Return to Video

What is the Higgs boson?

  • 0:00 - 0:04
    Higgs nedir*
  • 0:04 - 0:07
    1964'den beri Englert, Brout ve Higgs tarafından önerilen
  • 0:08 - 0:11
    boş uzayın bir mecra olduğu
  • 0:12 - 0:15
    ve parçacıkların bu mecra içerisinde hareket ettikçe
  • 0:16 - 0:20
    bazılarının bu mecrayla etkileşime girdiği
  • 0:20 - 0:22
    bazılarınınsa girmediği
  • 0:22 - 0:24
    fikri var.
  • 0:24 - 0:27
    Bu mecra ile etkileşimi olanlar
  • 0:27 - 0:29
    kütle kazanırlar,
  • 0:29 - 0:31
    ve etkileşime girmeden bu mecranın içinden geçenlerse
  • 0:32 - 0:34
    kütlesiz parçacıklardır.
  • 0:34 - 0:36
    Bir benzetme vereyim:
  • 0:36 - 0:40
    Uçsuz bucaksız karla kaplı bir alan hayal edin
  • 0:40 - 0:43
    tüm alana yayılan
  • 0:43 - 0:47
    düzlük, herhangi bir coğrafi özelliği olmayan, tüm yönlere giden,
  • 0:47 - 0:50
    belki orta Sibirya.
  • 0:50 - 0:52
    Düşünün şimdi bu kar kaplı alandan
  • 0:52 - 0:54
    geçmeye çalışıyorsunuz.
  • 0:54 - 0:56
    Belki bir kayakçısınız.
  • 0:56 - 0:59
    ve tepeden aşağı kayıyorsunuz
  • 0:59 - 1:00
    bu Higgs alanıyla etkileşime girmeyen
  • 1:00 - 1:02
    bir parçacık gibidir,
  • 1:02 - 1:06
    karın içinde kaybolmaz, çok hızlı gider
  • 1:06 - 1:10
    Bu ışık hızında hareket eden kütlesi olmayan bir parçaçık gibidir.
  • 1:11 - 1:13
    Ama belki kayağınız yok, sadece kar ayakkabılarınız var...
  • 1:13 - 1:17
    Bu durumda Higgs Alanında zorlanırsınız.
  • 1:17 - 1:21
    Kayakçıdan daha yavaş gidersiniz
  • 1:21 - 1:23
    ışık hızından daha düşük bir hızda.
  • 1:23 - 1:26
    Bu parçacık ise diğeri gibi kütlesiz değildir. Higgs alanı ile bağlantı halindedir
  • 1:26 - 1:29
    etkileşim içerisindedir.
  • 1:30 - 1:33
    Ve son olarak, sadece botlarınız varsa
  • 1:33 - 1:36
    kara gömülürsünüz.
  • 1:36 - 1:38
    çok yavaş gidersiniz
  • 1:38 - 1:40
    aynı büyük kütleli parçacık gibi.
  • 1:41 - 1:45
    Yani, bu Higgs alanını düşünmek
  • 1:45 - 1:47
    bütün evreni içine alan karla kaplı bir alanı düşünmek gibidir.
  • 1:48 - 1:52
    Peki, Higgs Bozonu nerede devreye giriyor?
  • 1:52 - 1:55
    Biz karın neyden oluştuğunuğu biliyoruz., değil mi?
  • 1:55 - 1:57
    Kar tanelerinden oluşur.
  • 1:57 - 2:02
    Aynı şekilde bu evrensel Higgs kar alanı,
  • 2:02 - 2:05
    küçük "quantadan" (miktalarlardan) oluşur
  • 2:05 - 2:10
    bu quanta kar tanecikleri gibidir, işte bu Higgs Bozonu dediğimiz şeydir.
  • 2:13 - 2:17
    Higgs Bozonunun diğer tüm temel parçacıklara kütle verme
  • 2:17 - 2:19
    görevi vardır.
  • 2:22 - 2:25
    Eğer Standart Model'in temel denklemlerine bakarsanız,
  • 2:25 - 2:30
    ki bunu T- shirt'ümün üzerinde görebilirsiniz,
  • 2:30 - 2:33
    oldukça simetriktirler; birbirinden farklı
  • 2:33 - 2:36
    tüm parçacıklar aynı şekilde görünürler.
  • 2:36 - 2:39
    En azından ilk iki satırda
  • 2:39 - 2:43
    birbirinden farklı kütlelere sahip parçacıkları birbirinden ayırabilecek hiç birşey yok.
  • 2:44 - 2:46
    Ama bu simetrinin kırılması gerekiyor.
  • 2:47 - 2:49
    elektronlar müonlardan hafiftir.
  • 2:49 - 2:51
    üst kuark ise günlük çekirdeği oluşturan kuarklardan
  • 2:51 - 2:54
    çok daha ağırdır.
  • 2:54 - 2:58
    Yani, ilk iki satır, simetrik hatlar,
  • 2:58 - 2:59
    sadece orada göründüğü gibi olamaz
  • 2:59 - 3:02
    ayırım yapan birşey olmak zorunda,
  • 3:03 - 3:05
    farklı tiplerdeki parçacıklar arasında bir ayırım çizen birşey.
  • 3:06 - 3:08
    Ve bu Higgs Bozonun işi,
  • 3:08 - 3:11
    bu alttaki iki satırın işi.
  • 3:11 - 3:15
    Bu farklı tiplerdeki quark, elektron ve müonların nasıl
  • 3:16 - 3:18
    olduklarına bağlı olarak
  • 3:18 - 3:23
    Higgs Buzonu, Higgs alanıyla, nasıl bir bağlantı kurduklarına bağlı olarak
  • 3:23 - 3:25
    parçacıklar farklı kütleler edinirler.
  • 3:25 - 3:28
    Bu parçacıklar arasındaki simetri bozulur.
Title:
What is the Higgs boson?
Description:

John Ellis,theoretical physicist, answers the question "What is the Higgs boson?" in preparation for the press conference following the seminar on LHC 2012 results on the Higgs boson search, due on July 4 2012 at CERN. For more details: http://cern.ch/press/PressReleases/Releases2012/PR16.12E.html

[video also available via https://cdsweb.cern.ch/record/1458922]

more » « less
Video Language:
English
Team:
Volunteer
Duration:
03:30
Sema Muhtar edited Turkish subtitles for What is the Higgs boson?
Sema Muhtar edited Turkish subtitles for What is the Higgs boson?
Sema Muhtar edited Turkish subtitles for What is the Higgs boson?
Sema Muhtar edited Turkish subtitles for What is the Higgs boson?
Ahmet Çulcu edited Turkish subtitles for What is the Higgs boson?
Sema Muhtar added a translation

Turkish subtitles

Revisions Compare revisions