Return to Video

وەڵاتەک بێی ئاڤ

  • 0:01 - 0:04
    سلام علیکم
  • 0:04 - 0:05
    بخێربهێن بۆ باژێرێ دەوحایێ
  • 0:05 - 0:09
    ئەز بەرپڕسم ژ ساخلەمیا خوارنا ئەڤی باژێری
  • 0:09 - 0:11
    ئەڤە کارێ منە بۆ دوو سالێن بهێت ژی،
  • 0:11 - 0:13
    کۆ ماستەر پلانەکێ دیزاین بکم،
  • 0:13 - 0:17
    و دماوەی ١٠ ساڵێن بهێت دا
    ئەزئەوێ پلانێ جێبەجێ بکم-
  • 0:17 - 0:19
    هەلبەت، دگەل گەلەک کەسێن دیتر.
  • 0:19 - 0:23
    بەلێ لدەستپێکێ، من دڤێت ئەز بۆ وە
    بەحسی چيروکەکێ بکم، چیڕوکا من،
  • 0:23 - 0:27
    چيڕوکا ئەڤی باژێڕی
    ئەڤێ نوکە هین لێ ئامادە.
  • 0:27 - 0:31
    و هەلبەت، گەلەک ژ وە سێ دانەیێن خوارنێ
    ئەڤروکە خوارن.
  • 0:31 - 0:35
    و دیارە دێ بەردەوام بن لسەر ئەڤێ چەندێ
    هەتا دوماهیا ئەڤێ بۆیەرێ.
  • 0:35 - 0:40
    دا ئەم بچین دناڤ بابەتی دا،
    وەڵاتێ قەتەر چاوابی ل ساڵێن ١٩٤٠ دا؟
  • 0:40 - 0:44
    ئەم نێزیکی ١١ هزار کەسان دژیاین لڤێرێ.
  • 0:44 - 0:51
    چ ئاڤ لوێرێ نەبی. چ کەهرەب نەبی،
    نە پەترۆل، نە سەیارە، نە تشتەک ژوان
  • 0:51 - 0:52
    بەهراپتریا ئەو کەسێن لڤێری دژیاین
  • 0:52 - 0:55
    یان لکەڤیا دەریای دژیان، ماسی دگرتن،
  • 0:55 - 1:01
    یان ژی کوچەربین د ژینگەهێ دا دگەریان
    ب مەرەما گەریانێ لدویڤ ئاڤێ.
  • 1:01 - 1:04
    چ ژ ئەڤێ بەرفرەهیا ژینێ نەبی.
  • 1:04 - 1:09
    چ باژێر نەبین وەک یێن نوکە هین دبینن وەک
    دەوحە، دوبەی، ئەبوزەبی، کوێت، یان ژی ڕیاز.
  • 1:09 - 1:12
    نە ژبەر وێ چەندێ بی کو
    نەدشیان وەڵاتێن خو پێشبێخن.
  • 1:12 - 1:14
    سامان لبەر دەستێن وان نەبین دا پێشبکەڤن.
  • 1:14 - 1:17
    و هەروەسا دیارە کو بەندەواریا ژیانێ کێمبی
  • 1:17 - 1:19
    بەهراپتریا خەلکێ دژیێ ٥٠ سالیێ دا دمرن.
  • 1:19 - 1:23
    کا دا ئەم بچینە بەشێ دووێ: چەرخێ پەترۆلێ.
  • 1:23 - 1:26
    ل ساڵا ١٩٣٩، هینگێ مە پەترۆل دیت.
  • 1:26 - 1:31
    بەلێ بمخابنیڤە، بتەمامی نە هاتبی بکارئینان
    ژلایێ بازرگانی ڤە
  • 1:31 - 1:33
    هەتا پشتی شەڕێ جیهانیا دووێ.
  • 1:33 - 1:35
    ئەوێ چ کر؟
  • 1:35 - 1:38
    ئەوێ ڕەنگێ ئەڤی وەڵاتی گوهوری،
    وەکی هین نوکە دبینن.
  • 1:38 - 1:42
    هەروەسا وەل ئەوان کەسان کر یێن کو
    ل دوور ئەڤێ بیابانێ دزڤرین--
  • 1:42 - 1:45
    ب لێگەریانا لدویڤ ئاڤێ، ل دویڤ خوارنێ.
