tạo ra
    giữa một hệ thống
  • 3:17 - 3:23
    không còn hữu dụng
    hay có khả năng đàm thoại
  • 3:23 - 3:29
    và công dân ngày càng quen với việc
    đại diện cho chính mình.
  • 3:29 - 3:31
    Rồi ồn ào nổi lên:
  • 3:31 - 3:33
    Chile, Argentina, Brazil, Mexico, Ý,
  • 3:33 - 3:36
    Pháp, Tây Ban Nha và Mỹ,
  • 3:36 - 3:39
    họ đều là nước dân chủ.
  • 3:39 - 3:42
    Công dân tại đây
    được tiếp cận hộp phiếu bầu.
  • 3:42 - 3:45
    Nhưng họ vẫn cảm thấy
    chưa đủ,
  • 3:45 - 3:51
    họ cần xuống đường
    để tiếng nói của mỉnh được lắng nghe.
  • 3:51 - 3:55
    Đối với tôi, nó giống với
  • 3:55 - 3:58
    châm ngôn của thế kỉ 18,
    nền móng cho sự chuyển đổi
  • 3:58 - 4:01
    của hệ thống dân chủ hiện đại:
  • 4:01 - 4:04
    "Không đánh thuế
    nếu không có sự đại diện",
  • 4:04 - 4:11
    có thể nâng cấp lên thành: "Không có
    đại diện mà không có đối thoại".
  • 4:11 - 4:16
    Chúng ta muốn có ghế ở bàn đàm phán
  • 4:16 - 4:18
    Và đúng như vậy.
  • 4:18 - 4:20
    Nhưng để là một phần của cuộc đối thoại,
  • 4:20 - 4:24
    chúng ta cần biết
    mình muốn làm gì tiếp,
  • 4:24 - 4:27
    bởi những hành động chính trị có thể
  • 4:27 - 4:31
    chuyển từ kích động
    sang xây dựng.
  • 4:31 - 4:35
    Thế hệ của tôi đã cực kì giỏi trong việc
  • 4:35 - 4:38
    sử dụng mạng kết nối và công nghệ mới
  • 4:38 - 4:40
    để tổ chức các cuộc biểu tình,
  • 4:40 - 4:43
    có thể thành công tác động
  • 4:43 - 4:45
    đến những vấn đề nghị sự,
  • 4:45 - 4:48
    ngăn cản những bộ luật tệ hại,
  • 4:48 - 4:51
    thậm chí đạp đổ chính quyền độc tài.
  • 4:51 - 4:56
    Và chúng ta nên
    tự hào về điều đó.
  • 4:56 - 4:57
    Nhưng, cũng phải thừa nhận rằng
  • 4:57 - 5:00
    chúng ta không thực sự giỏi
  • 5:00 - 5:03
    trong việc sử dụng chúng
  • 5:03 - 5:08
    để thể hiện thành công
    những gì chúng ta đang nhìn thấy
  • 5:08 - 5:13
    và tìm kiếm sự đồng thuận
    và dựng xây đồng minh
  • 5:13 - 5:15
    để biến điều đó thành sự thật.
  • 5:15 - 5:18
    Và những mối nguy
    mà ta cần đối mặt
  • 5:18 - 5:21
    là tạo ra một lực hút
    sức mạnh to lớn
  • 5:21 - 5:25
    để nhanh chóng thu hút
    những quyền lực chân lý,
  • 5:25 - 5:31
    như quân đội hay
    những tổ chức tích cực tận tụy
  • 5:31 - 5:35
    thường vô cùng cực đoan.
  • 5:35 - 5:37
    Nhưng nền dân chủ của chúng ta
  • 5:37 - 5:39
    không chỉ là về vấn đề bầu cử
  • 5:39 - 5:42
    vài năm một lần,
  • 5:42 - 5:44
    Cũng không về vấn đề
  • 5:44 - 5:47

    khiến triệu người đổ ra đường.
  • 5:47 - 5:49
    Vậy nên, câu hỏi mà tôi muốn
    đặt ra ở đây,
  • 5:49 - 5:53
    và tin rằng đó là câu hỏi
    quan trọng nhất cần được trả lời,
  • 5:53 - 5:54
    đó là:
  • 5:54 - 5:58
    Nếu Internet là nền báo chí mới,
  • 5:58 - 6:03
    đâu là nền dân
    chủ cho thời kì Internet?