  • 1:45 - 1:50
    هەول ددان گوهێ خو بدنە پەز و دەوارێن خو--
    وەل وان کر ببنە باژێری.
  • 1:50 - 1:52
    بەلکی هین ببینن کو ئەڤ چەندە غەریب بت،
  • 1:52 - 1:55
    بەلێ لناڤ خێزانا من دا
    مە زاراڤێن جودا یێن هەین.
  • 1:55 - 1:59
    دەیکا من زاراڤەک یێ هەی کو
    گەلەک جیاوازە ژ زاراڤێ بابێ من،
  • 1:59 - 2:04
    و ڕێژا گەلێ مە نێزیکی ٣٠٠ هزار مروڤ بین
    د ئێک وەڵاتی دا.
  • 2:04 - 2:08
    نێزیکی پێنج یان شەش زاراڤان
    هەنە د ئەڤی وەڵاتی دا نوکە.
  • 2:08 - 2:12
    هندەک دێ بێژن،"چاوا؟ چاوا ئەڤ چەندە چێدبت"
  • 2:12 - 2:14
    ژبەرکو ئەم بەلاڤبووی دژیاین.
  • 2:14 - 2:19
    مە نەدشیا پێکڤە بژین
    ژبەر نەبینا سامانان.
  • 2:19 - 2:22
    و لدەمێ سامان هاتین لبەردەستێن مە،
    بو نمونە پەترۆل،
  • 2:22 - 2:26
    مە دەستپێکر ب دروستکرنا ئەڤان تەکنولوژیان
  • 2:26 - 2:29
    و هەروەسا مە خەلک ئینان گەل ئێک
    ژبەر کو ئەم پێتڤی ب پیتەدانا وان بین.
  • 2:29 - 2:32
    خەلکێ دەستپێکر ئێکودوو ناسکرن.
  • 2:32 - 2:36
    و ئەم وەسا تێگەهشتین کو
    هندەک جیاوازی دناڤبەرا زاراڤاندا یێن هەین.
  • 2:36 - 2:38
    ڤێجا ئەڤە بەشێ دووێ بی: چەرخێ پەترۆلێ.
  • 2:38 - 2:41
    دا ئەم سەحکین ئەڤروکە.
  • 2:41 - 2:45
    ئەڤە ئەو ئاستەیە ئەڤا بەهراپتریا وە
    ناسدکن ژ دەوحایێ.
  • 2:45 - 2:47
    ئەرێ سەرژمێریا نوکە چەندە؟
  • 2:47 - 2:49
    ١.٧ ملیون کەسن.
  • 2:49 - 2:52
    و ئەڤ چەندە هەمی کێمتر ژ ٦٠ سالا.
  • 2:52 - 2:58
    ڕێژەیا گەشەکرنا دارایی نێزیکی
    ١٥٪ یە د ٥ سالێن بووری دا.
  • 2:58 - 3:00
    بەندەواریا ژیانێ گەهشتە ٧٨ سالیێ.
  • 3:00 - 3:05
    بکارئینانا ئاڤێ زێدەبی بۆ ٤٣٠ لێتران.
  • 3:05 - 3:09
    و ئەڤە ئێکە ژ بلندترینان د ناڤ جیهانێ دا.
  • 3:09 - 3:11
    ژ نەبینا ئاڤێ ب هیچ ڕەنگەکێ
  • 3:11 - 3:16
    بۆ بکارئینانا ئاڤێ ب ڕێژەیەکێ کو،
    بلندترین ڕێژە بت بەراورد دگەل وەڵاتێن دی.
  • 3:16 - 3:20
    ئەز نزانم ئایا ئەڤە بەرسڤا نەبینا ئاڤێ یە.
  • 3:20 - 3:26
    بەلێ پا چ سەرنجڕاکێشە
    د چیروکا من دا یا من نوکە گوتی؟
  • 3:26 - 3:29
    ئەو پارچا سەرنجڕاکێش ئەوە کو
    ئەم بەردەوام د گەشەکرنێداینە
  • 3:29 - 3:36
    ١٥ ٪ هەر سال
    د ماوێ ٥ سالێن بووری دا بێی ئاڤ.