  • 6:03 - 6:06
    Cơ quan nào
    cần được xây dựng
  • 6:06 - 6:10
    cho xã hội thế kỉ 21?
  • 6:10 - 6:13
    Tôi không có câu trả lời, trường hợp này,
  • 6:13 - 6:14
    Tôi nghĩ mọi người cũng vậy.
  • 6:14 - 6:19
    Nhưng tôi tin rằng chúng ta
    không thể lảng tránh câu hỏi này thêm nữa.
  • 6:19 - 6:23
    Vậy nên tôi muốn chia sẻ kinh nghiệm
    và những gì học được
  • 6:23 - 6:28
    với hi vọng đóng góp một phần rất nhỏ
    cho buổi nói chuyện này.
  • 6:28 - 6:31
    Hai năm trước, cùng một nhóm bạn
    từ Argentina,
  • 6:31 - 6:35
    chúng tôi nghĩ: "Làm thế nào để
    đại diện của chúng ta,
  • 6:35 - 6:37
    những đại diện được tuyển chọn,
  • 6:37 - 6:42
    sẽ đại diện cho tất cả chúng ta?"
  • 6:42 - 6:45
    Marshall McLuhan từng nói
  • 6:45 - 6:50
    chính trị đang giải quyết những vấn đề
    hôm nay bằng những công cụ của hôm qua.
  • 6:50 - 6:53
    Vậy nên, câu hỏi thôi thúc chúng tôi là,
  • 6:53 - 6:57
    liệu có thể thử giải quyết
    một vài vấn đề của hôm nay
  • 6:57 - 7:01
    bằng những phương pháp mà
    ta sử dụng hàng ngày?
  • 7:01 - 7:04
    Mục tiêu đầu tiên của
    chúng tôi là thiết kế
  • 7:04 - 7:07
    và phát triển một mảng phần mềm
    gọi là DemocracyOS.
  • 7:07 - 7:10
    DemocracyOS là một mã nguồn mở
  • 7:10 - 7:13
    được thiết kế để trở thành cầu nối
  • 7:13 - 7:17
    giữa người dân và những đại diện
    được tuyển chọn
  • 7:17 - 7:22
    giúp chúng ta dễ dàng tham gia
    trong cuộc sống thường ngày.
  • 7:22 - 7:26
    Đầu tiên, bạn cần nắm bắt thông tin
  • 7:26 - 7:28
    về những dự thảo mới
    được đưa ra tại Quốc Hội
  • 7:28 - 7:34
    ngay lập tức được diễn giải và giải thích
    bằng ngôn ngữ đại chúng.
  • 7:34 - 7:40
    Nhưng chúng ta đều biết
    thay đổi xã hội không chỉ bắt đầu từ
  • 7:40 - 7:44
    việc biết nhiều hơn thông tin
    mà còn là làm gì với nó nữa.
  • 7:44 - 7:46
    Việc truy cập thông tin tốt hơn
  • 7:46 - 7:49
    sẽ dẫn đến thảo luận
  • 7:49 - 7:51
    về điều cần làm tiếp theo
  • 7:51 - 7:53
    và DemocracyOS cho phép điều đó.
  • 7:53 - 7:55
    Bởi chúng tôi tin rằng nền dân chủ
  • 7:55 - 7:57
    không chỉ là vấn đề tồn đọng
  • 7:57 - 8:00
    những ưu tiên, chồng chất,
  • 8:00 - 8:03
    mà những cuộc tranh luận
    công khai lành mạnh nên,
  • 8:03 - 8:08
    một lần nữa, trở thành một trong
    những giá trị thiết yếu.
  • 8:08 - 8:12
    DemocracyOS là về
    thuyết phục và bị thuyết phục,
  • 8:12 - 8:14
    để đạt đến sự đồng thuận
  • 8:14 - 8:18
    cũng như là tìm ra cách tối ưu
  • 8:18 - 8:20
    để cân bằng những bất đồng.
  • 8:20 - 8:22
    Và cuối cùng, bạn có thể bầu chọn
  • 8:22 - 8:27
    việc bạn muốn đại diện được tuyển chọn
    sẽ bầu chọn như thế nào.