  • 3:36 - 3:41
    نوکە ئەڤە دیرووکیە،
    .چ جار چێنەبیە د مێژوویێدا
  • 3:41 - 3:45
    گەلەک باژێر ب تەمامی هاتن ژێبرنێ
    ژبەر نەبینا ئاڤێ.
  • 3:45 - 3:47
    ئەڤە مێژوویێ دنڤیست لئەڤێ دەڤەرێ.
  • 3:47 - 3:49
    نەبتنێ ئەو باژێرێن ئەم ئاڤادکین،
  • 3:49 - 3:54
    بەلکو باژێر دگەل خەون و ئەو کەسێن
    حەز هەین ببن زانا، دکتور.
  • 3:54 - 3:58
    خانیەک جوان ئاڤا بکن، ئەندازیارا بینن،
    خانیێ من دیزاین بکن.
  • 3:58 - 4:04
    ئەڤان کەسان ڕک دگرتن کو
    ئەڤ پارچە جهێ ژیانێ یە ل دەمێ ئەو نە.
  • 4:04 - 4:06
    بەلێ هەلبەت، ب بکارئینانا تەکنولوژیایێ.
  • 4:06 - 4:12
    بەرازیل د سالەکێ دا نێزیکی ١،٧٨٢ ملیمەترا
    ژ بارانێ دبارت.
  • 4:12 - 4:15
    ل قەتەر ٧٤ مل، و مە ئەو یێ هەی.
  • 4:15 - 4:17
    پرسیار لڤێرێ ئەوە، چاوا؟
  • 4:17 - 4:20
    ئەم چاوا دشێین دئەڤی بارودوخیدا بژین؟
  • 4:20 - 4:22
    مە ب هیچ ڕەنگەکێ ئاڤ نینە.
  • 4:22 - 4:29
    بتنێ ژبەر هەبوونا ئەڤ ئامیرێ هە
    desalination یێ مەزن بناڤێ
  • 4:29 - 4:33
    وزە کلیلا سەرەکییە دئەڤێ چەندێ دا.
    ئەوێ هەمی تشت گوهارتن.
  • 4:33 - 4:37
    ئەو تشتەیە ئەوا مە ژبن عەردێ ئینایە دەر،
    و مە گەلەک ژێ سۆت.
  • 4:37 - 4:40
    و چێدبت گەلەک ژوە بکارئیناینە
    هەتا هین گەهشتینە دەوحایێ.
  • 4:40 - 4:43
    ڤێجا ئەڤە دەریاچا مەیە،
    هەکەر هین بشێن ببینن.
  • 4:43 - 4:45
    ئەو ڕویبارێ مەیە.
  • 4:45 - 4:51
    ئەو تشتەیە ئەوا وە بکارئینای
    و کەیفا وە پێ هاتی.
  • 4:51 - 4:57
    ئەڤە باشترین تەکنولوژیایە کو
    ئەڤێ ناڤچێ بکارئینای: desalination.
  • 4:57 - 4:59
    ڤێجا مەترسی چنە؟
  • 4:59 - 5:01
    ئەرێ تو خەمگین دبی؟
  • 5:01 - 5:05
    ئەگەر ئەم بهێین سەحکینە ڕاستیێن جیهانی،
  • 5:05 - 5:08
    دێ وەسا دیاربت، کو هەلبەت دێ خەمگین بی.
  • 5:08 - 5:11
    زێدەبینەک د گەشەکرنێ دا یێ هەی،
    زێدەبین د دانیشتویاندا یێ هەی.
  • 5:11 - 5:13
    ئەم ژبەری چەند هەیڤەکا
    شنی یێت بووین ٧ ملیار
  • 5:13 - 5:17
    ژبەرهندێ ئەو هژمارە پێتڤی ب خوارنێ یە.
  • 5:17 - 5:20
    و پێشبینیەک هەیە کو دبێژت
    ئەم ببینە ٩ ملیار کەس حەتا ساڵا ٢٠٥٠.
  • 5:20 - 5:23
    ڤێجا وەڵاتەک بێی ئاڤ
  • 5:23 - 5:26
    دڤێت نیگەران بت دەربارەی
    ئەو تشتێن ل دەوروبەرێت سنورێ خو.
  • 5:26 - 5:29
    هەروەسا گهورینا شێوازێ خوارنێ یێ هەی.