  • 8:27 - 8:28
    Và nếu không thoải mái
  • 8:28 - 8:30
    khi bầu chọn về một vấn đề nào đó,
  • 8:30 - 8:34
    bạn luôn có thể ủy thác phiếu bầu
    cho ai đó,
  • 8:34 - 8:39
    góp phần vào sự lãnh đạo xã hội
    sôi nổi và phát triển.
  • 8:39 - 8:43
    Mọi thứ bỗng trở nên dễ dàng
    khi so sánh những kết quả này
  • 8:43 - 8:47
    với cách các đại diện của chúng ta
    bỏ phiếu trong Quốc hội.
  • 8:47 - 8:49
    Cũng trở nên rõ ràng rằng
  • 8:49 - 8:53
    công nghệ không phải làm trò gian trá.
  • 8:53 - 8:55
    Điều chúng ta cần làm là tìm
  • 8:55 - 9:00
    những diễn viên có
    kiến thức xã hội rộng rãi
  • 9:00 - 9:06
    và sử dụng chúng để tạo nên
    các quyết định đúng đắn và công bằng hơn.
  • 9:06 - 9:10
    Vì thế, chúng tôi tiếp cận
    các đảng chính trị truyền thống
  • 9:10 - 9:12
    và cung cấp cho họ DemocracyOS.
  • 9:12 - 9:16
    Chúng tôi nói: "Nhìn này, chúng tôi có
    một nền tảng để xây dựng
  • 9:16 - 9:20
    đối thoại hai chiều với các cử tri."
  • 9:20 - 9:23
    Và chúng tôi thất bại.
  • 9:23 - 9:26
    Chúng tôi đã thất bại thảm hại.
  • 9:26 - 9:30
    Chúng tôi hành động như mấy đứa trẻ.
  • 9:30 - 9:32
    Chưa kể, chúng tôi bị gọi là ngây thơ.
  • 9:32 - 9:36
    Thành thật mà nói, dù muộn màng,
    tôi nghĩ đúng là như vậy.
  • 9:36 - 9:39
    Bởi thử thách mà chúng tôi đối mặt,
  • 9:39 - 9:42
    không phải tính kĩ thuật,
    mà là về văn hóa.
  • 9:42 - 9:44
    Các đảng chính trị
    không bao giờ sẵn lòng
  • 9:44 - 9:48
    thay đổi cách họ đưa ra quyết định.
  • 9:48 - 9:50
    Nên khá rõ ràng rằng
  • 9:50 - 9:53
    nếu muốn tiến xa hơn
    với ý tưởng này
  • 9:53 - 9:56
    chúng tôi phải tự làm lấy.
  • 9:56 - 9:58
    Do đó, với chút
    niềm tin liều lĩnh,
  • 9:58 - 10:01
    vào tháng Tám năm ngoái,
    chúng tôi đã thành lập
  • 10:01 - 10:03
    một đảng chính trị của riêng mình.
  • 10:03 - 10:08
    El Partido de la Red, hay Net Party,
    ở thành phố Buenos Aires.
  • 10:08 - 10:12
    Và thậm chí liều lĩnh hơn,
  • 10:12 - 10:16
    chúng tôi đã ứng cử
    tháng 10 năm ngoái,
  • 10:16 - 10:18
    với quan điểm:
  • 10:18 - 10:20
    Nếu chúng tôi muốn
    một ghế trong Quốc hội,
  • 10:20 - 10:22
    ứng cử viên
    đại diện của chúng tôi
  • 10:22 - 10:26
    luôn luôn bỏ phiếu theo
  • 10:26 - 10:29
    những gì mà người dân quyết định
    trên DemocracyOS.
  • 10:29 - 10:32
    Mỗi một kế hoạch được đưa ra
    tại Quốc hội
  • 10:32 - 10:34
    chúng tôi đều bầu chọn
  • 10:34 - 10:39
    theo những gì người dân
    quyết định trên nền tảng này.
  • 10:39 - 10:42
    Đó là cách chúng tôi đột nhập
    vào hệ thống chính trị.
  • 10:42 - 10:44
    Chúng tôi hiểu
    nếu muốn trở thành
  • 10:44 - 10:47
    một phần của cuộc đối thoại,
  • 10:47 - 10:48
    có một ghế tại bàn đàm phán,
  • 10:48 - 10:52
    chúng tôi cần trở thành
    những bên liên quan có giá trị,
  • 10:52 - 10:56
    và cách duy nhất để làm
    là làm theo những qui định.