  • 5:29 - 5:33
    و ب باشبینا بارێ ئابووری و کومەلایەتی،
  • 5:33 - 5:35
    ئەوان شێوازێ خوارنا خو گهورین.
  • 5:35 - 5:38
    ئەوان دەستپێکر ب خوارنا زێدەتر گوشتی.
  • 5:38 - 5:40
    ل لایەک دی، هندەک پاشڤەچوون یێن هەین
  • 5:40 - 5:43
    ژبەر ئەگەرێن گهورینا کەش و هەوای
    و هندەک فاکتەرێن دیتر.
  • 5:43 - 5:48
    ڤێجا پیتڤیە ئێک بزانت
    کا دێ کەنگی قەیرانەک دروست بت.
  • 5:48 - 5:52
    ئەڤە بارودۆخەکە ل قەتەر،
    بۆ ئەو کەسێن نەزانن.
  • 5:52 - 5:55
    ئەم بتنێ دشێین بۆ دوو ڕۆژا ئاڤێ خەزن بکین.
  • 5:55 - 5:58
    ئەم ٩٠٪ خوارنێ ژدەرڤە دئینین،
  • 5:58 - 6:01
    و ئەم بتنێ ١٪ ژ زەڤیێ خو دچینین.
  • 6:01 - 6:04
    ئەو ژمارا کێم یا جوتیارێن مە هەین
  • 6:04 - 6:07
    یێن هاتین پالڤەدانێ ژ کارێ وان یێ جوتیاریێ
  • 6:07 - 6:13
    ژبەر ئەگەرێ سیاسەتا سیکا ڤەکری
    .و هاتنا ڕکابەرێن مەزن دناڤ سیکێ دا وهتد
  • 6:13 - 6:16
    ڤێجا دیارە ئەم بەرەنگاری مەترسیان دبین.
  • 6:16 - 6:20
    ئەڤ مەترسیێن هە ڕاستەوخۆ
    کاریگەریێ لسەر مانا ئەڤی وەڵاتی
  • 6:20 - 6:23
    و بەردەوامبوونا وێ دکت.
  • 6:23 - 6:26
    پرسیار ئەوە، ئەرێ چارەسەریەک هەیە؟
  • 6:26 - 6:28
    ئەرێ چارەسەریەک هەتا هەتایی هەیە؟
  • 6:28 - 6:30
    هەلبەت یێ هەی.
  • 6:30 - 6:33
    ئەڤ سلایدێن هە پۆختەیەکێ ژ
    هزارەهان لاپەرێن دۆکیومێنتێن تەکنیکی
  • 6:33 - 6:37
    یێن کو مە کار بۆ ماوەی دوو سالان لسەر کری
    د ئەڤان سلایدان دا دیارکرینە.
  • 6:37 - 6:38
    دا ئەم دەستپێبکین ژ ئاڤێ.
  • 6:38 - 6:42
    هین باش دزانن - من ژبەری نوکە نیشا وەدا -
    کو ئەم گەلەک پێتڤی بئەڤێ وزێ نە.
  • 6:42 - 6:45
    ڤێجا ئەگەر ئەم پێتڤی ب وزێی نە،
    چ جورە وزە؟
  • 6:45 - 6:47
    وزا بەردەوام؟ بەرهەمێن نەفتی؟
  • 6:47 - 6:50
    یان ئەم تشتەک دی بکاربینین؟
  • 6:50 - 6:53
    ئەرێ مە باشیێن بەراوردکەر هەنە
    کو ئەم هندەک جورێن دی یێن وزێ بکاربینین؟
  • 6:53 - 6:57
    ئەز دبێژم نوکە هین دزانن مە یێ هەی:
    ٣٠٠ ڕۆژێن تاڤێ.
  • 6:57 - 7:03
    ڤێجا ئەم دێ ئەوێ وزا بەردەوام بکارئینین
    دا ئەو ئاڤا ئەم پێتڤی بەرهەم بینین.
  • 7:03 - 7:08
    و وەسا دیارە کو ئەم دێ ١،٨٠٠ مێگا وات
    ژ سیستەمێ تاڤێ بکارئینین
  • 7:08 - 7:11
    داکو ٣.٥ ملیون م٢ ژ ئاڤێ بەرهەم بینت.