  • 10:56 - 10:59
    Nhưng chúng tôi đột nhập
    với ý nghĩ rằng
  • 10:59 - 11:03
    chúng tôi đang thay đổi
    cách mà đảng chính trị
  • 11:03 - 11:05
    ra quyết định.
  • 11:05 - 11:08
    Lần đầu tiên, chúng tôi tạo nên
    những quyết định
  • 11:08 - 11:11
    cùng với những người
  • 11:11 - 11:15
    cũng bị ác quyết định đó
    ảnh hưởng trực tiếp như chúng tôi,
  • 11:15 - 11:19
    Đó là một bước đi táo bạo
    cho một đảng 2 tháng tuổi
  • 11:19 - 11:21
    ở thành phố Buenos Aires.
  • 11:21 - 11:23
    Nhưng nó đã gây được sự chú ý.
  • 11:23 - 11:27
    Chúng tôi nhận 22000 phiếu bầu,
    chiếm 1.2%
  • 11:27 - 11:31
    và về nhì tại cuộc bầu chọn địa phương.
  • 11:31 - 11:35
    Dù không đủ để giành được
    một ghế ở Quốc hội,
  • 11:35 - 11:39
    chúng tôi vẫn có thể
    trở thành một phần của buổi đối thoại,
  • 11:39 - 11:42
    cho đến tháng sau đó,
  • 11:42 - 11:45
    Quốc hội, một cơ quan, phát hành
  • 11:45 - 11:48
    lần đầu tiên trong lịch sử Argentina,
  • 11:48 - 11:51
    một DemocracyOS để thảo luận,
  • 11:51 - 11:54
    với người dân, ba điều luật:
  • 11:54 - 11:56
    hai điều về giao thông thành thị và
  • 11:56 - 11:59
    một về quyền sử dụng
    không gian công cộng.
  • 11:59 - 12:02
    Tất nhiên, những đại diện
    được chọn của chúng tôi
  • 12:02 - 12:04
    không nói rằng:
    "Đúng, chúng tôi sẽ bầu
  • 12:04 - 12:07
    theo những gì người dân quyết định,"
  • 12:07 - 12:09
    nhưng chúng tôi sẵn lòng thử.
  • 12:09 - 12:12
    Họ luôn sẵn lòng mở ra
    những không gian mới
  • 12:12 - 12:18
    để cam kết với nhân dân và hi vọng
    họ cũng sẽ sẵn lòng lắng nghe.
  • 12:18 - 12:22
    Hệ thống chính trị của chúng ta
    có thể được chuyển đổi,
  • 12:22 - 12:26
    và không phải bằng cách
    lật đổ, phá hủy nó,
  • 12:26 - 12:29
    mà sửa lại với công cụ
  • 12:29 - 12:32
    mà Internet mang tới cho chúng ta.
  • 12:32 - 12:36
    Nhưng thử thách thật sự là
    tìm kiếm, thiết kế
  • 12:36 - 12:40
    tạo ra, củng cố những kết nối đó
  • 12:40 - 12:46
    đổi mới, biến đổi
    sự ầm ĩ và im lặng thành dấu hiệu
  • 12:46 - 12:51
    và cuối cùng mang nền dân chủ
    đến thế kỉ 21.
  • 12:51 - 12:53
    Tôi không cho rằng
    điều này là dễ dàng.
  • 12:53 - 12:57
    Nhưng với kinh nghiệm của mình,
    chúng ta thật sự có cơ hội
  • 12:57 - 12:59
    biến nó thành hiện thực.
  • 12:59 - 13:03
    Và trong lòng tôi,
    đó thật sự đáng để thử.
  • 13:03 - 13:05
    Cảm ơn các bạn
  • 13:05 - 13:08
    (Vỗ tay)
  • 13:08 - 13:13
    Cám ơn
Title:
Nâng cấp nền dân chủ trong thời đại Internet
Speaker:
Pia Mancini
Description:

Pia Mancini và đồng nghiệp của mình muốn nâng cấp nền dân chủ ở Argentina và tiến xa hơn thế nữa. Thông qua nền tảng di động mã nguồn mở, họ muốn đưa người dân đi vào bên trong tiến trình lập pháp và điều hành những đại biểu biết lắng nghe những gì cử tri nói.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
13:24

Vietnamese subtitles

Revisions