  • 7:11 - 7:13
    و ئەو ڕێژەک گەلەکە ژ ئاڤێ.
  • 7:13 - 7:15
    ئەو ئاڤە پشتی هینگێ دێ بۆ جوتیاران چت،
  • 7:15 - 7:17
    و جوتیار دێ شیان هەبن دارێن خو ئاڤ بدن،
  • 7:17 - 7:21
    و هەروەسا دێ هینگێ شێن
    خوارنێ بۆ جڤاکێ خو بەرهەڤ بکن.
  • 7:21 - 7:23
    بەلێ پا حەتا کو ئەم بشێین
    بەردەوامیێ بدینە هێلا ئاسۆیی -
  • 7:23 - 7:27
    ژبەرکو ئەڤە ئەو پڕوژەنە، ئەو سیستەمە نە
    یێن کو ئەم دێ پێشکێش کین --
  • 7:27 - 7:29
    دڤێت هەردیسان ئەم هێلا ستوونى ژی پێشبێخین
  • 7:29 - 7:35
    سیستەمەک کو ئاستەک بلند د
    پەروەردێ، ڤەکولینا و گەشەکرنێ دا دپارێزت،
  • 7:35 - 7:40
    پێشەسازی، تەکنولوژیا بۆ بکارئینانێ
    و لدوماهیێ سیک(مارکێت).
  • 7:40 - 7:46
    بەلی پا ئەو تشتێ ئەوان پێگڤە گرێددت
    و بدەستڤەدئێخت، یاسادانان و سیاسەتن
  • 7:46 - 7:48
    بێی وان تو نەشێی هیچ تشتەکێ بکی.
  • 7:48 - 7:50
    ڤێجا ئەوژی د پلانا مەدایە ئەم بکین.
  • 7:50 - 7:53
    د ماوەی دوو ساڵاندا
    دڤێت ئەم ئەڤێ پلانێ بدوماهیک بینین
  • 7:53 - 7:55
    و ئەڤێ پلانێ ببین بۆ جێبەجێکرنێ.
  • 7:55 - 8:02
    مەرەما مە ئەوە ئەم ببینە باژیرەک چەرخی،
    وەکی گەلەک باژێرێن دەوروبەرێن مە:
  • 8:02 - 8:09
    ئیستەنبول، ڕوما، لەندەن، پاریس،
    دیمەشق و قاهیرە.
  • 8:09 - 8:13
    ژیێ مە بتنێ ٦٠ سالە،
    بەلێ مە دڤێت ئەم هەتا هەتایێ بژین.
  • 8:13 - 8:18
    وەک باژێرەک، د ئاشتیێ دا بژین.
  • 8:18 - 8:20
    زۆر سۆپاس بۆ وە.
  • 8:20 - 8:22
    (دەست قوتان)
Title:
وەڵاتەک بێی ئاڤ
Speaker:
فەهەد عەتیە
Description:

هزربکە کو وەڵاتەکێ بشێوەیەک بەرفرەهـ ووزە یێ هەی- پەتڕول، غازا سروشتی، هەتاڤ و هەوا و هەروەسا پارە(دراڤ)- بەلێ بتنێ ئێک ژفاکتەرێن سەرەکی یێن ژیانێ ژێ کێم بت ئەوژی:ئاڤ بت.
ئەندازیارێ شارەزا دبوارێ ژێرخانیێ دا، فەهەد عەتیە بەحسی ڕێکێن نە کلاسیکی یێن وەلاتەک ڕۆژهەلاتی وەکی قەتەرێ و چاوانیا بدەستڤەئینانا وێ بۆ ئاڤێ دکت.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
08:46
Ahmed Yousify approved Kurdish subtitles for A country with no water
Ahmed Yousify edited Kurdish subtitles for A country with no water
Taban Khdir accepted Kurdish subtitles for A country with no water
Taban Khdir edited Kurdish subtitles for A country with no water
Taban Khdir edited Kurdish subtitles for A country with no water
Ahmed Yousify edited Kurdish subtitles for A country with no water
Ahmed Yousify edited Kurdish subtitles for A country with no water
Ahmed Yousify edited Kurdish subtitles for A country with no water
Show all

Kurdish subtitles

Revisions